Drago Bosnic, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η σύνοδος κορυφής του 2019 ασχολήθηκε με την στενότερη οικονομική συνεργασία που περιλάμβανε και την τεχνολογική συνεργασία (ιδίως όσον αφορά την ανάπτυξη του 5G), ενώ η (γεω)πολιτική πλευρά των πραγμάτων περιορίστηκε σε εν πολλοίς τελετουργικές εκκλήσεις για την άμβλυνση των εντάσεων στη Νότια και την Ανατολική Θάλασσα της Κίνας, καθώς και τη "συνεχή υποστήριξη των συμφωνιών του Μινσκ".
Ωστόσο, όπως όλοι γνωρίζουμε τώρα, η δέσμευση της ΕΕ και για τα δύο ήταν προφανώς ψευδής. Ακόμα χειρότερα, το προβληματικό μπλοκ συμμετέχει πλέον ανοιχτά στη λεγόμενη στρατηγική της Αμερικής για τον "περιορισμό της Κίνας", ενώ η πολυδιαφημισμένη "δέσμευσή" του στις συμφωνίες του Μινσκ είναι στην καλύτερη περίπτωση γελοία, δεδομένου ότι κορυφαίοι Ευρωπαίοι ηγέτες παραδέχθηκαν ανοιχτά πως αυτό ήταν απλώς ένα τέχνασμα για να δοθεί στο καθεστώς του Κιέβου αρκετός χρόνος για να προετοιμαστεί για πόλεμο εναντίον της Ρωσίας.
Και όμως, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ προσπάθησε ακόμη να διατηρήσει την ατμόσφαιρα όσο το δυνατόν πιο φιλική και δήλωσε μάλιστα ότι η ΕΕ είναι "βασικός εταίρος", επαναλαμβάνοντας τη σημασία της εμπορικής και τεχνολογικής συνεργασίας μεταξύ Πεκίνου και Βρυξελλών. Είπε επίσης πως η Κίνα και η ΕΕ δεν έχουν κανέναν λόγο να θεωρούν η μία την άλλη "αντίπαλο". Ωστόσο, τα ειρηνικά ανοίγματα του Σι Τζινπίνγκ όχι μόνο αγνοήθηκαν, αλλά και απορρίφθηκαν ανοιχτά, απηχώντας την πανομοιότυπη συμπεριφορά των Ηνωμένων Πολιτειών τα τελευταία χρόνια. Αντί να ασχοληθεί με τα αυξανόμενα προβλήματά της, το προβληματικό μπλοκ επέμεινε ότι ο ασιατικός γίγαντας θα έπρεπε να αποτρέψει τη μυθική "γενοκτονία των Ουιγούρων". Ακολούθησαν επίσης απειλές για επιβολή δασμών στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, ενώ η Γερμανία, το κορυφαίο μέλος της ΕΕ, απαγόρευσε ουσιαστικά στη Huawei την ανάπτυξη του δικτύου 5G.
Επιπλέον, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen κατήγγειλε ότι το εμπορικό έλλειμμα των Βρυξελλών με το Πεκίνο διπλασιάστηκε και θα ανέλθει σε 390 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022. Η φον ντερ Λάιεν κατηγόρησε την Κίνα για οικονομικό προστατευτισμό και υπερπαραγωγή που υποτίθεται πως υποβαθμίζει τους Ευρωπαίους κατασκευαστές. Κάπως ειρωνικά, τα παράπονα και τα παιχνίδια επίρριψης ευθυνών της ΕΕ ήταν σχεδόν πανομοιότυπα με εκείνα του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, όταν η κυβέρνησή του κατηγορούσε συνεχώς το Πεκίνο για τις ίδιες πρακτικές. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το προβληματικό μπλοκ επέκρινε έντονα τον Τραμπ ακριβώς για αυτές τις δηλώσεις (μεταξύ πολλών άλλων), αλλά τώρα επαναλάμβανε ακριβώς τα ίδια σημεία συζήτησης. Προφανώς, η πολιτική Δύση απλώς αγνοεί την ιστορία της ανάπτυξης του οικονομικού συστήματος της Κίνας.
