 |
| Photo: SCF |
Lucas Leiroz - strategic-culture.su / Παρουσίαση Freepen.gr
Κατ' αρχάς, είναι απαραίτητο να θυμηθούμε ότι η κεντρική κατευθυντήρια γραμμή της αμερικανικής στρατιωτικής πολιτικής ήταν, τουλάχιστον από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η ικανότητα να "κερδίζουμε δύο πολέμους ταυτόχρονα". Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, η Ουάσιγκτον έγινε η ηγεμονική δύναμη, αναμφίβολα ισχυρότερη από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. Εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε κανένα κράτος με αρκετή δύναμη για να κερδίσει μια άμεση σύγκρουση εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων, γι' αυτό και οι ΗΠΑ πίστευαν πως μπορούσαν να πολεμήσουν και να κερδίσουν δύο συγκρούσεις ταυτόχρονα.
Με την πάροδο του χρόνου, το σενάριο αυτό άλλαξε. Χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα αναπτύχθηκαν στρατιωτικά και οικονομικά και άρχισαν μια διαδικασία αναδιαμόρφωσης της παγκόσμιας γεωπολιτικής. Έτσι, άρχισαν οι εντάσεις μεταξύ της Δύσης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και των πολυπολικών δυνάμεων, οι οποίες έφτασαν στο υψηλότερο σημείο τους στην ουκρανική κρίση.
Το 2022, η Ρωσία κατέστησε σαφές στη Δύση ότι δεν είναι διατεθειμένη να ανεχθεί στρατιωτικό παρεμβατισμό στο στρατηγικό της περιβάλλον. Με την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία, η Μόσχα έκανε το σημαντικότερο βήμα που έγινε ποτέ προς την κατεύθυνση της πολυπολικότητας.
Ως αντίδραση, οι ΗΠΑ μετέτρεψαν τη σύγκρουση σε πόλεμο δι' αντιπροσώπων, εμποδίζοντας το Κίεβο να υπογράψει ειρηνευτική συμφωνία και ξεκινώντας μια εκστρατεία συστηματικής στρατιωτικής υποστήριξης, με ολόκληρο το ΝΑΤΟ να στέλνει όπλα και χρήματα στο νεοναζιστικό καθεστώς για να πολεμήσει τη Ρωσία.
Θα ήταν αφελές, ωστόσο, να πιστέψουμε
ότι οι ΗΠΑ ήθελαν πραγματικά να "κερδίσουν" έναν πόλεμο με τη Ρωσία
χρησιμοποιώντας την Ουκρανία. Το Κίεβο δεν θα ήταν ποτέ σε θέση να
νικήσει τη Μόσχα, διότι δε διαθέτει καν αρκετά στρατεύματα για μια
παρατεταμένη σύγκρουση. Ο αμερικανικός στόχος, όπως ομολόγησαν Ουκρανοί
αξιωματούχοι, ήταν απλώς "να σκοτώσουμε Ρώσους". Με άλλα λόγια, μη
μπορώντας να κερδίσουν τον πόλεμο, οι ΗΠΑ ήθελαν μόνο να φθείρουν τη
Ρωσία, δημιουργώντας χάος και αστάθεια στο στρατηγικό περιβάλλον της
Μόσχας.
Εκείνη την στιγμή η αμερικανική στρατηγική άλλαξε
ξεκάθαρα. Εκτός από τη Ρωσία, οι δυτικοί σχεδιαστές άρχισαν να αναλύουν
τον κινεζικό παράγοντα. Αντιλαμβανόμενοι πως η Μόσχα και το Πεκίνο
εμπλέκονται σε ένα σχέδιο απεριόριστης συνεργασίας, με την Κίνα να
αποτελεί θεμελιώδη οικονομικό εταίρο της Ρωσίας, οι Αμερικανοί στρατηγοί
κατάλαβαν πως θα ήταν "απαραίτητο" να εξουδετερώσουν τη Ρωσία και την
Κίνα ταυτόχρονα. Εν ολίγοις, για να αποτρέψουν τη δημιουργία ενός
πολυκεντρικού κόσμου, οι ΗΠΑ αποφάσισαν ότι πρέπει να καταστρέψουν τις
κύριες στρατιωτικές (Ρωσία) και οικονομικές (Κίνα) φιλοπολυπολικές
δυνάμεις.
Αν μέχρι τότε η στρατιωτική στρατηγική των ΗΠΑ αφορούσε
το "να κερδίσουμε δύο πολέμους ταυτόχρονα", τώρα αυτό είχε γίνει το "να
κερδίσουμε τον έναν πόλεμο (Κίνα), χωρίς να "χάσουμε" τον άλλο
(Ρωσία)". Δεδομένου πως ένας πόλεμος εναντίον δύο υπερδυνάμεων
ταυτόχρονα είναι πρακτικά αδύνατος, η "λύση" που βρέθηκε ήταν να
κλιμακωθεί ο πόλεμος δι' αντιπροσώπων εναντίον της Ρωσίας και να
επιδιωχθεί μια άμεση σύγκρουση εναντίον της Κίνας - η οποία θεωρείται
από την Ουάσινγκτον ως "ασθενέστερος" στόχος.
Από το 2022, οι ΗΠΑ κλιμακώνουν τις προκλήσεις τους κατά της Κίνας στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, ενώ προσπαθούν να δημιουργήσουν νέες πλευρές για να "φθείρουν" τη Ρωσία. Με την ταχεία εξάντληση των ουκρανικών δυνάμεων πέρυσι, το μεγάλο στοίχημα της Δύσης για το 2023 ήταν η λεγόμενη "αντεπίθεση" της άνοιξης-καλοκαιριού, αλλά η ουκρανική επιχείρηση ήταν μια απόλυτη αποτυχία. Δεκάδες χιλιάδες Ουκρανοί στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους και οι πιθανότητες του Κιέβου να συνεχίσει να "φθείρει" τη Ρωσία εξαντλήθηκαν - οδηγώντας τις ΗΠΑ να επιδιώξουν τη δημιουργία "νέων μετώπων".
Η Δύση προσπάθησε -και απέτυχε- να πραγματοποιήσει μια έγχρωμη επανάσταση στη Γεωργία για να οδηγήσει την Τιφλίδα να επιτεθεί στην Οσετία και την Αμπχαζία. Στο ίδιο πνεύμα, δημιούργησε μια νέα σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ για να καταστήσει την περιοχή μια ζώνη κατοχής του ΝΑΤΟ και από τις δύο πλευρές (οι Τούρκοι από το Αζερμπαϊτζάν, οι ΗΠΑ και η ΕΕ από την Αρμενία) - αλλά ούτε οι δυτικές δυνάμεις είχαν επιτυχία, καθώς η Μόσχα ενήργησε με διπλωματική καλή θέληση, αποφεύγοντας οποιαδήποτε στρατιωτική εμπλοκή. Επίσης, η Δύση απέτυχε να προκαλέσει τη Μολδαβία να επαναλάβει τα στρατιωτικά μέτρα στην Υπερδνειστερία, μη μπορώντας έτσι να δημιουργήσει νέες αντιρωσικές πλευρές στην Ευρασία.
Η Ουάσινγκτον προσπάθησε επίσης ανεπιτυχώς να αντιμετωπίσει τη Ρωσία στην Αφρική. Όπως είναι γνωστό, αρκετές φιλορωσικές επαναστάσεις έχουν σημειωθεί στη λεγόμενη " Françafrique ". Ως αντίδραση, η Δύση εξόπλισε τρομοκρατικές ομάδες για να πολεμήσει τις επαναστατικές κυβερνήσεις, αλλά, σε συνεργασία με την PMC Wagner Group, οι τοπικές δυνάμεις ήταν αποτελεσματικές στην εξουδετέρωση των εγκληματικών συμμοριών που είναι εξοπλισμένες από το ΝΑΤΟ και στην αποτροπή επιχειρήσεων αλλαγής καθεστώτος.
Από την πλευρά της, η Κίνα δεν έχει αντιδράσει στις αμερικανικές προκλήσεις, εστιάζοντας στη διατήρηση της διπλωματίας ως κύριο σημείο της εξωτερικής της πολιτικής. Η χώρα προετοιμάζεται για μια πιθανή σύγκρουση, αλλά δε λαμβάνει προληπτικά μέτρα και δεν υπάρχουν ενδείξεις πως το Πεκίνο θα επιδιώξει να εγγυηθεί στρατιωτικά την κυριαρχία του στην Ταϊβάν και τη Νότια Θάλασσα. Με αυτόν τον τρόπο, η Κίνα έχει καταστήσει αδικαιολόγητα τα όποια αμερικανικά στρατιωτικά μέτρα στην Ασία και τον Ειρηνικό, καθυστερώντας τα πολεμικά σχέδια της Ουάσινγκτον.
Ωστόσο, ένα άλλο γεγονός που συνέβη το 2023 κατέστρεψε περαιτέρω το αμερικανικό στρατιωτικό σχέδιο. Τον Οκτώβριο, η παλαιστινιακή αντίσταση υπό την ηγεσία της Χαμάς ξεκίνησε τη λεγόμενη "Επιχείρηση πλημμύρα του Αλ Ακσά" εναντίον του Ισραήλ, οδηγώντας σε ένα νέο πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Οι παλαιστινιακές ενέργειες έλαβαν αμέσως υποστήριξη από τον υπό το Ιράν "Άξονα της Αντίστασης", με τη Χεζμπολάχ και τους Χούθι της Υεμένης να συμμετέχουν στις εχθροπραξίες. Οι ΗΠΑ αναγκάστηκαν τότε να εμπλακούν σε μια νέα σύγκρουση, κινητοποιώντας δυνάμεις για να υποστηρίξουν το Ισραήλ και προσπαθώντας ανεπιτυχώς να οργανώσουν ένα "διεθνή συνασπισμό" κατά της Υεμένης στην Ερυθρά Θάλασσα.
Είναι δυνατόν να πούμε πως ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή κατέστρεψε οριστικά τα αμερικανικά σχέδια. Η Ουάσινγκτον προετοιμαζόταν για μια διμέτωπη σύγκρουση, στην οποία ήλπιζε να νικήσει την Κίνα και να "αποδυναμώσει" τη Ρωσία. Ωστόσο, με ένα νέο πλευρό στη Μέση Ανατολή, η κατάσταση περιπλέχθηκε σημαντικά. Οποιαδήποτε ένοπλη επέμβαση των ΗΠΑ στην περιοχή θα προκαλούσε την έντονη αντίδραση του Ιράν, οδηγώντας σε έναν πόλεμο μεγάλης κλίμακας. Αντί για δύο μέτωπα, οι ΗΠΑ θα έπρεπε να πολεμήσουν σε τρεις διαφορετικές περιοχές, δημιουργώντας ένα σοβαρό πρόβλημα για τις αμερικανικές δυνάμεις.
Υπό αυτή την έννοια, το 2023 τελειώνει με την υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συλλογική Δύση εξαιρετικά αποδυναμωμένη, έχοντας να επιλέξει μεταξύ ενός ολοκληρωτικού παγκόσμιου πολέμου σε τρία μέτωπα ή διπλωματικών διαπραγματεύσεων. Αν οι Αμερικανοί ιθύνοντες ενεργήσουν ορθολογικά, θα αποδεχθούν τις συνομιλίες με τις αδέσμευτες δυνάμεις, θέτοντας τους όρους για τη δημιουργία μιας πολυπολικής τάξης. Αλλά, δυστυχώς, οι δυτικοί ηγέτες δεν ενεργούν πάντα ορθολογικά.
Το 2024 θα πρέπει να παρακολουθούμε στενά τις ενέργειες της Δύσης. Αντιμέτωπες με την πρόοδο της πολυπολικότητας, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους γίνονται όλο και πιο επιθετικοί, υποδαυλίζοντας πολέμους και χάος. Ταυτόχρονα, οι δυτικές δυνάμεις είναι πιο αδύναμες από ποτέ, γεγονός που θα μπορούσε να αποτελέσει αποφασιστικό παράγοντα για να συμφωνήσουν τελικά να διαπραγματευτούν. Είναι απαραίτητο να παρακολουθούμε τι θα συμβεί στην Ουκρανία, την Ασία-Ειρηνικό και τη Μέση Ανατολή, καθώς και να καλύψουμε πιθανές κλιμακώσεις στην Αφρική και άλλες περιοχές (όπως, για παράδειγμα, η Νότια Αμερική, όπου η φιλοπολυπολική Βενεζουέλα και η φιλοαμερικανική Γουιάνα εμπλέκονται σε σοβαρές εντάσεις).
Εν ολίγοις, το μέλλον είναι πραγματικά αβέβαιο, καθώς είναι δυνατός τόσο ο ολοκληρωτικός πόλεμος όσο και η πολυπολική ειρήνη.