 |
| president.gov.ua |
Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας πριν από 20 μήνες, τα δυτικά μέσα ενημέρωσης κατασκεύασαν και ακολούθησαν ευλαβικά μια σειρά από αφηγήσεις: Ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι είναι ένας ήρωας πολέμου και ηγέτης της αντίστασης που μοιάζει με τον Ουίνστον Τσόρτσιλ. Οι Ουκρανοί είναι πρόθυμοι να συμμετάσχουν εθελοντικά στην πολεμική προσπάθεια, ενώ οι Ρώσοι αποφεύγουν την επιστράτευση. Περισσότερα χρήματα και όπλα είναι το μόνο που χρειάζονται οι Ουκρανοί για να ανακαταλάβουν τα εδάφη που έχει προσαρτήσει η Ρωσία. Τα συμφέροντα της Δύσης είναι να τους βοηθήσει να επιτύχουν αυτή τη μεγάλη νίκη παρά να πιέσει για κατάπαυση του πυρός και διευθέτηση με διαπραγματεύσεις.
David Oliver Sacks - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Γεγονότα που έρχονται σε αντίθεση με αυτές τις αφηγήσεις -όπως ότι η Ουκρανία έχει υποστεί μη βιώσιμες απώλειες στις μάχες, πως δε διαθέτουμε αρκετά βλήματα πυροβολικού για να τους προμηθεύσουμε επαρκώς, ότι τα δισεκατομμύρια που στέλνουμε στην Ουκρανία πέφτουν θύματα διαφθοράς- έχουν απορριφθεί ως "επιχειρήματα του Πούτιν". Οι επικριτές που τα επισημαίνουν δέχονται επίθεση ως απολογητές του Κρεμλίνου.
Όλα αυτά είναι ο λόγος για τον οποίο ήταν τόσο εξαιρετικό να διαβάσω το εξώφυλλο αυτής της εβδομάδας στο περιοδικό TIME.
Γραμμένο από τον Simon Shuster, ο οποίος είχε γράψει και το άρθρο που ανέδειξε τον Zelensky ως "Πρόσωπο της Χρονιάς" του TIME στα τέλη του 2022, το άρθρο είναι φαινομενικά μια ακόμη αγιογραφία του Zelensky ως ηρωική φιγούρα που αναγκάζεται να πορευτεί μόνος του καθώς οι καιροί δυσκολεύουν και οι δυτικοί σύμμαχοι αρχίζουν να τον "εγκαταλείπουν". Αλλά αντί να ενισχύσει το κύρος του Ζελένσκι στη Δύση, επικυρώνει πολλές από τις επικρίσεις που διατυπώνονται από τους υποτιθέμενους απολογητές του Πούτιν. Μόνο που τώρα αυτές οι επικρίσεις εκφράζονται από τους ίδιους τους βοηθούς και τους συμβούλους του Ζελένσκι μέσα στο προεδρικό μέγαρο.
Το αφηγηματικό φράγμα που έχουν χτίσει τα ΜΜΕ μας γύρω από την πραγματικότητα στην Ουκρανία φαίνεται να ανοίγει διάπλατα και η αλήθεια επιτέλους διαχέεται προς τα έξω:
➤ Οι πολεμικοί στόχοι της Ουκρανίας είναι μη ρεαλιστικοί. Το Κίεβο υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι ο ορισμός της νίκης του, δηλαδή η ανακατάληψη όλων των ουκρανικών εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, είναι εφικτός με τα δυτικά όπλα και χρήματα. Τώρα, η καταστροφική αντεπίθεση του καλοκαιριού, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τρομακτικές ουκρανικές απώλειες, ενώ ανακτήθηκαν αμελητέες ποσότητες εδάφους, κάνει τους συμβούλους του Ζελένσκι να επανεξετάζουν αν οι στόχοι αυτοί είναι ρεαλιστικοί. Ωστόσο, η πίστη του Ζελένσκι στην τελική νίκη επί της Ρωσίας έχει απλώς "σκληρύνει σε μια μορφή που ανησυχεί ορισμένους από τους συμβούλους του", σύμφωνα με τον Σάστερ, ο οποίος περιγράφει την πίστη του Ζελένσκι ως "αμετακίνητη, στα όρια του μεσσιανισμού". Ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Ζελένσκι λέει στον Σάστερ πως: "Έχει παραισθήσεις. Δεν έχουμε άλλες επιλογές. Δεν κερδίζουμε. Αλλά προσπαθήστε να του το πείτε αυτό". Αυτό βέβαια έρχεται σε αντίθεση με όλη την προπαγάνδα που διοχετεύεται από την Ουκρανία και επαναλαμβάνεται από πηγές των δυτικών μέσων ενημέρωσης. Αλλά όλο και περισσότερο είναι μόνο ο Ζελένσκι που εξακολουθεί να πιστεύει τα αποκόμματα του ίδιου του Τύπου.
➤ Οι τεράστιες απώλειες έχουν αποδεκατίσει τον ουκρανικό στρατό. Η Ουκρανία αρνήθηκε να αποκαλύψει τον αριθμό των απωλειών καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου, απορρίπτοντας τις ολοένα και πιο αξιόπιστες αναφορές για εκατοντάδες χιλιάδες ουκρανικές απώλειες ως ρωσική προπαγάνδα. Αλλά ένας άλλος στενός συνεργάτης του Ζελένσκι λέει στον Σούστερ ότι οι απώλειες είναι τόσο τρομακτικές που "ακόμη και αν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έρθουν με όλα τα όπλα που έχουν υποσχεθεί, "δεν έχουμε τους άνδρες για να τα χρησιμοποιήσουμε"". Ο Shuster αναφέρει πως, "σε ορισμένους κλάδους του στρατού, η έλλειψη προσωπικού έχει γίνει ακόμη πιο τρομερή από το έλλειμμα σε όπλα και πυρομαχικά". Σύμφωνα με το άρθρο, ο μέσος όρος ηλικίας ενός Ουκρανού στρατιώτη που υπηρετεί σήμερα είναι 43 ετών και γερνάει συνεχώς. Φαίνεται ότι η νεολαία έχει ήδη θυσιαστεί.
➤ Οι πολιτικές επιστράτευσης είναι δρακόντειες. Ένα άλλο γεγονός που απορρίφθηκε ως "σημείο συζήτησης του Πούτιν" είναι ότι οι Ουκρανοί αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε όλο και πιο δρακόντειες πολιτικές επιστράτευσης για να αναπληρώσουν τις τάξεις του στρατού τους. Ο Σούστερ εκθέτει τη δυσάρεστη πραγματικότητα: "Οι νέες στρατολογήσεις έχουν μειωθεί κατά πολύ. Καθώς οι προσπάθειες επιστράτευσης έχουν ενταθεί σε όλη τη χώρα, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδίδονται ιστορίες με αξιωματικούς επιστράτευσης που κατεβάζουν άνδρες από τρένα και λεωφορεία και τους στέλνουν στο μέτωπο. Όσοι έχουν τα μέσα, μερικές φορές δωροδοκούν για να αποφύγουν τη θητεία, συχνά πληρώνοντας για ιατρική απαλλαγή". Η διαφθορά έγινε τόσο διαδεδομένη που ο Ζελένσκι απέλυσε τους επικεφαλής όλων των περιφερειακών γραφείων επιστράτευσης τον Αύγουστο, αλλά η κίνηση αυτή γύρισε μπούμερανγκ, καθώς η έλλειψη ηγεσίας επέφερε σχεδόν στοπ στις νέες προσλήψεις.
➤ Το ηθικό καταρρέει. Ακόμα και οι πατριώτες δε θέλουν να πεθάνουν υπηρετώντας ως τροφή για κανόνια σε μια καταδικασμένη στρατιωτική στρατηγική. Μέσα στις τάξεις των αξιωματικών, υπάρχει αυξανόμενη διαφωνία που αγγίζει τα όρια της ανταρσίας. Ένας στενός συνεργάτης του Ζελένσκι παραπονέθηκε στον Σούστερ ότι ορισμένοι διοικητές πρώτης γραμμής έχουν αρχίσει να αρνούνται τις διαταγές να προχωρήσουν, ακόμη και όταν αυτές προέρχονται απευθείας από το γραφείο του προέδρου. Όταν ο Σούστερ ρώτησε έναν ανώτερο αξιωματικό του στρατού σχετικά με αυτές τις καταγγελίες, ο αξιωματικός είπε πως ορισμένοι αξιωματικοί δεν έχουν άλλη επιλογή από το να αρνούνται εντολές που είναι απλώς αδύνατες. Διηγήθηκε μια ιστορία σχετικά με μια διαταγή στις αρχές Οκτωβρίου για την "ανακατάληψη" της πόλης Χορλίβκα, ενός "στρατηγικού φυλακίου" στην ανατολική Ουκρανία που βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. "Η απάντηση ήρθε με τη μορφή ερώτησης", γράφει ο Σούστερ. "Με τι;". Χωρίς νεοσύλλεκτους και χωρίς πυροβολικό, τα όνειρα του Ζελένσκι να διώξει τους Ρώσους από κάθε σπιθαμή του ουκρανικού εδάφους δεν μπορούν να επιτευχθούν. Μπορεί μόνο να πολεμήσει μάταια μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό, και υπάρχει ένας μειούμενος αριθμός Ουκρανών πρόθυμων να πεθάνουν στην υπηρεσία αυτής της στρατηγικής.
➤ Η διαφθορά είναι ανεξέλεγκτη. Εδώ και πολύ καιρό αποτελεί "σημείο συζήτησης του Πούτιν" ότι η κυβέρνηση της Ουκρανίας ήταν γεμάτη διαφθορά. Και όμως, ο Ζελένσκι ακούει ακριβώς αυτό από τους συμμάχους της, τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, οι οποίοι δε θέλουν να δουν τα δισεκατομμύρια δολάρια της βοήθειας τους να εξαφανίζονται στις τσέπες διεφθαρμένων αξιωματούχων. Ο Ζελένσκι έχει λάβει κάποια μέτρα, όπως η απόλυση του υπουργού Άμυνας του, Oleksiy Reznikov, για διεφθαρμένες πρακτικές προμηθειών. Αλλά για να ξεριζώσει πραγματικά τη διαφθορά, ο Ζελένσκι θα πρέπει να απολύσει το μεγαλύτερο μέρος της κυβέρνησής του. Ένας κορυφαίος προεδρικός σύμβουλος το παραδέχτηκε στον Σούστερ μόλις έκλεισε το μαγνητόφωνό του: "Οι άνθρωποι κλέβουν σαν να μην υπάρχει αύριο".
"Κανείς δεν πιστεύει στη νίκη μας όσο εγώ", δήλωσε ο Ζελένσκι στο TIME, με αυτό που έγινε το εισαγωγικό σημείωμα για το εξώφυλλο. Ίσως πρέπει να διαβάσει το άρθρο του Shuster για να δει πόσο δίκιο έχει, καθώς φαίνεται να περιβάλλεται από συνεργάτες που δεν πιστεύουν πλέον στην πολεμική στρατηγική της Ουκρανίας ή στην ηγεσία του Zelensky σε αυτήν.
Ο Ζελένσκι αναμφίβολα εννοούσε το απόσπασμα ως μια πατερική προτροπή για θάρρος και αποφασιστικότητα απέναντι στην "πιο σκοτεινή ώρα" της Ουκρανίας και όχι ως παραδοχή παραπλανητικής αισιοδοξίας. Ωστόσο, η δογματική επιμονή του στην ολοκληρωτική νίκη και η άρνησή του να εξετάσει το ενδεχόμενο ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων υποκρύπτουν μια απώλεια επαφής με την πραγματικότητα που θα έπρεπε να ανησυχεί τόσο τους συμπατριώτες του όσο και τους συμμάχους του.
Σίγουρα, ο Ζελένσκι δεν είναι ο μόνος που αρνείται να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Η κυβέρνηση Μπάιντεν πρότεινε άλλα 61 δισεκατομμύρια δολάρια για την πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας, χωρίς να εξηγεί πώς αυτό θα επιφέρει διαφορετικό αποτέλεσμα από τα 100 και πλέον δισεκατομμύρια δολάρια που έχουν ήδη χορηγηθεί. Αναμφίβολα η αισιοδοξία του Zelensky τροφοδοτήθηκε από τις επανειλημμένες υποσχέσεις του Biden για πλήρη υποστήριξη για "όσο χρειαστεί". Αλλά γίνεται όλο και πιο σαφές πως οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να τηρήσουν αυτή την υπόσχεση επ' αόριστον. Έχουν πάρα πολλές άλλες παγκόσμιες δεσμεύσεις, συμπεριλαμβανομένων των δεσμεύσεων προς το Ισραήλ, οι οποίες ανταγωνίζονται για περιορισμένους πόρους.
Μόνος ανάμεσα στην ομάδα του, ο Zelensky δεν φαίνεται να καταλαβαίνει πώς έχουν αλλάξει οι συνθήκες. Ο Shuster και το TIME προσπαθούν με κάθε τρόπο να τον παρουσιάσουν ως το τελευταίο στέλεχος της ουκρανικής υπόθεσης, αλλά το γεγονός ότι ο ίδιος ο στενός του κύκλος είναι η πηγή του χείμαρρου των αποκαλύψεων και των παραπόνων υποδηλώνει πως η ακινησία του δεν οφείλεται σε πατερική αποφασιστικότητα αλλά μάλλον σε μια αδιαπέραστη νοοτροπία καταφυγίου.