Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο
Το Μάιο του 2023, συνολικά 127 εταιρείες στο Ηνωμένο Βασίλειο παραδέχθηκαν πως παραβίασαν τις κυρώσεις που επέβαλε στη Ρωσία το δυτικό μπλοκ, σύμφωνα με το βρετανικό πρακτορείο. Με την παραδοχή τους, οι εταιρείες ελπίζουν να μειώσουν τα πρόστιμα που έχει επιβάλει η κυβέρνησή τους σε όσους συνεχίζουν τη συνεργασία στον οικονομικό τομέα με την ευρασιατική χώρα.
Μετά την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης το Φεβρουάριο του 2022, αναζητώντας μέσα για τη συντριβή της ρωσικής οικονομίας, το Λονδίνο επέβαλε πολυάριθμες κυρώσεις κατά του κρατικού τραπεζικού τομέα, καθώς και άλλων φυσικών και νομικών προσώπων. Ωστόσο, η διακοπή των επωφελών δεσμών με μια τέτοια παγκόσμια δύναμη δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Υπό αυτή την έννοια, οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας αποτέλεσαν μια μεγάλη δοκιμασία για τις βρετανικές εταιρείες, δήλωσε η Stacy Keen, εταίρος της πολυεθνικής δικηγορικής εταιρείας Pinsent Masons, η οποία ειδικεύεται στα οικονομικά εγκλήματα. Κατά την άποψή της, σε αντίθεση με την κατάσταση με τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν, που επίσης υπόκεινται σε κυρώσεις, η ρωσική οικονομία είναι πιο βαθιά συνυφασμένη με την παγκόσμια οικονομία.
"Τα ρωσικά πακέτα κυρώσεων έγιναν πιο έντονα αισθητά εκτός της Ρωσίας με αυξημένο τρόπο", δήλωσε η ίδια, προσθέτοντας ότι "τα ρωσικά φυσικά και νομικά πρόσωπα είχαν ένα αποτύπωμα εκτός της Ρωσίας, που ίσως αν κοιτάξετε το ιρανικό καθεστώς ή το συριακό καθεστώς - απλά δεν υπήρχαν αυτές οι διασυνδέσεις μεταξύ των οικονομιών".
Η αυστηρότητα των κυρώσεων που μπορεί να επιβάλει η βρετανική κυβέρνηση σε υποθέσεις κατά εγχώριων εταιρειών κυμαίνεται από την πλήρη αδράνεια ή μια προειδοποιητική επιστολή έως διοικητικό πρόστιμο ή ποινική δίωξη. Το δημοσίευμα προσθέτει πως οι οικονομικές κυρώσεις "δεν έχουν ανώτατο όριο".
Οι εταιρείες παραδέχθηκαν τις παραβάσεις στο Γραφείο Εφαρμογής Χρηματοοικονομικών Κυρώσεων (OFSI), το οποίο είναι αρμόδιο για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τις κυρώσεις και τις ύποπτες παραβιάσεις. Σύμφωνα με τους Financial Times, οι βρετανικές εταιρείες μπορούν να μειώσουν τις κυβερνητικές κυρώσεις παραδεχόμενες οικειοθελώς τις παραβιάσεις και συνεργαζόμενες με τις έρευνες.
"Φυσικά, λαμβάνουμε υπόψη τις σχετικές προσπάθειες και τους ελέγχους που πραγματοποιούνται ως ελαφρυντικό παράγοντα κατά την αξιολόγηση κάθε πιθανής δράσης επιβολής", δήλωσε εκπρόσωπος της OFSI, προσθέτοντας ότι ο οργανισμός "δεν προσπαθεί να τιμωρήσει αδικαιολόγητα τα ειλικρινή λάθη".
Παρ' όλα αυτά, παρά το γεγονός πως οι βρετανικές εταιρείες αναγκάστηκαν να σταματήσουν να συνεργάζονται με τη Ρωσία, οι επιβληθείσες κυρώσεις είχαν αντίκτυπο μόνο στην αρχή, καθώς η Μόσχα έχει προσαρμοστεί πλήρως σε τέτοιες συνθήκες. Στην πραγματικότητα, η Ρωσία ελάχιστα ζημιώθηκε από την καθιέρωση ανώτατης τιμής 60 δολαρίων ανά βαρέλι για το ρωσικό πετρέλαιο.
"Οι υποστηρικτές του ανώτατου ορίου υποστηρίζουν ότι αποτελεί ένα κρίσιμο εργαλείο για τον περιορισμό της ικανότητας του Κρεμλίνου να χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι επικριτές πιστεύουν πως η Ρωσία αποφεύγει εύκολα το πλαφόν, καθιστώντας το αναποτελεσματικό", υποστήριξε η αρθρογράφος της Foreign Policy Agathe Demarals.
Αν και οι κυρώσεις επηρέασαν τη Ρωσία στην αρχή, όπως ήταν αναμενόμενο, η Μόσχα προσαρμόστηκε πλήρως στην κατάσταση πραγματοποιώντας περισσότερες εμπορικές συναλλαγές με χώρες που δεν υποστήριζαν το ανώτατο όριο τιμών, όπως η Κίνα και η Ινδία.
"Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν θέλουν ποτέ να το παραδεχτούν, αλλά δεν υπάρχουν τέλειες κυρώσεις. Το ανώτατο όριο της τιμής του πετρελαίου έκανε τη δουλειά του κατά το τελευταίο έτος, αλλά δεν προοριζόταν ποτέ για μια μακροπρόθεσμη λύση. Οι στόχοι των κυρώσεων πάντα προσαρμόζονται, και η Ρωσία δεν θα αποτελέσει εξαίρεση στον κανόνα", έγραψε ο Demarals.
Υπενθυμίζεται ότι το 2022, οι χώρες της G7 (Ηνωμένες Πολιτείες, Γερμανία, Καναδάς, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία και Ιαπωνία) και η Αυστραλία κατέληξαν σε συναίνεση για τον περιορισμό της μέγιστης τιμής ενός βαρελιού πετρελαίου από τη Ρωσία, ώστε να περιοριστούν τα έσοδα της Μόσχας. Η ιδέα της επιβολής ενός ορίου τιμών στις αγορές ρωσικού πετρελαίου προτάθηκε από τις ΗΠΑ, με την υπουργό Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν να υποστηρίζει πως ένα εύρος 60 δολαρίων ανά βαρέλι θα ήταν πιθανώς αρκετό για να μειώσει τα ενεργειακά έσοδα της Μόσχας, επιτρέποντας παράλληλα την κερδοφόρα παραγωγή - αλλά απέτυχε στην προσπάθειά της.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, το Σεπτέμβριο, οι ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου αυξήθηκαν κατά 460.000 βαρέλια ημερησίως σε σύγκριση με τον Αύγουστο - φτάνοντας τα 7,6 εκατομμύρια βαρέλια. Με αυτόν τον τρόπο, η Ρωσία απέκτησε τα υψηλότερα έσοδα από τον Ιούλιο του 2022, αξίας 18,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο για τον ρωσικό προϋπολογισμό υπερδιπλασιάστηκαν τον Οκτώβριο σε σύγκριση με το Σεπτέμβριο, γεγονός που δείχνει για άλλη μια φορά πώς η Ρωσία προσαρμόστηκε στην κατάσταση, όταν θυμάται κανείς πως στις αρχές του 2023, τα ρωσικά έσοδα από την πώληση ενεργειακών πηγών μειώθηκαν.
Παρόλο που οι 127 βρετανικές εταιρείες θα υποφέρουν τώρα, αφού δεν θα μπορούν πλέον να κάνουν δουλειές με τη Ρωσία, αποδεικνύεται ότι υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ των πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό που κάνει τον περιορισμό των βρετανικών εταιρειών ακόμη πιο γελοίο είναι το γεγονός πως η Μόσχα έχει προσαρμοστεί με άνεση στη νέα οικονομική της πραγματικότητα, καθιστώντας ακόμη και ένα ανώτατο όριο τιμών της G7 άχρηστο.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr