 |
| photo: Public Domain |
Τζόζεφ Κόνραντ, Καρδιά του Σκότους
Pepe Escobar - strategic-culture.su / Παρουσίαση Freepen.gr
Ήταν στο Κονγκό που ο Κόνραντ, ένας Πολωνός που γεννήθηκε σε αυτό που σήμερα είναι ακόμη γνωστό ως "Ουκρανία", που τότε ελεγχόταν από την Πολωνία, και ο οποίος άρχισε να γράφει στα αγγλικά μόλις στα 23 του χρόνια, έχασε για πάντα κάθε ψευδαίσθηση για την εκπολιτιστική αποστολή της φυλής του.
Άλλοι επιφανείς Ευρωπαίοι της εποχής του βίωσαν απρόσκοπτα την ίδια φρίκη -συμμετείχαν σε θεάματα θηριωδίας κατάκτησης- βοηθώντας τη Μητρόπολη να χαράξει και να λεηλατήσει την Αφρική- χρησιμοποιώντας την ήπειρο ως σκηνικό για τις -δολοφονικές- νεανικές τους περιπέτειες και τελετές μετάβασης- ή δοκιμάζοντας μόνο τις αντοχές τους "σώζοντας" τις ψυχές των ιθαγενών.
Πέρασαν μέσα από την άγρια καρδιά του κόσμου και έκαναν την περιουσία τους, τη φήμη τους ή τη μετάνοιά τους μόνο και μόνο για να επιστρέψουν στη γλυκιά άνεση της ασυνειδησίας - όταν δεν τους έστελναν πίσω σε φέρετρο, φυσικά.
Για να κυριαρχήσει σε διάφορους "πρωτόγονους" λαούς, η Βρετανία αντικατέστησε το σίδερο και το σπαθί με το εμπόριο. Όπως κάθε μονοθεϊστική πίστη, πίστευαν ότι υπήρχε μόνο ένας τρόπος να είσαι- ένας τρόπος να πίνεις το τσάι σου- ένας τρόπος να παίζεις το παιχνίδι - οποιοδήποτε παιχνίδι. Όλα τα άλλα ήταν μη πολιτισμένα, άγρια, κτηνώδη, στην καλύτερη περίπτωση παρείχαν πρώτες ύλες και οξείς πονοκεφάλους.
Η ζούγκλα στο εσωτερικό
Για την ευρωπαϊκή ευαισθησία, ο υπο-ισημερινός κόσμος, στην πραγματικότητα ολόκληρος ο Παγκόσμιος Νότος, ήταν το μέρος όπου ο Λευκός Άνθρωπος πήγαινε για τον προσωπικό του θρίαμβο ή για τη διάλυση, γινόμενος κάπως "ίσος" με τους ιθαγενείς. Η λογοτεχνία, από τη βικτοριανή εποχή και μετά, είναι γεμάτη από ήρωες που ταξιδεύουν σε "εξωτικά" γεωγραφικά πλάτη, όπου τα πάθη -όπως και τα τροπικά φρούτα- είναι μεγαλύτερα από ό,τι στην Ευρώπη, και οι διεστραμμένες μορφές αυτογνωσίας μπορούν να βιώσουν μέχρι λήθης.
Ο ίδιος ο Κόνραντ τοποθέτησε τους βασανισμένους ήρωές του στα "σκοτεινά" μέρη της Γης για να εξιλεωθούν μαζί με τις σκιές του κόσμου, μακριά από τον "πολιτισμό" και τις συμβατικές τιμωρίες του.
Και αυτό μας οδηγεί στον Κουρτς στην Καρδιά του Σκότους: είναι μια κατηγορία από μόνος του, επειδή φτάνει σε ένα ακραίο σημείο αυτογνωσίας σχεδόν ανήκουστο στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία, αντιμέτωπος με την πλήρη αποκάλυψη της κακοήθειας της αποστολής του και του είδους του.
Στο Κονγκό, ο Κόνραντ έχασε την αθωότητά του. Και ο κύριος χαρακτήρας του έχασε τη λογική του.
Όταν ο Kurtz μετανάστευσε στον κινηματογράφο στο "Αποκάλυψη Τώρα" του Coppola και η Καμπότζη αντικατέστησε το Κονγκό ως την καρδιά του Σκότους, δυσφήμισε την εικόνα της Αυτοκρατορίας. Έτσι το Πεντάγωνο έστειλε έναν πολεμιστή-διανοούμενο να τον σκοτώσει, τον λοχαγό Willard. Ο Κόπολα απεικόνισε τον παθητικό θεατή Γουίλαρντ ως ακόμα πιο τρελό από τον Κουρτς: και έτσι κατάφερε να ξεσκεπάσει ψυχεδελικά ολόκληρη τη φάρσα της πολιτιστικής αποικιοκρατίας.
Σήμερα, δεν χρειάζεται να σαλπάρουμε ή να επιβιβαστούμε σε ένα καραβάνι αναζητώντας την πηγή των ομιχλώδων ποταμών για να ζήσουμε τη νεοαυτοκρατορική περιπέτεια.
Αρκεί να ανοίξουμε το smartphone για να παρακολουθήσουμε μια γενοκτονία, ζωντανά, 24 ώρες το 24ωρο, ακόμη και σε HD. Η συνάντησή μας με τη φρίκη... η φρίκη - όπως απαθανατίστηκε στα λόγια του Κουρτς στην Καρδιά του Σκότους - μπορεί να βιωθεί ενώ ξυριζόμαστε το πρωί, κάνουμε πιλάτες ή δειπνούμε με φίλους.
Και ακριβώς όπως ο Κόπολα στο "Αποκάλυψη Τώρα", είμαστε ελεύθεροι να εκφράσουμε μια ανθρωπιστική ηθική αποχαύνωση όταν αντιμετωπίζουμε έναν "πόλεμο", στην πραγματικότητα μια σφαγή, που είναι ήδη χαμένος - αδύνατο να διατηρηθεί ηθικά.
Σήμερα είμαστε όλοι χαρακτήρες του Κόνραντ, που απλώς βλέπουμε θραύσματα, σκιές, αναμεμειγμένες με τη νάρκωση του να ζούμε σε μια φρικιαστικά αξιομνημόνευτη εποχή. Δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να συλλάβουμε το σύνολο των γεγονότων - ειδικά όταν τα "γεγονότα" είναι κατασκευασμένα και αναπαράγονται ή ενισχύονται τεχνητά.
Είμαστε σαν φαντάσματα, αυτή τη φορά όχι αντιμέτωποι με το μεγαλείο της φύσης, ή διασχίζοντας την πυκνή, μη αναστρέψιμη ζούγκλα- αλλά συνδεδεμένοι σε μια κατεστραμμένη αστικότητα όπως σε ένα βιντεοπαιχνίδι, συν-συγγραφείς του ασταμάτητου πόνου. Η Καρδιά του Σκότους κατασκευάζεται από τη "μοναδική δημοκρατία" της Δυτικής Ασίας στο όνομα των "αξιών μας".
Υπάρχουν τόσες πολλές αόρατες φρικαλεότητες που διαδραματίζονται πίσω από την ομίχλη, στην καρδιά μιας ζούγκλας που τώρα αναπαράγεται ως αστικό κλουβί. Παρακολουθώντας αβοήθητοι την αλόγιστη δολοφονία γυναικών και παιδιών, το σαρωτικό βομβαρδισμό νοσοκομείων, σχολείων και τζαμιών, είναι σαν να είμαστε όλοι επιβάτες σε ένα μεθυσμένο πλοίο που βυθίζεται σε μια δίνη, θαυμάζοντας το πανίσχυρο μεγαλείο του όλου σκηνικού.
Και πεθαίνουμε ήδη, πριν ακόμα αντικρίσουμε τον θάνατο.
Είμαστε οι επίγονοι των Hollow Men του T.S. Eliot. Οι στοιχειωμένες κραυγές από τη ζούγκλα δεν προέρχονται πια από ένα "εξωτικό" ημισφαίριο. Η ζούγκλα είναι εδώ - σέρνεται μέσα σε όλους μας.