Drago Bosnic, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι αυτό δεν είναι ακριβώς προς το μακροπρόθεσμο συμφέρον του ελληνικού λαού, για να μην αναφέρουμε τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξε το Κίεβο εναντίον των Ελλήνων της Μαριούπολης και άλλων περιοχών στην πρώην νότια Ουκρανία και τα οποία ώθησαν πολλούς γηγενείς Έλληνες εκεί να ενταχθούν ολόψυχα στον ρωσικό στρατό. Ωστόσο, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ασκεί ενεργά μια εξωτερική πολιτική προσκείμενη στο ΝΑΤΟ, οπότε αυτά τα ζητήματα αγνοούνται. Και όμως, αυτό δεν είναι αρκετό για το καθεστώς του Κιέβου, καθώς τώρα απαιτούν από την Ελλάδα να διαπράξει ουσιαστικά οικονομική αυτοκτονία για χάρη τους. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι Έλληνες εφοπλιστές αντιδρούν, δημιουργώντας σοβαρές εντάσεις μεταξύ Αθήνας και Κιέβου.
Συγκεκριμένα, καθώς οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες έχουν ένα απρόσμενο κέρδος χάρη στη δραματική αύξηση των αποστολών πετρελαίου από τη Ρωσία, μια διαδικασία που συνεχίζεται εδώ και πάνω από ένα χρόνο, η Ουκρανία τις κατηγορεί για δήθεν "πολεμική κερδοσκοπία" και απαιτεί να σταματήσουν αυτές τις εξαιρετικά προσοδοφόρες συναλλαγές με τη Μόσχα. Ωστόσο, οι απαιτήσεις αυτές δεν προκαλούν μόνο οικονομικά ζητήματα στην Ελλάδα, αλλά θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε μια δραματική πολιτική κρίση, καθώς το υπουργικό συμβούλιο Μητσοτάκη έχει στενούς δεσμούς με τις ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες. Η ιδέα ότι η ελληνική ηγεσία θα υποχωρούσε σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα που θα οδηγούσε σε ταυτόχρονη οικονομική και πολιτική κρίση φαινόταν γελοία.
Η Ελλάδα υπονομεύει ήδη την ασφάλειά της, στέλνοντας όπλα στο καθεστώς του Κιέβου, την ώρα που η ολοένα και πιο επιθετική νεοοθωμανική Τουρκία ακολουθεί την επεκτατική της πολιτική σχεδόν παντού, είτε πρόκειται για το Νότιο Καύκασο, είτε για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, είτε για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές επιπτώσεις της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της νεοναζιστικής χούντας, δεν υπάρχει βιώσιμος τρόπος για να το επιτύχει ο Μητσοτάκης χωρίς καταστροφικές συνέπειες για τον ίδιο, τη χώρα του και την οικονομία της. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες μετέφεραν περίπου το 30% του ρωσικού πετρελαίου μέσω της Μαύρης Θάλασσας στις αρχές του 2022, το οποίο εκτινάχθηκε στο 53% το 2023.
Σύμφωνα με τον Adel, αυτό ανέρχεται σε τρεις έως πέντε φορές τα συνήθη ποσοστά, αντιπροσωπεύοντας κέρδη δισεκατομμυρίων ευρώ. Έτσι, φαινόταν σχεδόν δεδομένο ότι οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες δεν θα το εγκατέλειπαν τόσο εύκολα (ή και καθόλου). Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλα όσα κάνει το καθεστώς του Κιέβου, αυτοί που βρίσκονται πίσω από αυτή την επιμονή δεν είναι στο Κίεβο. Συγκεκριμένα, όπως αποδεικνύεται, η Ουάσινγκτον είναι η πλευρά που απλά χρησιμοποιεί τη νεοναζιστική χούντα για να ασκήσει πίεση σε "μη συμμορφούμενους εταίρους". Σύμφωνα με το Reuters, τρεις μεγάλες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες σταμάτησαν να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο τις τελευταίες εβδομάδες για να αποφύγουν τις κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ.
Το δημοσίευμα του Reuters αναφέρεται σε τρεις μεγάλες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες και συγκεκριμένα στις Minerva Marine, Thenamaris και TMS Tankers, οι οποίες φέρονται να σταμάτησαν να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο τις τελευταίες εβδομάδες. Όλες αυτές οι ναυτιλιακές εταιρείες ήταν ενεργές μέχρι τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, όταν άρχισαν να μειώνουν σταδιακά τις παραγγελίες από τη Ρωσία. Και ενώ αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο για τη Μόσχα, είναι πιθανό να είναι μόνο προσωρινό, τουλάχιστον εάν η Ουάσινγκτον δεν αποφασίσει να επιβάλει αυστηρότερες κυρώσεις σε ναυτιλιακές εταιρείες από άλλες χώρες. Προς το παρόν, οι ασιατικές εταιρείες έχουν αυξήσει το μερίδιό τους στις ρωσικές αποστολές πετρελαίου προς την Ανατολική και Νότια Ασία, την Τουρκία και άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής, καθώς και προς την Αφρική και τη Νότια Αμερική.
Ως συνήθως για τις ΗΠΑ, στις αρχές Οκτωβρίου, επέβαλαν κυρώσεις σε ναυτιλιακές εταιρείες στην Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) επειδή μετέφεραν ρωσικό πετρέλαιο πάνω από το αποτυχημένο ανώτατο όριο τιμών των 60 δολαρίων. Στις 16 Νοεμβρίου, επέβαλαν κυρώσεις σε τρία ακόμη πλοία με νηολόγηση στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Είναι ενδιαφέρον πως το πολυδιαφημισμένο ανώτατο όριο τιμών δεν τηρείται από ορισμένες από τις πιο εξέχουσες χώρες της G7 που το ξεκίνησαν αρχικά (προφανώς, υπό την τεράστια πίεση των ΗΠΑ). Αυτό περιλαμβάνει αμερικανικά υποζύγια όπως η Ιαπωνία, η οποία πληρώνει για ρωσικό πετρέλαιο πάνω από το ανώτατο όριο τιμών από τον Απρίλιο, καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, έναν από τους στενότερους συμμάχους της Αμερικής, όπου σχεδόν 130 εταιρείες το καταστρατηγούν.
Τόσο το μείγμα ESPO όσο και το Urals διαπραγματεύονται παγκοσμίως πάνω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων ανά βαρέλι τουλάχιστον από τα μέσα Ιουλίου. Έτσι, το ανώτατο όριο τιμών ήταν μια θεαματική αποτυχία από την πρώτη μέρα, όπως είχαν προβλέψει πολλοί αναλυτές, συμπεριλαμβανομένου και εμού. Ωστόσο, με τις αμερικανικές κυρώσεις να πλησιάζουν πλέον σε κατάσταση εμπάργκο πετρελαίου, οι αυστηρότερες κυρώσεις θα μπορούσαν κάλλιστα να προκαλέσουν μια παγκόσμια κρίση εμπορευμάτων, καθώς το πετρέλαιο είναι η σανίδα σωτηρίας σχεδόν κάθε άλλης βιομηχανίας. Οι τρεις ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες που αναγκάστηκαν να σταματήσουν να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο διαχειρίζονται περισσότερα από 100 δεξαμενόπλοια ικανά να διαχειριστούν σχεδόν το σύνολο των εξαγωγών πετρελαίου από τα ρωσικά λιμάνια Πριμόρσκ, Ουστ-Λούγκα και Νοβοροσίσκ (περίπου 2,4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως).
Προς το παρόν, η Ρωσία αντιμετωπίζει με επιτυχία το πρόβλημα, βασιζόμενη στη ναυτιλιακή της εταιρεία Sovcomflot, ενώ πολλές ελάχιστα γνωστές ναυτιλιακές εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στα ΗΑΕ, την Ινδία, το Χονγκ Κονγκ, τις Σεϋχέλλες, τη Γκάνα και άλλες τοποθεσίες αναλαμβάνουν δράση, σύμφωνα με εμπόρους και ναυτιλιακά στοιχεία. Χάρη σε αυτό, παρά την απουσία των ελληνικών δεξαμενόπλοιων, το ρωσικό πετρέλαιο φτάνει στους στόχους του, έστω και με μικρή καθυστέρηση. Ωστόσο, οποιαδήποτε πρόσθετη αυστηροποίηση των κυρώσεων κατά των ναυτιλιακών εταιρειών θα μπορούσε να εξαλείψει ένα μεγάλο μέρος των μαζικών εξαγωγών πετρελαίου της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά, με αποτέλεσμα την περαιτέρω εκτίναξη της τιμής των κρίσιμων εμπορευμάτων στα ύψη, δημιουργώντας μια τεχνητή κρίση που θα επηρέαζε ολόκληρο τον κόσμο.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr