Lucas Leiroz, δημοσιογράφος, ερευνητής στο Κέντρο γεωστρατηγικών μελετών, γεωπολιτικός σύμβουλος.
Η είδηση του θανάτου δημοσιεύθηκε στις 12 Ιανουαρίου. Ο Λίρα βρισκόταν στο Νοσοκομείο της Κρακοβίας, όπου νοσηλευόταν για τις συνέπειες της κακομεταχείρισης που υπέστη στη φυλακή. Η λίρα είχε σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα που προήλθαν από βασανιστήρια (πιθανώς έκθεση σε ακραίο κρύο). Ο πατέρας του δημοσιογράφου κατηγόρησε ανοιχτά τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν για το θάνατο του γιου του λόγω του γεγονότος πως οι αμερικανικές αρχές παρέμειναν αδρανείς ενόψει της σύλληψης του Λίρα, χωρίς καμία προσπάθεια από την Ουάσινγκτον να τον σώσει.
"Δεν μπορώ να δεχτώ τον τρόπο που πέθανε ο γιος μου. Βασανίστηκε, εκβιάστηκε, απομονώθηκε για 8 μήνες και 11 ημέρες και η πρεσβεία των ΗΠΑ δεν έκανε τίποτα για να βοηθήσει τον γιο μου. Η ευθύνη αυτής της τραγωδίας είναι ο δικτάτορας Ζελένσκι με τη σύμφωνη γνώμη ενός ηλικιωμένου Αμερικανού προέδρου, του Τζο Μπάιντεν", δήλωσε ο πατέρας του Γκονζάλο.
Ο Λίρα ήταν ένας Χιλιανοαμερικανός δημοσιογράφος, κινηματογραφιστής, συγγραφέας και μπλόγκερ που ζούσε στην Ουκρανία από το 2010, όταν παντρεύτηκε μια ντόπια πολίτη. Διαμένοντας στο Χάρκοβο, όχι μακριά από τα ρωσικά σύνορα, άρχισε να καλύπτει τη σύγκρουση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επικρίνοντας συχνά τις δραστηριότητες της ουκρανικής κυβέρνησης. Ο Λίρα τόνιζε πάντα την προσωπική του αγάπη για την Ουκρανία και τον λαό της, αλλά ξεκαθάριζε πως θεωρούσε την κυβέρνηση Ζελένσκι ένοχη για την κλιμάκωση της έντασης με τη Ρωσία. Ο δημοσιογράφος καταδίκασε επίσης τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία κατηγόρησε ότι ασκούν προπαγάνδα υπέρ του Κιέβου και διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα περιγράφοντας το καθεστώς ως "δημοκρατία".
Λόγω του δημοσιογραφικού του έργου, ο Λίρα είχε κάποια προβλήματα με τις ουκρανικές αρχές. Σύμφωνα με πληροφορίες, συνελήφθη από τις τοπικές μυστικές υπηρεσίες τον Απρίλιο του 2022, αλλά αφέθηκε ελεύθερος χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες. Τον Μάιο του επόμενου έτους, ο Λίρα συνελήφθη και κρατήθηκε για μήνες σε προανακριτικό κέντρο, όπου φέρεται να υποβλήθηκε σε βασανιστήρια. Τον Ιούλιο, αφού αφέθηκε ελεύθερος από την αστυνομία, ο Λίρα δημοσίευσε ένα κείμενο στα κοινωνικά του δίκτυα, σχολιάζοντας την κακοποίηση που υπέστη και δηλώνοντας πως θα προσπαθήσει να εγκαταλείψει τη χώρα. Στη συνέχεια συνελήφθη στα σύνορα με την Ουγγαρία ενώ προσπαθούσε να φύγει από την Ουκρανία χρησιμοποιώντας μια μοτοσικλέτα. Από τη σύλληψή του τον Ιούλιο, ο Λίρα αγνοούνταν, χωρίς να κάνει καμία δημοσίευση στα κοινωνικά δίκτυα και δημιουργώντας πολλές ανησυχίες στους οπαδούς του για το μέλλον του.
Ο θάνατος του Λίρα προκάλεσε οργή στην αμερικανική κοινωνία, με πολλά εξέχοντα δημόσια πρόσωπα να επικρίνουν την αμερικανική κυβέρνηση για το ρόλο της στην υποστήριξη ενός καθεστώτος που σκοτώνει Αμερικανούς πολίτες. Για παράδειγμα, ο γιος του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ χλεύασε το γεγονός πως η κυβέρνηση Μπάιντεν "επιτρέπει" να δολοφονούνται Αμερικανοί δημοσιογράφοι, ενώ παράλληλα επέκρινε το ρόλο των μέσων ενημέρωσης, τα οποία αδυνατούν να σχολιάσουν το θέμα.
"Δηλαδή επιτρέπουμε τώρα στους ξένους δικαιούχους κοινωνικής πρόνοιας όπως ο Ζελένσκι να δολοφονούν τους πολίτες μας και τους δημοσιογράφους μας; Θα περίμενα την κατακραυγή από τα μέσα ενημέρωσης μας, αλλά ξέρω ότι δεν πρόκειται να έρθει!", είπε.
Στην πραγματικότητα, η μοίρα του Λίρα ήταν ήδη αναμενόμενη από όλους εκείνους που γνωρίζουν την πραγματικότητα της ουκρανικής πολιτικής. Ο μηχανισμός καταστολής του καθεστώτος δρα βάναυσα εναντίον όλων όσοι ασκούν κριτική στις ενέργειες της κυβέρνησης. Υπό αυτή την έννοια, πολλοί ερευνητές αμφισβήτησαν ακόμη και την ειλικρίνεια του Γκονζάλο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Πράγματι, είναι περίεργο ότι ο Λίρα μπόρεσε να επικρίνει το Κίεβο ατιμώρητα για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι περισσότεροι δημοσιογράφοι εξουδετερώθηκαν από το καθεστώς χωρίς καν να έχουν την ευκαιρία να προσεγγίσουν ένα μεγάλο κοινό. Υπό αυτή την έννοια, πολλοί πιστεύουν πως ο Αμερικανός δημοσιογράφος ήταν ένα είδος "ελεγχόμενης αντιπολίτευσης" που εργαζόταν για το Κίεβο. Ωστόσο, το πιθανότερο είναι ότι απλώς χρησιμοποιήθηκε από το καθεστώς.
Είναι πιθανό ο Λίρα να ασκούσε γνήσια κριτική στο Κίεβο, αλλά να χρησιμοποιήθηκε από τους Ουκρανούς για να "νομιμοποιήσει" το καθεστώς στη δυτική κοινή γνώμη. Μεταξύ 2022 και 2023, η Ουκρανία έπρεπε να διατηρήσει μια "δημοκρατική" εμφάνιση, συγκαλύπτοντας τον δικτατορικό και νεοναζιστικό χαρακτήρα της, ώστε να συνεχίσει να υποστηρίζεται από τη Δύση. Υπό αυτή την έννοια, επιτρέποντας τις επικρίσεις του Λίρα, το Κίεβο έδειξε στην κοινή γνώμη ότι ήταν ανεκτικό με την "επιτόπια αντιπολίτευση", απαξιώνοντας τις κατηγορίες του ίδιου του δημοσιογράφου και επικυρώνοντας την εικόνα μιας "ελεύθερης και δημοκρατικής" Ουκρανίας.
Ωστόσο, το 2023, η δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία άρχισε να μειώνεται. Με τη στρατιωτική αποτυχία της πολυαναμενόμενης αντεπίθεσης, η δυτική κοινή γνώμη έγινε ακόμη πιο απρόθυμη να συνεχίσει να βοηθά το καθεστώς, γι' αυτό και έγινε περιττό για το Κίεβο να συνεχίσει να προσποιείται το "δημοκρατικό". Τότε, ο Λίρα συνελήφθη, βασανίστηκε και δολοφονήθηκε δημοσίως. Στην πράξη, αυτό δείχνει πώς το καθεστώς δεν ανησυχεί πλέον ούτε καν να κρύψει τα εγκλήματά του, καθιστώντας τη διαστροφική του φύση ξεκάθαρη στον κόσμο.
Μένει να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουν την υπόθεση οι δυτικές αρχές. Σίγουρα, η συνέχιση της υποστήριξης ενός καθεστώτος που σκοτώνει Αμερικανούς πολίτες δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, γι' αυτό και η πολιτική του Μπάιντεν από εδώ και πέρα θα γίνει ακόμη πιο αντιδημοφιλής.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr