 |
| Forsal.pl / Patryk Koch |
Bartłomiej Kucharski - forsal.pl / Παρουσίαση Freepen.gr
Οι χώρες της Βαλτικής αντιμετωπίζουν μια σημαντική στρατηγική πρόκληση λόγω της απειλής που συνιστά η Ρωσία, από την οποία αποχωρίστηκαν μόλις πριν από 35 χρόνια μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Η επιθετική στάση της Ρωσίας είναι ιδιαίτερα εμφανής μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, απειλώντας περιοδικά τις δημοκρατίες της Βαλτικής.
Όντας μέλη του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι χώρες αυτές έχουν συνάψει διάφορες διμερείς συμφωνίες για συγκεκριμένες μορφές συνεργασίας, όπως η αμυντική συνεργασία της Εσθονίας και της Φινλανδίας από το 2022.
Η γεωγραφική τους θέση δεν ευνοεί την άμυνα- πρόκειται για μικρές χώρες χωρίς στρατηγικό βάθος. Οι μόνες φυσικές συνδέσεις τους είναι μέσω της Βαλτικής Θάλασσας και της αεροπορικής υποστήριξης από τους συμμάχους, με τη Λιθουανία να έχει μια στενή χερσαία σύνδεση με την Πολωνία, το Suwałki Gap, το οποίο μπορεί να είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθεί για μεγαλύτερες δυνάμεις.
Αν και στα εδάφη τους σταθμεύουν συμμαχικά στρατεύματα, αυτά είναι απομονωμένα και όχι ιδιαίτερα ισχυρά, με τις πιθανές ενισχύσεις να είναι κυρίως ελαφρές αερομεταφερόμενες μονάδες (κυρίως από τις ΗΠΑ και στοιχεία της 6ης αερομεταφερόμενης ταξιαρχίας της Πολωνίας).
Τα έθνη αντιμετωπίζουν επίσης περιορισμούς σε υλικούς πόρους, με τους αμυντικούς προϋπολογισμούς για το 2024 να έχουν οριστεί σε 2,1 δισ. ευρώ, 1,1 δισ. ευρώ και 1,3 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Έτσι, τα κράτη της Βαλτικής επέλεξαν τη στρατιωτική συνεργασία για να ενισχύσουν την αμυντική τους αποτελεσματικότητα.
Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα της συνεργασίας τους είναι το κοινό σχέδιο που ανακοινώθηκε τον Ιανουάριο για την κατασκευή μιας γραμμής οχυρώσεων κατά μήκος των συνόρων με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, συνολικού μήκους 1.194 χιλιομέτρων (συν 273 χιλιόμετρα των συνόρων με την περιοχή του Καλίνινγκραντ). Κάθε χώρα θα επιλέξει ξεχωριστά τα μέσα για την ενίσχυση των συνόρων.
Η Εσθονία σχεδιάζει να κατασκευάσει 600 καταφύγια κατά μήκος των συνόρων της με τη Ρωσία, σχεδιασμένα να ενσωματώνονται στο τοπίο και να αποφεύγουν την ανίχνευση από τον εχθρό, με επένδυση που πιθανόν να υπερβαίνει τα 60 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, η Λιθουανία θα δημιουργήσει 20 αποθήκες τεχνικών εμποδίων, συμπεριλαμβανομένων αντιαρματικών φραγμάτων, όπως μεταλλικά φράγματα και φράγματα από οπλισμένο σκυρόδεμα και ρολά συρματοπλέγματος, δαπανώντας περίπου 32 εκατομμύρια ευρώ φέτος, με ένα σημαντικό μέρος των κονδυλίων να δαπανάται σε τοπικό επίπεδο. Επιπλέον, η Λιθουανία σχεδιάζει να προετοιμάσει δρόμους, γέφυρες και οδογέφυρες για κατεδάφιση και να χρησιμοποιήσει αποστραγγιστικές τάφρους ως βάσεις για αντιαρματικά ορύγματα.
Αν και τα σχέδια κάθε χώρας διαφέρουν, στοχεύουν στο συντονισμό των προσπαθειών τους. Αυτή η συνεργασία μπορεί να μην οδηγήσει σε μια συνεχή γραμμή οχυρώσεων όπως η προπολεμική γραμμή Maginot της Γαλλίας, αλλά μάλλον σε τρεις διακριτές, διασυνδεδεμένες γραμμές διαφόρων κατασκευών. Η προσέγγιση αυτή αξιοποιεί τις εμπειρίες της Λιθουανίας και της Λετονίας στην κατασκευή προσωρινών μέτρων ασφαλείας των συνόρων με τη Λευκορωσία κατά τη διάρκεια της μεταναστευτικής κρίσης του 2021-2022.
Ο στόχος αυτών των τεχνικών εμποδίων και καταφυγίων, που συμπληρώνονται από το φυσικό αμυντικό έδαφος, είναι να καθυστερήσουν ή ακόμη και να σταματήσουν τη ρωσική στρατιωτική προέλαση προς τα δυτικά, αν χρειαστεί, επιτρέποντας την άφιξη συμμαχικών ενισχύσεων. Αυτή η στρατηγική είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία των επιθετικών επιχειρήσεων, όπως έδειξε ο ουκρανικός πόλεμος, όπου οι βαθιά διαστρωματωμένες άμυνες υποστηριζόμενες από οχυρώσεις μπορούσαν να σταματήσουν ακόμη και πολύ μεγαλύτερες δυνάμεις. Η απόφαση των κρατών της Βαλτικής να επανεξετάσουν αυτά τα κάπως ξεχασμένα αμυντικά εργαλεία δεν αποτελεί έκπληξη δεδομένων των συνθηκών.
Η συνεργασία επεκτείνεται πέρα από την απλή κατασκευή οχυρώσεων. Τα κράτη της Βαλτικής προμηθεύονται από κοινού οπλισμό, συμπεριλαμβανομένων πυραυλικών συστημάτων πυροβολικού όπως το M142 HIMARS, με τις ΗΠΑ να καλύπτουν μέρος του κόστους και να προγραμματίζουν μελλοντικές αγορές. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αγορές αυτές περιλαμβάνουν βαλλιστικούς πυραύλους που μπορούν να πλήξουν στρατιωτικούς στόχους σε πόλεις όπως η Αγία Πετρούπολη και το Πσκοφ.
Η Λετονία και η Εσθονία αγοράζουν επίσης από κοινού ένα σύστημα αεράμυνας μεσαίου βεληνεκούς (ουσιαστικά μικρού βεληνεκούς, όπως το σύστημα NAREW της Πολωνίας), με πιθανές επιλογές που περιλαμβάνουν τα γερμανικά συστήματα IRIS-T SLM, το βρετανικό SkyCeptor, το νορβηγικό-αμερικανικό NASAMS και το ισραηλινό SPYDER.
Οι κοινές προσπάθειες προμήθειας αποσκοπούν στη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων των βαλτικών κρατών, μειώνοντας το αμυντικό κόστος και βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα. Αυτή η συνεργασία θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω συνεργασίες, όπως η οργάνωση νέων στρατιωτικών δομών, και αποτελεί ευκαιρία για την πολωνική αμυντική βιομηχανία, η οποία έχει ήδη δει την Εσθονία να αγοράζει πολωνικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους Piorun, με τη Λιθουανία να μπορεί να ακολουθήσει το παράδειγμα.