-- Ο κ. Χρίστος Ροζάκης - γνωστός και μη εξαιρετέος, από τους φανατικότερους υποστηρικτές της θεωρίας "πρέπει να τα βρούμε εφ' όλης της ύλης με τις αξιώσεις της Τουρκίας" - είχε τουλάχιστον την εντιμότητα να αναγνωρίζει πως οι πρόσφατες δηλώσεις Ερντογάν για την Κύπρο, παραβιάζουν κατάφωρα την πρόσφατη Διακήρυξη των Αθηνών (περί Φιλίας κλπ.)
-- Εν τούτοις, η κα Ντόρα Μπακογιάννη είναι καθησυχαστική: Μη δίνετε σημασία, μας λέει. Αυτά τα λέει ο Ερντογάν για εσωτερικούς λόγους για να ανακόψει την άνοδο της αντιπολίτευσης...
Μ' άλλα λόγια η ίδια η κα Μπακογιάννη δίνει άλλοθι στο παραλήρημα Ερντογάν, που ενόχλησε ακόμα και τον κ. Ροζάκη!
* Δεν της περνάει από το μυαλό, πως αν η Ελλάδα θεωρεί "φυσιολογικό πράγμα" το ανθελληνικό παραλήρημα του Ερντογάν, και μάλιστα για λόγους εσωτερικών κομματικών ανταγωνισμών, αυτό σημαίνει ότι στην Τουρκία όλοι διαγωνίζονται ποιός θα απειλήσει την Ελλάδα περισσότερο!
Ενώ στην Ελλάδα όλοι διαγωνίζονται ποιός θα δικαιολογήσει και θα καταπραΰνει την Τουρκία περισσότερο!
* Δεν της περνάει από το μυαλό, πως αν ολόκληρη η ηγεσία της Τουρκίας κανοναρχεί ανθελληνικό μένος στην Τουρκική κοινωνία, τότε είτε τα εννοεί όποιος τα λέει σήμερα είτε όχι, ολόκληρη η Τουρκία "φτιάχνεται" και προετοιμάζεται να ζητήσει κι άλλα.
Κι αν εμείς το βλέπουμε να συμβαίνει συνεχώς και το... "δικαιολογούμε", τότε και οι ξένοι προσδοκούν ότι στο μέλλον θα κάνουμε κάποιες μείζονες παραχωρήσεις για να καταπραΰνουμε την Τουρκία.
Αν δεν συνέβαινε αυτό, θα σπεύδαμε να το ξεκόψουμε από τώρα...
-- Και πάνω που γίνονται όλα αυτά, κυβερνητικοί παράγοντες μιλάνε ξαφνικά για "νέες προσεγγίσεις" στα ελληνοτουρκικά. Δεν μας λένε ακριβώς, αλλά είναι πλέον σαφές τι εννοούν:
Να δώσουμε, κάτι παραπάνω, γιατί μέχρι στιγμής, με το αρνούμαστε να δώσουμε ο,τιδήποτε, παραμένουμε σε "αδιέξοδο".
Σιγά - σιγά δημιουργούν την "συναίνεση" και την "¨προσδοκία" ότι κάτι "σημαντικό" πρέπει να δώσουμε - επιτέλους! Κάτι από τα δικά μας, ασφαλώς...
Δεν τους περνάει από το μυαλό, πως ό,τι κι αν δώσουμε (από τα δικά μας) η Τουρκία θα ζητήσει αμέσως πολύ παραπάνω. Κι αργότερα, ακόμα περισσότερα...
-- Κι έρχεται μετά ο ίδιος ο κ. Ροζάκης και μας λέει ότι πρέπει να προχωρήσουμε στο να λύσουμε όλα το εύρος των ελληνοτουρκικών εξαιρώντας το Κυπριακό! Δηλαδή να αποκηρύξει η Ελλάδα τη θέση της - και τις υποχρεώσεις της - ως "εγγυήτρια χώρα" στην - κατεχόμενη - Κύπρο...
Μ' άλλα λόγια να εγκαταλείψουμε την Κύπρο και επισήμως! Γιατί ανεπισήμως την έχουμε ΗΔΗ αφήσει μόνη της...
-- Και μέσα σε όλα αυτά, ηγετικό στέλεχος του ΥΠΕΞ - δηλώνει ότι η Πολιτική της Ελλάδας είναι πια απολύτως προσανατολισμένη στην "Soft Power" - την "ήπια ισχύ". Και ΔΕΝ περιλαμβάνει πλέον στοιχεία "Hard Power". Δηλαδή παραιτούμαστε από την πραγματική - αποτρεπτική - στρατιωτική ισχύ!
* Είναι σαν να λέμε στην Τουρκία:
-- Μη κοιτάτε που αγοράζουμε οπλικά συστήματα, Δεν πρόκειται να τα χρησιμοποιήσουμε για να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας. Το πολύ-πολύ να ρίξουμε κάποιες μπαταριές για την "τιμή των όπλων".
Άλλο που δεν θέλει και η Τουρκία!
Μήπως είναι κι αυτό μια από τις "νέες προσεγγίσεις";
* Στο μεταξύ η "ήπια ισχύς" που κάποιοι - και κάποιες ανακάλυψαν σήμερα - είναι όρος που αναφέρεται στην δυνατότητα χρήσης της πειθούς και της επιρροής χωρίς να χρειαστεί να καταφύγει κανείς στη βία ή στην απειλή χρήσης βίας.
(Co-opting instead of coercing)
Ας πούμε, στην πολιτιστική διπλωματία, στην μουσική διπλωματία, στη θρησκευτική διπλωματία, στη ανάπτυξη δικτύων θετικής επιρροής προς άλλους λαούς ώστε να μειωθούν οι απειλές και να ελαχιστοποιηθούν οι τριβές μεταξύ των κρατών.
Είναι κάτι που υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων - στους Βυζαντινούς αιώνες αναπτύχθηκε ιδιαίτερα με τον εκχριστιανισμό βαρβάρων ή με συνοικέσια βυζαντινών πριγκιπισσών με ξένους ηγεμόνες.
Ως νέος όρος - soft power - έγινε γνωστός από το έργο το Joseph Nye Jr, στα τέλη της δεκαετίας του '80, λίγο πριν την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, παραπέμποντας κυρίως στις "πολιτιστικές διεισδύσεις" που οργάνωναν οι Αμερικανοί στις χώρες του Σοσιαλιστικού Μπλόκ και του Τρίτου Κόσμου, για να επηρεάσουν θετικά τους λαούς αυτούς υπέρ του "Αμερικανικού τρόπου ζωής".
Το πρόβλημα βέβαια με την έννοια του Soft Power είναι το εξής: Ενώ μπορούμε να το συζητήσουμε ως ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ της "σκληρής δύναμης", με τίποτα ΔΕΝ μπορεί να γίνει "ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ" της στρατιωτικής ισχύος!
Δεν μπορούμε με Soft Power να υποκαταστήσει την "πραγματική", δηλαδή την "σκληρή", ισχύ.
Όπως έχει παρατηρήσεις μεταξύ πολλών άλλων ο Νiall Ferguson - επίσης από το Πανεπιστήμιο Harvard κι αυτός, όπως ο Νye, αλλά μια γενιά νεότερος.
Εδώ σε μας, λοιπόν, κάποιοι μόλις ανακάλυψαν την "ήπια ισχύ" όταν ιδιαίτερα στη Δύση έχουν αρχίσει να επανέρχονται στην προτεραιότητα της στρατιωτικής αποτροπής.
Είναι "εκσυγχρονιστές"... μια ως δύο γενιές πίσω!
* Έτσι, από τις χώρες που διακρίνονται για την άσκηση "ήπιας δύναμης" οι περισσότερες διατηρούν όχι μόνο ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις και πυρηνικά οπλοστάσια αλλά και στρατιωτική παρουσία σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Παράδειγμα οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Κίνα κλπ.
Μετά τον Πόλεμο στην Ουκρανία, κανείς στη Δύση δεν μιλάει πια για "ήπια ισχύ". Εκτός από κάτι "περίεργους" στην Ελλάδα...
Μικρότερες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα εθνικής ασφάλειας, στηρίζονται κυρίως στην "σκληρή ισχύ", δηλαδή στην στρατιωτική αποτροπή.
Τέτοιες είναι το Ισραήλ, η Σουηδία, η Σιγκαπούρη - όλες αναπτυγμένες και σύγχρονες.
Καμία μέχρι στιγμής δεν διανοήθηκε να υποκαταστήσει την στρατιωτική αποτροπή με την "ήπια ισχύ". Καμία.
Μόνο στην Ελλάδα ακούγονται τέτοιες ανοησίες.
Ίσως είναι κι αυτό μια από τις "νέες προσεγγίσεις" που ευαγγελίζονται κάποιοι στην κυβέρνηση...
Να εγκαταλείψουμε και επισήμως τη στρατιωτική αποτροπή προσχωρώντας αποκλειστικά στην "ήπια ισχύ".
Που δεν ξέρω πόσο "ήπια" θα είναι.
Αλλά σίγουρα ΔΕΝ θα είναι "Ισχύς" πια.
Άλλο που δεν θέλει και η Τουρκία. Η ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ Τουρκία...
Όλο και περισσότεροι στη σημερινή Ελλάδα ευθυγραμμίζονται και "συντονίζονται" με όσα συμφέρουν αποκλειστικά και μόνο την πιο επιθετική Τουρκία!
Κάτι δεν πάει καθόλου - μα ΚΑΘΟΛΟΥ - καλά...
ΥΓ. Υπάρχουν ακόμα περιθώρια για διόρθωση πορείας;
Ασφαλώς και υπάρχουν. Θεωρητικά τουλάχιστον...
-- Να ματαιωθεί η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Άγκυρα.
-- Να επανέλθουμε στα πραγματικά εξοπλιστικά που εγκαταλείψαμε τους τελευταίους μήνες (κορβέτες κλπ.)
Να προμηθευτούμε πυρομαχικά στρατηγικού πλήγματος από "πλατφόρμες" δηλαδή οπλικά συστήματα που ήδη διαθέτουμε. Ώστε να πάρει το μήνυμα και η απέναντι πλευρά. Η οποία έτσι κι αλλιώς εξοπλίζεται παντοιοτρόπως...
Και μας απειλεί ανοικτά.
-- Και να αναζητήσουμε συμμάχους για να ανακηρύξουμε την ΑΟΖ μας και για να βγάλουμε τους υδρογονάνθρακες που κρύβονται από κάτω.
Που όλοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν, όλοι γνωρίζουν τη στρατηγική σημασία που θα έχουν για τον εφοδιασμό της Ευρώπης μετά τον Πόλεμο της Ουκρανίας και όλοι γνωρίζουν πώς, αν τους υφαρπάξει η Τουρκία, αυτό ΔΕΝ θα είναι καλό ούτε για την Ευρώπη, ούτε για τη Δύση συνολικά.
Γιατί η Τουρκία προσεγγίζει την Ρωσία σε πιο μόνιμη βάση πια. Και οι εξελίξεις στο Ουκρανικό μέτωπο το διευκολύνουν αυτό...
Κι η Δύση κάπως πρέπει να αντιδράσει σε αυτό.
Και κάποια στιγμή θα αντιδράσει...
Μέχρι στιγμής η Δύση έχει ασυνάρτητη πολιτική.
Για το πούμε "ευγενικά".
Και η Ελληνική κυβέρνηση ακόμα πιο ασυνάρτητη...
Αν χρειάζονται "νέες προσεγγίσεις", ιδού η Ρόδος:
Να αναζητήσουμε συμμάχους στη Δύση, για να παίξουμε ρόλο στην μετά το Ουκρανικό εποχή.
Ιδιαίτερα για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης.. Και για τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Τουρκία ΔΕΝ θα είναι αξιόπιστος σύμμαχος για τη Δύση στην νέα εποχή.
Και σίγουρα δεν θεωρείται αξιόπιστη για άλλες χώρες της περιοχής (Αίγυπτος, Ισραήλ)...
Η "διπλωματία" της ΕΕ είναι ανύπαρκτη και ανυπόληπτη.
Η διπλωματία των ΗΠΑ δημιουργεί παντού εχθρούς.
Εμείς πρέπει να αναζητήσουμε το ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή μας, στα πλαίσια της Δύσης, όταν τα λάθη της Δύσης θα έχουν φανεί και θα έχουν πληρωθεί.
Δεν έχουμε κανένα ρόλο να μας πάρουν μαζί τους οι "μαθητευόμενοι μάγοι".
Ούτε να αυτοκτονήσουμε, βέβαια...
-- Εν τούτοις, η κα Ντόρα Μπακογιάννη είναι καθησυχαστική: Μη δίνετε σημασία, μας λέει. Αυτά τα λέει ο Ερντογάν για εσωτερικούς λόγους για να ανακόψει την άνοδο της αντιπολίτευσης...
Μ' άλλα λόγια η ίδια η κα Μπακογιάννη δίνει άλλοθι στο παραλήρημα Ερντογάν, που ενόχλησε ακόμα και τον κ. Ροζάκη!
* Δεν της περνάει από το μυαλό, πως αν η Ελλάδα θεωρεί "φυσιολογικό πράγμα" το ανθελληνικό παραλήρημα του Ερντογάν, και μάλιστα για λόγους εσωτερικών κομματικών ανταγωνισμών, αυτό σημαίνει ότι στην Τουρκία όλοι διαγωνίζονται ποιός θα απειλήσει την Ελλάδα περισσότερο!
Ενώ στην Ελλάδα όλοι διαγωνίζονται ποιός θα δικαιολογήσει και θα καταπραΰνει την Τουρκία περισσότερο!
* Δεν της περνάει από το μυαλό, πως αν ολόκληρη η ηγεσία της Τουρκίας κανοναρχεί ανθελληνικό μένος στην Τουρκική κοινωνία, τότε είτε τα εννοεί όποιος τα λέει σήμερα είτε όχι, ολόκληρη η Τουρκία "φτιάχνεται" και προετοιμάζεται να ζητήσει κι άλλα.
Κι αν εμείς το βλέπουμε να συμβαίνει συνεχώς και το... "δικαιολογούμε", τότε και οι ξένοι προσδοκούν ότι στο μέλλον θα κάνουμε κάποιες μείζονες παραχωρήσεις για να καταπραΰνουμε την Τουρκία.
Αν δεν συνέβαινε αυτό, θα σπεύδαμε να το ξεκόψουμε από τώρα...
-- Και πάνω που γίνονται όλα αυτά, κυβερνητικοί παράγοντες μιλάνε ξαφνικά για "νέες προσεγγίσεις" στα ελληνοτουρκικά. Δεν μας λένε ακριβώς, αλλά είναι πλέον σαφές τι εννοούν:
Να δώσουμε, κάτι παραπάνω, γιατί μέχρι στιγμής, με το αρνούμαστε να δώσουμε ο,τιδήποτε, παραμένουμε σε "αδιέξοδο".
Σιγά - σιγά δημιουργούν την "συναίνεση" και την "¨προσδοκία" ότι κάτι "σημαντικό" πρέπει να δώσουμε - επιτέλους! Κάτι από τα δικά μας, ασφαλώς...
Δεν τους περνάει από το μυαλό, πως ό,τι κι αν δώσουμε (από τα δικά μας) η Τουρκία θα ζητήσει αμέσως πολύ παραπάνω. Κι αργότερα, ακόμα περισσότερα...
-- Κι έρχεται μετά ο ίδιος ο κ. Ροζάκης και μας λέει ότι πρέπει να προχωρήσουμε στο να λύσουμε όλα το εύρος των ελληνοτουρκικών εξαιρώντας το Κυπριακό! Δηλαδή να αποκηρύξει η Ελλάδα τη θέση της - και τις υποχρεώσεις της - ως "εγγυήτρια χώρα" στην - κατεχόμενη - Κύπρο...
Μ' άλλα λόγια να εγκαταλείψουμε την Κύπρο και επισήμως! Γιατί ανεπισήμως την έχουμε ΗΔΗ αφήσει μόνη της...
-- Και μέσα σε όλα αυτά, ηγετικό στέλεχος του ΥΠΕΞ - δηλώνει ότι η Πολιτική της Ελλάδας είναι πια απολύτως προσανατολισμένη στην "Soft Power" - την "ήπια ισχύ". Και ΔΕΝ περιλαμβάνει πλέον στοιχεία "Hard Power". Δηλαδή παραιτούμαστε από την πραγματική - αποτρεπτική - στρατιωτική ισχύ!
* Είναι σαν να λέμε στην Τουρκία:
-- Μη κοιτάτε που αγοράζουμε οπλικά συστήματα, Δεν πρόκειται να τα χρησιμοποιήσουμε για να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας. Το πολύ-πολύ να ρίξουμε κάποιες μπαταριές για την "τιμή των όπλων".
Άλλο που δεν θέλει και η Τουρκία!
Μήπως είναι κι αυτό μια από τις "νέες προσεγγίσεις";
* Στο μεταξύ η "ήπια ισχύς" που κάποιοι - και κάποιες ανακάλυψαν σήμερα - είναι όρος που αναφέρεται στην δυνατότητα χρήσης της πειθούς και της επιρροής χωρίς να χρειαστεί να καταφύγει κανείς στη βία ή στην απειλή χρήσης βίας.
(Co-opting instead of coercing)
Ας πούμε, στην πολιτιστική διπλωματία, στην μουσική διπλωματία, στη θρησκευτική διπλωματία, στη ανάπτυξη δικτύων θετικής επιρροής προς άλλους λαούς ώστε να μειωθούν οι απειλές και να ελαχιστοποιηθούν οι τριβές μεταξύ των κρατών.
Είναι κάτι που υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων - στους Βυζαντινούς αιώνες αναπτύχθηκε ιδιαίτερα με τον εκχριστιανισμό βαρβάρων ή με συνοικέσια βυζαντινών πριγκιπισσών με ξένους ηγεμόνες.
Ως νέος όρος - soft power - έγινε γνωστός από το έργο το Joseph Nye Jr, στα τέλη της δεκαετίας του '80, λίγο πριν την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, παραπέμποντας κυρίως στις "πολιτιστικές διεισδύσεις" που οργάνωναν οι Αμερικανοί στις χώρες του Σοσιαλιστικού Μπλόκ και του Τρίτου Κόσμου, για να επηρεάσουν θετικά τους λαούς αυτούς υπέρ του "Αμερικανικού τρόπου ζωής".
Το πρόβλημα βέβαια με την έννοια του Soft Power είναι το εξής: Ενώ μπορούμε να το συζητήσουμε ως ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ της "σκληρής δύναμης", με τίποτα ΔΕΝ μπορεί να γίνει "ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ" της στρατιωτικής ισχύος!
Δεν μπορούμε με Soft Power να υποκαταστήσει την "πραγματική", δηλαδή την "σκληρή", ισχύ.
Όπως έχει παρατηρήσεις μεταξύ πολλών άλλων ο Νiall Ferguson - επίσης από το Πανεπιστήμιο Harvard κι αυτός, όπως ο Νye, αλλά μια γενιά νεότερος.
Εδώ σε μας, λοιπόν, κάποιοι μόλις ανακάλυψαν την "ήπια ισχύ" όταν ιδιαίτερα στη Δύση έχουν αρχίσει να επανέρχονται στην προτεραιότητα της στρατιωτικής αποτροπής.
Είναι "εκσυγχρονιστές"... μια ως δύο γενιές πίσω!
* Έτσι, από τις χώρες που διακρίνονται για την άσκηση "ήπιας δύναμης" οι περισσότερες διατηρούν όχι μόνο ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις και πυρηνικά οπλοστάσια αλλά και στρατιωτική παρουσία σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Παράδειγμα οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Κίνα κλπ.
Μετά τον Πόλεμο στην Ουκρανία, κανείς στη Δύση δεν μιλάει πια για "ήπια ισχύ". Εκτός από κάτι "περίεργους" στην Ελλάδα...
Μικρότερες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα εθνικής ασφάλειας, στηρίζονται κυρίως στην "σκληρή ισχύ", δηλαδή στην στρατιωτική αποτροπή.
Τέτοιες είναι το Ισραήλ, η Σουηδία, η Σιγκαπούρη - όλες αναπτυγμένες και σύγχρονες.
Καμία μέχρι στιγμής δεν διανοήθηκε να υποκαταστήσει την στρατιωτική αποτροπή με την "ήπια ισχύ". Καμία.
Μόνο στην Ελλάδα ακούγονται τέτοιες ανοησίες.
Ίσως είναι κι αυτό μια από τις "νέες προσεγγίσεις" που ευαγγελίζονται κάποιοι στην κυβέρνηση...
Να εγκαταλείψουμε και επισήμως τη στρατιωτική αποτροπή προσχωρώντας αποκλειστικά στην "ήπια ισχύ".
Που δεν ξέρω πόσο "ήπια" θα είναι.
Αλλά σίγουρα ΔΕΝ θα είναι "Ισχύς" πια.
Άλλο που δεν θέλει και η Τουρκία. Η ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ Τουρκία...
Όλο και περισσότεροι στη σημερινή Ελλάδα ευθυγραμμίζονται και "συντονίζονται" με όσα συμφέρουν αποκλειστικά και μόνο την πιο επιθετική Τουρκία!
Κάτι δεν πάει καθόλου - μα ΚΑΘΟΛΟΥ - καλά...
ΥΓ. Υπάρχουν ακόμα περιθώρια για διόρθωση πορείας;
Ασφαλώς και υπάρχουν. Θεωρητικά τουλάχιστον...
-- Να ματαιωθεί η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Άγκυρα.
-- Να επανέλθουμε στα πραγματικά εξοπλιστικά που εγκαταλείψαμε τους τελευταίους μήνες (κορβέτες κλπ.)
Να προμηθευτούμε πυρομαχικά στρατηγικού πλήγματος από "πλατφόρμες" δηλαδή οπλικά συστήματα που ήδη διαθέτουμε. Ώστε να πάρει το μήνυμα και η απέναντι πλευρά. Η οποία έτσι κι αλλιώς εξοπλίζεται παντοιοτρόπως...
Και μας απειλεί ανοικτά.
-- Και να αναζητήσουμε συμμάχους για να ανακηρύξουμε την ΑΟΖ μας και για να βγάλουμε τους υδρογονάνθρακες που κρύβονται από κάτω.
Που όλοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν, όλοι γνωρίζουν τη στρατηγική σημασία που θα έχουν για τον εφοδιασμό της Ευρώπης μετά τον Πόλεμο της Ουκρανίας και όλοι γνωρίζουν πώς, αν τους υφαρπάξει η Τουρκία, αυτό ΔΕΝ θα είναι καλό ούτε για την Ευρώπη, ούτε για τη Δύση συνολικά.
Γιατί η Τουρκία προσεγγίζει την Ρωσία σε πιο μόνιμη βάση πια. Και οι εξελίξεις στο Ουκρανικό μέτωπο το διευκολύνουν αυτό...
Κι η Δύση κάπως πρέπει να αντιδράσει σε αυτό.
Και κάποια στιγμή θα αντιδράσει...
Μέχρι στιγμής η Δύση έχει ασυνάρτητη πολιτική.
Για το πούμε "ευγενικά".
Και η Ελληνική κυβέρνηση ακόμα πιο ασυνάρτητη...
Αν χρειάζονται "νέες προσεγγίσεις", ιδού η Ρόδος:
Να αναζητήσουμε συμμάχους στη Δύση, για να παίξουμε ρόλο στην μετά το Ουκρανικό εποχή.
Ιδιαίτερα για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης.. Και για τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Τουρκία ΔΕΝ θα είναι αξιόπιστος σύμμαχος για τη Δύση στην νέα εποχή.
Και σίγουρα δεν θεωρείται αξιόπιστη για άλλες χώρες της περιοχής (Αίγυπτος, Ισραήλ)...
Η "διπλωματία" της ΕΕ είναι ανύπαρκτη και ανυπόληπτη.
Η διπλωματία των ΗΠΑ δημιουργεί παντού εχθρούς.
Εμείς πρέπει να αναζητήσουμε το ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή μας, στα πλαίσια της Δύσης, όταν τα λάθη της Δύσης θα έχουν φανεί και θα έχουν πληρωθεί.
Δεν έχουμε κανένα ρόλο να μας πάρουν μαζί τους οι "μαθητευόμενοι μάγοι".
Ούτε να αυτοκτονήσουμε, βέβαια...