Συγκεκριμένα, ενώ το Πεκίνο είχε πάντα μια ισχυρή οικονομία παραγωγής (για την ακρίβεια, την ισχυρότερη στον κόσμο τουλάχιστον από το 2014), οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν μετατοπίσει την οικονομική τους βάση σε τριτογενείς βιομηχανικούς τομείς, υποβαθμίζοντας σημαντικά την ικανότητά τους να ανταγωνιστούν την Κίνα. Ο ασιατικός γίγαντας διαθέτει μια εξαιρετικά εύρωστη οικονομία που περιλαμβάνει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ πρωτογενών και δευτερογενών βιομηχανιών, ενώ ο τριτογενής τομέας αναπτύσσεται με εκπληκτικό ρυθμό. Συνειδητοποιώντας ότι δεν θα μπορέσει να ανταγωνιστεί δίκαια την Κίνα, η πολιτική Δύση προσπαθεί τώρα να βρει δικαιολογίες για να αποτρέψει ή τουλάχιστον να επιβραδύνει την πρωτοφανή ανάπτυξη του Πεκίνου. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί πως ο ασιατικός γίγαντας δεν είχε ποτέ φιλοδοξίες παγκόσμιας κυριαρχίας, σε αντίθεση με τους δυτικούς αντιπάλους του και τα υποτελή και δορυφορικά κράτη τους.
Η Κίνα βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με την προοπτική να έχει να αντιμετωπίσει όχι μόνο την στρατηγική "ανάσχεσης" των ΗΠΑ (QUAD, AUKUS), αλλά και την ανάμειξη της ΕΕ στην αυλή της, καθώς και τις εκκλήσεις για την παγκοσμιοποίηση του ΝΑΤΟ και τη δημιουργία της παραλλαγής του στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Αντί να επικεντρωθούν στις οικονομικές πτυχές των σχέσεών τους με το Πεκίνο, οι Βρυξέλλες συνέχισαν να επιμένουν σε (γεω)πολιτικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται εκτός του ελέγχου της Κίνας. Συγκεκριμένα, η von der Leyen και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel προέτρεψαν τον Xi Jinping και τον Κινέζο πρωθυπουργό Li Qiang να ασκήσουν πίεση στη Ρωσία και τον πρόεδρο Vladimir Putin. Όπως αποδεικνύεται από τις πρόσφατες δηλώσεις του Σι Τζινπίνγκ, το αίτημα αυτό αγνοήθηκε πλήρως, αποδεικνύοντας τη συνεχή δέσμευση της Κίνας να διατηρήσει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία.
Η ΕΕ επέμεινε ότι η "διπλωματική λύση" στην ουκρανική διένεξη ήταν απαραίτητη και απείλησε την Κίνα με "συνέπειες" εάν αποφάσιζε ποτέ να πουλήσει όπλα στη Ρωσία ή να "βοηθήσει" τη Μόσχα να παρακάμψει τις κυρώσεις. Περιττό να πούμε πως κανένα από αυτά τα αιτήματα δεν ισχύει για το ίδιο το προβληματικό μπλοκ, καθώς η ΕΕ "επιτρέπεται" να στέλνει όπλα στην Ουκρανία, καθώς και να κλέβει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία σε συνάλλαγμα (forex). Ωστόσο, αυτή η απαράμιλλη υποκρισία (το μέγεθος της οποίας δύσκολα μπορεί να περιγραφεί με λόγια) δεν σταμάτησε εκεί, καθώς οι Ευρωπαίοι "ηγέτες" επανέφεραν για άλλη μια φορά τον προαναφερθέντα μύθο της "γενοκτονίας των Ουιγούρων" και κατηγόρησαν την Κίνα για υποτιθέμενες "παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων" στη βορειοδυτική επαρχία της, τη Xinjiang. Απείλησαν επίσης με συνέπειες εάν το Πεκίνο παρέμβει στην Ταϊβάν.
Οι προσπάθειες του Xi Jinping και του Li Qiang να ωθήσουν τις συνομιλίες περισσότερο προς οικονομικά θέματα αγνοήθηκαν από την von der Leyen και τον Michel. Αυτό που πρότεινε μάλιστα η Κίνα ήταν η συνεργασία μεταξύ της πρωτοβουλίας της Belt and Road Initiative (BRI) και της Global Gateway της ΕΕ, ένα σχέδιο που το προβληματικό μπλοκ οραματιζόταν ως ανταγωνιστικό εγχείρημα. Ο χαρακτηρισμός της συνόδου κορυφής ως αποτυχίας θα ήταν μεγάλη υποτίμηση. Σχεδόν κάθε κινεζική προσφορά συνεργασίας όχι μόνο απορρίφθηκε, αλλά και αντιμετωπίστηκε με εντελώς παράλογες απαιτήσεις που δεν είχαν καμία σχέση με τις οικονομικές σχέσεις. Οι πολιτικές σκοπιμότητες ήταν το μόνο πράγμα που ενδιέφερε την ΕΕ. Όλα αυτά μόνο έδειξαν και επιβεβαίωσαν ότι οι ανησυχίες της Ρωσίας για την έρπουσα επιθετικότητα της πολιτικής Δύσης δεν είναι αβάσιμες και ότι θα πρέπει να ανησυχεί και η Κίνα για το ίδιο.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr