 |
| pixabay / kalhh |
Και οι δύο πιθανοί υποψήφιοι στις φετινές προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ έχουν προφανή τρωτά σημεία και καταγράφουν δυσμενή ποσοστά. Στην περίπτωση του Τζο Μπάιντεν, ο λόγος πίσω από την κύρια κριτική είναι σαφής - όλο και πιο προφανής γεροντική ηλικία και γνωστική αδυναμία. Εν τω μεταξύ, ο Ντόναλντ Τραμπ θα δεχθεί εννοιολογική επίθεση - ως απειλή για τη δημοκρατία και τα εθνικά συμφέροντα της Αμερικής.
Του Fyodor Lukyanov, αρχισυντάκτη του Russia in Global Affairs, προέδρου του Προεδρείου του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής και διευθυντή ερευνών του Valdai International Discussion Club - RUSSIA TODAY / Παρουσίαση Freepen.gr
Όπως συνέβαινε και πριν από οκτώ χρόνια, ένα από τα επαναλαμβανόμενα επιχειρήματα είναι ότι ο Τραμπ θαυμάζει τους δικτάτορες, ονειρεύεται τη μονοκρατορία και περιφρονεί τους Αμερικανούς συμμάχους, γι' αυτό και θέλει να αναθεωρήσει ολόκληρη την στρατηγική της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσινγκτον. Το παραδοσιακό θέμα της ρωσικής ανάμειξης στο πλευρό του Τραμπ δεν έχει ακόμη αναδυθεί, αλλά είναι πιθανό να το κάνει με τη μία ή την άλλη μορφή. Σε κάθε περίπτωση, το επιχείρημα ότι η επιστροφή του στον Λευκό Οίκο θα ήταν μια νίκη για το Κρεμλίνο είναι κοινός τόπος. Δεν συμμεριζόμαστε απαραίτητα αυτή την άποψη, αλλά υπάρχει η προσδοκία ότι μια πιθανή δεύτερη προεδρία Τραμπ θα βελτιώσει τη θέση της Ρωσίας.
Μια παρόμοια υπόθεση έγινε το 2016-2017, την παραμονή και αμέσως μετά την πρώτη του εμφάνιση στον Λευκό Οίκο. Παρ' όλα αυτά, μπορεί να ειπωθεί ότι οι σχέσεις στην πραγματικότητα επιδεινώθηκαν απότομα- παρεμπιπτόντως, ο ίδιος ο Τραμπ δεν κουράστηκε να επαναλαμβάνει πως κανείς δεν ήταν πιο σκληρός με τη Μόσχα από τον ίδιο.
Όσον αφορά τον αριθμό των κυρώσεων και των περιορισμών, αυτή η περίοδος σημείωσε ακόμη και ρεκόρ, αν και τώρα, με τον Μπάιντεν στην ηλεκτρική καρέκλα, φαίνεται ότι ήταν μόνο μια πρόβα για την πραγματική βακχαλία.
Τι μπορούμε λοιπόν να περιμένουμε από τον Τραμπ, αν επιτύχει το Νοέμβριο; Όσον αφορά τις πρακτικές προσεγγίσεις και την εμπειρία ζωής, η πραγματικότητα είναι πως ο Τραμπ είναι επαγγελματίας και επιχειρηματίας. Μάλιστα, ένας μεμονωμένος επιχειρηματίας.
Έχει διευθύνει μια οικογενειακή επιχείρηση σε όλη του τη ζωή, όπου παίρνει όλες τις αποφάσεις και περιμένει από τους υπαλλήλους του να τον υπακούουν άνευ όρων. Στο επίκεντρο του σύμπαντός του υπήρξε μόνο ο ίδιος. Αλλά τώρα έχει κάνει χώρο και για την Αμερική, την οποία πρέπει να κάνει μεγάλη, προκειμένου να μείνει στην ιστορία ως ο μεγαλύτερος όλων των προέδρων. Άλλα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, δεν ενδιαφέρουν τον Τραμπ. Στο μυαλό του, είναι απλώς εργαλεία που θα βοηθήσουν στην επίτευξη του κύριου στόχου του.
Η επιχειρηματική νοοτροπία του πρώην προέδρου είναι ένα πολύτιμο προσόν. Όσο σκληρός κι αν είναι ένας επαγγελματίας επιχειρηματίας, η δουλειά του δεν είναι να καταστρέφει αλλά να πολλαπλασιάζει, διαφορετικά η ίδια η επιχείρηση χάνει το νόημά της. Ο Τραμπ ήταν ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ εδώ και πολύ καιρό (ίσως από την εποχή του Τζίμι Κάρτερ) που δεν ξεκίνησε ούτε μία νέα στρατιωτική εκστρατεία. Η σκληρή ρητορική του για την εξωτερική πολιτική, με τις σφοδρές επιθέσεις στους αντιπάλους του, συνοδεύεται πάντα από προσεκτικές υπαναχωρήσεις. Είναι προσεκτικός και απρόθυμος να παρέμβει σε καταστάσεις γεμάτες με ακατανόητες περιπλοκές.
Η αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας τακτικής στη διεθνή σκηνή είναι γενικά αμφισβητήσιμη. Όπου όμως ο Τραμπ βλέπει ένα πρωταρχικό συμφέρον, λειτουργεί, όπως αποδεικνύεται στις σχέσεις με την Κίνα και τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ. Και στις δύο περιπτώσεις, το ζήτημα ήταν τα χρήματα - οι όροι πρόσβασης στην αμερικανική αγορά και τα ποσά που καταβάλλονται για την άμυνα. Ο Τραμπ κατάφερε να κινηθεί και στα δύο μέτωπα.
Πολύπλοκα ζητήματα με στρατηγική συνιστώσα και γεωπολιτικούς υπολογισμούς δεν μπορούν να επιλυθούν μόνο σε οικονομικό επίπεδο, όπως κατέστησε σαφές ο Τραμπ και με την προσέγγισή του στη Βόρεια Κορέα και, σε κάποιο βαθμό, στη Ρωσία. Όμως, σε αντίθεση με την εικόνα του, είναι προσεκτικός και στα δύο, με γνώμονα την αρχή "μην κάνεις κακό".
Ο απομονωτισμός για τον οποίο κατηγορείται ο Τραμπ εκφράζεται με την αδιαφορία του για το τι συμβαίνει σε άλλες χώρες, όπως κι αν αυτές είναι οργανωμένες. Θέτει υπό αμφισβήτηση ολόκληρο το πολιτικό-ιδεολογικό οικοδόμημα της σύγχρονης Αμερικής, το οποίο βασίζεται στην επέκταση των αξιών προκειμένου να ευθυγραμμιστούν τα άλλα κράτη με την υπό την ηγεσία των ΗΠΑ τάξη πραγμάτων.
Αυτή η προσέγγιση έχει τις ρίζες της πολύ πίσω στην ιστορία της "Ομιλίας επί του Όρους". Αλλά ποτέ πριν δεν έχει γίνει μια αδιαμφισβήτητη επιταγή, υποστηριζόμενη από την πλήρη ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως έχει γίνει στην παγκόσμια εποχή. Οι απόπειρες του Τραμπ να αμφισβητήσει αυτό το αξίωμα είναι ο κύριος λόγος για τις σφοδρές επιθέσεις κατά των ενστίκτων του στην εξωτερική πολιτική.
Όσοι πιστεύουν ότι η Μόσχα ευνοεί τον Τραμπ δεν έχουν εντελώς άδικο, αλλά ο λόγος δεν είναι μήπως ο διεκδικητής έχει φιλορωσική προκατάληψη. Διότι δεν έχει.
Αν τελικά κερδίσει ο πιθανός υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων υπάρχουν δύο πιθανά σενάρια. Το πρώτο είναι ένας απελπισμένος αγώνας στην Ουάσιγκτον, όπου θα δαπανηθεί πολλή ενέργεια σε ενδοκομματικές και εσωκομματικές διαμάχες. Αυτό είναι προς όφελος της Ρωσίας, διότι η προσοχή του εχθρού θα αποσπαστεί.
Η δεύτερη είναι ότι η επανεμφάνιση του Τραμπ, παρ' όλες τις εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες, σημαίνει την έναρξη μιας πραγματικής αλλαγής στη διεθνή τοποθέτηση της Αμερικής - προς μια πιο στενή ατζέντα και μια πιο ρεαλιστική επιλογή προτεραιοτήτων, ανοίγοντας νέες ευκαιρίες για τον υπόλοιπο κόσμο.