 |
| pexels / Aref Sarkhosh |
Anushka Gupta - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Η προσέγγιση του Μπάιντεν για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν έχει αποτύχει, χωρίς ούτε η επιθετικότητα ούτε ο κατευνασμός να αποφέρουν αποτελέσματα, καθώς η Τεχεράνη παραμένει ιδιαίτερα εχθρική προς τις ΗΠΑ. Η Μέση Ανατολή αντιμετωπίζει αυξανόμενη αστάθεια, με το Ισραήλ, μια αδήλωτη πυρηνική δύναμη, να εμπλέκεται σε σύγκρουση με τη Χαμάς, η οποία υποστηρίζεται από το Ιράν - ένα έθνος που βρίσκεται στα πρόθυρα να γίνει και το ίδιο πυρηνική δύναμη. Η προοπτική πυρηνικής εχθρότητας μεταξύ Ισραήλ και Ιράν αυξάνεται.
Τα ζητήματα αυτά δεν αναδεικνύουν μόνο τις αποτυχίες της εξωτερικής πολιτικής του Μπάιντεν, αλλά σηματοδοτούν επίσης μια ευρύτερη παρακμή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Μια πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) προκάλεσε νέες ανησυχίες σχετικά με την αποτυχία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Η έκθεση αποκάλυψε σημαντική αύξηση του αποθέματος εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν, ξεπερνώντας τα όρια που είχαν τεθεί από την πυρηνική συμφωνία του 2015, γεγονός που αναζωπύρωσε τους φόβους για τις πυρηνικές προθέσεις του Ιράν.
Η έκθεση του ΙΑΕΑ υπογράμμισε μια κρίσιμη εξέλιξη: Το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν αυξήθηκε σημαντικά τους τελευταίους μήνες. Από τον Φεβρουάριο, το απόθεμα του Ιράν έχει αυξηθεί κατά 1.489,8 λίβρες, υπερβαίνοντας κατά πολύ το όριο των 661 λιβρών που είχε τεθεί από την πυρηνική συμφωνία του 2015. Ειδικότερα, το Ιράν διαθέτει τώρα περίπου 313,2 λίβρες ουρανίου εμπλουτισμένου στο 60%, το οποίο είναι κοντά σε επίπεδα οπλικού βαθμού. Αν και τα ακριβή στοιχεία συζητούνται, καθώς ο ΙΑΕΑ έχει αποκλειστεί από τις επιθεωρήσεις μετά τον Σεπτέμβριο του 2023, η τάση δείχνει ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν πλησιάζει στην ολοκλήρωσή του.
Η διεθνής κοινότητα παραμένει βαθιά διχασμένη ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης των πυρηνικών δραστηριοτήτων του Ιράν. Χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ θεωρούν το πρόγραμμα του Ιράν ως μια κρυφή προσπάθεια ανάπτυξης πυρηνικών όπλων και έχουν ταχθεί υπέρ αυστηρών κυρώσεων για την πλήρη διακοπή του, διατηρώντας παράλληλα τα δικά τους οπλοστάσια. Αντίθετα, χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα υποστηρίζουν πως οι πυρηνικές προσπάθειες του Ιράν είναι για ειρηνικούς σκοπούς, όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, και έχουν αντιταχθεί στα σκληρά μέτρα.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ συμβάλλει σε αυτό. Οι κυρώσεις «μέγιστης πίεσης» της κυβέρνησης Τραμπ είχαν ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία του Ιράν και στο πυρηνικό του πρόγραμμα. Η κυβέρνηση Μπάιντεν, ωστόσο, υιοθέτησε μια πιο επιεική προσέγγιση, η οποία στόχευε στην αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 μετά την αποχώρηση του Τραμπ, παρόλο που το Ιράν είχε χάσει το ενδιαφέρον του για την JCPOA. Αυτή η αλλαγή παρείχε ακούσια στο Ιράν κάποια περιθώρια ανάσας. Η πολιτική του Μπάιντεν μετατοπίστηκε από τη μέγιστη πίεση στον κατευνασμό, συμπεριλαμβανομένης της αποδέσμευσης 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων μη δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων για το Ιράν. Ήταν λάθος εκτίμηση της ομάδας του Μπάιντεν να υποθέσει ότι το Ιράν θα χρησιμοποιούσε αυτά τα κεφάλαια αποκλειστικά για «ανθρωπιστικούς σκοπούς».
Η νεοαποκτηθείσα οικονομική ευελιξία φέρεται να επέτρεψε στο Ιράν να ενισχύσει τις πυρηνικές δραστηριότητές του, από τις οποίες υποστήριζε μαχητικές ομάδες στην περιοχή. Οι ομάδες αυτές έχουν συνδεθεί με επιθέσεις εναντίον αμερικανικών στόχων, του Ισραήλ και άλλων κρίσιμων υποδομών, αποσταθεροποιώντας περαιτέρω μια ήδη ασταθή περιοχή. Μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος που διαπράχθηκε από υποστηριζόμενους από το Ιράν μαχητές έπληξε μια αμερικανική στρατιωτική βάση στη βορειοανατολική Ιορδανία, που βρίσκεται επισφαλώς κοντά στα σύνορα με τη Συρία, είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρεις Αμερικανοί και να τραυματιστούν τουλάχιστον 25 άλλοι. Το περιστατικό λειτούργησε ως μια έντονη υπενθύμιση της φθίνουσας ισχύος των ΗΠΑ. Το Ιράν εξαπέλυσε επίσης άμεση πυραυλική επίθεση κατά του Ισραήλ, σηματοδοτώντας την άμεση αντιπαράθεσή του με το Ισραήλ και τους συμμάχους του.
Η διεθνής κοινότητα, ιδίως οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι, απογοητεύεται όλο και περισσότερο από την κατάσταση. Βλέπουν ότι η αμερικανική προσέγγιση στερείται σαφούς στρατηγικής και ενδεχομένως υπονομεύει τις προσπάθειες για τον περιορισμό των πυρηνικών φιλοδοξιών του Ιράν για τις δικές της εκλογές. Η απογοήτευση σιγοβράζει καθώς αντιλαμβάνονται πως η αμερικανική προσέγγιση απέναντι στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι γεμάτη ασυνέπειες και στερείται μιας συνεκτικής μακροπρόθεσμης στρατηγικής. Καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν δίνει προτεραιότητα στην εσωτερική πολιτική έναντι της αποφασιστικής δράσης.
Η μελλοντική πορεία του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν παραμένει αβέβαιη. Η συνεχιζόμενη αδράνεια ή η λανθασμένη δράση θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω εμπλουτισμό και σε μια πιθανή κούρσα εξοπλισμών στη Μέση Ανατολή. Ο Μπάιντεν πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η περιφερειακή ασφάλεια πρέπει να υπερισχύει της προσωπικής πολιτικής, καθώς ένα πυρηνικό Ιράν θα επιδεινώσει τις εντάσεις με την αδήλωτη πυρηνική δύναμη, το Ισραήλ, στην περιοχή.