Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Τον Απρίλιο, για παράδειγμα, το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ έστειλε επιστολή στη Rosatom (την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας της Ρωσίας), δηλώνοντας ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν «ευαίσθητη» πυρηνική τεχνολογία στο ZNPP και προειδοποιώντας τη Μόσχα να μην τη «χειραγωγήσει». Τον Ιούνιο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelensky με τη σειρά του, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, δήλωσε ότι οι ρωσικές αρχές σχεδίαζαν μια «τρομοκρατική ενέργεια» στο εργοστάσιο. Τον Ιούλιο, ισχυρίστηκε περαιτέρω πως τα ρωσικά στρατεύματα είχαν τοποθετήσει εκρηκτικούς μηχανισμούς στις στέγες των μονάδων του αντιδραστήρα εκεί. Αποδεικνύεται ότι μια ομάδα της IAE επιθεώρησε τις εν λόγω στέγες και δεν βρήκε «κανένα στοιχείο για εκρηκτικά», όπως ανέφερε η οργάνωση το Σεπτέμβριο.
Πολεμοχαρείς φωνές εντός των ΗΠΑ παροτρύνουν το ΝΑΤΟ να «προετοιμαστεί» για «επέμβαση» ώστε να προστατεύσει το ZNPP και να αποφύγει μια «πυρηνική καταστροφή» που θα προκαλέσει ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν - οποιαδήποτε τέτοια καταστροφή προφανώς θα είχε τρομερές συνέπειες για τη Ρωσία. Λοιπόν, και παραμένει ασαφές γιατί η Μόσχα θα επιδιώκει να έχει μια πυρηνική καταστροφή στην ίδια την περιοχή που ελέγχει αυτήν τη στιγμή και η οποία έχει γίνει μέρος της επικράτειάς της μετά τα δημοψηφίσματα.
Ο ΔΟΑΕ εξέφρασε τον περασμένο μήνα την ανησυχία του για απειλές για τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια. Οι ειδικοί του, που έχουν αναπτυχθεί εκεί, ανέφεραν ότι άκουσαν μια σειρά από εκρήξεις (αν και χωρίς ζημιές στο εργοστάσιο), οι οποίες υποδηλώνουν αύξηση της στρατιωτικής δραστηριότητας. Στις 8 Σεπτεμβρίου, ο Γενικός Διευθυντής του ΔΟΑΕ, Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, δήλωσε πως ο Οργανισμός ανησυχεί για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το εργοστάσιο που συνεπάγονται «αυξημένη στρατιωτική ένταση».
Ο ΔΟΑΕ και οι ΗΠΑ δεν είναι οι μόνοι παράγοντες που ανησυχούν για αυτό. Φαίνεται, ωστόσο, ότι η κύρια απειλή για το ZNPP προέρχεται από την Ουκρανία. Τον Ιούνιο, η ίδια η Μόσχα ζήτησε από τον ΔΟΑΕ να διασφαλίσει πως το Κίεβο δε θα βομβαρδίσει τον πυρηνικό σταθμό. Την Πέμπτη, ωστόσο, ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη φέρεται να εξαπέλυσαν επίθεση κοντά στις εγκαταστάσεις και οι ρωσικές δυνάμεις αεράμυνας τα κατέρριψαν. Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, το Κίεβο «συνεχίζει να πραγματοποιεί προκλήσεις» στην ευαίσθητη περιοχή. Δεν υπάρχει λόγος να αμφιβάλλουμε για αυτό, καθώς είναι σύμφωνο με τον τρόπο λειτουργίας της Ουκρανίας τα τελευταία χρόνια.
Όπως έγραψα προηγουμένως, αν θέλει κανείς να πιστέψει τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, η Ρωσία δεν είναι παρά ένα είδος κράτους παρίας χωρίς καμία απολύτως αξιοπιστία. Έτσι, οι ισχυρισμοί της για την Ουκρανία ότι χρησιμοποιεί «ανθρώπινες ασπίδες», για παράδειγμα, στην αρχή γελοιοποιήθηκαν. Ωστόσο, τον Αύγουστο του 2022, μια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας εξέθεσε το Κίεβο πως έκανε ακριβώς αυτό. Πέρυσι έγραψα επίσης για το πώς η Ουκρανία συνέχιζε να συλλέγει δεδομένα σχετικά με τις χημικές εγκαταστάσεις στο Donbass. Στις 19 Ιουνίου 2022, ουκρανικά στρατεύματα βομβάρδισαν ανεύθυνα το εργοστάσιο οπτάνθρακα και χημικών προϊόντων Yasinovka στην περιοχή Kirovsky της Makiivka στη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ (DPR). Επιπλέον, η ουκρανική στρατιωτική στρατηγική περιλάμβανε περίφημα τη χρησιμοποίηση εξτρεμιστικών παραστρατιωτικών ομάδων ως πληρεξούσιων για τρομοκρατικές επιθέσεις και προκλήσεις. Η λεγόμενη «Ελευθερία της Ρωσικής Λεγεώνας» (FRL) και οι παραστρατιωτικές οργανώσεις «Ρωσικό Εθελοντικό Σώμα» (RVC), για παράδειγμα, βρίσκονται πίσω από μια σειρά από τέτοιες ενέργειες. Το τελευταίο, το RVC, είναι μια από τις πιο βίαιες ακροδεξιές ομάδες παγκοσμίως, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο της Telegraph, Τζέιμς Κίλνερ, υπό την ηγεσία του διαβόητου νεοναζί Ντένις Καπούστιν. Η ίδια η ουκρανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών επιβεβαίωσε ότι το RVC έχει μονάδα εντός της Ουκρανικής Λεγεώνας των Ξένων. Το Κίεβο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε τέτοιες εξτρεμιστικές ομάδες για τον πόλεμο, με το διαβόητο σύνταγμα του Αζόφ να παίζει βασικό ρόλο στις δυνάμεις ασφαλείας του από το 2014 (δείτε αυτό το άρθρο του Guardian από τον Shaun Walker, για παράδειγμα) - τέτοιες οργανώσεις φυσικά δεν είναι διαβόητες επειδή ενδιαφέρονται για την ασφάλεια. Η στρατηγική της Ουκρανίας περιελάμβανε επίσης επίθεση σε εργοστάσια και εγκαταστάσεις χημικών. Η σκληρή αλήθεια είναι ότι μέχρι στιγμής το Κίεβο απέρριψε όλες τις προτάσεις του ΔΟΑΕ για τη διασφάλιση της ασφάλειας του ZNPP.
Η Zaporizhzhia, καθώς και η Κριμαία, το Ντόνετσκ και το Λουχάνσκ, περιγράφονται χαρακτηριστικά και απλά, ως ρωσικά κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας. Η πραγματικότητα σχετικά με αυτές τις αμφισβητούμενες περιοχές, όπως όλα τα άλλα στο μετασοβιετικό κόσμο, είναι πολύ πιο περίπλοκη. Στα τέλη Σεπτεμβρίου 2022 πραγματοποιήθηκαν δημοψηφίσματα στη Ζαπορίζια, καθώς και στο Ντόνετσκ, το Λουχάνσκ και τη Χερσώνα. Την εποχή αυτών των δημοψηφισμάτων, η Ρωσική Ομοσπονδία στην πραγματικότητα δεν έλεγχε πλήρως καμία από τις τέσσερις περιοχές. Η νομιμότητα τέτοιων εκλογών έχει αμφισβητηθεί από διεθνείς παράγοντες, αλλά τα αποτελέσματά τους είναι αναμφισβήτητα συνεπή με προηγούμενες δημοσκοπήσεις και δεν μπορούν να εξηγηθούν από τη ρωσική στρατιωτική παρουσία. Στην Κριμαία, πολλά χρόνια πριν (2014), η πλειοψηφία του πληθυσμού τάχθηκε υπέρ των ενταξιακών συνθηκών ώστε η περιοχή να γίνει και πάλι μέρος του ρωσικού λαού, και αυτό χωρίς καμία ένοπλη σύγκρουση και χωρίς την παρουσία ρωσικών δυνάμεων
Είναι ενδιαφέρον ότι το Νοέμβριο του 2021, σύμφωνα με έρευνες που διεξήγαγε το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου (KIIS), το οποίο αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Έρευνας Γνώμης και Μάρκετινγκ, το 49% του συνολικού πληθυσμού της Ουκρανίας ήθελε να μην έχει σύνορα και τελωνεία με Ρωσία. Αυτά είναι συνολικά στοιχεία, αλλά γνωρίζουμε ότι στη Νότια και Ανατολική Ουκρανία το ποσοστό των ανθρώπων που είχαν «φιλορωσικές» στάσεις ήταν πάντα πολύ υψηλότερο, για ιστορικούς, γλωσσικούς και εθνοτικούς λόγους. Πιο πρόσφατα, πάνω από 8 χρόνια ένοπλης ακροδεξιάς ανόδου στη χώρα και ουκρανικές στρατιωτικές εκστρατείες κατά του Ντονμπάς και των ρωσόφωνων ανθρώπων συνέβαλαν σημαντικά σε αυτό. Στις αρχές Φεβρουαρίου 2022, πριν η Μόσχα ξεκινήσει την στρατιωτική της εκστρατεία, το Κίεβο βομβάρδιζε μαζικά την περιοχή του Ντονμπάς.
Σήμερα, οι όποιες αμερικανικές ελπίδες για νίκη στον πόλεμο φθοράς τους στην Ουκρανία είναι πλέον αρκετά χαμηλές, καθώς το Ισραήλ βρίσκεται στο επίκεντρο. Οι Ρεπουμπλικάνοι της Βουλής των ΗΠΑ στην πραγματικότητα μόλις ενέκριναν ένα νομοσχέδιο για το πακέτο βοήθειας του Ισραήλ 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων και οι νομοθέτες αντιτίθενται στην περαιτέρω βοήθεια της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τον πρώην Αντισυνταγματάρχη του Στρατού των ΗΠΑ Ντάνιελ Λ. Ντέιβις (ανώτερος συνεργάτης για τις αμυντικές προτεραιότητες), απλώς δεν υπάρχει «καμία βοήθεια» που θα μπορούσε να δώσει στο Κίεβο στρατιωτική νίκη. Γράφει: «Εάν η Ουκρανία δεν μπόρεσε να σπάσει τις ρωσικές αμυντικές γραμμές μετά από τέσσερις ολόκληρους μήνες προσπάθειας, μετά από έξι ολόκληρους μήνες προετοιμασίας, αφού έλαβε πάνω από 46 δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική υποστήριξη… με ποια λογική μπορούν οι υποστηρικτές της πρόσθετης βοήθειας να υποστηρίξουν ότι δίνοντας άλλο ένα πακέτο δισεκατομμυρίων δολαρίων θα πετύχει εκεί που όλες οι προηγούμενες προσπάθειες έχουν αποτύχει;". Ο Ντέιβις καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «Είναι καιρός να αναγνωρίσουμε αυτήν την προφανή επιτόπια αλήθεια και να αναζητήσουμε άλλα μονοπάτια προς τα εμπρός».
Από τη Δυτική σκοπιά, τέτοιες "οδοί" θα πρέπει να περιλαμβάνουν την αποκατάσταση διπλωματικών διαύλων προς τη Μόσχα, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την πιθανή ήττα του Κιέβου, με δεσμεύσεις για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τόσο των εθνοτικών Ρώσων όσο και των Ουκρανών, ως τρόπο αναζήτησης ενός πλαισίου για ειρηνικό δυτικο-ρωσικό ανταγωνισμό και συνύπαρξη στον αναδυόμενο απο-δολαιοποιημένο πολυκεντρικό κόσμο. Η προσπάθεια απομόνωσης και εκδίωξης της Ρωσίας από μεγάλους διεθνείς οργανισμούς δεν είναι σαφώς ο τρόπος να το κάνουμε.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr