 |
| Ρenny SΤΕΡHENS / ASEAN-Australia Special Summit 2024 / ΑFΡ |
Ο Ferdinand Marcos Jr, ο πρόεδρος των Φιλιππίνων, συνιστά μια έντονη αντίθεση με τον προκάτοχό του - και εκτός αυτού, η Ουάσινγκτον έχει βρωμιές εναντίον του
Οι Φιλιππίνες είναι σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών από το 1951, σχεδόν όσο καιρό είναι ανεξάρτητη χώρα. Πριν από αυτό, ήταν αποικία των ΗΠΑ, οι οποίες την είχαν κερδίσει ως λάφυρο πολέμου από την Ισπανία. Εξαιτίας αυτού, είναι δύσκολο να χαρακτηρίσει κανείς τις Φιλιππίνες οτιδήποτε άλλο εκτός από ένα απροκάλυπτα φιλοαμερικανικό έθνος.
Timur Fomenko, πολιτικός αναλυτής - RUSSIA TODAY / Παρουσίαση Freepen.gr
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, πήρε διαφορετική κατεύθυνση. Υπό την προεδρία του πολύ ωμού και ειλικρινούς Ροντρίγκο Ντουτέρτε, το αρχιπέλαγος έγινε πιο γεωπολιτικά διφορούμενο στις εξωτερικές του υποθέσεις, επιδιώκοντας στενότερες σχέσεις με τη Ρωσία και την Κίνα, ενώ εξακολουθεί να είναι εγκάρδιο με τις ΗΠΑ.
Αυτή η ασυνήθιστη "αντιστάθμιση" ήταν μέρος της στρατηγικής του Ντουτέρτε να υιοθετήσει μια πιο συγκεντρωτική προσέγγιση στη διακυβέρνηση της χώρας, η οποία υποφέρει από υψηλά επίπεδα φτώχειας, εγκληματικότητας και αταξίας. Ο Ντουτέρτε ήταν σκληροπυρηνικός και έβλεπε επίσης οικονομικές ευκαιρίες στο να έρθει πιο κοντά στο Πεκίνο, παρά τις εξαιρετικά αμφιλεγόμενες διαμάχες για τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η σχέση του με την Ουάσινγκτον υπέφερε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, καθώς ουσιαστικά δε συνέβαλε καθόλου στην ανάπτυξη της χώρας παρά τη μετα-αποικιακή "επικυριαρχία" των ΗΠΑ. Αντ' αυτού, ο Ντουτέρτε επέλεξε την πρωτοβουλία " Belt and Road " και προσπάθησε να υπερφορτώσει τα νησιά με κινεζικές επενδύσεις.
Ωστόσο, μόλις ένα χρόνο περίπου μετά την αποχώρηση του Ντουτέρτε, η επιστροφή στην εξουσία της οικογένειας Μάρκος είδε τη Μανίλα να κάνει μια ουσιαστική στροφή 180° στην εξωτερική της πολιτική και από φιλοκινεζική να γίνεται ουσιαστικός ανταγωνιστής της χώρας υπέρ των ΗΠΑ και πάλι. Ο Ferdinand Macros Jr, γνωστός και ως "Bongbong", είναι ο γιος του Ferdinand Marcos, ο οποίος κυβέρνησε τις Φιλιππίνες ως δεξιός, αντικομμουνιστής δικτάτορας από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Η οικογένεια ήταν διαβόητη για τη διαφθορά και την κλοπή εθνικών περιουσιακών στοιχείων για προσωπικό όφελος, αλλά τη γλίτωσε ακριβώς επειδή ήταν απερίφραστα φιλοαμερικανική. Διότι κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Ουάσινγκτον υποστήριζε μορφές οποιασδήποτε βιαιότητας υπό τον όρο πως ήταν αντικομμουνιστές.
Ο Bongbong, όπως και ο πατέρας του, δεν είναι αθώος και εξελέγη πρόεδρος των Φιλιππίνων ως ένας συμβιβασμένος άνθρωπος που βρίσκεται στο έλεος των ΗΠΑ. Κατά ειρωνικό τρόπο, αντιμετωπίζει ποινική δίωξη στις ΗΠΑ, καθώς δικαστική απόφαση τον υποχρεώνει να καταβάλει 353 εκατομμύρια δολάρια στα θύματα του καθεστώτος του πατέρα του, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εισέλθει στη χώρα. Σε τι μεταφράζεται αυτό σε πολιτικούς όρους; Μοχλός πίεσης, για λογαριασμό της Ουάσιγκτον. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι αμερικανικές αρχές κάνουν ελάχιστα για να εφαρμόσουν την απόφαση ή να κατασχέσουν περιουσιακά στοιχεία που αφορούν τον Marcos ή την οικογένειά του, για διπλωματικούς λόγους. Ποιο είναι το αντάλλαγμα εδώ; Είναι σαφές ότι όσο ο Bongbong κατευθύνει την εξωτερική πολιτική των Φιλιππίνων εκεί που θέλουν οι ΗΠΑ, η Ουάσιγκτον θα κάνει τα στραβά μάτια όταν πρόκειται για τη δικαστική απόφαση εναντίον του.
Και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι με την ανάληψη της εξουσίας, ο Marcos Jr ξεκίνησε μια στροφή στην στάση της χώρας έναντι της Κίνας και κλιμάκωσε δραματικά τις εντάσεις με το Πεκίνο. Ενώ η κυβέρνηση Ντουτέρτε προσπαθούσε να διατηρήσει τα πράγματα ψύχραιμα όσον αφορά την εδαφική διαμάχη στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, ο Marcos Jr. έχει εσκεμμένα ανταγωνιστεί το Πεκίνο, πιέζοντας τα όρια και τραβώντας τη διεθνή προσοχή στην κατάσταση, προκαλώντας τις ΗΠΑ να δηλώσουν ότι θα υπερασπιστούν τις Φιλιππίνες σε περίπτωση σύγκρουσης. Ομοίως, δεκάδες ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν επισκεφθεί τη χώρα στο πλαίσιο μιας σαρωτικής επίθεσης γοητείας των ΗΠΑ.
Αλλά όχι μόνο αυτό, έχει συμφωνήσει να αυξήσει τον αριθμό των βάσεων στις οποίες οι ΗΠΑ μπορούν να έχουν πρόσβαση στις Φιλιππίνες, έχει συγχαρεί την εκλεγμένη πρόεδρο της Ταϊβάν, έχει μειώσει ενεργά τη συμμετοχή της Μανίλα στην πρωτοβουλία Belt and Road, ακυρώνοντας μια σειρά από έργα, και έχει αντ' αυτού επιδιώξει να φλερτάρει μια σχέση με την Ιαπωνία ως εναλλακτική λύση στην Κίνα, με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τις Φιλιππίνες να έχουν για πρώτη φορά τριμερή σύνοδο κορυφής ηγετών. Με λίγα λόγια, οι Φιλιππίνες έχουν μετατραπεί από ένα φιλικό προς την Κίνα κράτος της Νοτιοανατολικής Ασίας στο πιο ανταγωνιστικό, μια δύσκολη θέση, λόγω της σχετικής οικονομικής αδυναμίας της χώρας και της εμπορικής εξάρτησής της από την Κίνα.
Για την Κίνα, η κατάσταση αυτή αποτελεί πονοκέφαλο και δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως το Πεκίνο έχει μια αποφασιστική και ασυμβίβαστη θέση για τη Νότια Σινική Θάλασσα, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας διεκδικεί ως δικό του. Η ακαμψία αυτής της θέσης όχι μόνο συγκρούεται με τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας, αλλά δημιουργεί μια εύκολη πολιτική σφήνα για να την εκμεταλλευτούν οι ΗΠΑ. Η Κίνα κάνει τον εαυτό της να φαίνεται αδύναμη αν υποχωρήσει, και η πολιτική των ΗΠΑ είναι φυσικά να ενθαρρύνει τις χώρες αυτές να αντισταθούν ενεργά στο Πεκίνο και να τους δώσει την στρατιωτική υποστήριξη για να το πράξουν. Πώς μπορεί λοιπόν η Κίνα να διορθώσει τις σχέσεις της με τις Φιλιππίνες; Ίσως πρέπει απλώς να αποφύγει τη δημιουργία κρίσης και να περιμένει μέχρι να ψηφιστεί ένας πιο φιλικός προς το Πεκίνο πρόεδρος, διότι είναι σαφές ότι ο Marcos Jr είναι ένας συμβιβασμένος πολιτικός, με την Ουάσιγκτον να μπορεί να εκμεταλλευτεί την αδυναμία του και την καταστροφική οικογενειακή κληρονομιά του προς όφελός της.
Οι Φιλιππίνες είναι σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών από το 1951, σχεδόν όσο καιρό είναι ανεξάρτητη χώρα. Πριν από αυτό, ήταν αποικία των ΗΠΑ, οι οποίες την είχαν κερδίσει ως λάφυρο πολέμου από την Ισπανία. Εξαιτίας αυτού, είναι δύσκολο να χαρακτηρίσει κανείς τις Φιλιππίνες οτιδήποτε άλλο εκτός από ένα απροκάλυπτα φιλοαμερικανικό έθνος.
Timur Fomenko, πολιτικός αναλυτής - RUSSIA TODAY / Παρουσίαση Freepen.gr
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, πήρε διαφορετική κατεύθυνση. Υπό την προεδρία του πολύ ωμού και ειλικρινούς Ροντρίγκο Ντουτέρτε, το αρχιπέλαγος έγινε πιο γεωπολιτικά διφορούμενο στις εξωτερικές του υποθέσεις, επιδιώκοντας στενότερες σχέσεις με τη Ρωσία και την Κίνα, ενώ εξακολουθεί να είναι εγκάρδιο με τις ΗΠΑ.
Αυτή η ασυνήθιστη "αντιστάθμιση" ήταν μέρος της στρατηγικής του Ντουτέρτε να υιοθετήσει μια πιο συγκεντρωτική προσέγγιση στη διακυβέρνηση της χώρας, η οποία υποφέρει από υψηλά επίπεδα φτώχειας, εγκληματικότητας και αταξίας. Ο Ντουτέρτε ήταν σκληροπυρηνικός και έβλεπε επίσης οικονομικές ευκαιρίες στο να έρθει πιο κοντά στο Πεκίνο, παρά τις εξαιρετικά αμφιλεγόμενες διαμάχες για τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η σχέση του με την Ουάσινγκτον υπέφερε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, καθώς ουσιαστικά δε συνέβαλε καθόλου στην ανάπτυξη της χώρας παρά τη μετα-αποικιακή "επικυριαρχία" των ΗΠΑ. Αντ' αυτού, ο Ντουτέρτε επέλεξε την πρωτοβουλία " Belt and Road " και προσπάθησε να υπερφορτώσει τα νησιά με κινεζικές επενδύσεις.
Ωστόσο, μόλις ένα χρόνο περίπου μετά την αποχώρηση του Ντουτέρτε, η επιστροφή στην εξουσία της οικογένειας Μάρκος είδε τη Μανίλα να κάνει μια ουσιαστική στροφή 180° στην εξωτερική της πολιτική και από φιλοκινεζική να γίνεται ουσιαστικός ανταγωνιστής της χώρας υπέρ των ΗΠΑ και πάλι. Ο Ferdinand Macros Jr, γνωστός και ως "Bongbong", είναι ο γιος του Ferdinand Marcos, ο οποίος κυβέρνησε τις Φιλιππίνες ως δεξιός, αντικομμουνιστής δικτάτορας από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Η οικογένεια ήταν διαβόητη για τη διαφθορά και την κλοπή εθνικών περιουσιακών στοιχείων για προσωπικό όφελος, αλλά τη γλίτωσε ακριβώς επειδή ήταν απερίφραστα φιλοαμερικανική. Διότι κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Ουάσινγκτον υποστήριζε μορφές οποιασδήποτε βιαιότητας υπό τον όρο πως ήταν αντικομμουνιστές.
Ο Bongbong, όπως και ο πατέρας του, δεν είναι αθώος και εξελέγη πρόεδρος των Φιλιππίνων ως ένας συμβιβασμένος άνθρωπος που βρίσκεται στο έλεος των ΗΠΑ. Κατά ειρωνικό τρόπο, αντιμετωπίζει ποινική δίωξη στις ΗΠΑ, καθώς δικαστική απόφαση τον υποχρεώνει να καταβάλει 353 εκατομμύρια δολάρια στα θύματα του καθεστώτος του πατέρα του, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εισέλθει στη χώρα. Σε τι μεταφράζεται αυτό σε πολιτικούς όρους; Μοχλός πίεσης, για λογαριασμό της Ουάσιγκτον. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι αμερικανικές αρχές κάνουν ελάχιστα για να εφαρμόσουν την απόφαση ή να κατασχέσουν περιουσιακά στοιχεία που αφορούν τον Marcos ή την οικογένειά του, για διπλωματικούς λόγους. Ποιο είναι το αντάλλαγμα εδώ; Είναι σαφές ότι όσο ο Bongbong κατευθύνει την εξωτερική πολιτική των Φιλιππίνων εκεί που θέλουν οι ΗΠΑ, η Ουάσιγκτον θα κάνει τα στραβά μάτια όταν πρόκειται για τη δικαστική απόφαση εναντίον του.
Και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι με την ανάληψη της εξουσίας, ο Marcos Jr ξεκίνησε μια στροφή στην στάση της χώρας έναντι της Κίνας και κλιμάκωσε δραματικά τις εντάσεις με το Πεκίνο. Ενώ η κυβέρνηση Ντουτέρτε προσπαθούσε να διατηρήσει τα πράγματα ψύχραιμα όσον αφορά την εδαφική διαμάχη στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, ο Marcos Jr. έχει εσκεμμένα ανταγωνιστεί το Πεκίνο, πιέζοντας τα όρια και τραβώντας τη διεθνή προσοχή στην κατάσταση, προκαλώντας τις ΗΠΑ να δηλώσουν ότι θα υπερασπιστούν τις Φιλιππίνες σε περίπτωση σύγκρουσης. Ομοίως, δεκάδες ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν επισκεφθεί τη χώρα στο πλαίσιο μιας σαρωτικής επίθεσης γοητείας των ΗΠΑ.
Αλλά όχι μόνο αυτό, έχει συμφωνήσει να αυξήσει τον αριθμό των βάσεων στις οποίες οι ΗΠΑ μπορούν να έχουν πρόσβαση στις Φιλιππίνες, έχει συγχαρεί την εκλεγμένη πρόεδρο της Ταϊβάν, έχει μειώσει ενεργά τη συμμετοχή της Μανίλα στην πρωτοβουλία Belt and Road, ακυρώνοντας μια σειρά από έργα, και έχει αντ' αυτού επιδιώξει να φλερτάρει μια σχέση με την Ιαπωνία ως εναλλακτική λύση στην Κίνα, με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τις Φιλιππίνες να έχουν για πρώτη φορά τριμερή σύνοδο κορυφής ηγετών. Με λίγα λόγια, οι Φιλιππίνες έχουν μετατραπεί από ένα φιλικό προς την Κίνα κράτος της Νοτιοανατολικής Ασίας στο πιο ανταγωνιστικό, μια δύσκολη θέση, λόγω της σχετικής οικονομικής αδυναμίας της χώρας και της εμπορικής εξάρτησής της από την Κίνα.
Για την Κίνα, η κατάσταση αυτή αποτελεί πονοκέφαλο και δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως το Πεκίνο έχει μια αποφασιστική και ασυμβίβαστη θέση για τη Νότια Σινική Θάλασσα, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας διεκδικεί ως δικό του. Η ακαμψία αυτής της θέσης όχι μόνο συγκρούεται με τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας, αλλά δημιουργεί μια εύκολη πολιτική σφήνα για να την εκμεταλλευτούν οι ΗΠΑ. Η Κίνα κάνει τον εαυτό της να φαίνεται αδύναμη αν υποχωρήσει, και η πολιτική των ΗΠΑ είναι φυσικά να ενθαρρύνει τις χώρες αυτές να αντισταθούν ενεργά στο Πεκίνο και να τους δώσει την στρατιωτική υποστήριξη για να το πράξουν. Πώς μπορεί λοιπόν η Κίνα να διορθώσει τις σχέσεις της με τις Φιλιππίνες; Ίσως πρέπει απλώς να αποφύγει τη δημιουργία κρίσης και να περιμένει μέχρι να ψηφιστεί ένας πιο φιλικός προς το Πεκίνο πρόεδρος, διότι είναι σαφές ότι ο Marcos Jr είναι ένας συμβιβασμένος πολιτικός, με την Ουάσιγκτον να μπορεί να εκμεταλλευτεί την αδυναμία του και την καταστροφική οικογενειακή κληρονομιά του προς όφελός της.