 |
| facebook.com/LindseyGrahamSC/ |
Ο Αμερικανός γερουσιαστής Lindsey Graham, ένας αξιόπιστα φιλοπόλεμος Ρεπουμπλικανός που αγαπά τις προκλητικές δηλώσεις, προκάλεσε νέα αναστάτωση λέγοντας δυνατά το ήσυχο κομμάτι. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εκπομπή "Face the Nation" του CBS, ο Γκράχαμ υποστήριξε ότι η Ουάσινγκτον δεν πρέπει να επιτρέψει στη Ρωσία να κερδίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία λόγω των πλούσιων κοιτασμάτων κρίσιμων ορυκτών στο έδαφος της Ουκρανίας, τα οποία αξίζουν 10 έως 12 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον γερουσιαστή.
Του Tarik Cyril Amar, ιστορικού από τη Γερμανία που εργάζεται στο
Πανεπιστήμιο Koç της Κωνσταντινούπολης, με αντικείμενο τη Ρωσία, την
Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη, την ιστορία του Β' Παγκοσμίου
Πολέμου, τον πολιτισμικό Ψυχρό Πόλεμο και την πολιτική της μνήμης - RUSSIA TODAY / Παρουσίαση Freepen.gr
Συγκεκριμένα, ο Γκράχαμ προέβαλε τρεις ισχυρισμούς: Πρώτον, πως ο ρωσικός έλεγχος αυτού του "χρυσωρυχείου" θα πλούτιζε τη Μόσχα και θα της επέτρεπε να μοιραστεί τα εξορυσσόμενα ορυκτά με την Κίνα- δεύτερον, ότι η Ουκρανία, αν διατηρήσει τον έλεγχό τους, θα μπορούσε να γίνει "η πλουσιότερη χώρα σε όλη την Ευρώπη" και "ο καλύτερος επιχειρηματικός εταίρος που ονειρευτήκαμε ποτέ"- και, τρίτον, ότι ως εκ τούτου η έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία είναι "πολύ μεγάλη υπόθεση". Πράγματι, σύμφωνα με τον Γκράχαμ, το διακύβευμα είναι τόσο υψηλό που οι ΗΠΑ πρέπει να βοηθήσουν το Κίεβο να κερδίσει "έναν πόλεμο που δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε".
Υπήρχαν και άλλες εντυπωσιακές δηλώσεις σε αυτή τη συνέντευξη, αλλά είναι αυτό το απόσπασμα που έχει προσελκύσει τη μεγαλύτερη προσοχή και καταδίκη: Ο Γκράχαμ, επισημαίνουν οι επικριτές, αποκάλυψε αυτό που οι Hindustan Times, για παράδειγμα, αποκαλούν "τον πραγματικό λόγο για τον οποίο οι ΗΠΑ βοηθούν την Ουκρανία". Αυτός ο λόγος, όπως αποδεικνύεται, είναι εμπορικός, εγωιστικός και στρατηγικός. Αυτά για όλη αυτή τη συζήτηση για την "αντιπροσωπεία" του Κιέβου, τη "δημοκρατία" και την "ελευθερία".
Η Ουκρανία, για τις ΗΠΑ, είναι ένα περιουσιακό στοιχείο που θα χρησιμοποιηθεί - και θα εξαντληθεί - σε ένα πολύ μεγαλύτερο, παγκόσμιο γεωπολιτικό παιχνίδι, ή για να είμαστε ακριβείς μια συλλογή περιουσιακών στοιχείων: Εκτός από μια στρατηγική τοποθεσία, κρίσιμα ορυκτά, χώμα μαύρης γης και λίγο φυσικό αέριο, υπάρχουν, φυσικά, και άνθρωποι. Ο Γκράχαμ έχει επίσης στο ενεργητικό του να ζητά μεγαλύτερη στρατιωτική επιστράτευση στην Ουκρανία. Είναι επίσης διαβόητος για το σχόλιό του τον Μάιο του 2023, σε συνομιλία με τον Βλαντιμίρ Ζελένσκι, ότι "οι Ρώσοι πεθαίνουν" στον πόλεμο, ενώ η αμερικανική βοήθεια ήταν τα "καλύτερα χρήματα που έχουμε ξοδέψει ποτέ". Πέρα από τη γενική κακία του υπερήφανου βάναυσου τρόπου σκέψης του Γκράχαμ, για να "πεθάνουν" αυτοί οι Ρώσοι, πρέπει φυσικά να πεθάνουν και πολλοί Ουκρανοί. Ο Ζελένσκι δεν φάνηκε να ενοχλείται.
Οι επικριτές του Γκράχαμ έχουν, φυσικά, δίκιο. Αλλά οι περισσότεροι από αυτούς, υποψιάζομαι, θα αναγνώριζαν επίσης πως δεν υπάρχει τίποτα το εκπληκτικό ή μοναδικό εδώ. Στην ουσία, η δήλωση του γερουσιαστή είναι απλώς μια μορφή ωμής ειλικρίνειας: Ενώ είναι προκλητικά ξεδιάντροπος για την ψυχρή και μισθοφορική προσέγγισή του στην πολιτική, αντιπροσωπεύει τη νοοτροπία της ελίτ της Ουάσιγκτον. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχει επίσης κάτι βαθιά παραπλανητικό στη θέση του, αν και με λιγότερο προφανείς τρόπους. Ας προσπαθήσουμε να διαχωρίσουμε την κυνική ειλικρίνεια από την επίμονη ανεντιμότητα.
Αδιαφορώντας για τους συγκεκριμένους αριθμούς του, ο Graham έχει δίκιο ότι, σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η Ουκρανία διαθέτει σημαντικά αποθέματα κρίσιμων ορυκτών, και δεν υπάρχει αμφιβολία πως αυτές οι πρώτες ύλες έχουν μεγάλη σημασία. Σε γενικές γραμμές, ο όρος αναφέρεται σε "στοιχεία που είναι απαραίτητα για την παραγωγή των τσιπ και των μπαταριών που βρίσκονται σε συσκευές υψηλής τεχνολογίας, όπως τα smartphones και οι φορητοί υπολογιστές" και "για την κατασκευή τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως οι ανεμογεννήτριες, τα ηλεκτρικά οχήματα και τα ηλιακά πάνελ". Ταυτόχρονα, η παγκόσμια προμήθεια πολλών κρίσιμων ορυκτών είναι περίπλοκη επειδή είναι συγκεντρωμένα σε περιορισμένες τοποθεσίες, γεγονός που τα καθιστά αντικείμενα γεωπολιτικής. Πετρέλαιο 2.0, αν θέλετε.
Η σημασία αυτών των ουσιών για τις ΗΠΑ, για παράδειγμα, είναι τόσο μεγάλη που ο υπουργός Ενέργειας της χώρας έχει καταρτίσει έναν ακριβή κατάλογο 50 ορυκτών που θεωρούνται "κρίσιμα" (που ως επί το πλείστον επικαλύπτονται από έναν δεύτερο κατάλογο 18 "κρίσιμων υλικών για την ενέργεια"). Ορμώμενη από την επιθυμία της να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα, η ΕΕ έχει επίσης δείξει έντονο ενδιαφέρον για τα κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας, τα οποία βρίσκονται στον πυρήνα της επίσημης στρατηγικής εταιρικής σχέσης της με το Κίεβο για τις πρώτες ύλες, η οποία ιδρύθηκε επίσημα το 2021.
Από το 2022, η Ουκρανική Γεωλογική Υπηρεσία συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, για να καταγράψει και να ψηφιοποιήσει, στην ουσία, τα ουκρανικά κοιτάσματα για τους δυτικούς επενδυτές.
Οι κανόνες της Ουκρανίας για τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων έχουν "απλοποιηθεί" για το σκοπό αυτό, δηλαδή, πιθανότατα, χαλαρώσει. Το 2024, η ΕΕ παγίωσε αυτές τις εργασίες με την πράξη της για τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Ταυτόχρονα, ακόμη και παρά τον συνεχιζόμενο πόλεμο, διεθνείς επενδυτές από τη Δύση έχουν ήδη κάνει ουρά, μεταξύ άλλων από την Αυστραλία. Πράγματι, είναι μια αμερικανο-ουκρανική επιχείρηση, ο όμιλος BGV, "που έχει το μεγαλύτερο και πιο ποικιλόμορφο μερίδιο στα κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας".
Έτσι, εδώ είναι το πρώτο σημείο για το οποίο ο Γκράχαμ κάνει λάθος: Αν κάποιος έχει ασχοληθεί με τη διασφάλιση των κρίσιμων ορυκτών της Ουκρανίας (και, ευρύτερα, των υλικών), αυτός είναι στην πραγματικότητα η Δύση. Βλέπουμε μια κλασική περίπτωση προβολής, με μια ηχηρή κατηγορία προς τη Μόσχα να προδίδει τι έχει κάνει η Δύση. Ούτε εδώ υπάρχει κάτι που να προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τις "σφαίρες επιρροής", κάτι που δεν πρέπει να επιτραπεί στη Ρωσία να διεκδικήσει -ακόμη και στα σύνορά της- ενώ αυτή των ΗΠΑ εκτείνεται ανατολικά του Κιέβου και στην Ταϊβάν, για παράδειγμα.
Ωστόσο, υπάρχει ένα μεγαλύτερο σημείο εδώ, πέρα από την συνηθισμένη υποκρισία του γερουσιαστή. Αυτό που είναι ίσως το πιο θεμελιωδώς παραπλανητικό στους ισχυρισμούς του είναι η έμμεση παραδοχή τους, δηλαδή ότι δεν μπορεί να υπάρξει τρόπος με τον οποίο η Δύση και η Ρωσία - και άλλοι - θα μπορούσαν να μοιραστούν τους πόρους της Ουκρανίας, προφανώς υπό συνθήκες διεθνούς εμπορίου και επενδύσεων όχι χειρότερες από τις συνήθεις, έτσι ώστε να επωφεληθεί και η Ουκρανία. Δεν είναι η Ρωσία που επέμεινε να καταστήσει τον οικονομικό πόλεμο εργαλείο ρουτίνας του γεωπολιτικού ανταγωνισμού, αλλά η Δύση. Ο Γκράχαμ δεν είναι μόνο ένας μάλλον άθλιος κυνικός. Είναι επίσης κοντόφθαλμος, τυφλωμένος από την realpolitik του προέδρου του. Έχει χάσει από τα μάτια του την απλή επιλογή της συνεργασίας, ακόμη και μεταξύ ανταγωνιστών. Και από αυτή την άποψη, είναι αντιπροσωπευτικός της δυστυχώς φθίνουσας ελίτ της Αμερικής.