 |
| Βundeswehr/Αndrea Βienert |
Από τότε που η Ρωσία αποκάλυψε ότι στις 19 Φεβρουαρίου υψηλόβαθμοι αξιωματικοί της Luftwaffe συζήτησαν -σε μια ουσιαστικά ανοιχτή πλατφόρμα διάσκεψης- πώς οι γερμανικοί πύραυλοι κρουζ Taurus θα μπορούσαν να πλήξουν ρωσικούς στόχους (ας το ονομάσουμε "Taurus Huddle"), η δημόσια αντίδραση στη Δύση έχει λάβει δύο κύριες μορφές: Μεταξύ των συμμάχων του Βερολίνου ακολούθησε αμηχανία, καθώς και μόλις και μετά βίας κρυμμένη οργή για τις πολλαπλές αδιακρισίες - ιδίως όσον αφορά τις μυστικές επιχειρήσεις της Βρετανίας και των ΗΠΑ στην Ουκρανία.
Του Tarik Cyril Amar, ιστορικού από τη Γερμανία που εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Koç της Κωνσταντινούπολης, με αντικείμενο τη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη, την ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τον πολιτισμικό Ψυχρό Πόλεμο και την πολιτική της μνήμης - RUSSIA TODAY / Παρουσίαση Freepen.gr
Η αγανάκτηση των συμμάχων έχει αποτυπωθεί σε καυστικούς τίτλους, όπως ο τίτλος της Telegraph "Η Γερμανία αποκαλύπτει βρετανικά στρατιωτικά μυστικά ... χρησιμοποιώντας τεχνολογία βιντεοτηλεφώνου από το ράφι σε μια από τις χειρότερες παραβιάσεις ασφαλείας του Βερολίνου από τον Ψυχρό Πόλεμο". Οι αδέξιες προσπάθειες του Βερολίνου να περιορίσει αυτό που ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς αποκάλεσε "πολύ σοβαρό" ζήτημα αποτελούνταν από δύο ανούσιες κινήσεις. Πρώτον, να τα κάνουν όλα να αφορούν τη Ρωσία: "Τι κακό, μας χάκαραν!".
Προφανώς, η ηθικολογία σχετικά με τις συνήθεις υποκλοπές μεταξύ των αντιπάλων ακούγεται μάλλον ανόητη από μια κυβέρνηση που δεν την ενοχλούν οι ανατιναγμένοι αγωγοί και η οπλοποιημένη αποβιομηχάνιση μεταξύ των "συμμάχων". Το μάλλον κλαψιάρικο παράπονο κάνει επίσης τη γερμανική ελίτ να φαίνεται ακόμη πιο σοφιστικέ. Δημόσια ανακοίνωση για την ολοκαίνουργια Γερμανία της "Zeitenwende": Ναι, τα κράτη, ειδικά τα κράτη εναντίον των οποίων συνδιαχειρίζεστε έναν πόλεμο δι' αντιπροσώπων, θα συλλέγουν πληροφορίες για εσάς. Αν τα ανώτατα στελέχη σας είναι αρκετά κουτοπόνηρα ώστε να τα διαρρεύσουν μέσω ηλεκτρονικών επικοινωνιών που μπορούν εύκολα να παραβιαστούν, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να κατηγορήσετε τον εαυτό σας.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους χαρακτήρισε την αποκάλυψη της Ρωσίας για τα κόλπα του Βερολίνου "υβριδική επίθεση παραπληροφόρησης". Στην πραγματικότητα, αυτό που τον ενοχλεί δεν είναι η "παραπληροφόρηση" αλλά το αντίθετο: γεγονότα που ακόμη και η Γερμανία αναγκάστηκε να αναγνωρίσει ως αυθεντικά. Η αντίδραση του Βερολίνου δείχνει μόνο ότι οι τεχνικές του και του Κιέβου για την αποφυγή της ευθύνης συγκλίνουν πλέον: Όπως συμβαίνει, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι έχει ήδη -προληπτικά, ας πούμε- κατηγορήσει οποιαδήποτε μελλοντική ουκρανική εξέγερση κατά της κυριολεκτικά καταστροφικής ηγεσίας του στη ρωσική "παραπληροφόρηση". Μεταξύ του γερμανικού Tweedle-Dee και του ουκρανικού Tweedle-Dum, η αρχή είναι η ίδια: Τα κάνεις μαντάρα μόνος σου, κατηγορείς τους άλλους (δηλαδή τη Ρωσία).
Η δεύτερη κίνηση του Βερολίνου για να βγάλει καπνό πάνω από το φιάσκο του είναι να αποφύγει να μιλήσει για την ουσία του. Στο βαθμό που συνοψίζεται έστω το περιεχόμενο της συνάντησης του Taurus Huddle, τότε μόνο για να ισχυριστεί, παραπλανητικά, ότι όλα ήταν ακίνδυνη ρουτίνα: Οι σχεδιαστές θα σχεδιάσουν, ξέρετε- απλώς ένας υποθετικός καταιγισμός ιδεών. Επιπλέον, απλώς ακολουθούσαν εντολές (ένα "παλιό αλλά χρυσό" της γερμανικής πολιτικής κουλτούρας) προετοιμάζοντας μια ενημέρωση για τον υπουργό. Και πάλι, ο Πιστόριους πρωτοστάτησε στη συγκάλυψη, δηλώνοντας πως οι αξιωματικοί "έκαναν μόνο αυτό για το οποίο είναι εκεί". Αυτή, στην πραγματικότητα, είναι μια εκπληκτικά αποκαλυπτική δήλωση: Αν η συγκέντρωση στον Τaurus είναι πραγματικά μέρος της συνηθισμένης "δουλειάς" - όπως το έθεσε και ο Πιστόριους - των Γερμανών αξιωματικών τώρα, όλα είναι πάλι πολύ χειρότερα.
Για να καταλάβουμε το γιατί, πρέπει να κάνουμε αυτό που τόσοι πολλοί Γερμανοί αγαπούν να αποφεύγουν: Να εμβαθύνουμε στις λεπτομέρειες του σκανδάλου.
Τα βασικά είναι απλά: Η ηχογράφηση της συνομιλίας διαρκεί σχεδόν 40 λεπτά- οι συμμετέχοντες ήταν τέσσερις. Δύο με υψηλόβαθμα και σημαντικά καθήκοντα: Ο επικεφαλής της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας, Ingo Gerhartz, και ο επικεφαλής του Τμήματος Επιχειρήσεων και Εκπαίδευσης, Frank Grafe. Και οι δύο είναι στρατηγοί. Επιπλέον, συμμετείχαν επίσης δύο εμπειρογνώμονες χαμηλότερου βαθμού (Oberstleutnant) από τη Διοίκηση Αεροπορικών Επιχειρήσεων στο Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων, οι οποίοι ονομάζονταν Fenske και Frohstedte (ή ενδεχομένως Frostedte). Η συζήτηση περιγράφει λεπτομερώς τις επιλογές για τη χρήση των πυραύλων Taurus - τυπικά από τους Ουκρανούς, αλλά με αναντικατάστατη γερμανική και ενδεχομένως βρετανική και αμερικανική συμβολή - είτε κατά της γέφυρας του στενού του Κερτς είτε κατά των ρωσικών αποθηκών πυρομαχικών. Δύο συμμετέχοντες τείνουν να τονίζουν πόσο εφικτές θα ήταν τέτοιες επιχειρήσεις (Fenske και Frohstedte), ένας - προς τιμήν του - είναι πιο αμφίθυμος, επισημαίνοντας τα εμπόδια και τονίζοντας πως η γερμανική εμπλοκή είναι δύσκολο να συγκαλυφθεί (Grafe). Ανησυχητικά, ο Gerhartz, επικεφαλής της πολεμικής αεροπορίας, δεν μπορεί να εντοπίσει αυτό που αποκαλεί "showstopper", δηλαδή έναν σαφή λόγο για να μην εξαπολύσει μια μυστική πυραυλική επίθεση κατά ρωσικών στόχων μέσω της Ουκρανίας.
Στο πρωτότυπο, ο τόνος είναι ανεπίσημος και η γλώσσα συχνά ατημέλητη: ένα περίεργο υβρίδιο γερμανικών (ένα "Kauderwelsch", όπως έλεγαν οι Γερμανοί), συχνά ελάχιστα γραμματικό και κορεσμένο με κωμικές παραλλαγές από τα αγγλικά ("to cheat" γίνεται "den Trick pullen" (να τραβήξεις ένα κόλπο)- μια επίθεση είναι "εφικτή" εφόσον οι Ουκρανοί διδάσκονται "das Ding zu schiessen" (να πυροβολήσουν το πράγμα, για παράδειγμα). Το υψηλό ύφος του Ernst Jünger δεν είναι αυτό.
Για να βγάλουμε από τη μέση δύο εκ διαμέτρου αντίθετες παρερμηνείες: Η συζήτηση δεν ισοδυναμεί με ρητή συνωμοσία. Δεν πρόκειται για μια συνάντηση αξιωματικών εκτός γραμμής που συζητούν ανοιχτά πώς να σύρουν την πολιτική τους ηγεσία σε μια μυστική επίθεση με πυραύλους κρουζ κατά της Ρωσίας χρησιμοποιώντας Ουκρανούς πληρεξούσιους. Αλλά αυτό είναι επίσης το καλύτερο που μπορεί να ειπωθεί για τη σύσκεψη του Taurus Huddle, που είναι ένας πολύ χαμηλός πήχης. Διότι - εδώ είναι η δεύτερη λαϊκή παρανόηση που πρέπει να ξεφορτωθούμε - ούτε αυτή είναι μια κανονική συνάντηση. Δεν πρόκειται, όπως θέλει να προσποιηθεί ο Πιστόριους, για πολιτικά αδέσμευτους επιτελικούς αξιωματικούς που παίζουν αδιάφορα στρατιωτικά πειράματα σκέψης (όσο κακό κι αν θα ήταν αυτό με αυτού του είδους το σενάριο). Στην πραγματικότητα, η καλύτερη ενιαία φράση που μπορεί να περιγράψει την ουσία της υπόθεσης είναι "γκρίζα ζώνη". Σκεφτείτε το ως ένα ακατάστατο μείγμα μεταξύ μιας υποτυπώδους προσποίησης επαγγελματικής ανάλυσης και μιας τεράστιας δόσης προκατάληψης, πολιτικής και αδιακρισίας.
Ίσως το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του Taurus Huddle είναι ότι όλοι οι συμμετέχοντες θεωρούν δεδομένη την εξαπάτηση που κόβει την ανάσα. Κανείς δεν βλέπει κανένα πρόβλημα, παρά μόνο τεχνικής φύσης, στην ιδέα μιας de facto γερμανικής επίθεσης στη Ρωσία, εφόσον η γερμανική συμβολή μπορεί να αποκρυβεί ή να αρνηθεί. Με αυτό το πνεύμα οι αξιωματικοί μελετούν λεπτομέρειες όπως η μεταφορά πληροφοριών στόχευσης είτε μέσω ασφαλούς γραμμής δεδομένων (ω, η ειρωνεία...) είτε ίσως με προσωπικό κούριερ μέσω της Πολωνίας. (Οι Γερμανοί ζωγραφίζουν έναν μεγάλο χοντρό στόχο στην Πολωνία για τους Ρώσους; Qui mal y pense!) Ή πώς η εταιρεία παραγωγής του Taurus (MBDA) θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως κόφτης για να αποκρύψει την εμπλοκή του στρατού. Οι ιδέες τους είναι εκπληκτικά χοντροκομμένες, αλλά αυτό που είναι πιο σημαντικό είναι η καθαρή εγκληματική ενέργεια και η αγορίστικη απερισκεψία που προδίδουν.
Στον πόλεμο, όλα είναι δίκαια, λένε κάποιοι. Αλλά υπάρχουν δύο ελαττώματα σε αυτή την απάντηση: Πρώτον, η Γερμανία δεν βρίσκεται, στην πραγματικότητα, σε πόλεμο με τη Ρωσία - και οι συμμετέχοντες στη συνάντηση δεν υποθέτουν ότι θα είναι (τουλάχιστον όχι για αρχή, και η "επόμενη μέρα" δεν φαίνεται να τους ενδιαφέρει). Επομένως, δεύτερον, ενώ η παραπλάνηση είναι παραδοσιακό και, κατά βάση, θεμιτό στοιχείο του πολέμου, αυτό που οι αξιωματικοί αυτοί θεωρούν φυσιολογικό είναι κάτι άλλο, δηλαδή η αντικατάσταση της παραπλάνησης στο πλαίσιο ενός πολέμου από μυστικές επιχειρήσεις εναντίον ενός κράτους με το οποίο η Γερμανία δεν βρίσκεται και δεν θα βρισκόταν σε πόλεμο. Αυτό είναι ο τομέας, ίσως, των υπηρεσιών πληροφοριών και των ειδικών δυνάμεων (και πάλι δεν είναι καλή ιδέα). Υπάρχουν πολύ καλοί συνταγματικοί λόγοι για τους οποίους οι αξιωματικοί του παραδοσιακού στρατού δεν πρέπει καν να σκέφτονται τέτοιες μεθόδους είτε ως επιτρεπτές είτε (άκουσε, Μπόρις Πιστόριους!) ως "τη δουλειά τους".
Το αποκορύφωμα αυτής της στάσης εμφανίζεται όταν ένας από τους Huddlers του Ταύρου παραδέχεται ότι με όλη την αναμενόμενη γερμανική εκπαίδευση των Ουκρανών για το χειρισμό των γερμανικών πυραύλων στην Ουκρανία, τουλάχιστον οι "πρώτες αποστολές" θα πρέπει να "πραγματοποιηθούν από εμάς σε υποστήριξη". Όσοι δεν γνωρίζουν καλά γερμανικά μπορεί να παρερμηνεύσουν αυτή τη φράση - μπερδεμένη στο πρωτότυπο, όχι μόνο σε αυτή τη μετάφραση - ως απλή επανάληψη ότι οι Ουκρανοί θα χρειαστούν βοήθεια. Αλλά αυτό θα ήταν λάθος: Διαβάζοντας την προσεκτικά στο πλαίσιο της προηγούμενης συζήτησης, είναι ξεκάθαρα ένας ευφημισμός για το πως οι Γερμανοί πραγματοποιούν στην πραγματικότητα τουλάχιστον τον σχεδιασμό και τη στόχευση για αυτές τις επιθέσεις.
Ένα άλλο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του Taurus Huddle είναι η εξαιρετική αδιαφορία με την οποία πετάγονται εξαιρετικά ευαίσθητες και επιζήμιες πληροφορίες σχετικά με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ και την Ουκρανία. Μετά βίας μαθαίνουμε κάτι εκπληκτικό για τη βαθιά εμπλοκή της Βρετανίας, των ΗΠΑ και της Γαλλίας σε επιθέσεις κατά των ρωσικών δυνάμεων. Αυτό που σοκάρει είναι η προχειρότητα με την οποία οι Γερμανοί αξιωματικοί εκτοξεύουν το στόμα τους σχετικά με αυτές τις μυστικές επιχειρήσεις που δεν είναι καν δικές τους. Όσον αφορά την Ουκρανία, η πολεμική της αεροπορία θα πρέπει να ενθουσιάστηκε όταν άκουσε τη Luftwaffe να επιβεβαιώνει πόσα λίγα αεροπλάνα συγκεκριμένου τύπου ("μονοψήφια") της έχουν απομείνει. Είναι βέβαιο ότι τίποτα από αυτά δεν ήταν είδηση για τη Ρωσία. Αλλά μπορώ να φανταστώ τους Ρώσους αξιωματικούς να κουνάνε το κεφάλι τους με ένα μείγμα λυπηρής δυσπιστίας και ειρωνικής διασκέδασης για τους Γερμανούς ομολόγους τους.
Και τέλος, υπάρχει το γεγονός ότι ακόμη και στιγμές ρεαλισμού δεν κάνουν τους Taurus Huddlers να σταματήσουν και να σκεφτούν. Στη συνάντηση εμφανίζεται ο ίδιος ο επικεφαλής της πολεμικής αεροπορίας, ο Gerhartz, να αναγνωρίζει ότι ακόμη και αν οι Taurus έμπαιναν στο παιχνίδι, ο αριθμός τους θα περιοριζόταν το πολύ σε 100 πυραύλους και πως η χρήση τους δεν θα "άλλαζε τον πόλεμο", δηλαδή υπέρ του Κιέβου, φυσικά. Ο Grafe, εν τω μεταξύ, ο άλλος Huddler με βαθμό στρατηγού, τονίζει ότι η γέφυρα του στενού του Κερτς δεν είναι εύκολος στόχος και μπορεί κάλλιστα να επιβιώσει από μια επίθεση. Ματαιοπονία παντού- και ομολογουμένως.
Και όμως, την ίδια στιγμή, κανένας από αυτούς δε θίγει καν τον πιο σοβαρό κίνδυνο που θα συνεπαγόταν μια τέτοια επιχείρηση. Ο Grafe ανησυχεί ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα μπορούσαν να πάρουν μυρωδιά από τις ύπουλες μεθόδους του γερμανικού στρατού. Ωστόσο, αυτό θα ήταν παιχνιδάκι σε σύγκριση με το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί. Διότι μια στρατηγική παιδαριώδους εξαπάτησης-με-Taurus θα μπορούσε, στην πραγματικότητα, να "αλλάξει τον πόλεμο": κάνοντας τη Ρωσία να εγκαταλείψει την πολιτική της να κάνει τα στραβά μάτια στο μεγαλύτερο μέρος της δυτικής de facto πολεμικότητας και, αντίθετα, να αρχίσει να ανταποδίδει, για παράδειγμα, στη Γερμανία.
Πρόκειται για αξιωματικούς που έχουν ορκιστεί να υπερασπίζονται τη Γερμανία. Αλλά το μόνο πραγματικό τους μέλημα φαίνεται να είναι να βρουν τρόπο να βοηθήσουν την Ουκρανία να πολεμήσει τη Ρωσία, ενώ οι κίνδυνοι στους οποίους τα σχέδιά τους θα εξέθεταν τη Γερμανία διαφεύγουν της προσοχής τους. Το πρώτο πρόβλημα εδώ είναι ότι, από πρακτική άποψη, φαίνεται να έχουν χάσει κάθε αίσθηση της διαφοράς μεταξύ των υποχρεώσεών τους προς τη Γερμανία και προς την Ουκρανία (ή το ΝΑΤΟ, για την ακρίβεια). Το δεύτερο είναι πως ο υπουργός Άμυνας τους, η καγκελάριος τους και μεγάλο μέρος της γερμανικής κοινής γνώμης φαίνεται να μην είναι σε θέση να κάνουν ούτε αυτή τη διάκριση. Υπό αυτή την έννοια, το ζήτημα του Taurus μπορεί να μείνει στην ιστορία ως ένας θρίαμβος της ουκρανικής πολιτικής, έστω και μάταιος.