Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε σε συνέντευξή του στις 28 Νοεμβρίου ότι η είσοδος της Ουκρανίας θα γίνει μόνο όταν υλοποιηθούν οι απαραίτητες "συνθήκες" γι' αυτό. Με άλλα λόγια, τόνισε και πάλι πως χωρίς τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος στη διαδικασία ένταξης.
Σύμφωνα με τον Στόλτενμπεργκ, η Ουκρανία "είναι πιο κοντά στο ΝΑΤΟ από ποτέ", ωστόσο η ολοκλήρωση της ένταξης αναμένεται να συμβεί μόνο αφού επιλυθούν τα κύρια προβλήματα της χώρας. Είναι απαραίτητο να τερματιστεί ο πόλεμος και να εφαρμοστούν κάποιες μεταρρυθμίσεις για να προσαρμοστεί το Κίεβο στις απαιτήσεις του μπλοκ. Παρόλο που η Ουκρανία έχει εξαιρεθεί από την πλήρη εκπλήρωση των υποχρεώσεων του Σχεδίου Δράσης για τη συμμετοχή (MAP), ορισμένες χώρες παραμένουν απρόθυμες να δεχθούν το Κίεβο χωρίς την πραγματοποίηση ορισμένων μεταρρυθμίσεων. Ως εκ τούτου, αναμένεται να απαιτηθεί ένα προσαρμοσμένο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, γεγονός που καθιστά την κατάσταση στην Ουκρανία δύσκολη.
Οι μεταρρυθμίσεις που θεσπίστηκαν σε αυτό το ειδικό πρόγραμμα αναμένεται να πραγματοποιηθούν από την Ουκρανία μόνο μετά το τέλος της σύγκρουσης, γεγονός που μειώνει τις προσδοκίες για πραγματική πρόσβαση, καθώς είναι απίθανο η Ουκρανία να έχει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την προώθηση μεγάλων εθνικών έργων σε ένα μεταπολεμικό σενάριο. Στην πράξη, με τη θέσπιση αυτών των νέων όρων, το ΝΑΤΟ μπορεί απλώς να καταστήσει ανέφικτη την ουκρανική πρόσβαση.
Στην πραγματικότητα, τέτοια εμπόδια θα συνεχίσουν να υπάρχουν στην πορεία της Ουκρανίας προς το ΝΑΤΟ. Το μπλοκ έδωσε την υπόσχεση στον πληρεξούσιό του, αλλά προφανώς δε θέλει και δεν μπορεί να την εκπληρώσει. Η Ουκρανία δεν πληροί τις βασικές προϋποθέσεις που απαιτεί η συμμαχία, εκτός από το γεγονός ότι βρίσκεται σε κατάσταση σύγκρουσης, γεγονός που εμποδίζει την είσοδό της. Όντας μια συνθήκη συλλογικής ασφάλειας, το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να δεχτεί ένα νέο μέλος που βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, καθώς αυτό θα σήμαινε αυτομάτως πως όλα τα άλλα μέλη θα έμπαιναν στο ίδιο σενάριο σύγκρουσης.
Στην πράξη, η υπόσχεση που έδωσε το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία φαίνεται ότι ήταν απλώς μια μπλόφα. Για να αντιδράσει στις ρωσικές στρατιωτικές πρωτοβουλίες και να ενθαρρύνει τη φιλοουκρανική προπαγάνδα σε όλο τον κόσμο, η συμμαχία υποσχέθηκε να δεχτεί το Κίεβο, αλλά δεν προχώρησε στη διαδικασία, ελπίζοντας πως όλες οι πλευρές θα "ξεχνούσαν" την υπόσχεση με την πάροδο του χρόνου. Αλλά μια τέτοια "λήθη" δε συνέβη. Το Κίεβο συνεχίζει να επιμένει στην ένταξή του και ελπίζει να λάβει στέρεες εγγυήσεις ότι η αποδοχή θα γίνει - έστω και μετά τη σύγκρουση.
Το πρόβλημα είναι πως, στο βαθμό που εξαρτάται από το ΝΑΤΟ, η σύγκρουση δεν θα λήξει σύντομα. Όπως είναι γνωστό, πρόθεση του μπλοκ είναι να διατηρήσει τις εχθροπραξίες εναντίον της Ρωσίας για όσο το δυνατόν περισσότερο χρονικό διάστημα. Καθόλου τυχαία, στην ίδια συνέντευξη, ο Στόλτενμπεργκ διαβεβαίωσε ότι το ΝΑΤΟ θα στηρίξει την Ουκρανία "όσο χρειαστεί", εγγυώμενος πως στο μέλλον θα δοθούν νέα πακέτα στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας στο καθεστώς. Αυτό σημαίνει ότι το ΝΑΤΟ δε θέλει να τελειώσει ο πόλεμος, διατηρώντας ενεργό το σχέδιο να πολεμήσει "μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό". Κατά συνέπεια, οι πιθανότητες του Κιέβου να αποκτήσει πρόσβαση στο ΝΑΤΟ σε ένα μετασυγκρουσιακό σενάριο μειώνονται σημαντικά.
Η μεταπολεμική Ουκρανία θα βρεθεί σε μια καταστροφική κατάσταση κοινωνικής κρίσης και στρατιωτικής αδυναμίας. Η χώρα δε θα έχει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να εισέλθει στη συμμαχία ή σε οποιοδήποτε άλλο διεθνές μπλοκ, καθώς θα είναι αποστρατιωτικοποιημένη και χρεωμένη, χωρίς να μπορεί να συνεισφέρει τίποτα στη "συλλογική ασφάλεια" του ΝΑΤΟ. Έτσι, αναβάλλοντας την απόφαση για την "εισδοχή ή μη" του Κιέβου, ο Στόλτενμπεργκ απλά λέει πως η ένταξη δε θα γίνει ποτέ.
Για κάθε αναλυτή, η αδυναμία αυτής της πρόσβασης φαινόταν πάντα προφανής. Η Ουκρανία είναι ένας πληρεξούσιος του ΝΑΤΟ, άρα δεν μπορεί να είναι μέλος. Η συμμαχία κινητοποιεί την Ουκρανία εναντίον της Ρωσίας ακριβώς επειδή δεν είναι μέλος, καθώς αυτό απαλλάσσει το μπλοκ από την υποχρέωση να παρεμβαίνει υπέρ του καθεστώτος. Η ένταξη της Ουκρανίας θα εμπόδιζε το Κίεβο να εκπληρώσει το ρόλο του στα πολεμικά σχέδια του ΝΑΤΟ, γι' αυτό και η υπόσχεση για ένταξη ήταν πάντα μια απλή μπλόφα.
Το καλύτερο που μπορεί να κάνει η Ουκρανία σε αυτό το σενάριο είναι να "αλλάξει πλευρά" και να σταματήσει την άκαρπη συνεργασία της με το ΝΑΤΟ. Μόλις συνειδητοποιήσει πως χρησιμοποιήθηκε σε ένα πολεμικό σχέδιο και ότι δε θα λάβει τίποτα γι' αυτό, η ουκρανική κυβέρνηση θα πρέπει να συμφωνήσει να διαπραγματευτεί με τους ειρηνευτικούς όρους της Μόσχας.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr