 |
| pixabay / Clker-Free-Vector-Images |
Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Μετά από μια σπάνια τηλεφωνική συνομιλία την περασμένη εβδομάδα μεταξύ του Γάλλου υπουργού Άμυνας Sebastien Lecornu και του Sergei Shoigu, του Ρώσου ομολόγου του, η οποία αρχικά φάνηκε σαν ένα διπλωματικό σημάδι καλής θέλησης για κάποιο διάλογο, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας δήλωσε τη Δευτέρα ότι το Παρίσι δεν ενδιαφέρεται πλέον να συνομιλήσει με τη Μόσχα. Την περασμένη εβδομάδα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε πως τα ρωσικά σχόλια κατά τη διάρκεια της προαναφερθείσας τηλεφωνικής συνομιλίας ήταν "παράξενα και απειλητικά". Υποτίθεται ότι η Ρωσία είπε στη Γαλλία πως ελπίζει ότι οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες δεν είχαν εμπλακεί στην τρομοκρατική επίθεση στο Crocus City Hall στην περιοχή της Μόσχας.
Ο Γάλλος υπουργός Lecornu φέρεται να θέλησε να διαβιβάσει "χρήσιμες πληροφορίες" σχετικά με τις δολοφονίες της 22ας Μαρτίου στο πνεύμα της "μακράς παράδοσης συνεργασίας με τη Ρωσία για την τρομοκρατία". Υπάρχουν διαφορετικές μαρτυρίες σχετικά με το ποιος ακριβώς είπε τι, αλλά σε κάθε περίπτωση η Γαλλία, όπως και άλλες δυτικές δυνάμεις, διεξάγει σήμερα έναν πόλεμο δι' αντιπροσώπων εναντίον της Ρωσίας στην Ουκρανία και επιπλέον, οι ίδιες αυτές δυνάμεις έχουν παίξει βασικό ρόλο στην άνοδο της τρομοκρατικής ομάδας ISIS, η οποία είναι εχθρός της Ρωσίας στη Συρία και αλλού, όπως έγραψα. Επομένως, δεν είναι καθόλου περίεργο ότι οποιαδήποτε δυτική προσφορά συνεργασίας στο θέμα αυτό θα αντιμετωπιστεί με καχυποψία ή και εχθρότητα από τη Μόσχα.
Μετά την τηλεφωνική επικοινωνία, σε κάθε περίπτωση, η Ρωσία δήλωσε ότι "η ετοιμότητα για διάλογο σχετικά με την Ουκρανία σημειώθηκε" κατά τη διάρκεια της συνομιλίας - κάτι που η Γαλλία αρνείται.
Οι γαλλο-ρωσικές εντάσεις βρίσκονται σε άνοδο εδώ και αρκετό καιρό. Τον Φεβρουάριο, ο πρόεδρος Μακρόν πρότεινε (και στη συνέχεια μισοδιαψεύστηκε) να αναπτυχθούν δυτικά στρατεύματα στην Ουκρανία. Σύμφωνα με τη Le Monde στις 21 Φεβρουαρίου ο Μακρόν είπε σε μια χούφτα καλεσμένους: "σε κάθε περίπτωση, το επόμενο έτος, θα πρέπει να στείλω άνδρες στην Οδησσό". Στις 26 Φεβρουαρίου, αφού φιλοξένησε μια συνάντηση με αρκετούς δυτικούς ηγέτες, δήλωσε πως "θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται ώστε η Ρωσία να μην μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο", προσθέτοντας ότι "δεν πρέπει να αποκλείσουμε πως μπορεί να υπάρξει ανάγκη για ασφάλεια που στη συνέχεια να δικαιολογεί κάποια στοιχεία ανάπτυξης". Το σχόλιο αντικρούστηκε αμέσως από άλλους ηγέτες του ΝΑΤΟ και από δήλωση του Λευκού Οίκου.
Μπορεί κανείς να θυμηθεί ότι τον Ιούνιο του 2022, ο Γάλλος ηγέτης είχε επικριθεί από τους συμμάχους του για δήθεν "πολύ μαλακή στάση απέναντι στη Ρωσία". Επιπλέον, από το 2023, ο Μακρόν ήταν βασικός υποστηρικτής της ιδέας της "στρατηγικής αυτονομίας" - η οποία, σε πλήρη αντίθεση με τη σημερινή στάση του για τον Νέο Ψυχρό Πόλεμο, ακούγεται πολύ σαν μια ευρωπαϊκή απόδοση του μη-συμμαχικού προσανατολισμού του Παγκόσμιου Νότου. Τον Απρίλιο του 2023, ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε, σε συνέντευξή του, λίγο μετά τη συνάντησή του με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίν, ότι οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να είναι "οπαδοί της Αμερικής" και πως η ήπειρος πρέπει μάλλον να γίνει μια "τρίτη υπερδύναμη" μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, εστιάζοντας στην προώθηση της αμυντικής βιομηχανίας. Χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα, η οποία προκάλεσε αντιδράσεις, είπε μάλιστα ότι χωρίς "στρατηγική αυτονομία", οι Ευρωπαίοι θα γίνουν "υποτελείς" (των Αμερικανών).
