Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Την 1η Απριλίου, το Ισραήλ βομβάρδισε το διπλωματικό συγκρότημα του Ιράν στη Συρία, σκοτώνοντας επτά Ιρανούς στρατιωτικούς συμβούλους (συμπεριλαμβανομένων τριών ανώτερων διοικητών) και δύο Σύριους πολίτες. Τα αντίποινα του Ιράν άργησαν να έρθουν, αλλά σίγουρα ήρθαν: σχεδόν δύο εβδομάδες αργότερα, το βράδυ του Σαββάτου (13 Απριλίου), η επίθεση εξαπολύθηκε. Συμμετείχαν πάνω από 30 πύραυλοι κρουζ, 120 βαλλιστικοί πύραυλοι και 170 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και διήρκεσε περίπου πέντε ώρες. Οι εκρήξεις ακούστηκαν στην Ιερουσαλήμ, το Τελ Αβίβ και σε πόλεις σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ οι σειρήνες αεροπορικής επιδρομής ήχησαν σε περισσότερες από 700 τοποθεσίες. Τα περισσότερα βλήματα αναχαιτίστηκαν με επιτυχία, με τη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιορδανίας, η οποία κατέρριψε ορισμένους από τους πυραύλους. Μηδέν Ισραηλινοί σκοτώθηκαν και υπήρξαν κάποιες μικρές ζημιές σε στρατιωτικές υποδομές στο νότιο Ισραήλ.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν απάντησε στις 14 Απριλίου λέγοντας ότι "το Ισραήλ επέδειξε μια αξιοσημείωτη ικανότητα να υπερασπιστεί και να νικήσει ακόμη και πρωτοφανείς επιθέσεις, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα στους εχθρούς του πως δεν μπορούν να απειλήσουν αποτελεσματικά την ασφάλεια του Ισραήλ". Πρόσθεσε ότι θα "συντονίσει μια ενιαία διπλωματική απάντηση" στην ιρανική επίθεση - χωρίς όμως να κάνει καμία αναφορά σε στρατιωτική δράση.
Περαιτέρω ένδειξη πως μέχρι στιγμής η Ουάσινγκτον έχει καταφέρει να περιορίσει τη βούληση του Ισραήλ για πόλεμο είναι το γεγονός ότι ο Νετανιάχου φέρεται να εγκατέλειψε την ιδέα ενός χτυπήματος αντιποίνων κατά του Ιράν μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μπάιντεν. Ο τελευταίος επέμεινε πως το γεγονός ότι το Τελ Αβίβ αναχαίτισε σχεδόν το σύνολο των 300 πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών που εκτόξευσε εναντίον του η Τεχεράνη αποτελεί ήδη νίκη. Άλλοι μπορεί να το βλέπουν διαφορετικά βέβαια. Ο Γάλλος επιχειρηματίας Arnaud Bertrand το αποτύπωσε ως εξής:
"Το Ιράν κοινοποίησε τα σχέδιά του για το χτύπημά του 72 ώρες νωρίτερα σε όλους, συμπεριλαμβανομένης της Αμερικής (μέσω των Σαουδαράβων). Προοριζόταν να αναχαιτιστεί, μια απλή ερμηνευτική παράσταση, και παρ' όλα αυτά είχες 7 πυραύλους που διαπέρασαν τις άμυνες του Ισραήλ. Φανταστείτε τον αντίκτυπο που θα είχε ένα αιφνιδιαστικό χτύπημα. Νομίζω λοιπόν ότι το μήνυμα του Ιράν ήταν "δείχνουμε πως μπορούμε να σας χτυπήσουμε - αυτή τη φορά σας προειδοποιούμε εκ των προτέρων για να μπορέσετε να αμυνθείτε, αλλά την επόμενη φορά δε θα το κάνουμε"".
Ο Paul R. Pillar (συνεργάτης του Ινστιτούτου Quincy για την Υπεύθυνη Κρατική Επιχειρηματικότητα και του Κέντρου Πολιτικής Ασφάλειας της Γενεύης), στο άρθρο του στις 5 Απριλίου, επεσήμανε ότι, "φανταζόμενος [τι] θα γινόταν αν οι ρόλοι αντιστρέφονταν", μπορεί κανείς να αντιληφθεί πόσο οι ιρανικές αρχές πρέπει να αισθάνονται πιεσμένες να απαντήσουν με πλήρη ισχύ: "Αν το Ιράν είχε βομβαρδίσει μια πρεσβεία του Ισραήλ ή των Ηνωμένων Πολιτειών, μια βίαιη και θανατηφόρα απάντηση θα ήταν όχι απλώς αναμενόμενη αλλά και απαιτητή τόσο από τους πολιτικούς όσο και από το κοινό". Το "λαϊκό συναίσθημα", όπως το περιγράφει, μπορεί πράγματι να παίξει ρόλο στους υπολογισμούς των υπευθύνων λήψης αποφάσεων παντού - και στο Ισραήλ.
Σύμφωνα με τον Pillar, η επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ αιφνιδίασε και τους Ιρανούς ηγέτες και μετά από αυτό το επεισόδιο, η Τεχεράνη έχει επιδείξει υψηλό επίπεδο "αυτοσυγκράτησης" - εν μέρει λόγω της "στρατιωτικής κατωτερότητας του Ιράν έναντι του Ισραήλ ή των Ηνωμένων Πολιτειών και των βαθιών οικονομικών προβλημάτων τους".
Το παράδοξο της Παλαιστίνης είναι ότι ενώ οι Παλαιστίνιοι πολίτες σφαγιάζονται πράγματι εν μέσω μιας ανθρωπιστικής καταστροφής, το Ισραήλ με τη σειρά του δεν κερδίζει πραγματικά στρατιωτικά - για να μην αναφέρουμε πολιτικά και διπλωματικά. Ο πρωτοφανής βομβαρδισμός διπλωματικής αποστολής από το Ισραήλ δεν είναι απαραίτητα απλώς "μια ακόμη εκδήλωση της ανεξέλεγκτης εθνικής οργής που χαρακτηρίζει το Ισραήλ από την επιχείρηση της Χαμάς τον Οκτώβριο", όπως το θέτει ο Pillar. Μάλλον ξεχωρίζει ως μια σαφής προσπάθεια να προκληθεί μια ιρανική απάντηση και να εμπλακεί ο Αμερικανός υποστηρικτής του σε έναν περιφερειακό πόλεμο. Αυτό όμως δε λειτούργησε ακριβώς όπως είχε σχεδιαστεί. Κατά πάσα πιθανότητα, το Τελ Αβίβ είτε απέτυχε να "ειδοποιήσει" την Ουάσιγκτον για τον βομβαρδισμό του ιρανικού προξενείου είτε το έκανε με πολύ μικρή προειδοποίηση.
Σύμφωνα με τα λόγια του εμπειρογνώμονα: "η επίθεση ήταν μέρος μιας προσπάθειας κλιμάκωσης της διαφυγής του Ισραήλ από μια κατάσταση στην οποία ο διακηρυγμένος στόχος της "καταστροφής της Χαμάς" είναι ανέφικτος, η παγκόσμια απομόνωση του Ισραήλ εξαιτίας των ενεργειών του στη Γάζα γίνεται αναμφισβήτητη και ακόμη και η συνήθης αυτόματη υποστήριξη των ΗΠΑ έχει εμφανώς μαλακώσει. Για τον Νετανιάχου προσωπικά, η κλιμάκωση και η επέκταση του πολέμου, στο βαθμό που αυτό σημαίνει και τη συνέχισή του επ' αόριστον, είναι επίσης η μόνη προφανής ελπίδα του να αποφύγει τις πολιτικές και νομικές του δυσκολίες.”
Ουσιαστικά, ο Walt, με τη σειρά του, αιτιολογεί (στο προαναφερθέν κομμάτι) ότι προσφέροντας άνευ όρων αμερικανική υποστήριξη στους Ισραηλινούς υπάρχει έτσι μικρό κίνητρο για το Τελ Αβίβ να ασκήσει οποιαδήποτε αυτοσυγκράτηση. Ως εκ τούτου, όταν οι Αμερικανοί ζητούν αυτοσυγκράτηση, αγνοούνται από τους Ισραηλινούς. Το αποτέλεσμα είναι πως τώρα ακόμη και οι αμερικανικές αρχές αναγνωρίζουν ότι υπάρχει λιμός στην Παλαιστίνη. Με τη Γάζα κατεστραμμένη και πάνω από 30.000 Παλαιστίνιους να έχουν σκοτωθεί σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα (συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 12.000 παιδιών και βρεφών), δεν είναι περίεργο που το Ισραήλ αντιμετωπίζει κατηγορίες για γενοκτονία κατά τη διάρκεια ενός πολέμου που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως "φυσιολογικός". Μέχρι τον Οκτώβριο του 2023, ο αριθμός των παιδιών της Γάζας που σκοτώθηκαν ήταν ήδη μεγαλύτερος από τον αριθμό των θυμάτων των παιδιών κατά τη διάρκεια ολόκληρου του πρώτου έτους της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης, σύμφωνα με το Euro-Med Humans Rights Monitor (τώρα είναι έξι φορές μεγαλύτερος).
Υπήρξε πράγματι ένας ισραηλινο-ιρανικός "σκιώδης πόλεμος", ωστόσο τα αρχεία δείχνουν ότι τις περισσότερες φορές το εβραϊκό κράτος ξεκίνησε το μεγαλύτερο μέρος της βίας, ενώ το περσικό έθνος απάντησε κυρίως.
Τον Ιούλιο του 2022, έγραψα ότι ένας ισραηλινο-ιρανικός πόλεμος ήταν σχεδόν αναπόφευκτος τα επόμενα χρόνια - και πως οι Αμερικανοί δεν θα ήταν έτοιμοι να αποδεχτούν τις πιθανές παγκόσμιες επιπτώσεις ενός τέτοιου πολέμου, όσον αφορά την αποσταθεροποίηση και την απρόβλεπτη εξέλιξη - οι αμερικανικοί στόχοι είναι να περιορίσουν την Ισλαμική Δημοκρατία χωρίς να προχωρήσουν σε πόλεμο. Το πρόβλημα, ως συνήθως, είναι ότι το εβραϊκό κράτος έχει τις δικές του ανησυχίες και ατζέντες - για να μην αναφέρουμε το λαϊκό αίσθημα. Η Ουάσινγκτον μαθαίνει με το δύσκολο τρόπο πως το να είσαι προστάτης δε συνεπάγεται αυτόματα "υπακοή" ή προβλεψιμότητα από τον προστατευόμενό σου. Με άλλα λόγια, οι συγκρούσεις με "πληρεξούσιο" μπορεί να ξεφύγουν από τον έλεγχο. Εφοδιάζοντας και χρηματοδοτώντας άλλα έθνη (με ριζοσπαστικοποιημένες ηγεσίες), είτε στη Μέση Ανατολή είτε στην Ανατολική Ευρώπη, η Ουάσινγκτον παίζει ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr