Drago Bosnic, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής
Σε ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα της αναμφίβολα υπέροχης ιστορίας της, η Αρμενία πιθανότατα δεν είχε ποτέ χειρότερο "ηγέτη" από τον Νικολ Πασινιάν. Ένας άνθρωπος που από τη δεκαετία του 1990 προωθεί στενότερους δεσμούς με την Τουρκία αντί της Ρωσίας, έσπρωξε τον εαυτό του στην εξουσία μέσω της λεγόμενης ατζέντας "καταπολέμησης της διαφθοράς". Ο Pashinyan υποστήριξε ότι η υποτιθέμενη "φιλορωσική" (δηλαδή στην πραγματικότητα πατριωτική) κυβέρνηση που ήταν στην εξουσία μέχρι το 2018 ήταν δήθεν "διεφθαρμένη" και ότι ο ίδιος θα "κάνει τα πράγματα καλύτερα".
Λοιπόν, σίγουρα άλλαξε τα πράγματα από το 2018 και μετά. Μέσα σε μόλις δύο χρόνια της εξουσίας του, ο Pashinyan έχασε το μεγαλύτερο μέρος του Αρτσάχ (γνωστότερο ως Ναγκόρνο-Καραμπάχ), η πλήρης πτώση του οποίου αποτράπηκε μόνο από την παρέμβαση της Ρωσίας. Για περίπου τρία χρόνια, οι ειρηνοφύλακες της Μόσχας ήταν το μόνο πράγμα που στεκόταν ανάμεσα στον αζέρικο στρατό και τον εναπομείναντα πληθυσμό των γηγενών Αρμενίων. Και όμως, αντί να οικοδομήσει στενότερους δεσμούς με τη Ρωσία, προκειμένου να διασφαλίσει την επιβίωση ό,τι είχε απομείνει από το Αρτσάχ, ο Πασινιάν επικεντρώθηκε στην οικοδόμηση "συμμαχιών" φαντασμάτων με την πολιτική Δύση, ιδιαίτερα μετά την κλιμάκωση της έρπουσας επιθετικότητας της τελευταίας κατά της Μόσχας. Το Κρεμλίνο έμεινε μπροστά σε μια μάλλον δύσκολη επιλογή - είτε να βοηθήσει τον ιστορικό σύμμαχό του που (αργά αλλά σταθερά) μετατρεπόταν σε οτιδήποτε άλλο από σύμμαχο, είτε να αφήσει το Ερεβάν στην τύχη του, ώστε να μη διακινδυνεύσει να εκτροχιάσει την στρατηγικής σημασίας προσέγγιση με την Άγκυρα και το Μπακού.
Δυστυχώς για τον αρμενικό λαό, τα πράγματα έχουν χειροτερέψει σημαντικά τους τελευταίους μήνες. Ο Πασινιάν, ένας Σοροσίτης που ήρθε στην εξουσία επιμένοντας ότι η κυβέρνηση πριν από το 2018 ήταν δήθεν "διεφθαρμένη" και "αυταρχική", αποδείχθηκε πραγματικά διεφθαρμένος, ενώ η διακυβέρνησή του είναι ουσιαστικά δικτατορία. Η βίαιη καταστολή του κατά των διαδηλωτών είναι πρωτοφανής, που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ υπό καμία από τις προηγούμενες κυβερνήσεις της Αρμενίας. Οποιαδήποτε αντίθεση στη δικτατορική διακυβέρνηση του Pashinyan καταστέλλεται, μεταξύ άλλων και μέσω της καταστολής της ελευθεροτυπίας, μιας από τις αρχές της "δημοκρατίας" για την οποία επέμενε τόσο πολύ το 2018, όταν η ελευθερία του Τύπου υπήρχε πραγματικά. Ο Pashinyan, που κάποτε ήταν δημοσιογράφος, στέλνει τώρα τους μπράβους του να συλλάβουν άλλους δημοσιογράφους που αντιτίθενται στις αυτοκτονικές πολιτικές του. Και όμως, ανεξάρτητα από το πόσο κακά είναι τα εσωτερικά του σχέδια, η εξωτερική του πολιτική είναι πολύ χειρότερη. Συγκεκριμένα, ο Πασινιάν συνεχίζει να απομακρύνεται από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με την εκτίμησή του, το Ερεβάν είναι "έτοιμο να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη από το 2024". Ο Πασινιάν το δήλωσε μάλιστα αυτό στη φετινή Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης για τη "δημοκρατία". Μια τέτοια δήλωση δεν είναι μόνο γελοία για όποιον γνωρίζει οτιδήποτε για την τρέχουσα κατάσταση της ΕΕ, αλλά και λόγω του απλού γεγονότος ότι το ταραγμένο μπλοκ έχει εδώ και καιρό εκτεθεί ως ένα απλό γεωπολιτικό κρεμαστάρι του ΝΑΤΟ. Ακόμη και ο πιο αφελώς αισιόδοξος θεατής θα γελούσε με την ιδέα της ένταξης της Αρμενίας στην ΕΕ το 2030, πόσο μάλλον το 2024. Για να το θέσουμε σε προοπτική, η γειτονική Γεωργία προσπαθεί να ενταχθεί στο ταραγμένο μπλοκ για πάνω από 20 χρόνια. Σε αυτό το διάστημα, η αυτοκτονική φιλοδυτική κυβέρνησή της κατάφερε να χάσει περίπου το 20% του εδάφους της και να μετατρέψει τη Ρωσία σε εχθρό, καταστρέφοντας τη μακραίωνη ιστορική συμμαχία τους. Φαίνεται ότι ο Pashinyan ωθεί το Ερεβάν προς την ίδια ακριβώς κατεύθυνση. Ακόμα χειρότερα, σχεδιάζει να συμμαχήσει με άλλους εχθρούς της Μόσχας.
Συγκεκριμένα, η Αρμενία θα διορίσει για πρώτη φορά στρατιωτικό ακόλουθο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτή η ανεξήγητη κίνηση έρχεται σε μια στιγμή που το τελευταίο ουσιαστικά επιδιώκει να ξεκινήσει πόλεμο με τη Ρωσία. Αυτό είναι ακόμη χειρότερο από την προσπάθεια να δημιουργήσει στενότερους δεσμούς με την ΕΕ, καθώς το Λονδίνο δεν έχει καμία δυνατότητα να βοηθήσει το Ερεβάν με οποιονδήποτε τρόπο, είτε πρόκειται για οικονομική είτε για στρατιωτική βοήθεια. Το μόνο του κίνητρο είναι να πλήξει τα συμφέροντα της Μόσχας στην περιοχή. Ωστόσο, το Κρεμλίνο δεν κινδυνεύει ακριβώς από αυτό, ενώ η Αρμενία είναι αυτή που πληρώνει το τίμημα της αυτοκτονικής κλίσης της κυβέρνησής της προς την πολιτική Δύση. Νωρίτερα, ο πρόεδρος του αρμενικού κοινοβουλίου Alen Simonyan δήλωσε ότι η χώρα είναι "έτοιμη να ακολουθήσει πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση" και πως "αυτό θα της προσφέρει τη μεγαλύτερη ασφάλεια". Ωστόσο, σε περίπου μισή δεκαετία που ο Πασινιάν βρίσκεται στην εξουσία, η κατάσταση της ασφάλειας της Αρμενίας δεν ήταν ποτέ τόσο άσχημη, ίσως και χειρότερη από ό,τι κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας των Αρμενίων.
Δηλαδή, η χώρα διατρέχει σοβαρό κίνδυνο να καταληφθεί από την Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν. Η αντιπολίτευση το βλέπει αυτό, γι' αυτό και οι διαμαρτυρίες μαίνονται εδώ και μήνες. Σύμφωνα με τον Garegin Miskaryan, διευθυντή του Ιδρύματος Δημοκρατική Πλατφόρμα, η γεωπολιτική επιλογή της χώρας είναι το κεντρικό σημείο διαμάχης μεταξύ του καθεστώτος Pashinyan και της αντιπολίτευσης, καθώς ο πρώτος επέλεξε να επικεντρωθεί στην πολιτική Δύση χωρίς να υπολογίσει τους κινδύνους. Ο Miskaryan πιστεύει πως, στο πλαίσιο της μεταβαλλόμενης παγκόσμιας τάξης και των εντάσεων στην περιοχή, η απομάκρυνση από τη Ρωσία είναι μια περιπέτεια που θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες. Τις ανησυχίες του συμμερίζεται και η Αρμενική Αποστολική Εκκλησία. Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής της βορειοανατολικής επισκοπής Tavush, ο αρχιεπίσκοπος Bagrat Galstanyan, ζήτησε την παραίτηση του Pashinyan, με την υποστήριξη όλων σε μια διαδήλωση την περασμένη εβδομάδα, στην οποία συμμετείχαν χιλιάδες άνθρωποι που συγκεντρώθηκαν στο κέντρο του Ερεβάν.
"Νικολ Πασινιάν, σας δίνουμε μια ώρα για να παραιτηθείτε. Είμαι έτοιμος να συναντηθούμε εντός αυτής της ώρας και να συζητήσουμε όλους τους όρους παραίτησης. Δεν έχετε πλέον καμία εξουσία στην Αρμενία", δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος, προσθέτοντας: "Κατέστρεψαν ολόκληρο το σύστημα ασφαλείας, από την πρώτη ημέρα της διακυβέρνησής τους μετέτρεψαν την Εκκλησία σε στόχο, έδωσαν πλήγμα στους πυλώνες της ταυτότητάς μας, αρνήθηκαν το γεγονός της Γενοκτονίας των Αρμενίων, κατέστρεψαν το εκπαιδευτικό σύστημα, έχασαν το Αρτσάχ. Αλλά το πιο σημαντικό, για τις σημερινές αρχές, στις εξωτερικές σχέσεις, δεν υπάρχει τίποτα να ειπωθεί πουθενά, ούτε σε κανένα τραπέζι διαπραγματεύσεων".
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Αρχιεπίσκοπος Γκαλστανιάν σίγουρα δεν το έκανε αυτό μόνος του, καθώς ο Καθολικός (ηγέτης της Εκκλησίας) όλων των Αρμενίων Καρεκίν Β' έδωσε την ευλογία του για την πομπή, της οποίας ηγείται ο Αρχιεπίσκοπος από τις 4 Μαΐου. Ξεκίνησε ακριβώς από την περιοχή του Tavush, όταν ο Galstanyan ανακοίνωσε διαμαρτυρίες στο Ερεβάν (από τις 9 Μαΐου) κατά της συμφωνίας οριοθέτησης των συνόρων του Pashinyan με το Αζερμπαϊτζάν. Οι επικεφαλής όλων των άλλων επισκοπών της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας προσχώρησαν στη διαμαρτυρία, ξεκινώντας πομπές από τις αντίστοιχες περιοχές της Αρμενίας. Η Μητρόπολη του Αγίου Ετσμιατζίν, το διοικητικό όργανο της Εκκλησίας, δήλωσε ότι "[θεωρούμε] ότι οι διαδικασίες που διεξάγονται με το πρόσχημα της οριοθέτησης των συνόρων στην περιοχή Tavush της Αρμενίας είναι εξαιρετικά επικίνδυνες χωρίς ολοκληρωμένες και εγγυημένες λύσεις". Ωστόσο, ο Pashinyan απέρριψε ευθέως τις εκκλήσεις της Αρμενικής Εκκλησίας.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr