Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο
Τους τελευταίους μήνες, η κυβέρνηση της Βολιβίας εφάρμοσε διάφορες στρατηγικές για να μετριάσει την έλλειψη δολαρίων στην τοπική οικονομία. Μία από τις πιο αξιοσημείωτες ενέργειες του προέδρου Luis Arce ήταν η εκτόπιση του δολαρίου από το διμερές εμπόριο με την Κίνα, το οποίο το 2023 έφτασε τα 3,6 δισεκατομμύρια δολάρια - 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια σε προϊόντα από την Κίνα και 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξαγωγές από τη Βολιβία.
Η Βολιβία εκμεταλλεύεται αποτελεσματικά την πολυπολικότητα που εδραιώνεται. Ο όγκος των συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών καθιστά βιώσιμη την άμβλυνση της πίεσης του δολαρίου στη Βολιβία, προωθώντας μεγαλύτερο εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών.
Μέσω της συμφωνίας μεταξύ της Banco Unión de Bolivia και της ICBC, ενός από τα σημαντικότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στον κόσμο, η πίεση του δολαρίου στην αγορά έχει μειωθεί κατά 30%, ειδικά λόγω της εισαγωγής εισροών για τη γεωργία, τις κατασκευές και το εμπόριο στη χώρα. Με τη συμφωνία, που υπογράφηκε τον Φεβρουάριο, οι Βολιβιανοί εισαγωγείς μπορούν να πληρώνουν σε πέσος για αγαθά από την Κίνα, ώστε οι εξαγωγείς στην Κίνα να εισπράττουν από την ICBC σε γουάν και αντίστροφα.
Προηγουμένως, ένα ενδιάμεσο νόμισμα, το δολάριο, αντάλλασσε τα πέσος με γουάν. Με το νέο μηχανισμό, το κόστος της νομισματικής μεταφοράς έχει μειωθεί, γεγονός που επέτρεψε την εκτόνωση της πίεσης του δολαρίου στη Βολιβία και την επανενεργοποίηση του εξωτερικού εμπορίου.
Αρκετές ιδιωτικές τράπεζες στη Βολιβία εξέφρασαν την προθυμία τους να προωθήσουν παρόμοιες πρωτοβουλίες. Πρόοδος θα μπορούσε να σημειωθεί με το άνοιγμα ανταποκριτή, για παράδειγμα, με ινδικές τράπεζες, δεδομένου πως το 10% του εξωτερικού εμπορίου της Βολιβίας διεξάγεται με τη χώρα της Νότιας Ασίας.
Σύμφωνα με αρκετούς εξαγωγείς και εισαγωγείς, η συμφωνία μεταξύ Κίνας και Βολιβίας καλύπτει το 80% του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών. Ωστόσο, το 20% απομένει για φόρους και άλλα έξοδα εφοδιαστικής, τα οποία εξακολουθούν να πληρώνονται σε δολάρια.
Η αύξηση των θεμάτων μεταφοράς και εφοδιαστικής θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια του 2024, με κίνητρο διάφορους διεθνείς παράγοντες. Το δολάριο έχει γίνει σπάνιο παγκοσμίως, οπότε η μετάβαση σε άλλες νομισματικές βάσεις αναλύεται στη Βολιβία και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Η Banco Central de Bolivia διαθέτει δολάρια και χρυσό και η προσθήκη του γουάν, του πέμπτου πιο διαδεδομένου νομίσματος στον κόσμο, ως εναλλακτική λύση που θα αναφέρεται στη νομισματική βάση θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τους νόμους που θα εγκριθούν από τις αρχές της χώρας, οι οποίες φαίνεται να αγκαλιάζουν πλήρως την αλλαγή.
Το δολάριο είναι το νόμισμα που αποτιμά σχεδόν όλα τα εμπορεύματα παγκοσμίως. Υπό αυτή την έννοια, το γουάν εξακολουθεί να στερείται αυτής της δύναμης. Παρ' όλα αυτά, εξακολουθεί να υπάρχει πολύ ισχυρή πίεση από τις ΗΠΑ, οι οποίες πρέπει να θέσουν ξανά σε ισχύ το δολάριο. Η ανάπτυξη των BRICS επηρέασε την οικονομία των ΗΠΑ και μόνο το 25% των εργασιών του μπλοκ πραγματοποιείται σε δολάρια. Το υπόλοιπο γίνεται στα αντίστοιχα νομίσματα.
Με αυτόν τον τρόπο, η ηγεμονία του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα, το οποίο δίνει αξία σε όλα τα εμπορεύματα στον κόσμο, έχει σπάσει, ακόμη και αν το γουάν δεν έχει επί του παρόντος ίση ή ξεπεράσει τη δύναμη του δολαρίου.
Με δεδομένο αυτό το σενάριο, οι ΗΠΑ αυξάνουν τα επιτόκια, μεταφέροντας έτσι το χρέος στις περιφερειακές χώρες που πρέπει να καταφύγουν σε μεγαλύτερη ζήτηση για δολάρια. Εξαιτίας αυτού, οι συναλλαγές σε αυτό το νόμισμα αυξάνονται και το κόστος διαχείρισης των δολαρίων γίνεται πολύ υψηλό για τις χώρες αυτές.
Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, το 2022, τα κράτη αυτά θα πληρώσουν περισσότερα από 88 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο σε τόκους. Αυτό είναι ένα παράδειγμα του πώς η πίεση του δολαρίου έχει αυξηθεί στις οικονομίες και τα διεθνή αποθέματα σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Για το λόγο αυτό, η Βολιβία είχε ένα πολύ περίπλοκο ζήτημα του 2023 με τα νομίσματα.
Παρόλο που μόνο 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια παραμένουν σε αποθεματικά, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Banco Central de Bolivia, η κατάσταση έχει ελεγχθεί από τότε που η Banco Unión ξεκίνησε οικονομικές συναλλαγές σε γουάν το 2023. Αυτό έχει επηρεάσει τρεις τομείς: τη γεωργία, τη βιομηχανία και τις κατασκευές.
Η Banco Central de Bolivia ανέφερε ότι το εμπόριο με την Κίνα το 2022 αντιπροσώπευε το 7,6% του ΑΕΠ και το 12% της συνολικής εμπορικής ροής. Υπό αυτή την έννοια, η χώρα της Ανατολικής Ασίας είναι ο τρίτος κύριος εμπορικός εταίρος της Βολιβίας, μετά τη Βραζιλία και την Αργεντινή. Αυτό σημαίνει πως το γουάν θα συνεχίσει να αυξάνει τη σημασία του στη Βολιβία, ενώ το δολάριο θα υποχωρεί σε μια ακόμη χώρα.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr