Andrew Korybko / Παρουσίαση Freepen.gr
Η πραγματικότητα είναι ότι η Πολωνία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτό που μπορεί να περιγραφεί ως "ουκρανικό ζήτημα", το οποίο αφορά την ταυτότητα όσων ζουν στο έδαφος της χώρας αυτής. Ο πρόεδρος Πούτιν γνώριζε πως το ακροατήριό του αγνοεί σε μεγάλο βαθμό αυτή την ιστορία και γι' αυτό ξόδεψε τόσο πολύ χρόνο για να τους την εξηγήσει. Αυτό δεν έγινε μόνο επειδή τον γοητεύουν αυτά τα γεγονότα, όπως αποδεικνύεται από το magnum opus του καλοκαιριού του 2021 για την ιστορική ενότητα Ρώσων και Ουκρανών, αλλά λόγω του ότι είναι επίκαιρα σήμερα.
Ακριβώς λόγω του ότι η Πολωνία ήλεγχε ένα μεγάλο μέρος αυτού που σήμερα ονομάζεται Ουκρανία, το οποίο οι ίδιοι οι Πολωνοί ήταν οι πρώτοι που το ονόμασαν κατά την εποχή της Κοινοπολιτείας με αναφορά στα σύνορα, όπως υπενθύμισε σε όλους ο πρόεδρος Πούτιν, παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στη σημερινή σύγκρουση.
Ορισμένες από τις ελίτ χάραξης πολιτικής όχι μόνο τη θεωρούν μέρος του πάλαι ποτέ γεωγραφικά ευρύ πολιτισμού τους, μεγάλο μέρος του οποίου οικοδομήθηκε στα εδάφη της πρώην Κιέβαν Ρους, αλλά και τους θεωρούν συγγενείς λαούς.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι Ουκρανοί είχαν δίκαιη μεταχείριση εκείνη την εποχή, αφού ήταν αποτέλεσμα της συστηματικής κακομεταχείρισής τους κατά τη διάρκεια των αιώνων και του σχετικού περιορισμού των θρησκευτικών τους δικαιωμάτων το γεγονός πως ένας από τους ιστορικούς τους ήρωες ζήτησε από τον Τσάρο να αναλάβει τον έλεγχο αυτών των εδαφών προκειμένου να απελευθερώσει τον λαό του. Υπό τη διοίκηση της Μεγάλης Αικατερίνης, η Ρωσία ανέκτησε τελικά τον έλεγχο όλων των χαμένων εδαφών της από την εποχή των Κιέβαν Ρους, με εξαίρεση τα δυτικότερα που περιήλθαν στον έλεγχο της Αυστρίας μετά τις διχοτομήσεις.
Το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και ο Πολωνο-Σοβιετικός Πόλεμος που προέκυψε από τα επακόλουθά του είδαν τη Βαρσοβία και τη Μόσχα να διαιρούν μεταξύ τους αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως Ουκρανία, αλλά η ΕΣΣΔ απέκτησε τελικά το μισό της γείτονος μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και έτσι επανενώθηκε τελικά όλη η Ρως του Κιέβου. Σχετικά με εκείνη την παγκόσμια σύγκρουση, ο πρόεδρος Πούτιν ενημέρωσε τον Τάκερ ότι η αποτυχία της πολωνικής διπλωματίας έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καταλυτική επίδρασή της, κάτι που οι περισσότεροι Πολωνοί αρνούνται, αλλά αποτελεί ωστόσο μια πειστική ερμηνεία των γεγονότων.
Μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, η ιδεολογία των κομμουνιστών τους ενέπνευσε να επιταχύνουν τη δημιουργία μιας ξεχωριστής ουκρανικής ταυτότητας, βασισμένης σε ένα συνδυασμό προηγούμενων εγχώριων προσπαθειών, καθώς και πολωνικών και αυστριακών, που κατέληξε στη δημιουργία της δικής της Σοβιετικής Δημοκρατίας. Τα σύνορα προσαρμόστηκαν δύο φορές μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και στη συνέχεια κληρονομήθηκαν μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, καθιστώντας τα έτσι εντελώς τεχνητά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η ίδια η ουκρανική ταυτότητα δεν υπάρχει αληθινά.
Το πρόβλημα είναι ότι ο μετακομμουνιστικός εθνικισμός της διαμορφώθηκε από τη νοσταλγία που ενθαρρύνεται από τη Δύση και την οποία έχουν ορισμένες ελίτ και μέλη της κοινωνίας των πολιτών για το παρελθόν της ναζιστικής εποχής, όταν οι Ουκρανοί που ζούσαν υπό τη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία του Μεσοπολέμου συνεργάστηκαν με τους φασίστες για τη γενοκτονία Πολωνών, Εβραίων και Ρώσων. Είναι αυτή η ταυτότητα που είναι τεχνητά κατασκευασμένη και μισητή μέχρι το μεδούλι, την οποία η Ρωσία δικαίως θεωρεί αποτρόπαια και απειλή για τα συμφέροντα ασφαλείας της, εξ ου και ο στόχος αποναζιστικοποίησης της ειδικής επιχείρησης.
Επιστρέφοντας στην Πολωνία, οι ιστορικοί δεσμοί της με το λαό της σημερινής Ουκρανίας την ώθησαν να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στον πόλεμο του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας μέσω της πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας, ο οποίος έλαβε τη μορφή της διευκόλυνσης της στρατιωτικής βοήθειας (για να μην αναφέρουμε την αποστολή δικών της) και της αποστολής μισθοφόρων. Ο πρόεδρος Πούτιν δήλωσε μάλιστα στον Τάκερ πως οι Πολωνοί αποτελούν το μεγαλύτερο αριθμό ξένων μαχητών στη χώρα αυτή και ακολουθούν οι Αμερικανοί και στη συνέχεια οι Γεωργιανοί.
Δεν το είπε ευθέως, αλλά το υποκείμενο που διακρίνεται σαφώς στην ανασκόπηση του Ρώσου ηγέτη για τις πολωνο-ουκρανικές σχέσεις υποδηλώνει ότι η Βαρσοβία καθοδηγείται από τη δική της μεσοπολεμική νοσταλγία για τις χαμένες ανατολικές περιοχές της ("Kresy"), εξ ου και μπορεί να παίζει αυτόν τον ρόλο προκειμένου να (ξανα)χτίσει μια σφαίρα επιρροής. Ταυτόχρονα, όμως, ο πρόεδρος Πούτιν σημείωσε επίσης πως "η Πολωνία τσιμπάει από το γερμανικό χέρι", καθώς "η Γερμανία ταΐζει την Πολωνία σε κάποιο βαθμό" μέσω των κονδυλίων της ΕΕ, στα οποία το Βερολίνο συνεισφέρει περισσότερο από άλλους.
Ακόμα κι έτσι όμως, η σχέση μεταξύ αυτών των δύο είναι περίεργη, καθώς έκανε αυτή την παρατήρηση στο πλαίσιο της συζήτησης για το πώς η Πολωνία έκλεισε τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του εδάφους της προς τη Γερμανία, γεγονός που τον ώθησε να αναρωτηθεί γιατί το Βερολίνο δεν κρατά αυτά τα κονδύλια ως Δαμόκλειο σπάθη πάνω από τη Βαρσοβία, προκειμένου να επιβάλει την επανέναρξη των εισαγωγών. Επέκρινε επίσης την Πολωνία για την υπερβολή μιας φανταστικής ρωσικής απειλής και δήλωσε ρητά ότι η Ρωσία θα επιτεθεί στην Πολωνία μόνο αν της επιτεθεί πρώτη.
Στη μεγάλη κλίμακα των πραγμάτων, η Πολωνία είναι η χώρα που λίγοι εκτός Ρωσίας συζητούν όταν πρόκειται για το "Ουκρανικό ζήτημα", τόσο όσον αφορά την ταυτότητα της πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας όσο και τον συνεχιζόμενο πόλεμο ΝΑΤΟ-Ρωσίας που διεξάγεται εντός των συνόρων της πριν από το 2014. Η νοσταλγία της Βαρσοβίας για το μεσοπολεμικό έλεγχο της σημερινής Δυτικής Ουκρανίας, καθώς και για τον προηγούμενο έλεγχό της σε ένα τμήμα της σύγχρονης χώρας κατά την εποχή της Κοινοπολιτείας, είναι ο λόγος για τον οποίο διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη σύγκρουση.
Πριν από την ειδική επιχείρηση, η πολωνική διανόηση ήταν ο πρώτος εξωτερικός παράγοντας που φύτεψε τους σπόρους της ουκρανικής ταυτότητας στο μυαλό του λαού της, κάτι που έκανε ως μέσο νομιμοποίησης του ελέγχου τους πάνω στα πρώην εδάφη της Κιέβαν Ρους, της οποίας η εθνοθρησκευτική ταυτότητα του λαού ήταν διαφορετική από τη δική τους. Όπως εξήγησε ο πρόεδρος Πούτιν, η ανάμειξη της Βαρσοβίας έπαιξε σημαντικό ρόλο στα γεγονότα που αργότερα έδωσαν αφορμή για την αυτοανακηρυχθείσα ξεχωριστή ταυτότητα κάποιων από τον λαό της, την οποία άλλοι στη συνέχεια εκμεταλλεύτηκαν για τους δικούς τους σκοπούς.
Επομένως, είναι αδύνατο για οποιονδήποτε να κατανοήσει τα τρέχοντα γεγονότα και τις ιστορικές διεργασίες που τα προκάλεσαν χωρίς να μάθει για τον αναπόσπαστο ρόλο της Πολωνίας και στα δύο. Το παρελθόν έθεσε τις βάσεις πάνω στις οποίες εκτυλίσσονται οι σημερινές εξελίξεις, αφού η σύγχρονη ουκρανική ταυτότητα δεν θα είχε διαμορφωθεί ούτε ο συνεχιζόμενος πόλεμος δι' αντιπροσώπων θα είχε εκτυλιχθεί χωρίς τη συμμετοχή της Πολωνίας. Αυτά τα γεγονότα υποδηλώνουν πως η ειρήνη δεν είναι εφικτή χωρίς η Πολωνία να διαδραματίσει κάποιο ρόλο και σε αυτή τη διαδικασία.