Στον μακραίωνα ιστορικό βίο του ο Ελληνισμός αντιμετώπισε πολλές περιπέτειες και, για να επιβιώσει, διεξήγαγε σκληρούς και αδυσώπητους εθνικούς αγώνες έναντι επιβουλέων του που είχαν πολλαπλάσια ισχύ.
Τις σκληρές δοκιμασίες τις αντιμετώπισε με αξιοθαύμαστη γενναιότητα και βγήκε νικητής σχεδόν πάντα, αλλά δεν έγινε το ίδιο όταν κλήθηκε να αντιμετωπίσει την αδικία των άλλων. Εκεί γονάτισε...
Μια ιστορία που γονάτισε τον Ελληνισμό λόγω της κατάφωρης αδικίας σε βάρος του είναι η ιστορία της αδικημένης και δοκιμαζόμενης έναν αιώνα τώρα Βορείου Ηπείρου από τον Αλβανό δυνάστη (καθόλου τυχαίος ο όρος, όταν η δύναμη της πυγμής του περιλαμβάνει διώξεις, λεηλασίες, καταπιέσεις και παραβιάσεις ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων σε βάρος της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας Βορείου Ηπείρου).
Της Βορείου Ηπείρου που, αν και απελευθερώθηκε τρεις φορές από τον Ελληνικό Στρατό (1912-1913-1940), δόθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις στην Αλβανία με το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας (1914) το οποίο ολοκλήρωσε τον τεμαχισμό της Ηπείρου σε Βόρεια και Νότια -- τεμαχισμό με αφετηρία το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, 17/12/'13 -- παραχωρώντας οριστικά τη Βόρεια Ήπειρο στην Αλβανία.
Ας πιάσουμε όμως το νήμα έναν αιώνα πριν. Ήταν τότε που -- μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τον οθωμανικό ζυγό κατά τον Α' Βαλκανικό πόλεμο (1912-'13) -- πήρε σειρά η τουρκοκρατούμενη Ήπειρος η οποία -- μετά από τρίμηνη σχεδόν πολεμική αναμέτρηση -- γιόρτασε την απελευθέρωσή της (21 Φεβρουαρίου 1913) και την ένωσή της με την Ελλάδα.
Απελευθέρωση που έγινε αφορμή για τον ξεσηκωμό των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών (βλ. αυτονομιστικός Αγώνας για ανεξαρτησία Βορείου Ηπείρου που κατέληξε στο Πρωτόκολλο της Κέρκυρας την 17η Μαῒου 1914 μεταξύ της αλβανικής κυβέρνησης υπό τον Γερμανό πρίγκιπα Βιλχελμ Βιντ [εκλεκτό των Μεγάλων Δυνάμεων ''βασιλιά της Αλβανίας''] και του προέδρου της ''Αυτόνομης Δημοκρατίας της Βορείου Ηπείρου'' Γεωργίου Χρηστάκη-Ζωγράφου).
Πρωτόκολλο που αναγνώρισε την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου (η οποία εξασφάλιζε σημαντικά δικαιώματα στην Ελληνική Μειονότητα) βάζοντας τέλος στις ένοπλες συγκρούσεις οι οποίες είχαν προηγηθεί μεταξύ αλβανικής χωροφυλακής-ατάκτων και Βορειοηπειρωτών ιερολοχιτών και 7.000 ενόπλων υπό τις διαταγές του Χρηστάκη-Ζωγράφου, χάρη στις διπλωματικές ικανότητες του οποίου απέκτησε επίσημα η Βόρεια Ήπειρος την αυτονομία της (με τις Μεγάλες Δυνάμεις εγγυήτριες της τήρησης των όρων, κάτι που το αξίωνε η προσωρινή Κυβέρνηση των αυτονομιστών της Βορείου Ηπείρου).
Όρων που δεν ήταν απόλυτα ικανοποιητικοί για τα συμφέροντα του Ελληνισμού, αφού οι εξής δύο όροι ήταν μόνο ευνοϊκοί για τους Βορειοηπειρώτες: α) Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία θα γινόταν παράλληλα με την αλβανική (έστω κι αν περιοριζόταν στις τρεις πρώτες τάξεις μόνο) και β) Η θρησκευτική διδασκαλία θα γινόταν αποκλειστικά στα ελληνικά.
Κατά τα άλλα, το αλβανικό κράτος -- με το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας -- απόκτησε υπόσταση δια της ενίσχυσης του ρόλου της αλβανικής κυβέρνησης του Οθωμανο-Αλβανού πρωθυπουργού Τουρχάν Πασά Περμέτι (που επανήλθε ως πρωθυπουργός το 1918-'20), δεδομένου ότι οι σκληροί όροι για την Ελλάδα και ενισχυτικοί για την Αλβανία προέβλεπαν:
1) Την απαγόρευση συγκρότησης στρατιωτικών μονάδων από μη ντόπιους (σ.σ: Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα [14 Οκτωβρίου 1914] -- ο Ελληνικός Στρατός, μετά από εντολή των Δυνάμεων της Τριπλής Συνεννόησης (Αντάντ) που ήθελαν να σταματήσουν την χαώδη κατάσταση στην Αλβανία, ανακατέλαβε τη Β. Ήπειρο την οποία είχε απελευθερώσει το '12). 2) Τη δυνατότητα στην αλβανική κυβέρνηση να διορίζει και να απολύει Αξιωματούχους και ανώτερους υπαλλήλους και 3. Τη στρατολόγηση αυτόχθονων, ντόπιων στην χωροφυλακή.
Αξίζει να σημειώσουμε εδώ ότι η ανακατάληψη της Βορείου Ηπείρου από τους Έλληνες δεν σηματοδοτούσε την ενσωμάτωσή της στην Ελλάδα, γιατί οι επικεφαλής της ΑΝΤΑΝΤ είχαν ξεκαθαρίσει πως αυτή θα αποκτούσε οριστική μορφή μόνο στην περίπτωση που θα έμπαινε στο πλευρό τους η Ελλάδα κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Φευ! Η Ελλάδα μπήκε σ' αυτόν (28 Ιουλίου 1914 – 11 Νοεμβρίου 1918) μαζί τους δυο μήνες αργότερα, αλλά οι Σύμμαχοι την εξαπάτησαν. Η Βόρεια Ήπειρος δεν ενσωματώθηκε ποτέ στον εθνικό μας κορμό. Στην Ελλάδα επιβλήθηκαν αυστηροί όροι, απαγορευτικοί για τυχόν παρέμβασή της (''Και να είχε ηττηθεί η Ελλάς, δεν θα της επιβάλλονταν σκληρότεροι όροι για την Ήπειρο'': Συνταγματάρχης Murray, Λονδίνο 7/01/'14) και έτσι η γη που απελευθέρωσε ο Ελληνικός Στρατός έμεινε στην Αλβανία...
Άξιο λόγου είναι, επίσης, το γεγονός ότι -- κατά την Πανηπειρωτική Συνδιάσκεψη στο Δέλβινο (23 Ιουνίου-26 Ιουλίου 1914) -- επικύρωσαν το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας (από πλευράς ελληνικής μειονότητας) όλοι οι αυτονομιστές Βορειοηπειρώτες με επικεφαλής τον Ζωγράφο (πειθόμενοι απ' τον Έλληνα πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο) πλην των Χειμαρριωτών οι οποίοι επέμεναν υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα με σύνθημα το ''Ένωσις ή Θάνατος''.
Η Διεθνής Επιτροπή Ελέγχου, ωστόσο, έκανε αποδεκτή τη συμφωνία του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας στοχεύοντας στη συμφιλίωση των Βορειοηπειρωτών με την Αλβανική Κυβέρνηση. Μόνο που, πριν εφαρμοστεί το Πρωτόκολλο, κηρύχθηκε ο ''Μεγάλος Πόλεμος'' (Α' ΠΠ). Κι έτσι αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ, αλλά και ΔΕΝ αναιρέθηκε από μετέπειτα συνθήκη. Άρα είναι σε ισχύ επ' αόριστον κι αυτό δεν κόβει τις γέφυρες των ονείρων..
Ονείρων που φαίνεται να μην έχουν καμιά δυνατότητα να πραγματοποιηθούν με τα ως τώρα δεδομένα: α) Την αποδοχή εκ μέρους μας διακομματικά και διακυβερνητικά ως τετελεσμένου της εξαπάτησης των Συμμάχων της ΑΝΤΑΝΤ ότι θα αποδέχονταν ενσωμάτωση της Β. Ηπείρου με την Ελλάδα, αν έμπαινε στο πλευρό τους κατά τον Α' ΠΠ και...
β) Την ύπαρξη συμφερόντων που στηρίζουν την Αλβανία έναντι της Ελλάδας και των Βορειοηπειρωτών (βλ. Ιταλία και Γερμανία, χωρίς να ξεχνάμε και τις μπίζνες του ζεύγους Μπλερ με τον Ράμα απ' τη στιγμή που το νομικό γραφείο ''Omnia Strategy'' της Σερί Μπλερ [συζύγου του πρώην Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ] που θα εκπροσωπήσει την Αλβανία στη Χάγη, όταν θα πάνε από κοινού Ελλάδα-Αλβανία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Ιόνιο).
Κι αυτό το τελευταίο δεδομένο με τα πισώπλατα ''μαχαιρώματα'' σε βάρος των βορειοηπειρωτικών συμφερόντων είναι η αιτία που εμμένει ο Αλβανός πρωθυπουργός στην υπόθεση του νεοεκλεγέντα (15/5/'23) δημάρχου Χειμάρρας, όπου η αδικία έχει ξεπεράσει κάθε όριο λογικής σε βάρος του.
Σε βάρος του προσφάτως μεταφερθέντα για λόγους ασφαλείας από τις φυλακές Δυρραχίου σε αυτές του Φίερι, Φρέντι Μπελέρη, ο οποίος -- σε σκηνικό βγαλμένο από την εποχή του Ενβέρ Χότζα, όπου κυριαρχούσε η αδικία και το πογκρόμ κατά των Βορειοηπειρωτών -- παραμένει φυλακισμένος παράνομα και αναίτια προς διακωμώδηση της δημοκρατίας στην Αλβανία και του κύρους της Ευρώπης, η οποία -- όπως αποδείχθηκε --κηδεμονεύεται από κράτη-μέλη ''ύποπτα'' για τα μυστικά πάρε δώσε τους με τον Ράμα...
Γι' αυτό η Ελλάδα πρέπει να έχει άγρυπνα τα μάτια της ψυχής της προς υπεράσπιση των αδικημένων αδελφών μας στην Βόρεια Ήπειρο. Και οι Βορειοηπειρώτες να μην υποστείλουν τη σημαία των προσδοκιών τους όσο κι αν είναι άνυδρο το περιβάλλον ευδοκίμησής τους.
Να μην υποστείλουν τη σημαία της αντίστασης στις μεθοδεύσεις του Ράμα, γιατί -- όπως λέει και ο Γιώργος Σεφέρης (''Σαλαμίνα της Κύπρος'') -- ''Δεν αργεί να καρπίσει τ' αστάχυ // δε χρειάζεται μακρύ καιρό //για να φουσκώσει της πίκρας το προζύμι, //δε χρειάζεται μακρύ καιρό''...
Κρινιώ Καλογερίδου
Τις σκληρές δοκιμασίες τις αντιμετώπισε με αξιοθαύμαστη γενναιότητα και βγήκε νικητής σχεδόν πάντα, αλλά δεν έγινε το ίδιο όταν κλήθηκε να αντιμετωπίσει την αδικία των άλλων. Εκεί γονάτισε...
Μια ιστορία που γονάτισε τον Ελληνισμό λόγω της κατάφωρης αδικίας σε βάρος του είναι η ιστορία της αδικημένης και δοκιμαζόμενης έναν αιώνα τώρα Βορείου Ηπείρου από τον Αλβανό δυνάστη (καθόλου τυχαίος ο όρος, όταν η δύναμη της πυγμής του περιλαμβάνει διώξεις, λεηλασίες, καταπιέσεις και παραβιάσεις ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων σε βάρος της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας Βορείου Ηπείρου).
Της Βορείου Ηπείρου που, αν και απελευθερώθηκε τρεις φορές από τον Ελληνικό Στρατό (1912-1913-1940), δόθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις στην Αλβανία με το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας (1914) το οποίο ολοκλήρωσε τον τεμαχισμό της Ηπείρου σε Βόρεια και Νότια -- τεμαχισμό με αφετηρία το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, 17/12/'13 -- παραχωρώντας οριστικά τη Βόρεια Ήπειρο στην Αλβανία.
Ας πιάσουμε όμως το νήμα έναν αιώνα πριν. Ήταν τότε που -- μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τον οθωμανικό ζυγό κατά τον Α' Βαλκανικό πόλεμο (1912-'13) -- πήρε σειρά η τουρκοκρατούμενη Ήπειρος η οποία -- μετά από τρίμηνη σχεδόν πολεμική αναμέτρηση -- γιόρτασε την απελευθέρωσή της (21 Φεβρουαρίου 1913) και την ένωσή της με την Ελλάδα.
Απελευθέρωση που έγινε αφορμή για τον ξεσηκωμό των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών (βλ. αυτονομιστικός Αγώνας για ανεξαρτησία Βορείου Ηπείρου που κατέληξε στο Πρωτόκολλο της Κέρκυρας την 17η Μαῒου 1914 μεταξύ της αλβανικής κυβέρνησης υπό τον Γερμανό πρίγκιπα Βιλχελμ Βιντ [εκλεκτό των Μεγάλων Δυνάμεων ''βασιλιά της Αλβανίας''] και του προέδρου της ''Αυτόνομης Δημοκρατίας της Βορείου Ηπείρου'' Γεωργίου Χρηστάκη-Ζωγράφου).
Πρωτόκολλο που αναγνώρισε την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου (η οποία εξασφάλιζε σημαντικά δικαιώματα στην Ελληνική Μειονότητα) βάζοντας τέλος στις ένοπλες συγκρούσεις οι οποίες είχαν προηγηθεί μεταξύ αλβανικής χωροφυλακής-ατάκτων και Βορειοηπειρωτών ιερολοχιτών και 7.000 ενόπλων υπό τις διαταγές του Χρηστάκη-Ζωγράφου, χάρη στις διπλωματικές ικανότητες του οποίου απέκτησε επίσημα η Βόρεια Ήπειρος την αυτονομία της (με τις Μεγάλες Δυνάμεις εγγυήτριες της τήρησης των όρων, κάτι που το αξίωνε η προσωρινή Κυβέρνηση των αυτονομιστών της Βορείου Ηπείρου).
Όρων που δεν ήταν απόλυτα ικανοποιητικοί για τα συμφέροντα του Ελληνισμού, αφού οι εξής δύο όροι ήταν μόνο ευνοϊκοί για τους Βορειοηπειρώτες: α) Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία θα γινόταν παράλληλα με την αλβανική (έστω κι αν περιοριζόταν στις τρεις πρώτες τάξεις μόνο) και β) Η θρησκευτική διδασκαλία θα γινόταν αποκλειστικά στα ελληνικά.
Κατά τα άλλα, το αλβανικό κράτος -- με το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας -- απόκτησε υπόσταση δια της ενίσχυσης του ρόλου της αλβανικής κυβέρνησης του Οθωμανο-Αλβανού πρωθυπουργού Τουρχάν Πασά Περμέτι (που επανήλθε ως πρωθυπουργός το 1918-'20), δεδομένου ότι οι σκληροί όροι για την Ελλάδα και ενισχυτικοί για την Αλβανία προέβλεπαν:
1) Την απαγόρευση συγκρότησης στρατιωτικών μονάδων από μη ντόπιους (σ.σ: Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα [14 Οκτωβρίου 1914] -- ο Ελληνικός Στρατός, μετά από εντολή των Δυνάμεων της Τριπλής Συνεννόησης (Αντάντ) που ήθελαν να σταματήσουν την χαώδη κατάσταση στην Αλβανία, ανακατέλαβε τη Β. Ήπειρο την οποία είχε απελευθερώσει το '12). 2) Τη δυνατότητα στην αλβανική κυβέρνηση να διορίζει και να απολύει Αξιωματούχους και ανώτερους υπαλλήλους και 3. Τη στρατολόγηση αυτόχθονων, ντόπιων στην χωροφυλακή.
Αξίζει να σημειώσουμε εδώ ότι η ανακατάληψη της Βορείου Ηπείρου από τους Έλληνες δεν σηματοδοτούσε την ενσωμάτωσή της στην Ελλάδα, γιατί οι επικεφαλής της ΑΝΤΑΝΤ είχαν ξεκαθαρίσει πως αυτή θα αποκτούσε οριστική μορφή μόνο στην περίπτωση που θα έμπαινε στο πλευρό τους η Ελλάδα κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Φευ! Η Ελλάδα μπήκε σ' αυτόν (28 Ιουλίου 1914 – 11 Νοεμβρίου 1918) μαζί τους δυο μήνες αργότερα, αλλά οι Σύμμαχοι την εξαπάτησαν. Η Βόρεια Ήπειρος δεν ενσωματώθηκε ποτέ στον εθνικό μας κορμό. Στην Ελλάδα επιβλήθηκαν αυστηροί όροι, απαγορευτικοί για τυχόν παρέμβασή της (''Και να είχε ηττηθεί η Ελλάς, δεν θα της επιβάλλονταν σκληρότεροι όροι για την Ήπειρο'': Συνταγματάρχης Murray, Λονδίνο 7/01/'14) και έτσι η γη που απελευθέρωσε ο Ελληνικός Στρατός έμεινε στην Αλβανία...
Άξιο λόγου είναι, επίσης, το γεγονός ότι -- κατά την Πανηπειρωτική Συνδιάσκεψη στο Δέλβινο (23 Ιουνίου-26 Ιουλίου 1914) -- επικύρωσαν το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας (από πλευράς ελληνικής μειονότητας) όλοι οι αυτονομιστές Βορειοηπειρώτες με επικεφαλής τον Ζωγράφο (πειθόμενοι απ' τον Έλληνα πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο) πλην των Χειμαρριωτών οι οποίοι επέμεναν υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα με σύνθημα το ''Ένωσις ή Θάνατος''.
Η Διεθνής Επιτροπή Ελέγχου, ωστόσο, έκανε αποδεκτή τη συμφωνία του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας στοχεύοντας στη συμφιλίωση των Βορειοηπειρωτών με την Αλβανική Κυβέρνηση. Μόνο που, πριν εφαρμοστεί το Πρωτόκολλο, κηρύχθηκε ο ''Μεγάλος Πόλεμος'' (Α' ΠΠ). Κι έτσι αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ, αλλά και ΔΕΝ αναιρέθηκε από μετέπειτα συνθήκη. Άρα είναι σε ισχύ επ' αόριστον κι αυτό δεν κόβει τις γέφυρες των ονείρων..
Ονείρων που φαίνεται να μην έχουν καμιά δυνατότητα να πραγματοποιηθούν με τα ως τώρα δεδομένα: α) Την αποδοχή εκ μέρους μας διακομματικά και διακυβερνητικά ως τετελεσμένου της εξαπάτησης των Συμμάχων της ΑΝΤΑΝΤ ότι θα αποδέχονταν ενσωμάτωση της Β. Ηπείρου με την Ελλάδα, αν έμπαινε στο πλευρό τους κατά τον Α' ΠΠ και...
β) Την ύπαρξη συμφερόντων που στηρίζουν την Αλβανία έναντι της Ελλάδας και των Βορειοηπειρωτών (βλ. Ιταλία και Γερμανία, χωρίς να ξεχνάμε και τις μπίζνες του ζεύγους Μπλερ με τον Ράμα απ' τη στιγμή που το νομικό γραφείο ''Omnia Strategy'' της Σερί Μπλερ [συζύγου του πρώην Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ] που θα εκπροσωπήσει την Αλβανία στη Χάγη, όταν θα πάνε από κοινού Ελλάδα-Αλβανία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Ιόνιο).
Κι αυτό το τελευταίο δεδομένο με τα πισώπλατα ''μαχαιρώματα'' σε βάρος των βορειοηπειρωτικών συμφερόντων είναι η αιτία που εμμένει ο Αλβανός πρωθυπουργός στην υπόθεση του νεοεκλεγέντα (15/5/'23) δημάρχου Χειμάρρας, όπου η αδικία έχει ξεπεράσει κάθε όριο λογικής σε βάρος του.
Σε βάρος του προσφάτως μεταφερθέντα για λόγους ασφαλείας από τις φυλακές Δυρραχίου σε αυτές του Φίερι, Φρέντι Μπελέρη, ο οποίος -- σε σκηνικό βγαλμένο από την εποχή του Ενβέρ Χότζα, όπου κυριαρχούσε η αδικία και το πογκρόμ κατά των Βορειοηπειρωτών -- παραμένει φυλακισμένος παράνομα και αναίτια προς διακωμώδηση της δημοκρατίας στην Αλβανία και του κύρους της Ευρώπης, η οποία -- όπως αποδείχθηκε --κηδεμονεύεται από κράτη-μέλη ''ύποπτα'' για τα μυστικά πάρε δώσε τους με τον Ράμα...
Γι' αυτό η Ελλάδα πρέπει να έχει άγρυπνα τα μάτια της ψυχής της προς υπεράσπιση των αδικημένων αδελφών μας στην Βόρεια Ήπειρο. Και οι Βορειοηπειρώτες να μην υποστείλουν τη σημαία των προσδοκιών τους όσο κι αν είναι άνυδρο το περιβάλλον ευδοκίμησής τους.
Να μην υποστείλουν τη σημαία της αντίστασης στις μεθοδεύσεις του Ράμα, γιατί -- όπως λέει και ο Γιώργος Σεφέρης (''Σαλαμίνα της Κύπρος'') -- ''Δεν αργεί να καρπίσει τ' αστάχυ // δε χρειάζεται μακρύ καιρό //για να φουσκώσει της πίκρας το προζύμι, //δε χρειάζεται μακρύ καιρό''...
Κρινιώ Καλογερίδου