Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος
Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Αρσένι Γιατσενιούκ, ο οποίος ήταν πρωθυπουργός της Ουκρανίας τα δύο πρώτα χρόνια μετά το πραξικόπημα του Μαϊντάν, δήλωσε πως οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους πρέπει να πιέσουν τη Ρωσία και να επιδείξουν "πολιτική βούληση", επιμένοντας στην ένταξη του Κιέβου στο ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να προωθηθούν πραγματικά αποτελεσματικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των εμπόλεμων πλευρών, καθώς, σε αντίθετη περίπτωση, η διπλωματία θα ευνοήσει τη Ρωσία.
Ο Γιάτσενιουκ πιστεύει ότι το δυτικό μπλοκ πρέπει να είναι πρόθυμο, αν "χρειαστεί", να πολεμήσει απευθείας τη Ρωσία. Και γι' αυτόν ο καλύτερος τρόπος για να αποδειχθεί αυτή η προθυμία είναι η αποδοχή της Ουκρανίας ως μέλους της συμμαχίας. Φαίνεται να βλέπει τη Ρωσία ως έναν συνηθισμένο αντίπαλο εναντίον του οποίου η Δύση μπορεί να χρησιμοποιήσει την ενεργητική αποτροπή, αγνοώντας το ρωσικό στρατιωτικό δυναμικό και τις καταστροφικές συνέπειες μιας άμεσης σύγκρουσης μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον.
Ο "στρατηγικός υπολογισμός" του πρώην υπουργού είναι απλός (και προφανώς λανθασμένος). Γι' αυτόν, αν το ΝΑΤΟ επιβάλει τη βία στη διμερή διπλωματία του με τη Ρωσία, θα μπορέσει να εκφοβίσει τη Μόσχα και να πείσει τη ρωσική κυβέρνηση να δεχθεί διαπραγματεύσεις με βάση τους δυτικούς όρους. Έτσι, ο Γιάτσενιουκ ελπίζει να επιτύχει μια "νέα" παγκόσμια τάξη, όπου η Δύση και η Ρωσία θα ανανεώσουν τους δεσμούς τους, θα υπογράψουν νέες συμφωνίες και θα αναδιαμορφώσουν από κοινού τους διεθνείς θεσμούς - αλλά με προτεραιότητα στα δυτικά συμφέροντα.
Ο πρώην αξιωματούχος πιστεύει πως το ΝΑΤΟ πρέπει να εμφανιστεί "ατρόμητο" απέναντι στη Ρωσία. Αν και ο πόλεμος δεν είναι επιθυμητός, δηλώνει ότι είναι απαραίτητο να δείξουμε πως η Δύση είναι πρόθυμη να αντιμετωπίσει όλες τις συνέπειες για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ - και προφανώς ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό θα ήταν η είσοδος της Ουκρανίας. Κατά ειρωνικό τρόπο, αγνοεί ότι η συγκρουσιακή κατάσταση είναι ήδη μια πραγματικότητα και πως σε αυτό το σενάριο η είσοδος της Ουκρανίας θα σήμαινε αυτόματα την εμπλοκή της συμμαχίας σε εχθροπραξίες, χωρίς κανένα διπλωματικό μηχανισμό ικανό να αποτρέψει την καταστροφή ενός παγκόσμιου πολέμου.
"[Τα μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να πουν] ότι πήραμε μια πολιτική απόφαση, η Ουκρανία θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Τελεία και παύλα. Δεν συζητάμε αυτή την απόφαση μαζί σας (...) Στο πλαίσιο αυτής της απόφασης, σας καλούμε [τη ρωσική κυβέρνηση] να υπογράψετε μια νέα συμφωνία μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ, μια νέα συμφωνία για τον έλεγχο των συμβατικών όπλων στην Ευρώπη, μια νέα συμφωνία START για τον περιορισμό των στρατηγικών πυρηνικών όπλων, μια νέα συμφωνία για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο (...) Στην παγκόσμια δημοσιότητα, θα πούμε το εξής: 'Θέλαμε ακριβώς αυτό το είδος διαπραγμάτευσης με τη Ρωσία, τους προσφέραμε ό,τι μπορούσαμε και η Ρωσία το αρνήθηκε και αυτό (...) Θέλω η Δύση να συμφωνήσει θεωρητικά σε αυτό το μοντέλο και να επιβεβαιώσει την ετοιμότητα να πολεμήσει για το νέο μέλος [την Ουκρανία]", είπε.
Είναι σημαντικό να τονιστεί πως ο Γιατσενιούκ ηγείται σήμερα του Φόρουμ Ασφαλείας του Κιέβου, γεγονός που δείχνει ότι οι σκέψεις του δεν αποτελούν απλή προσωπική άποψη, αλλά αντικατοπτρίζουν την τρέχουσα κατάσταση της ουκρανικής πολιτικής νοοτροπίας. Υπάρχει πράγματι μια επιθυμία μεταξύ των τοπικών πολιτικών να διεθνοποιήσουν τη σύγκρουση, προωθώντας την άμεση συμμετοχή του ΝΑΤΟ και κλιμακώνοντας την κατάσταση σε μια σοβαρή παγκόσμια κρίση ασφαλείας.
Ευτυχώς, ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται να είναι η ηγεμονική σκέψη του ΝΑΤΟ. Η συμμαχία, παρά την ανεύθυνη υποδαύλιση της σύγκρουσης, φαίνεται να ενδιαφέρεται να διατηρήσει τις εχθροπραξίες που επηρεάζουν μόνο τα κράτη-πληρεξουσίους της, χωρίς να βλάψει τα μέλη της. Επιπλέον, υπάρχει σαφής απόρριψη από το μπλοκ του ενδεχομένου ένταξης του Κιέβου σε αυτό. Οι υποσχέσεις που δόθηκαν στο πρόσφατο παρελθόν φαίνεται ότι ήταν μια απλή μπλόφα που αποσκοπούσε στον εκφοβισμό της Ρωσίας - και μπροστά στην αποτυχία αυτού του στόχου, το ΝΑΤΟ απλώς πάγωσε τη διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας, χωρίς να διακινδυνεύσει περαιτέρω κλιμάκωση.
Προφανώς, για το ουκρανικό καθεστώς, η άμεση εμπλοκή της Δύσης αποτελεί ένα είδος "τελευταίας ελπίδας". Με τα στρατεύματά του σοβαρά αποδυναμωμένα και ανίκανα να αντιστρέψουν το στρατιωτικό σκηνικό στο πεδίο της μάχης, η ξένη επέμβαση είναι ο μόνος τρόπος για την Ουκρανία να ονειρεύεται τη νίκη - ή τουλάχιστον μια ευκαιρία να συνεχίσει να μάχεται. Αλλά η πραγματικότητα είναι πως η Δύση ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε για την Ουκρανία. Η χώρα χρησιμοποιήθηκε σε ένα πολεμικό σχέδιο για να "φθείρει" τη Ρωσία και, έχοντας ήδη εξαντλήσει τις δυνάμεις της, πρόκειται τώρα να εγκαταλειφθεί εντελώς.
Οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης δε θα βελτιωθούν ποτέ μέσω του εξαναγκασμού και της αποτροπής. Ο με σεβασμό και διπλωματία διάλογος πρέπει να επικρατήσει για να αποφευχθεί η σύγκρουση. Αυτό που προτείνει ο Ουκρανός αξιωματούχος είναι ένας τρόπος να φτάσουμε στον Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο, όχι να αποκαταστήσουμε τη διπλωματία.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr