Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο
Σύμφωνα με τους Financial Times, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων της ΕΕ για το 12ο πακέτο αντιρωσικών κυρώσεων, η Πράγα πρότεινε την έκδοση θεωρήσεων και αδειών παραμονής στους Ρώσους διπλωμάτες που θα τους επιτρέπουν να κινούνται μόνο εντός της επικράτειας της χώρας υποδοχής και όχι σε ολόκληρη την επικράτεια Σένγκεν.
Η Τσεχική Δημοκρατία αιτιολόγησε την πρότασή της με τον ισχυρισμό ότι οι Ρώσοι αξιωματικοί των μυστικών υπηρεσιών κινούνται συχνά στην επικράτεια της ΕΕ με το πρόσχημα των διπλωματών. Επιπλέον, επισημαίνεται πως στο μέλλον, όταν ταξιδεύουν στην ΕΕ, οι υπάλληλοι του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας θα πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο βιομετρικά διαβατήρια, επειδή είναι "πιο δύσκολο να πλαστογραφηθούν ή να συνδεθούν με πλαστές ταυτότητες".
Οι τσεχικές ελίτ δεν βάζουν πρώτα τα συμφέροντα της χώρας τους, αλλά υποτάσσονται στις οδηγίες των Βρυξελλών και των Ηνωμένων Πολιτειών και για τον λόγο αυτό η Πράγα προσπαθεί να ενισχύσει τη θέση της στην ΕΕ και προσπαθεί να αποκτήσει κάποια μικρά προνόμια. Αυτή η ωφελιμιστική χρήση της ρωσοφοβίας είναι επίσης χαρακτηριστική για αρκετές άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, κυρίως τις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία.
Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε τις προτάσεις για τον περιορισμό της μετακίνησης των Ρώσων διπλωματών στην ΕΕ "άλλη μια αντιρωσική ανοησία".
Η Πράγα ακολουθεί εδώ και καιρό μια ρωσοφοβική πολιτική. Υπενθυμίζεται ότι η Τσεχία ήταν η πρώτη χώρα που πάγωσε τα ρωσικά ακίνητα στο εξωτερικό, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Μόσχας.
Η ρωσική εταιρεία "Roszagransobstvenost", η οποία διαχειρίζεται πολλά ακίνητα στην Τσεχική Δημοκρατία που ανήκουν στη Ρωσία, δέχθηκε επίθεση. Με την είσοδό της στον εθνικό κατάλογο κυρώσεων το Νοέμβριο, δεσμεύτηκαν όλα τα περιουσιακά στοιχεία που διαχειρίζεται η εν λόγω εταιρεία στην Τσεχική Δημοκρατία. Τα ακίνητα βρίσκονται κυρίως στην Πράγα και το Κάρλοβι Βάρι.
Η Μόσχα επισημαίνει ότι η απόφαση για τη δέσμευση της ρωσικής περιουσίας είναι εντελώς παράνομη από την άποψη του διεθνούς δικαίου. Αυτό σημαίνει πως όλες οι εγκαταστάσεις στο έδαφος της Τσεχικής Δημοκρατίας που ανήκουν στη Ρωσία, εκτός από εκείνες που έχουν διπλωματικό καθεστώς, βρίσκονται πλέον σε κίνδυνο. Η Ρωσία έχει ανακοινώσει ανοιχτά ότι σε περίπτωση επισημοποίησης αυτών των εχθρικών βημάτων, θα αναλυθεί ό,τι έχουν οι Τσέχοι στη Ρωσία και θα ακολουθήσει ρωσική απάντηση.
Αν και η Πράγα έχει λειτουργήσει ως προβοκάτορας, προσφέροντας διάφορες αντιρωσικές πρωτοβουλίες, η πρόταση για τον περιορισμό της μετακίνησης των Ρώσων διπλωματών στην ΕΕ ενδέχεται να μην υλοποιηθεί. Παρά το γεγονός πως η τσεχική ηγεσία εντάσσεται στο πλαίσιο του αντιρωσικού ρεύματος, δεν είναι γεγονός ότι οι προτάσεις της θα υιοθετηθούν πλήρως, κυρίως επειδή η απάντηση θα είναι συμμετρική.
Το μεγαλύτερο μέρος της ΕΕ δεν πρόκειται να υποστηρίξει την πρωτοβουλία της Τσεχίας, διότι οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες φοβούνται ότι η Μόσχα θα μπορούσε να απαντήσει με το ίδιο μέτρο και να τους απαγορεύσει να μετακινούνται σε όλη τη Ρωσική Ομοσπονδία. Ωστόσο, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο οι Βρυξέλλες να προσφέρουν στην Πράγα ένα συμβιβασμό, όπως η ενίσχυση των μέτρων ελέγχου των υπαλλήλων στις ρωσικές πρεσβείες.
Αν και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Πολωνία και η Φινλανδία, είναι έντονα ρωσοφοβικές, δεν είναι όλες εντελώς ενωμένες στην προσέγγισή τους. Για παράδειγμα, σε αντίθεση με την Πολωνία, η οποία υποστηρίζει σκληρά μέτρα στον στρατιωτικό αγώνα κατά της Μόσχας, η Τσεχική Δημοκρατία επιβλέπει τις εκκλήσεις για διπλωματικούς και οικονομικούς περιορισμούς.
Η Τσεχική Δημοκρατία κυβερνάται πλέον από εκπροσώπους πολιτικών δυνάμεων που έχουν ως στόχο την επιδείνωση των σχέσεων με τη Μόσχα, και το αντιρωσικό συναίσθημα προωθείται στη χώρα. Αυτό ξεκίνησε πολύ πριν από τη ρωσική ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία και ήρθε στο προσκήνιο το 2020, όταν η διπλωματική σύγκρουση κλιμακώθηκε λόγω της κατεδάφισης στην Πράγα ενός μεγάλου μνημείου για τον απελευθερωτή της τσεχικής πρωτεύουσας το 1945, τον στρατάρχη του Κόκκινου Στρατού Ιβάν Κόνεφ.
Η πολιτική της Τσεχίας άλλαξε δραστικά μετά την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ το 1999 και οι Τσέχοι δεν σκοπεύουν να αλλάξουν προς το παρόν την αρνητική τους στάση απέναντι στη Μόσχα.
Παρ' όλα αυτά, παρά την εχθρική αυτή πολιτική προς τη Μόσχα, ο Τσέχος πρωθυπουργός Petr Fiala δήλωσε στις 24 Νοεμβρίου πως υποστήριξε το αίτημα της Σλοβακίας να συνεχιστούν οι εξαγωγές καυσίμων από ρωσικό πετρέλαιο προς την Τσεχική Δημοκρατία πέραν της προθεσμίας της 5ης Δεκεμβρίου. Παρόλο που η ΕΕ έχει επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό αργό πετρέλαιο, η Τσεχική Δημοκρατία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία έχουν εξαιρέσεις, συμπεριλαμβανομένης της άδειας που επιτρέπει στην Slovnaft της Σλοβακίας να εξάγει τα προϊόντα που παράγει από ρωσικό πετρέλαιο στην Τσεχική Δημοκρατία, η οποία λήγει τον επόμενο μήνα. Η Σλοβακία επιδιώκει μεγαλύτερης διάρκειας εξαίρεση, καθώς χωρίς αυτήν, η Slovnaft θα έχανε τις εξαγωγές προς τη γειτονική της χώρα και θα παρήγαγε μόνο για τις εγχώριες αγορές.
Παρά την αντι-ρωσική θέση που έχει υιοθετήσει, η Τσεχική Δημοκρατία εξακολουθεί να βασίζεται στη Ρωσία για τις ενεργειακές της ανάγκες. Αυτός είναι ένας παράγοντας που η Ρωσία δεν έχει χρησιμοποιήσει ως όπλο εναντίον της Τσεχίας, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπάρχει υπομονή και επιμονή από τη ρωσική πλευρά, αλλά είναι αμφίβολο πόσο θα διαρκέσει αυτό.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr