 |
| The USS Carney intercepts Houthi missiles in the Red Sea on Oct. 19, 2023. (U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 2nd Class Aaron Lau/ Public domain) |
Σε μια στιγμή απροκάλυπτης ειλικρίνειας που έγινε viral την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος Μπάιντεν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους αν οι αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ στην Υεμένη με στόχο τη σιιτική ισλαμιστική ομάδα γνωστή ως Χούτι "δούλευαν".
Michael P. DiMino - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο πρόεδρος απάντησε δειλά-δειλά: "Λοιπόν, όταν λέτε "λειτουργεί" - σταματούν τους Χούτι; Όχι. Θα συνεχίσουν; Ναι". Με μία μόνο φράση, ο Μπάιντεν αποτύπωσε την ανυπόκριτη κενότητα δύο δεκαετιών αμερικανικών βερμπαλισμών της εξωτερικής πολιτικής σχετικά με τη χρήση στρατιωτικής βίας, τη Μέση Ανατολή και την αποτροπή.
Οι επικριτές της Ουάσινγκτον έχουν πει συχνά ότι, κάθε φορά που εκδηλώνεται μια κρίση, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ επιδεικνύουν ένα σχεδόν παβλοφικό ένστικτο να καταφεύγουν σε στρατιωτικές επιλογές -ανεξάρτητα από τα γεγονότα επί του πεδίου ή τις πιθανότητες επιτυχίας- σε μια απελπισμένη προσπάθεια να "κάνουν κάτι". Εν μέσω της αυξανόμενης έντασης στη Μέση Ανατολή που απορρέει από τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς, το κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής κουνάει και πάλι τα χέρια του από αυτές τις επικρίσεις εν μέσω αόριστων εκκλήσεων για επ' αόριστον επέμβαση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στην Υεμένη και ακόμη και για πόλεμο με το Ιράν - και αυτό, παρά την παραδοχή του ίδιου του Προέδρου πως κάτι τέτοιο δε θα μπορέσει να αλλάξει το παραμικρό.
Πράγματι, παρά τους τουλάχιστον οκτώ γύρους αμερικανικών επιδρομών που δαπάνησαν εκατοντάδες πολύτιμα πυρομαχικά ακριβείας, οι επιθέσεις των Χούτι σε πλοία που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα έχουν αυξηθεί σε συχνότητα και έκταση, στοχεύοντας περισσότερα πλοία που ανήκουν στις ΗΠΑ και φέρουν αμερικανική σημαία. Ενώ οι νόμιμοι στρατιωτικοί αναλυτές και οι περιφερειακοί εμπειρογνώμονες γνώριζαν πως αυτά τα πλήγματα ήταν καταδικασμένα να αποτύχουν από την αρχή, θα πρέπει πλέον να είναι προφανές ότι δεν υπάρχει αξιόπιστη στρατιωτική λύση για την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα.
Το πιο σημαντικό είναι ότι, καθώς τρεις Αμερικανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 30 τραυματίστηκαν σε επίθεση τοπικής σιιτικής πολιτοφυλακής σε ένα απομακρυσμένο φυλάκιο κατά μήκος των συνόρων Συρίας-Ιορδανίας, γνωστό ως "Πύργος 22", την Κυριακή, το τελευταίο πράγμα που θα έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι να επιδιώκει την κλιμάκωση των πραγμάτων στην Υεμένη.
Αντ' αυτού, η Ουάσινγκτον θα πρέπει να ξεκινήσει αναγνωρίζοντας ότι τόσο τα οικονομικά συμφέροντα όσο και τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας της δεν επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τη διέλευση στην Ερυθρά Θάλασσα. Αν θέλει, οι ΗΠΑ μπορούν πραγματικά να αντέξουν οικονομικά να μην κάνουν τίποτα εκεί. Παρά τη μείωση κατά 65% του αναμενόμενου όγκου εμπορευματοκιβωτίων που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα, οι ΗΠΑ είδαν μόλις 1% μείωση των καθαρών εισαγωγών για τον μήνα Δεκέμβριο. Οι ΗΠΑ δεν χρειάζεται να ξοδεύουν από 260 έως 573 εκατομμύρια δολάρια το μήνα, όπως εκτιμούν ορισμένοι αναλυτές, για να υπερασπιστούν την ξένη εμπορική ναυτιλία χωρίς ορατό τέλος.
Εν τω μεταξύ, η Κίνα έχει αποφύγει τη χρήση βίας και αντ' αυτού εκμεταλλεύεται δωρεάν την στρατιωτική δράση των ΗΠΑ στην Ερυθρά Θάλασσα, παρόλο που το Πεκίνο αντιμετωπίζει αυξανόμενα έξοδα μεταφοράς και ασφάλισης που έχουν προκαλέσει σημαντική ζημιά στην οικονομία του. Η Κίνα διαθέτει ένα αντιτορπιλικό, μια φρεγάτα και ένα πλοίο ανεφοδιασμού που βρίσκονται επί του παρόντος στον Κόλπο του Άντεν -για να μην αναφέρουμε τη ναυτική βάση στο Τζιμπουτί στο στόμιο του στενού Bab el-Mandeb- και είναι απολύτως ικανή να αναλάβει τη διεξαγωγή αμυντικών επιχειρήσεων στην Ερυθρά Θάλασσα.
Ωστόσο, χωρίς καμία πειστική ή σκόπιμη ενέργεια των ΗΠΑ, η αποδεδειγμένη αναποτελεσματικότητα της στρατιωτικής δράσης - παράλληλα με το αυξανόμενο κόστος - είναι πιθανό να ωθεί τώρα νέες κινεζικές προσπάθειες να πιέσει το Ιράν να συγκρατήσει τους Χούτι. Ενώ το Ιράν διατηρεί πολύ ισχυρούς δεσμούς με την ομάδα, έχοντας τους παράσχει όπλα, εκπαίδευση και βοήθεια όλα αυτά τα χρόνια, δεν έχει τον απόλυτο έλεγχο των Χούτι. Παρ' όλα αυτά, η Κίνα έχει την απαιτούμενη οικονομική επιρροή στην Τεχεράνη - και κατ' επέκταση στους Χούτις - για να απαιτήσει τον τερματισμό της κρίσης.
Από την πλευρά τους, οι ΗΠΑ δε θα πρέπει να παρεμποδίσουν οποιαδήποτε τέτοια επίλυση απλώς και μόνο επειδή δε διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη μεσολάβηση για τη σύναψη συμφωνίας. Εάν τελικά επιτευχθεί μια συμφωνία, πολλοί στην Ουάσινγκτον θα το θεωρήσουν ως απόδειξη πως το Πεκίνο καθιερώνεται ως βασικός μεσίτης ασφαλείας στη Μέση Ανατολή. Αλλά αν η πρόσφατη εμπειρία της Αμερικής ως πάροχος ασφάλειας στην περιοχή αποτελεί οδηγό, δεν είναι σαφές ότι μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν κακή για τις Ηνωμένες Πολιτείες απέναντι στον ανταγωνισμό τους με την Κίνα.
Ωστόσο, αν οι ΗΠΑ ήθελαν να αναλάβουν έναν πιο ενεργό ρόλο στην επίλυση της κρίσης από το να μεταθέτουν την ευθύνη στην Κίνα, θα μπορούσε επίσης να επιδιωχθεί μια διπλωματική απάντηση. Η διπλωματία θα εξυπηρετούσε την αποφυγή μιας απρόβλεπτης και δαπανηρής στρατιωτικής εκστρατείας των ΗΠΑ, η οποία θα έθετε άμεσα σε κίνδυνο δύο από τους διακηρυγμένους στόχους της Ουάσινγκτον στη Μέση Ανατολή: να αποτρέψει τον πόλεμο στη Γάζα από το να καταναλώσει περαιτέρω την περιοχή και να τερματίσει επίσημα τον εμφύλιο πόλεμο στην Υεμένη.
Οι Χούτι έχουν επανειλημμένα συνδέσει το κίνητρό τους για τις επιθέσεις σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα με τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι επιθέσεις των Χούτι συσχετίστηκαν με τα γεγονότα στη Γάζα. Για παράδειγμα, οι επιθέσεις των Χούτι μειώθηκαν κατά τη διάρκεια της σύντομης εκεχειρίας του Νοεμβρίου, για να επαναληφθούν στη συνέχεια. Το Δεκέμβριο, ο επίσημος εκπρόσωπος της ομάδας υποστήριξε πως οι επιθέσεις σε πλοία που διέρχονται από το στενό Bab el-Mandeb προς τη διώρυγα του Σουέζ θα συνεχιστούν μέχρι "η Γάζα να λάβει τα τρόφιμα και τα φάρμακα που χρειάζεται". Καθώς οι στρατηγικές προθέσεις των Χούτι δεν έχουν αλλάξει και οι επιθετικές τους ικανότητες δεν έχουν υποβαθμιστεί σημαντικά, η διπλωματία είναι μια επιλογή χαμηλού κόστους για την Ουάσινγκτον που μπορεί να εξετάσει χωρίς να επιβάλει κάποιο τρομερό αποτέλεσμα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η προσπάθεια για την αύξηση των αποστολών βοήθειας προς τη Γάζα δε θα βοηθούσε απλώς στην ανακούφιση της ανθρωπιστικής κρίσης εκεί, αλλά θα στερούσε από τους Χούτι την υποστηριζόμενη δικαιολογία τους για τις επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα και θα παρείχε στην ομάδα μια έξοδο για αποκλιμάκωση που θα χρησίμευε επίσης για την αποτροπή της επ' αόριστον συμμετοχής των ΗΠΑ σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο. Ωστόσο, αυτό θα απαιτούσε επίσης αυξημένη διπλωματική πίεση στην ισραηλινή κυβέρνηση να επιτρέψει περισσότερη βοήθεια στη Γάζα, ένα βήμα για το οποίο η κυβέρνηση Μπάιντεν παραμένει αδιάφορη.
Με απλά λόγια, δεν διακυβεύονται υπαρξιακά ή ζωτικά εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην Υεμένη και πολύ λίγα διακυβεύονται για τις ΗΠΑ από οικονομικής άποψης στην Ερυθρά Θάλασσα. Οποιαδήποτε προσπάθεια πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη διεξαγωγή πολέμου στην Υεμένη δεν θα αποφέρει κανένα πολιτικό, οικονομικό ή ασφαλιστικό όφελος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στρατηγικές όπως το "πέρασμα της ευθύνης" και η διπλωματική δέσμευση είναι απολύτως βιώσιμες, δεν θα έβλαπταν τις ΗΠΑ και θα μπορούσαν να επιλύσουν την κρίση. Η συνέχιση της στρατιωτικής δράσης στην Υεμένη, αντίθετα, παρουσιάζει αμφίβολες προοπτικές επιτυχίας. Οι παγίδες της συνεχιζόμενης στρατιωτικής δράσης των ΗΠΑ στην Υεμένη - και σε άλλα μέτωπα σε όλη τη Μέση Ανατολή που συνδέονται με τον πόλεμο στη Γάζα, όπως το Ιράκ, η Συρία, ο Λίβανος ή η χθεσινή τραγωδία στην Ιορδανία - εξακολουθούν να περιλαμβάνουν έναν μη τετριμμένο κίνδυνο περιφερειακού πολέμου που μπορεί να αγνοηθεί μόνο με κίνδυνο για τον κόσμο.