 |
| ΑΡ - J. Scott Applewhite |
Atul Kumar Mishra - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Είναι πλέον ολοφάνερο ότι η παραπαίουσα πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας δεν μπορεί να διασωθεί απλώς ανοίγοντας τη στρόφιγγα της δυτικής βοήθειας. Γιατί, λοιπόν, η ελίτ της Ουάσινγκτον αντιμετώπισε το πακέτο βοήθειας των 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων ως ένα είδος μαγικού ραβδιού για την αποτροπή της επικείμενης κρίσης;
Τα περισσότερα από τα χρήματα, άλλωστε, δεν θα φτάσουν καν στην Ουκρανία- προορίζονται να γεμίσουν το εξαντλημένο οπλοστάσιο των ΗΠΑ. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτό ήταν ένα βασικό σημείο πώλησης του νομοσχεδίου - μια εγχώρια οικονομική ώθηση. Αλλά η ενίσχυση της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας δεν πρόκειται να βοηθήσει τον ταλαιπωρημένο στρατό της Ουκρανίας σύντομα. Ακόμα και μετά από μια τεράστια προσπάθεια παραγωγής, οι ΗΠΑ παράγουν 28.000 βλήματα πυροβολικού 155 χιλιοστών το μήνα, χωρίς όλα αυτά να πηγαίνουν στην Ουκρανία. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία παράγει περίπου 250.000 βλήματα μηνιαίως και εκτοξεύει κατά μέσο όρο 10.000 βλήματα την ημέρα.
Αυτό δε σημαίνει καν ότι το Κίεβο αντιμετωπίζει την καταστροφική έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και την ανεξέλεγκτη διαφθορά, τα οποία αποκαλύφθηκαν έντονα από τις πρόσφατες προόδους της Ρωσίας. Το Κίεβο έχει εγκλωβιστεί σε ένα όλο και πιο απελπισμένο παιχνίδι του whack-a-mole, αναπτύσσοντας τις κατακερματισμένες και υπερεκτεταμένες δυνάμεις του για να επιδιορθώσει τις γραμμές του μετώπου. Η έλλειψη οχυρώσεων γύρω από το Χάρκοβο, η οποία επικρίνεται ακόμη και από τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης, αναδεικνύει τα μακροχρόνια ζητήματα διαφθοράς.
Γιατί, λοιπόν, πίστεψε κανείς πως τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια θα άλλαζαν τα δεδομένα για το Κίεβο; Η απάντηση κρύβεται στην ομίχλη της χάραξης πολιτικής της Ουάσινγκτον, όπου κυριαρχούν η μαγική σκέψη και οι πολιτικές επιταγές. Για όσους πίστευαν ειλικρινά ότι τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια θα άλλαζαν τις ισορροπίες του πολέμου, ήταν μαγική σκέψη. Για εκείνους που εκμεταλλεύονται τους πολιτικούς ανέμους και προσποιούνται ότι υποστηρίζουν την Ουκρανία σαν μίμος παγιδευμένος σε ένα αόρατο κουτί, ήταν πολιτική αναγκαιότητα. Συχνά, είναι και τα δύο, με ένα θολό όριο μεταξύ των δύο.
Η μαγική σκέψη είναι σύμπτωμα μιας παρακμάζουσας δύναμης που δεν έχει ακόμη αντιμετωπίσει την παρακμή της. Είναι επίσης μια περίοδος περιορισμένης δράσης. Στο παρελθόν, η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να έχει επιλύσει μια κρίση όπως η Ουκρανία με επιδέξια διπλωματία ή με έναν ισχυρό πόλεμο δι' αντιπροσώπων, υποστηριζόμενο από βιομηχανική και στρατιωτική ισχύ. Τώρα, οι ΗΠΑ εμφανίζονται ανίκανες για εξελιγμένη διπλωματία και η βιομηχανική τους βάση έχει μαραθεί μετά από δεκαετίες offshoring και χρηματιστικοποίησης. Έχοντας συνηθίσει να πολεμάει εξεγέρσεις, τώρα παλεύει με την έννοια του πολέμου μεταξύ ομοτίμων. Το καλύτερο που μπορεί να συγκεντρώσει είναι βαρύς λογαριασμός βοήθειας. Όταν το μόνο που έχεις είναι ένα σφυρί, κάθε πρόβλημα μοιάζει με καρφί. Όταν το μόνο που έχεις είναι μια πρέσα εκτύπωσης δολαρίων, κάθε πρόβλημα φαίνεται να λύνεται με μια έγχυση μετρητών - ακόμη και αν δεν είναι σαφές τι θα αγοράσουν τα χρήματα.
Αυτό μας φέρνει σε ένα ενδιαφέρον σημείο: την πίστη στην παντοδυναμία του χρήματος. Όχι απαραίτητα μια ειλικρινής πεποίθηση - έχει απομείνει καμία ειλικρινής πεποίθηση στην Ουάσινγκτον; - αλλά μια βαθιά ριζωμένη νοοτροπία. Είναι ένα πλαίσιο που θυμίζει την προσέγγιση των χρηματοπιστωτικών κρίσεων. Η συζήτηση για τη βοήθεια προς την Ουκρανία μπορεί να θεωρηθεί ως οικονομική διάσωση. Η Ουκρανία, το πολύ μεγάλο για να αποτύχει ίδρυμα, βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης και η διάσωση είναι απαραίτητη. Οι ιδιοκτήτες της τράπεζας μπορεί να είναι απατεώνες, αλλά οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ανησυχούν περισσότερο για ένα spread που ξαφνικά στράφηκε εναντίον της τράπεζας - υποτίθεται ότι διαπραγματεύεται στο 1:1, αλλά τώρα έχει εκτοξευθεί στο 1:10 (η αναλογία πυρών πυροβολικού μεταξύ ουκρανικών και ρωσικών δυνάμεων). Ένα πακέτο διάσωσης ύψους 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων προορίζεται να σβήσει τις φωτιές και να ηρεμήσει τις αγορές.
Ο Zoltan Poszar, ο γνωστός πρώην επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της Credit Suisse, παρατήρησε πώς κάποιοι άνθρωποι προσεγγίζουν τα προβλήματα ρίχνοντας απλώς χρήματα σε αυτά. Το 2021, όταν ο πληθωρισμός σήκωσε κεφάλι, ο Poszar σημείωσε ότι πολλοί στη Wall Street δεν είχαν ιδέα πώς να το σκεφτούν. Σχεδόν όλοι ήταν πολύ νέοι για να θυμούνται την τελευταία σοβαρή έξαρση του πληθωρισμού τη δεκαετία του 1980. Είδαν την έξαρση του πληθωρισμού ως άλλο ένα θέμα που εμφανιζόταν στις οθόνες τους στο Bloomberg, το οποίο θα μπορούσε να λυθεί με το να ρίχνουν ισολογισμούς σε αυτό. Ο Poszar εξήγησε ότι οι διαμορφωτικές εμπειρίες για τους σημερινούς παίκτες της Wall Street είναι η ασιατική χρηματοπιστωτική κρίση του 1998, η Μεγάλη Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2008, κάποιες εκρήξεις spreads από το 2015 και μετά και η πανδημία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, αντλήθηκε χρήμα και οι διαταραχές εξαφανίστηκαν.
Ο Poszar κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σημερινή γενιά των διαχειριστών κεφαλαίων και των εμπόρων έχει αντιμετωπίσει μόνο προβλήματα που θα μπορούσαν να επιλυθούν -ή τουλάχιστον να κρυφτούν- με την προσθήκη χρημάτων, είτε μέσω ενός δανείου έκτακτης ανάγκης είτε μέσω ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτή η υπεραπλούστευση αποτυπώνει την ουσία του κυρίαρχου μοτίβου σκέψης. Ωστόσο, ο πληθωρισμός του 2021 ήταν ένα διαφορετικό θηρίο, αδιαπέραστο από τις ενέσεις χρήματος ή τις αυξήσεις των επιτοκίων. Αυτό το άγνωστο πρόβλημα ανέδειξε τους περιορισμούς του συνηθισμένου εγχειριδίου.
Ο Τίμοθι Γκάιτνερ, πρώην επικεφαλής της Fed της Νέας Υόρκης και υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ από το 2009, μίλησε για την αντιμετώπιση των χρηματοπιστωτικών κρίσεων «βάζοντας πολλά χρήματα στο παράθυρο» και χρησιμοποιώντας «συντριπτική δύναμη» για να εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη της αγοράς. Αυτό το μάθημα από το 2008 έγινε ορθοδοξία για τις επόμενες κρίσεις. Η πίεση στην αγορά κρατικών ομολόγων τον Μάρτιο του 2020 και οι χρεοκοπίες της First Republic Bank, της Silicon Valley Bank και της Signature Bank το 2023 προκάλεσαν έντονη ρυθμιστική αντίδραση.
Οι αγορές καθοδηγούνται από το συναίσθημα και η αφήγηση μπορεί να είναι εξίσου σημαντική με την ουσία. Η τέχνη της αντιμετώπισης μιας χρηματοπιστωτικής κρίσης περιλαμβάνει τόσο τη χρηματοδότηση όσο και τη διαμόρφωση του συναισθήματος. Η προσέγγιση του Γκάιτνερ φαίνεται ότι έχει διεισδύσει στη χάραξη πολιτικής των ΗΠΑ στην Ουκρανία, εκδηλώνοντας μια ατελείωτη σειρά από «ισχυρά μηνύματα» και συμβολικές χειρονομίες με μεγαλύτερη αξία δημοσίων σχέσεων παρά στρατιωτικό όφελος. Το πακέτο βοήθειας ύψους 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων παρουσιάστηκε ως ένας τρόπος «καθησυχασμού της αγοράς».
Τα αδιάκοπα «ισχυρά μηνύματα» από την Ουάσινγκτον μπορούν επίσης να θεωρηθούν ως μια προσπάθεια διατήρησης της αμερικανικής αποτροπής. Μόλις εγκαθιδρυθεί, η αποτροπή είναι φθηνή στη διατήρηση αλλά δαπανηρή στην επαναφορά της. Η αποτροπή και η διαχείριση των ζωωδών πνευμάτων είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, που και οι δύο προσπαθούν να κλείσουν το χάσμα μεταξύ πραγματικότητας και αντίληψης.
Ο Max Bergmann, αναλυτής στο έγκυρο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, τόνισε τη σημασία του ηθικού σε άρθρο του πριν από την ψηφοφορία στο Κογκρέσο για το πακέτο βοήθειας. Πίστευε ότι η ψήφιση της συμπληρωματικής βοήθειας θα ενίσχυε το ηθικό της Ουκρανίας και θα υπονόμευε το ρωσικό, κλονίζοντας ενδεχομένως το ρωσικό πολιτικό σύστημα. Η θέση του Μπέργκμαν φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με την αρχή της «αξιόπιστης δέσμευσης» του Γκάιτνερ, δείχνοντας πόσο βαθιά αυτή η σκέψη έχει διαπεράσει τη λήψη αποφάσεων στην Ουάσινγκτον.
Συνοπτικά, η προσέγγιση της Ουάσινγκτον στην Ουκρανία αντανακλά ένα ευρύτερο πρότυπο σκέψης που έχει εμπεδωθεί από την κυρίαρχη χρηματοπιστωτική βιομηχανία της. Το κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής, το Κογκρέσο και η Wall Street μοιράζονται έναν παρόμοιο νοητικό χάρτη, καθοδηγούμενοι από την πεποίθηση ότι το χρήμα και η αφήγηση μπορούν να λύσουν σχεδόν κάθε πρόβλημα. Όπως έγραψε ο Shelley, οι ποιητές είναι οι «μη αναγνωρισμένοι νομοθέτες του κόσμου». Σήμερα, όπως φαίνεται, οι μη αναγνωρισμένοι νομοθέτες είναι οι τραπεζίτες και οι σύμμαχοί τους στην Ουάσιγκτον, με την Ουκρανία να μαθαίνει με τον δύσκολο τρόπο ότι η νίκη σε έναν πόλεμο απαιτεί περισσότερα από χρήματα και δημόσιες σχέσεις.