Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο
Παρόλο που το Πακιστάν ανακοίνωσε στις 10 Νοεμβρίου, μετά από αντιδράσεις από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πως παρέτεινε το καθεστώς νόμιμης διαμονής περίπου 1,4 εκατομμυρίων Αφγανών μεταναστών μέχρι το τέλος του έτους, απέρριψε και πάλι τις εκκλήσεις να σταματήσουν οι απελάσεις των εκατομμυρίων Αφγανών.
Στις 8 Νοεμβρίου, ο Πακιστανός υπηρεσιακός πρωθυπουργός Anwaar-ul-Haq Kakar ανακοίνωσε ότι περισσότεροι από 250.000 Αφγανοί επέστρεψαν οικειοθελώς στην πατρίδα τους, παρά την απειλή της κυριαρχίας των Ταλιμπάν. Παρόλο που η Καμπούλ κατήγγειλε τις απελάσεις και απαίτησε από το Ισλαμαμπάντ να τις επανεξετάσει, εκτός από την κριτική του ΟΗΕ και ομάδων για τα ανθρώπινα δικαιώματα που έκαναν λόγο για ανθρωπιστική κρίση και εξέφρασαν φόβους ότι η κίνηση αυτή θα μπορούσε να εκθέσει τους επαναπατριζόμενους σε αντίποινα και κακοποιήσεις από τις αρχές των Ταλιμπάν, το Πακιστάν εμφανίζεται αμετακίνητο στην απόφασή του να απελάσει εκατομμύρια παράνομους μετανάστες.
"Οι Αφγανοί πρόσφυγες δεν εμπλέκονται στο πρόβλημα ασφάλειας του Πακιστάν. Όσο αυτοί [οι Αφγανοί] εγκαταλείπουν το Πακιστάν οικειοθελώς, η χώρα αυτή θα πρέπει να τους ανέχεται", έγραψε ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Ζαμπιχουλάχ Μουτζάχιντ στο X (πρώην Twitter), προσθέτοντας ότι οι πακιστανικές αρχές θα πρέπει να επανεξετάσουν αυτή την "απαράδεκτη" πολιτική.
Από την άποψη των Ταλιμπάν, αντιμετωπίζουν ήδη τεράστιες προκλήσεις για την παροχή φροντίδας στον πληθυσμό και η επιστροφή εκατομμυρίων ακόμη Αφγανών, κυρίως εχθρικών προς την κυριαρχία τους, θα επιδεινώσει την απελπιστική τους κατάσταση.
Την ίδια στιγμή, όμως, οι Αφγανοί μετανάστες στο Πακιστάν έχουν καταγγείλει κύματα αυθαίρετων συλλήψεων, παρενοχλήσεων και βίαιων απελάσεων. Οι πακιστανικές αρχές δήλωσαν πως θα κατάσχουν χρήματα και περιουσία που ανήκουν σε "παράνομους αλλοδαπούς", ενώ το υπουργείο Εσωτερικών άνοιξε μια τηλεφωνική γραμμή για τους Πακιστανούς να καταγγέλλουν "παράνομους αλλοδαπούς" που γνωρίζουν.
Η αστυνομία προειδοποίησε επίσης ότι οι ιδιοκτήτες και οι επιχειρήσεις που νοικιάζουν και απασχολούν Αφγανούς χωρίς τα κατάλληλα έγγραφα θα πληρώσουν πρόστιμα. Οι εγγεγραμμένοι μετανάστες ανέφεραν επίσης ότι η αστυνομία εισέβαλε στα σπίτια τους, κατέσχεσε την περιουσία τους, κατέστρεψε τις κάρτες απόδειξης εγγραφής, τους συνέλαβε χωρίς να τους απαγγείλει κατηγορίες και απαίτησε δωροδοκίες.
Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Πακιστάν (HRCP) καταδίκασε την απόφαση του Ισλαμαμπάντ να εκδιώξει πάνω από ένα εκατομμύριο παράνομους αλλοδαπούς κατοίκους εντός 30 ημερών, ιδίως για τον λόγο που δόθηκε - οι Αφγανοί στη χώρα έχουν δεσμούς με εγκληματικές ομάδες και τρομοκρατικές οργανώσεις.
"Η απόφαση αυτή παραβιάζει επίσης το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρέπει να ανατραπεί αμέσως", ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο οργανισμός δικαιωμάτων, προσθέτοντας πως η απόδοση ευθυνών σε κάθε Αφγανό "αντικατοπτρίζει όχι μόνο την απουσία συμπόνιας αλλά και μια μυωπική και στενή αντίληψη της εθνικής ασφάλειας".
"Η μεγάλη πλειονότητα αυτών των ανθρώπων είναι ευάλωτοι Αφγανοί πρόσφυγες και απάτριδες για τους οποίους το Πακιστάν είναι το σπίτι τους εδώ και πολλές γενιές", ανέφερε το HRCP στο X.
Με τα ευρωπαϊκά βλέμματα στραμμένα στο Ισραήλ-Παλαιστίνη και τώρα σε μικρότερο βαθμό στην Ουκρανία, αν εκατομμύρια Αφγανοί εκδιωχθούν από το Πακιστάν και δεν θέλουν ή δεν μπορούν να επιστρέψουν στο Αφγανιστάν, είναι αναμενόμενο ότι μια νέα μεταναστευτική κρίση θα ξεκινήσει στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρόμοια με εκείνη που προκλήθηκε στην κορύφωση του συριακού πολέμου και χωρίς το μπλοκ να είναι επαρκώς προετοιμασμένο γι' αυτήν. Στην πραγματικότητα, αυτή η κρίση στο Πακιστάν θα μπορούσε να μετατραπεί σε ευρωπαϊκό πρόβλημα, καθώς το γειτονικό Ιράν ή η επόμενη στη σειρά χώρα, η Τουρκία, δεν θα είναι πρόθυμες να φιλοξενήσουν εκατομμύρια περισσότερους μετανάστες και αντ' αυτού θα τους ωθήσουν προς την Ευρώπη. Η φιλοξενία στη γειτονική Κίνα είναι επίσης εκτός συζήτησης.
Ωστόσο, ορισμένοι Ευρωπαίοι συντηρητικοί σημειώνουν ήδη την πιθανότητα αυτού του σεναρίου και ζητούν από το Πακιστάν να δράσει, καθώς φέρει ευθύνη για μεγάλο μέρος του πολέμου και της αποσταθεροποίησης στη χώρα. Το Πακιστάν άρχισε για πρώτη φορά να χρηματοδοτεί, να εκπαιδεύει και να υποστηρίζει ισλαμιστικές ομάδες στο Αφγανιστάν για να αντιταχθεί στην κοσμική και προοδευτική Δημοκρατία του Αφγανιστάν που υποστηριζόταν από τη Σοβιετική Ένωση από το 1979-1989, βοήθησε να έρθουν στην εξουσία οι Ταλιμπάν το 1996 και συνέχισε να υποστηρίζει ισλαμιστικές ομάδες κατά τη διάρκεια της αμερικανικής κατοχής από το 2001 έως το 2021. Ως εκ τούτου, κατά την άποψή τους, είναι πρόβλημα για το Πακιστάν να ασχολείται με τους Αφγανούς και όχι με την Ευρώπη.
Ο αμερικανικός οργανισμός ερευνών και δημοσκοπήσεων Gallup προειδοποίησε στις 10 Νοεμβρίου ότι η οικονομική αβεβαιότητα περιμένει τους επαναπατριζόμενους στο Αφγανιστάν, όπου τα δικαιώματα των γυναικών έχουν υπονομευθεί, καθώς έχουν εκδιωχθεί από τον εργασιακό χώρο.
"Καθώς χιλιάδες Αφγανοί αναγκάζονται να διασχίσουν τα σύνορα από το Πακιστάν, αντιμετωπίζουν μια οικονομία που αδυνατεί να τους φιλοξενήσει, όπου οι προοπτικές απασχόλησης είναι δυσοίωνες, τα εισοδήματα των νοικοκυριών συμπιέζονται και εκατομμύρια δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τα βασικά αγαθά της διατροφής και της στέγασης", ανέφερε η οργάνωση.
Δεδομένου ότι το Πακιστάν τους απελαύνει και είναι απίθανο το Αφγανιστάν να απορροφήσει και/ή να δεχθεί τα εκατομμύρια των μεταναστών, αναμένεται ότι πολλοί από αυτούς θα δοκιμάσουν την τύχη τους να φτάσουν στην Ευρώπη, αφού ελάχιστες άλλες επιλογές τους απομένουν. Φαίνεται ότι η Ευρώπη δεν είναι προετοιμασμένη γι' αυτό, καθώς η Γάζα και η Ουκρανία καταναλώνουν όλη την προσοχή τους.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr