 |
| nato.int |
Ο Εμανουέλ Μακρόν προκάλεσε συναγερμό στη "συλλογική Δύση" αυτή την εβδομάδα υποθέτοντας ότι οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ανοιχτά στη ζώνη σύγκρουσης στην Ουκρανία. Τις επόμενες τρεις ημέρες, διάφοροι σύμμαχοι αποστασιοποιήθηκαν από τα λόγια του Γάλλου προέδρου, διαβεβαιώνοντας τους πάντες ότι δεν υπάρχουν τέτοια σχέδια. Ο Μακρόν είναι γνωστός για την προτίμησή του να κάνει ηχηρές δηλώσεις με λίγη ουσία πίσω από αυτές, και είναι εύκολο να αποδώσει κανείς αυτό το επεισόδιο σε αυτού του είδους την τάση.
Του Fyodor Lukyanov, αρχισυντάκτη του Russia in Global Affairs, προέδρου
του προεδρείου του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής και
διευθυντή ερευνών της Διεθνούς Λέσχης Συζητήσεων Valdai - RUSSIA TODAY / Παρουσίαση Freepen.gr
Υπάρχει όμως και μια πιο σύνθετη εξήγηση. Ο Μακρόν παίζει άθελά του τον ρόλο του "συλλογικού ασυνείδητου" της Δυτικής Ευρώπης, που αναζητά με αγωνία ένα στήριγμα σε ένα σκηνικό μεταβαλλόμενων συνθηκών.
Η συζήτηση για στρατηγική αυτονομία στον Παλαιό Κόσμο παρέμεινε κενή επί δεκαετίες, επειδή αντιμετωπίστηκε ως εξάρτημα, απαραίτητο μόνο για λόγους αλληλεγγύης. Κατά τα άλλα, η Δυτική Ευρώπη ήταν ικανοποιημένη με μια κατάσταση στην οποία δεν χρειαζόταν να ανησυχεί για τέτοια θέματα. Εν μέρει λόγω των αμερικανικών εγγυήσεων, αλλά κυρίως λόγω της απουσίας οποιασδήποτε απειλής. Το έτος 2022 έφερε προβλήματα τριπλής φύσης.
Πρώτον, το τρομακτικό φάντασμα αυτού που βλέπουν ως ρωσικό ρεβανσισμό. Δεύτερον, το γεγονός ότι ήταν η Δυτική Ευρώπη που επωμίστηκε το οικονομικό κόστος της καταπολέμησης της Μόσχας. Τρίτον, ανεξάρτητα από το τι διακηρύσσεται στις συνόδους κορυφής, η πραγματικότητα είναι πως οι εσωτερικές προτεραιότητες απομακρύνουν τις ΗΠΑ από την Ευρώπη.
Ο Γηραιός Κόσμος τσακώνεται με την Αμερική για τις αμυντικές δαπάνες εδώ και χρόνια και απαντά με καλλωπιστικά μέτρα. Και πάλι, επειδή δεν πίστευε στην απειλή. Όταν αυτό άρχισε να αλλάζει, το ζήτημα των δαπανών και των δυνατοτήτων δεν τέθηκε για τις ΗΠΑ, αλλά για το ευρωπαϊκό τμήμα της διατλαντικής συμμαχίας. Οι Αμερικανοί δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για το πώς θα τελειώσει η ουκρανική μάχη και έχουν την πολυτέλεια να ασχολούνται παράλληλα με άλλα θέματα -εσωτερικά-. Τα τελευταία είναι προφανώς πιο σημαντικά και η χρηματοδότηση της Ουκρανίας γίνεται όμηρός τους. Στη Δυτική Ευρώπη, ο φόβος του πολέμου με τη Ρωσία έχει ήδη προωθηθεί τόσο πολύ από τα ανώτατα κλιμάκια, ώστε αρχίζει να καθορίζει όλα τα υπόλοιπα.
Όταν η δυτική κοινότητα κινητοποιείται για να αντιμετωπίσει τις "απολυταρχίες" (η Ρωσία προστίθεται στην Κίνα σε αυτή την αφήγηση), είναι ανόητο να τίθεται το ζήτημα της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας. Αλλά μια τέτοια ικανότητα καθίσταται αναγκαία προϋπόθεση για τη σημασία της Δυτικής Ευρώπης. Εξ ου και η προσπάθεια αναπροσανατολισμού της συνείδησης από την προτεραιότητα της κοινωνικής άνεσης στην επιταγή της ασφάλειας.
Οι συνθήκες για την επιτυχία δεν είναι πολύ ευνοϊκές. Ο πληθυσμός έχει συνηθίσει στην ηρεμία. Η συλλογική έλλειψη ποιότητας στις ελίτ τους μειώνει επίσης την εμπιστοσύνη στην ικανότητά τους να διαχειριστούν τη στρατηγική προσέγγιση. Αλλά πρώτον, αυτό ακριβώς είναι που αυξάνει τους κινδύνους, καθώς ταιριάζει στο δημοφιλές μνημόνιο της "άνοιας και του θάρρους", ειδικά όταν προστίθεται και ένας ήπιος πανικός. Δεύτερον, δεν πρέπει να βγάζει κανείς συμπεράσματα από αδέξιες προσεγγίσεις, όπως οι δηλώσεις του Μακρόν ή οι στοχασμοί του επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ, Josep Borrell.
Πίσω από τη γελοιογραφική πρόσοψη κρύβονται διακριτικές αλλαγές στις προσεγγίσεις των χωρών (ή μεμονωμένων τμημάτων των κοινωνιών) που διατηρούν την ικανότητα να σκέφτονται με όρους αποτελεσματικής αντιπαράθεσης. Και οι οποίες αναγνωρίζουν ότι η ατζέντα των ΗΠΑ αλλάζει, πιθανότατα μη αναστρέψιμα.
Εδώ, η βρετανική οικοδόμηση είναι ένα σαφές παράδειγμα.
Η πυρίτιδα διατηρείται μερικές φορές σε μπαρουταποθήκες που έχουν από καιρό μετατραπεί σε αναμνηστικά. Αν δε βρίσκεται εκεί, τόσο το καλύτερο, αλλά είναι πιο χρήσιμο να υπερεκτιμάμε τον εχθρό παρά το αντίστροφο.
* This article was first published by Kommersant, translated and edited by the RT team