Η ολοένα και πιο φιλοπόλεμη ρητορική του Μακρόν σήμερα, που πυροδοτεί και πάλι αντιπαραθέσεις, μπορεί να έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την προσπάθεια επίδειξης δύναμης, ενώ προετοιμάζεται για το σενάριο μιας προεδρίας Τραμπ) απέναντι στη γεωπολιτική κρίση που αντιμετωπίζει σήμερα το Παρίσι στην αφρικανική ήπειρο, με παράδειγμα τις καταστροφές στον Νίγηρα, το Μάλι και το Τσαντ. Πρόκειται για μια περιοχή όπου, πέρα από την στρατιωτική παρουσία, η Γαλλία ανταγωνίζεται τη Μόσχα για την επιρροή και την προβολή ήπιας ισχύος. Τα αντι-γαλλικά αισθήματα είναι στην πραγματικότητα σε άνοδο στην Αφρική, ενώ οι φιλορωσικές συμπεριφορές παραμένουν κληρονομιά της σοβιετικής εποχής: από την πρώιμη περίοδο της αποαποικιοποίησης στη δεκαετία του 1950, η Μόσχα υποστήριξε ένα μεγάλο μέρος των αφρικανικών αγώνων ανεξαρτησίας.
Πέρα από τη ρητορική, τόσο το φλερτ του Παρισιού με μια ανένταχτη στάση όσο και οι πιο πρόσφατες προτάσεις του για την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία περιορίζονται σοβαρά από τον ίδιο παράγοντα, δηλαδή το ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Η Γαλλία, όπως και η υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη, είναι πολύ εξαρτημένη από τον αμερικανό σύμμαχό της (ο οποίος είναι επίσης βιομηχανικός ανταγωνιστής της σε έναν πόλεμο επιδοτήσεων) και πολύ αποβιομηχανοποιημένη για να μπορέσει να χαράξει μια πραγματικά κυρίαρχη εξωτερική πολιτική. Επιπλέον, αν και η σχέση της με την ατλαντική συμμαχία ήταν πάντα τουλάχιστον περίπλοκη, η Γαλλία (και πάλι, όπως και η υπόλοιπη ΕΕ) είναι υπερβολικά μπλεγμένη στις δομές του ΝΑΤΟ για να επιδιώξει οποιαδήποτε ουσιαστική "στρατηγική αυτονομία".
Από την άλλη πλευρά, οι ίδιες δομές του ΝΑΤΟ, δηλαδή οι διατάξεις του άρθρου 5 (για τις επιθέσεις εναντίον ενός μέλους που είναι επιθέσεις εναντίον όλων) εμποδίζουν τη Γαλλία να αναπτύξει στρατεύματα στις πύλες της Ρωσίας. Κανείς δε θέλει προς το παρόν έναν παγκόσμιο θερμοπυρηνικό πόλεμο. Για την Ουάσινγκτον, έτσι κι αλλιώς, πάντα επρόκειτο για έναν πόλεμο φθοράς δι' αντιπροσώπων εναντίον της Ρωσίας. Με την "ουκρανική κόπωση" και τις παγκόσμιες εντάσεις να έχουν μετατοπιστεί στην Παλαιστίνη και την Ερυθρά Θάλασσα, τα στοιχήματα της Δύσης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, μετά τις αμερικανικές εκλογές, είναι προφανώς σε ένα σενάριο της Νότιας Κορέας "γη για ειρήνη" για την Ουκρανία. Και το Παρίσι, κατά πάσα πιθανότητα, θα ακολουθήσει αυτή τη γραμμή, ακόμη και αν ο Μακρόν επιλέξει να συνεχίσει να υιοθετεί έναν αμφιλεγόμενο φιλοπόλεμο τόνο για λόγους που δεν είναι ακόμη απολύτως σαφείς. Αυτού του είδους η ρητορική σε κάθε περίπτωση σίγουρα δεν ωφελεί και πολύ, από διπλωματικής άποψης.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr