• Παρά τους προβληματισμούς, αξιοποιείται από την πλειοψηφία των καταναλωτών το μέτρο του καλαθιού του νοικοκυριού ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του
• Έντονη επιθυμία του καταναλωτικού κοινού για μείωση των συντελεστών ΦΠΑ σε βασικά είδη
Το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) πραγματοποιεί κυλιόμενη έρευνα καταναλωτών σε σχέση με θέματα της επικαιρότητας, με δείγμα 1.000 καταναλωτές. Η τελευταία έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο 2023 και αφορούσε ανάμεσα σε άλλα θέματα και την αντιλαμβανόμενη επίδραση των ανατιμήσεων στις καταναλωτικές συνήθειες στην Ελλάδα.
Όπως καταγράφεται στο σχήμα 1, υπάρχουν σημαντικές αλλαγές το τελευταίο διάστημα στις καταναλωτικές συνήθειες σε διάφορες περιοχές συμπεριφορών, οι οποίες αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στις ανατιμήσεις προϊόντων και υπηρεσιών.
Καταρχάς είναι ξεκάθαρη μία τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων για τις αγορές βασικών αγαθών και υπηρεσιών και δευτερευόντως διαχείρισης χρημάτων. Όπως φαίνεται μεγαλύτερη είναι η πίεση στη μείωση των δαπανών για βασικές υπηρεσίες και λιγότερο για βασικά αγαθά.
Συγκεκριμένα:
 |
• Το 75% (έναντι 71% τον Ιανουάριο 2023) του κοινού δηλώνει ότι έχει
ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα
ταξίδια κ.α.
• Το 52% (έναντι 50% τον Ιανουάριο) του κοινού δηλώνει ότι έχει αναβάλει
εργασίες συντήρησης και επισκευής, π.χ. στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο.
• Το 55% (έναντι 55% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου.
• Το 48% (έναντι 40% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει αλλάξει μάρκα-επωνυμία προϊόντος.
• Το 28% (έναντι 24% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει
χρήματα από τις αποταμιεύσεις του προκειμένου να καλύψει τις αγορές του.
• Το 28% (έναντι 29% τον Ιανουάριο) έχει αναβάλει την πληρωμή
λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεων του.
• Το 15% (έναντι 11% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει αυξήσει τον χρόνο
εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημα
του.
Μόλις 4% του κοινού δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει κανένα απολύτως μέτρο για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.
Σχήμα 1: Αγοραστικές συνήθειες εξοικονόμησης χρημάτων
Όσον αφορά τα μέτρα της πολιτείας για την αντιμετώπιση της ακρίβειας,
ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του, το καλάθι του νοικοκυριού παρουσιάζει
θετική εικόνα. Έχει αυξηθεί η χρήση του από το καταναλωτικό κοινό, από
28% σε 61%, ενώ το κοινό που θεωρεί ότι δεν προσφέρει τίποτα έχει
μειωθεί από 44% σε 29%.
Σχήμα 2: Αξιολόγηση του καλαθιού του νοικοκυριού
Βέβαια όπως καταγράφεται στο σχήμα 3, το καλάθι του νοικοκυριού
καταλαμβάνει την τελευταία θέση, σε σχέση με τα μέτρα που θεωρούν οι
ίδιοι οι καταναλωτές ότι θα τους βοηθούσαν στην αντιμετώπιση της
ακρίβειας με μόλις 3%. Το κύριο μέτρο που επιθυμούν οι καταναλωτές,
είναι με διαφορά η μείωση του ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα σε ποσοστό 81%,
ακολουθούν τα προϊόντα με μόνιμη δέσμευση τιμής με 10% και το market
pass με 6%.
Σχήμα 3: Προτίμηση μέτρων αντιμετώπισης της ακρίβειας
Τέλος, στο σχήμα 4, καταγράφεται ότι το 49% των στελεχών της αγοράς
(Κυλιόμενη έρευνα στελεχών ΙΕΛΚΑ) θεωρούν ότι το καλάθι του νοικοκυριού
δεν είναι ένα επιτυχημένο μέτρο, ενώ το 24% θεωρεί ότι είναι ένα
επιτυχημένο μέτρο. Σε ένα μεγάλο βαθμό, αυτό το αποτέλεσμα οφείλεται στο
υψηλό διαχειριστικό κόστος που έχει το συγκεκριμένο μέτρο από την
πλευρά των επιχειρήσεων, σε σχέση με την ικανοποίηση του αυστηρού
νομοθετικού πλαισίου, την αποτελεσματική διαπραγμάτευση με τις
προμηθευτικές εταιρείες, την πολυπλοκότητας στη διαχείριση των
αποθεμάτων, του ραφιού, τη σήμανση στα ράφια κ.α..
Σχήμα 4: Αξιολόγηση μέτρου καλαθιού του νοικοκυριού από τα στελέχη της αγοράς
