Η υπόθεση της περιορισμένης αντίδρασης μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
φωτογραφία IDF
Η αντίληψη ότι η συγκρατημένη αντίδραση σε εξωφρενικές προκλήσεις είναι συχνά η σοφότερη πορεία έχει ευρεία σημασία. Για παράδειγμα, ισχύει σίγουρα για την αντίδραση των ΗΠΑ στην 11η Σεπτεμβρίου, η οποία κόστισε τρισεκατομμύρια και οδήγησε σε εκατό και πλέον φορές περισσότερους θανάτους από το γεγονός που προκάλεσε την πρόκληση.
John Mueller - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Και μπορεί να υποστηριχθεί η άποψη ότι θα ήταν καλύτερα για το Ισραήλ αν η κατανοητά σφοδρή αντίδρασή του στη δολοφονική εισβολή της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου ήταν πολύ πιο περιορισμένη. Η απάντηση θα μπορούσε να είχε επικεντρωθεί στην απώθηση της επίθεσης, σε μερικά πλήγματα εναντίον μεμονωμένων στόχων στη Γάζα, στην ενίσχυση της συνοριακής άμυνας, στην οργάνωση μυστικών επιχειρήσεων για την υπονόμευση της Χαμάς και στην έναρξη μιας συντονισμένης διεθνούς προσπάθειας για την απελευθέρωση των ομήρων.
Αυτή η προσέγγιση θα προσπαθούσε να εκμεταλλευτεί το γεγονός πως η απήχηση της Χαμάς και του μηνύματός της ήταν σε πτώση πριν από την επίθεσή της. Η διαδικασία αυτή φαίνεται να είχε ως κίνητρο τουλάχιστον δύο κεντρικές εκτιμήσεις.
Πρώτον, οι εκθέσεις του Αραβικού Βαρόμετρου καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η οργάνωση είχε γίνει βαθιά αντιδημοφιλής στη Γάζα. Ενώ φαίνεται να έχει επιτύχει στην κατασπατάληση κεφαλαίων και στο σκάψιμο σηράγγων για την προστασία της, η διακυβέρνησή της ήταν ανίκανη και διεφθαρμένη. Με την πάροδο του χρόνου, σημαντικές πλειοψηφίες στη Γάζα είχαν καταλήξει να λένε πως δεν την εμπιστεύονταν, είχαν βιώσει ελλείψεις τροφίμων κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής της και δε συμμερίζονταν την εξοντωτική της προοπτική για το Ισραήλ.
Δεύτερον, η υποστήριξη προς τη Χαμάς στην ευρύτερη Μέση Ανατολή μειωνόταν. Αυτό υποδηλώνεται από τις Συμφωνίες του Αβραάμ, στις οποίες το μήνυμα από τα πρώην κράτη που επιθυμούσαν και έδιναν χρήματα φαίνεται να ήταν ουσιαστικά το εξής: "Για όνομα του Θεού, αποκτήστε μια ζωή! Χτυπάτε το κεφάλι σας ενάντια στο Ισραήλ για κάτι που συνέβη πριν από 75 χρόνια και δεν έχετε να επιδείξετε τίποτα άλλο εκτός από ένα ολοένα και πιο αιματοβαμμένο κεφάλι. Ήμασταν στο πλευρό σας για το μεγαλύτερο μέρος αυτού, αλλά πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσετε ότι το Ισραήλ δεν πάει πουθενά και πως είναι καιρός να βρείτε μια άλλη πολιτική". Η ηγεσία της Γάζας αντέδρασε κατηγορώντας τις χώρες της Συμφωνίας του Αβραάμ ότι επιδιώκουν να την πετάξουν κάτω από το λεωφορείο. Ίσως αυτό να συνέβαινε. Για παράδειγμα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μείωσαν την υποστήριξή τους για την ανακούφιση των Παλαιστινίων από 51 εκατομμύρια δολάρια σε 1 εκατομμύριο δολάρια.
Αν αυτή η ανάλυση είναι σωστή, η Χαμάς δεν μπορούσε να αποθαρρυνθεί από την προοπτική των ισραηλινών αντιποίνων. Πράγματι, κατά την άποψή της, μια καταστροφική απάντηση από το Ισραήλ θα λειτουργούσε προς όφελός της ενισχύοντας την υποστήριξή της στη Γάζα και αλλού και αποξενώνοντας τις αραβικές χώρες που είχαν υπογράψει, ή, όπως η Σαουδική Αραβία, θα μπορούσαν σύντομα να έχουν υπογράψει, τις Συμφωνίες του Αβραάμ. Ως επί το πλείστον, βέβαια, αυτό συνέβη, τουλάχιστον μέχρι στιγμής.
Διεθνώς, το Ισραήλ απολάμβανε μεγάλη συμπάθεια όταν ήταν το μοναδικό θύμα. Αλλά μεγάλο μέρος αυτής διαλύθηκε όταν το Ισραήλ αντέδρασε σκοτώνοντας πολύ περισσότερους αμάχους και καταστρέφοντας πολύ περισσότερες περιουσίες από τους εισβολείς της Χαμάς.
Ο διακηρυγμένος στόχος της ισραηλινής κυβέρνησης ήταν να "καταστρέψει τη Χαμάς". Αυτό μπορεί να μην είναι τόσο εξωφρενικό όσο ο στόχος που δήλωσε ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους μετά την 11η Σεπτεμβρίου, ο οποίος ήταν "να απαλλάξουμε τον κόσμο από το κακό", αλλά υπάρχει κάποια ομοιότητα. Τα μέλη της Χαμάς μπορούν πιθανότατα να αποφύγουν την καταστροφή με το να πάνε απλά στην παρανομία (και με τις δύο έννοιες της λέξης) και στη συνέχεια να αναδυθούν ξανά με την πάροδο του χρόνου.
Ακόμη και αν ήταν δυνατόν να καταστραφεί η Χαμάς με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, πιο ριζοσπαστικές ομάδες θα μπορούσαν να αναδυθούν από τα συντρίμμια, παίζοντας με τη βαθιά δυσαρέσκεια στη Γάζα που έχει δημιουργηθεί από τους άγρια δυσανάλογους ισραηλινούς βομβαρδισμούς και την εισβολή.
Η πιο συγκρατημένη προσέγγιση που περιγράφηκε παραπάνω θα είχε λειτουργήσει όχι για να "καταστρέψει" τη Χαμάς με τη φυσική έννοια, αλλά για να την απομονώσει ως διεθνή παρία - κάτι που ήταν ήδη σε εξέλιξη πριν από την αξιοθρήνητη επίθεσή της στο Ισραήλ και, όπως προτάθηκε, πιθανότατα συνέβαλε στην έμπνευσή της.
Η υπερβολική αντίδραση δεν είναι απαραίτητα απαραίτητη πολιτικά. Είναι αλήθεια πως μετά το Περλ Χάρμπορ κανείς δε φαίνεται να διατύπωσε την παρατήρηση ότι μπορεί να υπήρχε κάτι παράλογο στο να σταλούν δεκάδες χιλιάδες Αμερικανοί στρατιώτες και ναύτες στο θάνατο σε έναν πόλεμο που προκλήθηκε από μια επίθεση που είχε σκοτώσει 2.300 άτομα. Και αν κάποιος το είχε κάνει, η πρόταση θα είχε πιθανότατα απορριφθεί. Ωστόσο, αν και η επιλογή να μην κάνουμε τίποτα ή σχεδόν τίποτα ως απάντηση σε μια εξωφρενική πρόκληση μπορεί να μην είναι αποδεκτή ή να μην είναι καν σοφή, είναι μια επιλογή που θα πρέπει τουλάχιστον να είναι στο τραπέζι προς εξέταση σε κάθε ορθολογική διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Και μερικές φορές έχει γίνει αποδεκτή μια συγκρατημένη προσέγγιση στην εξωφρενική πρόκληση. Ο Thomas Friedman των New York Times και άλλοι έχουν επισημάνει ότι η Ινδία δεν αντέδρασε υπερβολικά όταν δέκα ένοπλοι που στάλθηκαν από το Πακιστάν πυροβόλησαν στη Βομβάη το 2008, σκοτώνοντας 175 ανθρώπους. Ούτε οι ΗΠΑ αντέδρασαν υπερβολικά όταν τρομοκράτες ανατίναξαν ένα αεροσκάφος γεμάτο με Αμερικανούς πάνω από το Λόκερμπι της Σκωτίας το 1998. Αντιθέτως, ξεκίνησαν μια αποφασιστική και μακρόχρονη προσπάθεια με τη χρήση νομικών μεθόδων για να κυνηγήσουν τους υπεύθυνους.
Κανένα από αυτά τα τρομοκρατικά γεγονότα δεν ήταν τόσο καταστροφικό όσο η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, φυσικά. Αλλά ως επί το πλείστον, ο κόσμος τάχθηκε στο πλευρό των θυμάτων και βοήθησε τις προσπάθειές τους. Και μπορεί να έχει σημασία να σημειωθεί πως, παρόλο που και οι δύο επιθέσεις δημιούργησαν τεράστια δημοσιότητα για τους δράστες και για τον σκοπό τους, καμία από τις δύο δεν επιχειρήθηκε ξανά.