 |
| pixabay / Mohamed_hassan |
Drieu Godefridi - gatestoneinstitute.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Σύμφωνα με τον Huntington, από το 1989 η σύγκρουση μεταξύ των πολιτισμών ήταν ουσιαστικά πολιτιστική, παρά οικονομική ή πολιτική. Η κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου το 1989 σηματοδότησε τη μετάβαση από έναν κόσμο που κυριαρχείται από ιδεολογικές αντιθέσεις -- μεταξύ του κομμουνισμού και του καπιταλισμού, του ιμπεριαλισμού και του αντικινήματός του -- σε μια εποχή πολιτιστικών αποκλίσεων, με τη διεθνή πολιτική σκηνή να πλησιάζει ταυτόχρονα στο πολυπολικό και πολυπολιτισμικό.
Ο Χάντινγκτον, για να υποστηρίξει την εικασία του, εξήγησε ότι η παρακμή των ιδεολογιών συνέπεσε με την αναβίωση των φιλοδοξιών για ταυτότητα, στο μουσουλμανικό κόσμο, ο οποίος υπήρξε μάρτυρας της αναζωογόνησης του ριζοσπαστικού Ισλάμ, στην Ασία και στην Ανατολική Ευρώπη, όπως η Πολωνία, όπου έγιναν επαναστάσεις σε αρμονία με την εθνική και πολιτιστική τους κληρονομιά.
Η θέση του Huntington για μια «σύγκρουση πολιτισμών» έχει αποδειχθεί αληθινή. Η αντίθεση μεταξύ Ισλάμ και Δύσης είναι ένα προφανές παράδειγμα. Η αδιάλειπτη σφαγή των χριστιανών από μουσουλμάνους είναι μια άλλη, και η εκ νέου αφύπνιση της Κίνας και της κινεζικής πολιτιστικής υπερηφάνειας είναι ένα τρίτο. Από αυτή την άποψη, ο Χάντινγκτον έχει δίκιο: ζούμε σε έναν κόσμο που δομείται από εντάσεις μεταξύ βαθιά αποκλίνουσες κουλτούρες.
Ο Χάντινγκτον, ωστόσο, μπορεί να έχει παραβλέψει πως ο πυρήνας του παγκόσμιου οικονομικού και πολιτιστικού κόσμου είναι ο δυτικός. Η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου δεν έγινε με τη χρήση κατηγοριών και μέσων που προέρχονται εξίσου από διαφορετικούς πολιτισμούς, σαν να είχε συνεισφέρει κάθε πολιτισμός το μερίδιό του. Παρόλο που η Κίνα και η Αίγυπτος συναλλάσσονταν πριν υπάρξει μια «Δύση», η σύγχρονη παγκοσμιοποίηση βασίζεται αποκλειστικά στις κατηγορίες, τους τρόπους και τα μέσα του δυτικού πολιτισμού, μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια. Για να πάρουμε μόνο ένα παράδειγμα, η νέα γενιά ρωσικών ή κινεζικών διεθνών ταινιών δράσης είναι μια απλή επανάληψη της έννοιας του Χόλιγουντ, με απουσία τοπικής ιδιαιτερότητας που μπορεί να είναι ενοχλητική και δεν αδικεί τα τρία χιλιάδες χρόνια της πλούσιας και ξεχωριστής κινεζικής κουλτούρας. Άλλες κινεζικές ταινίες, ωστόσο όπως αυτές του Zhang Yimou και άλλων, είναι δόξες για τις οποίες η Κίνα πρέπει να είναι εξαιρετικά περήφανη.
Δεν είναι αλήθεια, επομένως, ότι ο κόσμος είναι μοιρασμένος μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών, καθώς θα μιλούσαμε για ίσους, ή και άνισους, εταίρους, όπως μέρη ενός κέικ, το ένα με ανανά και το άλλο με φράουλα. Η κοινή γλώσσα αυτού του κόσμου, που είναι πράγματι κατακερματισμένη ως επί το πλείστον, εξακολουθεί να φαίνεται αυστηρά δυτική. Ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους που ο πρόεδρος της κομμουνιστικής Κίνας Xi Jinping θα ήθελε ανοιχτά να το ανατρέψει.
Αυτή η περίσταση δεν αλλάζει την αλήθεια των ευρημάτων του Χάντινγκτον, τα οποία έγκεινται σε αυτό που οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν ανταγωνιστικό ή αντιθετικό χαρακτήρα του κόσμου. Ο αρχαίος ελληνικός κόσμος προσδιοριζόταν τόσο από τη σύγκρουση μεταξύ των πόλεων όσο και από την κοινότητα του πολιτισμού του.
Σε πολλούς στη λεγόμενη «Αριστερά», μερικές φορές φαίνεται σαν να μην υπάρχει ανυπέρβλητη σύγκρουση μεταξύ του Ισλάμ και της Δύσης, ή μεταξύ οποιωνδήποτε διαφορετικών πολιτισμών, απλώς παλιά κομμάτια σύγκρουσης που κληρονομήθηκαν από ένα σκοτεινό παρελθόν, η οποία τελικά θα ξεπεραστεί με μεγαλύτερη υλική ισότητα.
Αυτή η θέση, η οποία είναι στην πραγματικότητα μαρξιστική - όπου οποιαδήποτε σύγκρουση προκαλείται πάντα από άνισες υλικές καταστάσεις - βασίζεται επίσης περισσότερο σε ευσεβείς πόθους παρά σε ιστορικά στοιχεία. Οι μουσουλμάνοι δεν σφαγιάζουν χριστιανούς, εβραίους και ινδουιστές επειδή είναι πλουσιότεροι, αλλά επειδή είναι μη μουσουλμάνοι. Τουλάχιστον, αυτό δηλώνουν πολλοί μαζικοί δολοφόνοι για περισσότερους από δέκα αιώνες, ξεκινώντας από το Κοράνι:
«Αλλά μόλις περάσουν οι Ιεροί Μήνες, σκοτώστε τους πολυθεϊστές ˹που παραβίασαν τις συνθήκες τους˺ όπου τους βρείτε, αιχμαλωτίστε τους, πολιορκήστε τους και περιμένετε τους με κάθε τρόπο. Αν όμως μετανοήσουν, κάντε προσευχές και δώστε ελεημοσύνη. -Φορολογήστε, μετά αφήστε τους ελεύθερους. Πράγματι, ο Αλλάχ είναι Παντοσυγχωρών, Ελεήμων». – Σούρα Ατ-Τάουμπα, 9:5
Στο βιβλίο του Histoire de l'Inde , ο Alain Danielou γράφει:
«Από την στιγμή που άρχισαν να φτάνουν οι μουσουλμάνοι [στην Ινδία], γύρω στο 632 μ.Χ., η ιστορία της Ινδίας γίνεται μια μακρά, μονότονη σειρά δολοφονιών, σφαγών, ληστειών και καταστροφών. Είναι, ως συνήθως, στο όνομα ενός «ιερού πολέμου», της πίστης τους, του μοναδικού τους Θεού, ότι οι βάρβαροι κατέστρεψαν πολιτισμούς, εξαφάνισαν ολόκληρες φυλές».
Μήπως θα έπρεπε επιτέλους να τους ακούσουμε; Να τους δώσουμε τα εύσημα για την ειλικρίνεια; Διαβάστε το fiqh, τις νομικές σχολές του Ισλάμ, όπου όλοι συμφωνούν στον εορτασμό της μελλοντικής ηγεμονίας του Ισλάμ. Είναι δύσκολο να υποστηρίξουμε πως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία, που είναι εξαιρετικά πλούσιες, υποκινούνται από φθόνο. Η οικονομική, μαρξιστική θέση, η οποία έχει απαξιωθεί από την Ιστορία, τώρα περιορίζεται μόνο από την Αριστερά . Η «σύγκρουση των πολιτισμών» φαίνεται να αφορά τη θρησκεία, ένα θέμα που πολλοί στη Δύση πίστευαν ότι είχε τεθεί στο κρεβάτι εδώ και χρόνια.
Για να επιστρέψουμε στη θέση του Huntington, οι αξίες του Ισλάμ και εκείνες της Δύσης, δυστυχώς, φαίνονται ασυμβίβαστες. Ακόμα κι αν ο αραβικός, ο τουρκικός και ο περσικός μουσουλμανικός κόσμος έχουν γίνει δεκτοί στη δυτική κουλτούρα, πολλοί από αυτούς τους μετανάστες στη Δύση διατηρούν τη δική τους ισλαμική ταυτότητα, την οποία προφανώς δεν σκοπεύουν να αμβλύνουν ή να διαπραγματευτούν, όπως φαίνεται από τις πολλές της Ευρώπης «απαγορευμένες ζώνες».
Αυτή η κίνηση για «επιστροφή στο αληθινό Ισλάμ» φαίνεται, μερικές φορές, μια ψευδαίσθηση. Χωρίς πετρέλαιο και φυσικό αέριο, στο σημερινό κόσμο το Ισλάμ είναι, δυστυχώς, συχνά μια θρησκεία της φτώχειας, της εξαθλίωσης και των ηττών. Μπορεί να υπάρχει μια επιθυμία να «επιστρέφουμε» στο παλιό Ισλάμ, αλλά αυτό που βλέπουμε είναι η γαλβανοποίηση ενός εξιδανικευμένου οράματος του παλιού Ισλάμ, του Ισλάμ της πρώτης κατάκτησης, του Ισλάμ του Ταζ Μαχάλ, της Αλάμπρα και του Οθωμανικού Αυτοκρατορία.
Ακόμη και αυτή η επανεφεύρεση του ριζοσπαστικού Ισλάμ, ωστόσο, φαίνεται ριζικά ασυμβίβαστη με τη Δύση. Οι «απαγορευμένες» ισλαμικές ζώνες στην Ευρώπη (εδώ, εδώ και εδώ), οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι επιθέσεις της 7ης Σεπτεμβρίου στο Λονδίνο, η τρομοκρατική επίθεση στην Χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου, η βία που προκλήθηκε από τα σκίτσα του Μωάμεθ, η σφαγή στο Charlie Hebdo, η δολοφονία του Theo Van Gogh, η σφαγή στο Bataclan, η συνεχής λογοκρισία (νόμοι για τη βλασφημία) και άλλα: μια σύντομη ματιά στην πρόσφατη ιστορία των μεταναστών μαρτυρεί αυτό που φαίνεται διάχυτη ανικανότητα ή έλλειψη επιθυμίας προσαρμογής στις αξίες των νέων χωρών υποδοχής τους.
Αυτό, δυστυχώς, μπορεί να είναι ένας από τους λόγους που η πολυπολιτισμικότητα στη Δύση υπήρξε μια τέτοια αποτυχία -- μια αποτυχία της Δύσης. Όταν οι δυτικοί σταμάτησαν να κάνουν παιδιά, άρχισαν να εισάγουν ανθρώπους μαζικά, αδιακρίτως, σαν να ήταν όλοι ίδιοι. Οι άνθρωποι δεν είναι όλοι ίδιοι. Πολλοί μουσουλμάνοι, ή τουλάχιστον ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς, δεν φαίνεται να έχουν καμία πρόθεση να ενσωματωθούν ή να απορρίψουν τις αξίες που έφεραν μαζί τους, τις οποίες φαίνεται να προτιμούν από τις δυτικές αξίες.
Υπάρχουν 45 εκατομμύρια μουσουλμάνοι στην Ευρώπη. Κάποιοι επέλεξαν και θα επιλέξουν τη Δύση. Άλλοι - πιθανώς η συντριπτική πλειοψηφία - θα παραμείνουν πιστοί στο Ισλάμ σε περίπτωση σύγκρουσης την στιγμή της αλήθειας.
* Ο Drieu Godefridi είναι νομικός (University Saint-Louis, University of Louvain), φιλόσοφος (University Saint-Louis, University of Louvain) και διδάκτωρ νομικής θεωρίας (Paris IV-Sorbonne). Είναι επιχειρηματίας, Διευθύνων Σύμβουλος ευρωπαϊκού ομίλου ιδιωτικής εκπαίδευσης και διευθυντής του Ομίλου PAN Medias. Είναι ο συγγραφέας του The Green Reich (2020).