 |
| pixabay / jorono |
Την 1η Απριλίου, το Ισραήλ βομβάρδισε και τελικά κατέστρεψε το κτίριο του παραρτήματος του ιρανικού προξενείου που βρισκόταν δίπλα στην ιρανική πρεσβεία στη Δαμασκό της Συρίας. Το πλήγμα, στο οποίο σκοτώθηκαν επτά στρατιωτικοί αξιωματούχοι, καταδικάστηκε ευρέως από τη διεθνή κοινότητα ως σαφής παραβίαση της κυριαρχίας της Συρίας, καθώς και της Σύμβασης της Βιέννης και των καθιερωμένων κανόνων των διεθνών σχέσεων.
Του Bradley Blankenship, Αμερικανού δημοσιογράφου, αρθρογράφου και πολιτικού σχολιαστή - RUSSIA TODAY / Παρουσίαση Freepen.gr [το άρθρο γράφτηκε πριν την επίθεση του Ιράν, αλλά έχει τη σημασία του]
Μια πρόχειρη ματιά στην ιστορία δείχνει ότι οι κρατικοί φορείς δεν έχουν σχεδόν ποτέ επιτεθεί στις διπλωματικές αποστολές άλλων κρατών, εκτός από περιόδους ολοκληρωτικού πολέμου. Το πιο σχετικό και πρόσφατο παράδειγμα είναι όταν οι ΗΠΑ βομβάρδισαν την κινεζική πρεσβεία στο Βελιγράδι, τη σημερινή Σερβία, το 1999, κάτι που ισχυρίστηκαν πως ήταν ατύχημα. Αν και, για να είμαστε σίγουροι, το Πεκίνο δεν πίστευε ότι αυτό συνέβη, παρά τις συγγνώμες της κυβέρνησης του προέδρου Μπιλ Κλίντον.
Μια τέτοια κατάσταση είναι εντελώς απαράδεκτη και δημιουργεί ένα φρικτό προηγούμενο για τις διεθνείς σχέσεις. Το Ισραήλ, καθώς και χώρες όπως οι ΗΠΑ, δεν έχουν το δικαίωμα να ασκούν στρατιωτικές ενέργειες στη Συρία χωρίς τη ρητή συγκατάθεση της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης της Συρίας. Κάτι τέτοιο αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Εκτός από την παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, η επίθεση στο ιρανικό προξενείο αποτελεί σαφή παραβίαση της Σύμβασης της Βιέννης του 1961 για τις διπλωματικές σχέσεις και της Σύμβασης της Βιέννης του 1963 για τις προξενικές σχέσεις.
Είναι ένα τολμηρό κόλπο για την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου να καταφεύγει σε μια τέτοια κλιμάκωση. Τίθεται το ερώτημα, γιατί το Ισραήλ το έκανε αυτό;
Σύμφωνα με τους New York Times, ένα από τα πλήγματα σκότωσε τον στρατηγό Mohammad Reza Zahedi, ο οποίος πιστεύεται ότι ήταν υπεύθυνος για τις σχέσεις της Τεχεράνης με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και άλλες μη κρατικές ομάδες στη Συρία, έχοντας υπηρετήσει εκτεταμένα σε όλη τη Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Ίσως η πιο απλή εξήγηση για την επίθεση θα μπορούσε να είναι πως είχε ως στόχο να καταπνίξει τις υλικοτεχνικές επιχειρήσεις του "Άξονα της Αντίστασης" και οποιαδήποτε πιθανή επίθεση κατά του Ισραήλ από ένα ενιαίο μέτωπο.
Ταυτόχρονα, είναι πιθανώς πολύ πιο περίπλοκη και θα μπορούσε να έχει να κάνει με το γεγονός ότι η τρέχουσα πολιτική των ΗΠΑ για carte blanche για το Ισραήλ είναι σχεδόν βέβαιο πως δεν θα επιβιώσει μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας. Για τους στρατιωτικούς ηγέτες στο Ισραήλ, τώρα θα μπορούσε να είναι η μόνη στιγμή να δράσουν σε έναν πόλεμο που θα μπορούσε δυνητικά να είναι υπαρξιακός.
Η κοινή γνώμη έχει πέσει κατακόρυφα στη Δύση για το Ισραήλ και τις συνεχιζόμενες θηριωδίες του στη Γάζα, αλλά αυτό δεν ξεκίνησε από εκεί. Το 2021, κατά τη διάρκεια εβδομάδων μαχών στη Γάζα εκείνης της χρονιάς, για πρώτη φορά στην ιστορία, μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου τοποθετήθηκαν επίσημα για να επικρίνουν το Ισραήλ. Την επόμενη χρονιά, mainstream οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δημοσίευσαν καυστικές εκθέσεις που κατηγορούσαν το Ισραήλ για απαρτχάιντ.
Στα μέσα του περασμένου μήνα, η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν απείχε από την ψηφοφορία επί του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που ζητούσε άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Ο Μπάιντεν είπε επίσης προσωπικά στον Νετανιάχου στις 4 Απριλίου ότι έπρεπε να αλλάξει την προσέγγισή του στην εξελισσόμενη ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα. Παρά τις ενέργειες αυτές, οι ΗΠΑ υποστήριξαν πως το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν είναι δεσμευτικό και εξακολουθούν να παρέχουν όπλα για την πολεμική προσπάθεια του Ισραήλ, καθιστώντας ουσιαστικά τις όποιες λέξεις ή αποχές άνευ αντικειμένου.
Ακόμη και αν η υποστήριξη των ΗΠΑ μπορεί να είναι πιο ασταθής από ό,τι στο παρελθόν, είναι σαφές πως η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να βρίσκεται ονομαστικά στο πλευρό του εβραϊκού κράτους - τουλάχιστον προς το παρόν. Έτσι, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι το διακύβευμα για το Ισραήλ είναι εξαιρετικά υψηλό.
Τέλος, ένας αναμφισβήτητος παράγοντας είναι ότι η επιβίωση της σημερινής ισραηλινής κυβέρνησης είναι η κύρια κινητήρια δύναμη πίσω από αυτή την επίθεση. Ο επικεφαλής της πλειοψηφίας της Γερουσίας Τσακ Σούμερ, ο πιο υψηλόβαθμος Εβραίος εκλεγμένος αξιωματούχος στην Ουάσιγκτον, στις 14 Μαρτίου κάλεσε προσωπικά τον πρωθυπουργό Νετανιάχου σε ομιλία του στη Γερουσία.
Κατηγόρησε τον ηγέτη πως "επιτρέπει στην πολιτική του επιβίωση να υπερισχύει των βέλτιστων συμφερόντων του Ισραήλ". Ο γερουσιαστής ζήτησε νέες εκλογές, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ "δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα πετύχει ως παρίας που αντιτίθεται στον υπόλοιπο κόσμο".
Το Ισραήλ, ο πιο καλά εξοπλισμένος στρατός στη Μέση Ανατολή, βρίσκεται σε κατάσταση ολοκληρωτικού πολέμου με μια ομάδα ανταρτών, τη Χαμάς, η οποία συγκριτικά πολεμά με ξύλα και πέτρες. Το γεγονός ότι δεν έχει επιτύχει ακόμη τον στόχο του να εξαλείψει τη Χαμάς και να απελευθερώσει τους ομήρους που πήρε στις 7 Οκτωβρίου του περασμένου έτους είναι εξαιρετικά ενοχλητικό για την κυβέρνηση Νετανιάχου. Επιπλέον, η σχεδόν ενιαία διεθνής αντίδραση κατά του Ισραήλ για τις στρατιωτικές του ενέργειες στη Γάζα έχει καταστήσει την κατάσταση μη βιώσιμη - αν και η υποχώρηση θα σήμαινε επίσης πολιτική αυτοκτονία για το κόμμα Λικούντ.
Είναι σαφές πως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός χρειάζεται μια διέξοδο. Μια προφανής οδός θα ήταν να προκαλέσει την ιρανική κυβέρνηση σε μια σημαντική κλιμάκωση, αποσπώντας τη διεθνή προσοχή από τα εγκλήματα του Ισραήλ στη Γάζα και αναγκάζοντας αντ' αυτού την Ουάσινγκτον και τους συμμάχους της να συσπειρωθούν πίσω από το εβραϊκό κράτος σε προφανή αυτοάμυνα.
Είναι ενδιαφέρον ότι ο Μπάιντεν φάνηκε να δημιουργεί χώρο για μια τέτοια στρατηγική κατά τη διάρκεια της τελευταίας τηλεφωνικής του συνδιάλεξης με τον Νετανιάχου, όταν πρόσθεσε επίσης πω; οι ΗΠΑ θα αμυνθούν κατά των "δημόσιων ιρανικών απειλών κατά του Ισραήλ και του ισραηλινού λαού". Από την πλευρά του, το Ισραήλ έχει προειδοποιήσει το Ιράν ότι θα μπορούσε να πάει τα πράγματα σε "νέο επίπεδο" εάν ανταποδώσει αντίποινα για την αεροπορική επιδρομή στη Δαμασκό.
Κρίνοντας από την αντίδραση στο εσωτερικό του Ιράν, η οποία είναι εμφανής από επίσημες δηλώσεις και αναφορές από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, είναι σαφές ότι σημαντικά τμήματα της κοινωνίας των πολιτών και της ελίτ στην Τεχεράνη απαιτούν αντίποινα για την επίθεση αυτή. Σύμφωνα με ανώνυμες αναφορές των δυτικών μυστικών υπηρεσιών που επικαλούνται τα μέσα ενημέρωσης Bloomberg, μια τέτοια επίθεση είναι πολύ πιθανή.
Αλλά είναι επίσης πιθανό ότι αυτό ακριβώς θέλει να συμβεί η ισραηλινή κυβέρνηση, ελπίζοντας πως μια σπασμωδική ανάγκη για εκδίκηση - εκτός από τα συναισθήματα που προκαλεί η κατάσταση στη Γάζα - θα μπορούσε να εξαναγκάσει σε ένα στρατηγικό λάθος της ιρανικής κυβέρνησης, επιτρέποντας στο Ισραήλ να κάνει μια ύστατη προσπάθεια να εξασφαλίσει την υποστήριξη των ΗΠΑ για την στρατιωτική του προσπάθεια και την πολιτική επιβίωση του Νετανιάχου.