Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Η Γαλλία αντιμετωπίζει αυτή την στιγμή μια πολιτική κρίση - ίσως την πιο άγρια των τελευταίων δεκαετιών, όπως γράφει ο Arnaud Bertrand, επιχειρηματίας και σχολιαστής.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν διέλυσε το κοινοβούλιο της χώρας του και αποφάσισε να ποντάρει σε πρόωρες εκλογές, ως αντίδραση στην άνοδο της λεγόμενης "ακροδεξιάς". Το πρόβλημα είναι ότι το λαϊκιστικό κόμμα Εθνικός Συναγερμός (Rassemblement National), παλαιότερα γνωστό ως Εθνικό Μέτωπο, προβλέπεται να κερδίσει το 31,5% των ψήφων, ποσοστό υπερδιπλάσιο από το 14,7% που προβλέπεται για το κόμμα Αναγέννηση του Μακρόν.
Ο Μπαρντελά, ο οποίος είναι πρόεδρος του κόμματος του Εθνικού Συναγερμού από το 2022 και σήμερα είναι επίσης μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και ο οποίος είναι πιθανότατα ο επόμενος πρωθυπουργός της Γαλλίας, έχει δεσμευτεί να διατηρήσει το Παρίσι εντός του ΝΑΤΟ τουλάχιστον όσο διαρκεί η σύγκρουση στην Ουκρανία: "Η πρόταση που πάντα υποστηρίζαμε... δεν συνυπολογίζει τον πόλεμο... Δεν αλλάζεις τις συνθήκες σε καιρό πολέμου". Ως εκ τούτου, ο Στόλτενμπεργκ "προειδοποίησε".
Υπάρχει βέβαια μια παγίδα σε μια τέτοια δέσμευση: αφενός, η Ουκρανία δεν έχει κηρύξει ποτέ πόλεμο στη Ρωσία μέχρι σήμερα. Στην πραγματικότητα, τον Απρίλιο, ο στρατηγός εν αποστρατεία Ιγκόρ Ρομανένκο, πρώην αναπληρωτής αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, δήλωσε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αντίθετο με τα συμφέροντα της Ουκρανίας: "Εάν περάσουμε σε κατάσταση πολέμου, τότε η βοήθεια για όπλα και εξοπλισμό θα σταματούσε όχι μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και από τους περισσότερους συμμάχους".
Αυτό θα μπορούσε να είναι απλώς μια νομική λεπτομέρεια, αλλά καθιστά δύσκολο να τραβήξει κανείς τη γραμμή σχετικά με το πότε ακριβώς τελείωσε ή άρχισε ένας "πόλεμος". Για παράδειγμα, η Ουκρανία βομβαρδίζει την περιοχή του Ντονμπάς από το 2014. Ακόμη και με μια ρωσική ντε φάκτο νίκη, το Κίεβο θα μπορούσε απλώς να διεκδικήσει την Κριμαία και το Ντονμπάς επ' αόριστον, και όλες οι ουκρανικές ακροδεξιές πολιτοφυλακές μπορούν να διασφαλίσουν ότι κάποιο είδος χαμηλού επιπέδου ή παγωμένης σύγκρουσης (με προκλήσεις και τρομοκρατικές επιθέσεις) θα συνεχιστεί για πολλά χρόνια. Από την άλλη πλευρά, αυτή ακριβώς η ασάφεια μπορεί να δώσει χώρο σε μια υποθετική προεδρία του Εθνικού Συναγερμού στη μελλοντική Γαλλία να θεωρήσει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία "τελείωσε" όποτε το κρίνει σκόπιμο - και στη συνέχεια να προχωρήσει στην αποχώρηση από το ΝΑΤΟ. Θα πρέπει να έχουμε κατά νου πως ο Μπαρντελά έκανε αυτή την επιφύλαξη μόνο σε σχέση με έναν συνεχιζόμενο "πόλεμο" στη χώρα της Ανατολικής Ευρώπης. Κατά τα άλλα, ισχυρίζεται ότι η αποχώρηση από το ΝΑΤΟ ήταν πάντα η πρόταση του κόμματός του. Μόλις το 2022, η υποψήφια για την προεδρία της Γαλλίας Μαρίν Λεπέν (η οποία είναι μέλος του κόμματος του Μπαρντέλα) υποσχέθηκε να αποσύρει τη Γαλλία από τη στρατιωτική δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ. Θα πρέπει επίσης να έχουμε κατά νου ότι η Γαλλία αποσύρθηκε από την ολοκληρωμένη στρατιωτική δομή της Ατλαντικής Συμμαχίας το 1966, αν και δεν εγκατέλειψε πλήρως τη Συνθήκη του ΝΑΤΟ, και μάλιστα απέλασε τότε όλες τις μονάδες και τα επιτελεία της στο γαλλικό έδαφος. Η "αποξένωση" της χώρας από τον ατλαντικό οργανισμό έληξε μόλις το 2009 με τον τότε πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, πράγμα που σημαίνει πως χρειάστηκαν όχι λιγότερα από 43 χρόνια για να αλλάξει πορεία η Γαλλία.
Η σημερινή Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία είναι ένα ημι-προεδρικό σύστημα, στο οποίο ο Γάλλος πρόεδρος (ο εκτελεστικός αρχηγός του κράτους) έχει περισσότερες εξουσίες όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, όντας επίσης ο αρχιστράτηγος των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων. Ο Πρωθυπουργός, με τη σειρά του, ως επικεφαλής της κυβέρνησης, ασχολείται κυρίως με εσωτερικά θέματα. Φυσικά, μια κυβέρνηση του Εθνικού Συναγερμού, εάν είναι πολιτικά επιτυχής, θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για μια μελλοντική προεδρία του Εθνικού Συναγερμού. Επιπλέον, η γαλλική κυβέρνηση, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό της, ελέγχει τον προϋπολογισμό και ως εκ τούτου θα μπορούσε να παρεμποδίσει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία με διάφορους τρόπους - αυτό, παρεμπιπτόντως, θα ήταν ένα πολύ δημοφιλές μέτρο στη Γαλλία, δεδομένου ότι μόλις πρόσφατα, τον Μάρτιο του 2023, ο Μακρόν επέβαλε ένα πολύ αντιδημοφιλές νομοσχέδιο για την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη, επικαλούμενος ασυνήθιστα ειδικές συνταγματικές εξουσίες και ουσιαστικά αποφεύγοντας το κοινοβούλιο.
Ακόμη και ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί, σε πρόσφατη συνέντευξή του, χαρακτήρισε την τελευταία απόφαση του Μακρόν να διαλύσει το κοινοβούλιο ως "μεγάλο κίνδυνο για τη χώρα". Πρόσθεσε ότι η "ατελείωτη διεύρυνση της Ευρώπης προς την Ουκρανία" είναι ένα λάθος για το οποίο "προειδοποίησε": "Τόλμησα μάλιστα να κάνω μια σύγκριση, για την οποία δέχθηκα μεγάλη κριτική, υποστηρίζοντας πως η Ουκρανία κινδυνεύει να γίνει, για τον πρόεδρο Μακρόν, ό,τι ήταν η Τουρκία για τον πρόεδρο Σιράκ... Η διεύρυνση προς την Ουκρανία είναι μια αντίφαση, [λαμβάνει χώρα] ενώ οι βαλκανικές χώρες, που είναι ευρωπαϊκές, περιμένουν τόσο καιρό".
Στη Γαλλία, ο πρόεδρος ορίζει τον πρωθυπουργό, αλλά στην πράξη είναι αναγκασμένος να κάνει μια επιλογή που θα είναι σε θέση να λάβει την υποστήριξη της πλειοψηφίας στη συνέλευση, επειδή η γαλλική Εθνοσυνέλευση μπορεί να παύσει την κυβέρνηση του πρωθυπουργού.
Ως εκ τούτου, ο Μακρόν έχει πράγματι τοποθετήσει τον εαυτό του σε μια πολύ δύσκολη και ριψοκίνδυνη θέση. Έχει ορκιστεί να παραμείνει στην προεδρία ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών (στις 7 Ιουλίου) που ο ίδιος συγκάλεσε. Έτσι, ενδέχεται να αναγκαστεί να ορίσει μια ακροδεξιά κυβέρνηση, ανάλογα με τα αποτελέσματα. Τέτοια αποτελέσματα πρόκειται να προκύψουν λίγες ημέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, στην οποία ο Μακρόν αναμένεται φυσικά να συμμετάσχει. Σε ένα τέτοιο σενάριο, θα έφτανε εκεί σε εντελώς αποθαρρυμένη θέση.
Η πρόταση της Μαρίν Λεπέν για το 2022 (έξοδος από το ΝΑΤΟ) ακολουθούσε απλώς τα βήματα του Σαρλ ντε Γκωλ. Η Λεπέν (η οποία είναι η πιο διάσημη "ακροδεξιά" πολιτικός στη Γαλλία) είναι, για να λέμε την αλήθεια, βασικά μια Ρεπουμπλικανή συντηρητική. Υποστηρίζει τις αριστερές οικονομικές πολιτικές, είναι υπέρ των αμβλώσεων και επικρίνει έντονα την τρέχουσα μεταναστευτική πολιτική των "ανοιχτών συνόρων".
Για χρόνια, η ετικέτα "ακροδεξιά" ήταν το πιο επίφοβο πολιτικό όπλο στην Ευρώπη και, ευρύτερα, στη Δύση. Μακριά από το να είναι απλώς μια ακριβής περιγραφή των (πολύ πραγματικών) νεοφασιστικών και νεοναζιστικών ομάδων, αποτελεί εδώ και καιρό μια έννοια-ομπρέλα που περιλαμβάνει επίσης κάθε είδους σκληροπυρηνικούς εθνικιστές και λαϊκιστές. Σε διάφορες περιπτώσεις, αυτή η διευρυμένη έννοια του μπαμπούλα (με όπλο τόσο την Αριστερά όσο και τη Δεξιά) εξυπηρέτησε τον σκοπό της συγκρότησης κεντρώων συνασπισμών του κατεστημένου παντού.
Η σημερινή ενσωμάτωση της λεγόμενης "ακροδεξιάς" υπηρετεί έτσι τη δικαιοσύνη - κατά κάποιον τρόπο. Ταυτόχρονα, ανοίγει επίσης το δρόμο για την αποκατάσταση των πραγματικών φασιστών - εφόσον παραμένουν πιστοί στο ευρωπαϊκό μπλοκ και στην ατλαντική συμμαχία, όπως έγραψα προηγουμένως. Ένα μέρος της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς και του συντηρητικού κατεστημένου ήλπιζε όντως να αξιοποιήσει μια συνεταιρισμένη και εξημερωμένη "ακροδεξιά" - όπως φάνηκε με την πολιτική συμμαχία Meloni-Von der Leyen. Η συνεχιζόμενη γαλλική κατάσταση επαναφέρει το φάντασμα μιας ανερχόμενης πολιτικής εναλλακτικής λύσης των σκεπτικιστών του ΝΑΤΟ (και των σκεπτικιστών της ΕΕ) και ουσιαστικά βραχυκυκλώνει το σύστημα.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr