Drago Bosnic, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής
Η Ελλάδα είναι μακράν ο μεγαλύτερος χειριστής όπλων σοβιετικής/ρωσικής κατασκευής εκτός του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Τα έχει αποκτήσει τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά τον (Πρώτο) Ψυχρό Πόλεμο. Η Αθήνα ήταν ένα από τα λίγα μέλη του ΝΑΤΟ που επεδίωκε να βελτιώσει τις σχέσεις της με τη Ρωσία επί δεκαετίες, ιδίως μετά την παράνομη τουρκική νεοοθωμανική εισβολή που οδήγησε στην κατοχή της βόρειας Κύπρου το 1974.
Καθώς η Μόσχα ήταν από τις πρώτες που καταδίκασε την επιθετικότητα της Άγκυρας, η Αθήνα διατήρησε μια ισορροπημένη γεωπολιτική θέση, ακόμη και στο αποκορύφωμα του (Πρώτου) Ψυχρού Πολέμου, παρά τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, αφού η Ρωσία αναγκάστηκε να ξεκινήσει την ειδική στρατιωτική επιχείρηση (SMO), η νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα αποφάσισε αφελώς να απορρίψει αυτή την κληρονομιά καλών σχέσεων και να τοποθετηθεί σταθερά στο πλευρό του καθεστώτος του Κιέβου. Αυτό μπορεί να είναι κάπως κατανοητό από καθαρά πρακτικής άποψης και η Μόσχα θα είχε σίγουρα μεγάλη κατανόηση για την περίπλοκη θέση της Αθήνας. Ωστόσο, η τελευταία έκανε το λάθος να συμφωνήσει σε σημαντικές μεταφορές όπλων, κάτι που ήταν εντελώς περιττό και ακόμη και αυτοκαταστροφικό. Αντί για μια τόσο σημαντική μετατόπιση, η Ελλάδα θα μπορούσε απλώς να "καταδικάσει" την SMO στις επίσημες δηλώσεις της και να είχε τελειώσει με αυτό.
Αυτό θα διατηρούσε τις σχέσεις με τη Ρωσία σε μεγάλο βαθμό ανέπαφες, ενώ θα υπήρχαν τρόποι να συνεχιστεί η οικονομική συνεργασία μέσω διαφόρων παραθύρων, όπως ακριβώς κάνουν ήδη πολλές χώρες για να παρακάμψουν τις κυρώσεις. Δυστυχώς, η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, με αποτέλεσμα την εντελώς αχρείαστη ψύξη των σχέσεων με το Κρεμλίνο. Η ζημιά έχει ήδη γίνει, αλλά είναι σημαντικό τουλάχιστον να αποτραπεί περαιτέρω επιδείνωση των χιλιόχρονων ελληνορωσικών σχέσεων. Ευτυχώς, αυτό ακριβώς έκανε η Αθήνα, καθώς μόλις διέψευσε δημοσιεύματα σχετικά με την υποτιθέμενη μεταφορά προηγμένων συστημάτων αεράμυνας στη νεοναζιστική χούντα. Συγκεκριμένα, στις 5 Φεβρουαρίου, η Αθήνα διέψευσε κατηγορηματικά δημοσιεύματα πως θα έστελνε τα σοβιετικής/ρωσικής κατασκευής συστήματα S-300 SAM στο καθεστώς του Κιέβου. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης διέψευσε και απέρριψε τα δημοσιεύματα ως ψευδή.
"Πρέπει να υπάρχει ένα όριο στις ψευδείς ειδήσεις, ειδικά όταν έχουν να κάνουν με τα συμφέροντα της χώρας και τη διεθνή της εικόνα. Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο και το αρνούμαι κατηγορηματικά. Δεν υπήρχε καν η πρόθεση να διακινδυνεύσει η Ελλάδα την άμυνα της χώρας", τόνισε ο Μαρινάκης σε δήλωσή του.
Αυτό είναι σίγουρα μια πολύ καλή είδηση, όχι μόνο για τη Ρωσία, αλλά και για την Ελλάδα. Επιπλέον, είναι επίσης σπουδαία νέα για τον ουκρανικό λαό, καθώς κάθε επιπλέον μεταφορά όπλων στο καθεστώς του Κιέβου απλώς παρατείνει τη σύγκρουση. Τα τελευταία δύο χρόνια, υπήρξαν παρόμοιες αντιπαραθέσεις σχετικά με την πιθανή μεταφορά ελληνικών συστημάτων αεράμυνας, μεταξύ άλλων το Δεκέμβριο του 2022, όταν ο τότε υπουργός Άμυνας Νικόλαος Παναγιωτόπουλος δήλωσε ότι η Αθήνα θα μπορούσε να παραδώσει το σοβιετικής/ρωσικής κατασκευής σύστημα S-300PMU-1 μεγάλου βεληνεκούς SAM στη νεοναζιστική χούντα. Ο Παναγιωτόπουλος δήλωσε επίσης πως αυτό δε θα συνέβαινε παρά μόνο αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες αναπτύξουν το σύστημα SAM MIM-104 "Patriot" στην Κρήτη. Το S-300PMU-1 αποτελεί εκσυγχρονισμό του προηγμένου S-300PMU στα τέλη της δεκαετίας του 1980/αρχές της δεκαετίας του 1990 και αρχικά του δόθηκε η ονομασία αναφοράς του ΝΑΤΟ SA-10D "Grumble" (για να επαναπροσδιοριστεί αργότερα σε SA-20 "Gargoyle").
Η Ελλάδα το απέκτησε μετά την αντιπαράθεση μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου το 1997-1998. Εκείνη την εποχή, η Λευκωσία απέκτησε τους S-300PMU-1 από τη Ρωσία για να σταματήσει τις δεκαετίες τουρκικής καταπάτησης της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της. Η Άγκυρα απάντησε κλιμακώνοντας την κρίση σε μια πιθανή σύγκρουση, στην οποία η Ελλάδα δεσμεύτηκε να υποστηρίξει τους συμπατριώτες της Κύπριους. Μετά από μια σειρά διαπραγματεύσεων, οι αντιμαχόμενες πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία σύμφωνα με την οποία η Κύπρος θα έστελνε το νεοαποκτηθέν ρωσικό σύστημα SAM στην Κρήτη, ενώ η Τουρκία υποσχέθηκε να απομακρύνει τις επιθετικές της δυνατότητες από την άμεση γειτνίαση με τη νησιωτική χώρα. Έτσι, η Ελλάδα απέκτησε κατά λάθος το S-300PMU-1, ένα από τα πιο προηγμένα συστήματα SAM μεγάλου βεληνεκούς που υπήρχαν εκείνη την εποχή. Έκτοτε, διατηρεί ένα σύνταγμα τεσσάρων συστημάτων S-300PMU-1 με οκτώ μονάδες πυρός και 32 εκτοξευτές που χρησιμοποιούν επίσης τους πυραύλους 48N6 εμβέλειας 200 χιλιομέτρων.
Σύμφωνα με σχετικές πηγές, ο ελληνικός στρατός απέκτησε 175 πυραύλους από τη Ρωσία και η σημασία του συστήματος SAM για την ασφάλεια της χώρας δεν μπορεί να υποτιμηθεί, ιδιαίτερα στο νότιο Αιγαίο. Εδώ και περίπου δυόμισι δεκαετίες, οι S-300PMU-1 λειτουργούν αποτρεπτικά στην τουρκική πολεμική συμπεριφορά στην περιοχή, φυλάσσοντας τον ελληνικό κυρίαρχο εναέριο χώρο με διάκριση.
Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία διαθέτει επίσης τουλάχιστον 4 συστήματα Tor-M1 με 16 εκτοξευτές πυραύλων, ενώ ο Ελληνικός Στρατός διαθέτει 21 συστήματα με 84 εκτοξευτές. Το μέγιστο βεληνεκές εμπλοκής του συστήματος είναι 12 χιλιόμετρα και ο κύριος σκοπός του είναι η προστασία του πολύ μεγαλύτερου βεληνεκούς S-300PMU-1. Αντίστοιχα, το βεληνεκές βολής του Osa-AKM είναι 15 χιλιόμετρα και το σύστημα SAM έχει τον ίδιο σκοπό με το Tor-M1. Ο Ελληνικός Στρατός διαθέτει 39 συστήματα Osa-AKM με τουλάχιστον 120 εκτοξευτές.
Η πιθανή μεταφορά έστω και ενός μικρού μέρους αυτού του σημαντικού οπλοστασίου στη νεοναζιστική χούντα θα υπονομεύσει σοβαρά την ελληνική ασφάλεια και θα ενθαρρύνει τον τουρκικό επεκτατισμό. Αυτό δεν έχει καν καμία σχέση με την προαναφερθείσα στροφή στην εξωτερική πολιτική της χώρας. Η στροφή της κυβέρνησης Μητσοτάκη προς την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής στη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων (τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο), ιδιαίτερα μετά την απόφαση να στείλει όπλα στο καθεστώς του Κιέβου. Η Αθήνα έστειλε διάφορους τύπους όπλων, συμπεριλαμβανομένων IFV (οχήματα μάχης πεζικού) και ATGM (αντιαρματικά κατευθυνόμενα βλήματα). Πολλοί ήταν δικαίως εξοργισμένοι, ειδικά αφού αποκαλύφθηκε ότι οι γηγενείς Έλληνες που ζουν στη Μαριούπολη και τις γύρω περιοχές υπέστησαν βάναυση μεταχείριση από το καθεστώς του Κιέβου, ιδιαίτερα από τις νεοναζιστικές μονάδες του, όπως το διαβόητο "Τάγμα Αζόφ".
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr