BRICS και απο-δολαριοποίηση, πόσο μακριά μπορεί να φτάσει;

pixabay / JESHOOTS-com
Παρακολουθούμε τις νομισματικές και εμπορικές κινήσεις της Ρωσίας, της Κίνας, της Ινδίας και άλλων χωρών του Παγκόσμιου Νότου.

Ως σημερινή πρόεδρος των BRICS, η Ρωσία ακολουθεί μια μάλλον εκτεταμένη ατζέντα που σχετίζεται με τα χρηματοοικονομικά και περιλαμβάνει την ενίσχυση του ρόλου των χωρών μελών στο διεθνές νομισματικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα και την ανάπτυξη της διατραπεζικής συνεργασίας και των διακανονισμών σε εθνικά νομίσματα.

Michael Corbin - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr

Οι BRICS είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική, ο οποίος πρόσφατα επεκτάθηκε και περιλαμβάνει πλέον το Ιράν, την Αίγυπτο, την Αιθιοπία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Υπήρξε επίσης συζήτηση για ένα πιθανό νόμισμα των BRICS στο πλαίσιο μιας στρατηγικής αποδολαριοποίησης - την αντικατάσταση του δολαρίου ως το κύριο νόμισμα για τις διεθνείς οικονομικές συναλλαγές. Ο εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ με την Κίνα, καθώς και οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της Κίνας και της Ρωσίας, είναι κεντρικής σημασίας σε αυτή τη συνεχιζόμενη συζήτηση.

Αν και μεγάλη προσοχή από τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης δόθηκε στην ενίσχυση της στρατιωτικής και πολιτικής συνεργασίας κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής μεταξύ του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ στο Πεκίνο νωρίτερα αυτό το μήνα, τα οικονομικά ζητήματα ήταν επίσης ψηλά στην ατζέντα.

Στη ρωσική αντιπροσωπεία συμμετείχε ο νέος υπουργός Άμυνας του Πούτιν, Αντρέι Μπελούσοφ, ο διορισμός του οποίου πιστεύεται ότι θα συμβάλει στη διασφάλιση πως η ρωσική οικονομία θα εξυπηρετεί καλύτερα τις στρατηγικές ανάγκες του στρατού. Συμμετείχαν επίσης ο υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας Anton Siluanov και η διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Elvira Nabiullina. Η συμμετοχή της Nabiullina ήταν ιδιαίτερα αξιοσημείωτη, καθώς δε συνοδεύει τακτικά τον Πούτιν σε υπερπόντιες επισκέψεις. Ωστόσο, η συμμετοχή της θα ήταν ζωτικής σημασίας για οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με τις παρακάμψεις των κυρώσεων και το ενδιαφέρον της Μόσχας για την απο-δολαριοποίηση.

Αξιοσημείωτη ήταν επίσης η αναφορά του Πούτιν πως ο εμπορικός κύκλος εργασιών μεταξύ των δύο χωρών το 2023 θα αυξηθεί κατά περίπου 25 τοις εκατό και θα ξεπεράσει τα 227 δισεκατομμύρια δολάρια. Επίσης, θέλησε να υπογραμμίσει ότι το 90 τοις εκατό του διμερούς εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών διεξάγεται σε ρούβλια ή/και γουάν.

Πρέπει να αναφερθεί ότι οι κινεζικές τράπεζες δέχονται αυξανόμενες πιέσεις από τις ΗΠΑ να σταματήσουν να χρηματοδοτούν αυτές τις ρυθμίσεις. Σε κάθε περίπτωση, οι παρατηρήσεις του Πούτιν προορίζονταν σαφώς όχι μόνο για την κινεζική ηγεσία, αλλά και για την «παγκόσμια πλειοψηφία» ή τον Παγκόσμιο Νότο, καθώς και για την προώθηση παγκόσμιων κοινών σινορωσικών πρωτοβουλιών, όπως η απο-δολαριοποίηση, η οποία έχει λάβει αυξημένη υποστήριξη πρόσφατα.

Πράγματι, μάλλον δεν ήταν τυχαίο πως κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Πούτιν ανακοινώθηκε ότι το Πεκίνο ξεφορτώθηκε συνολικά 53,3 δισεκατομμύρια δολάρια από αμερικανικά κρατικά ομόλογα και ομόλογα οργανισμών μαζί το πρώτο τρίμηνο, σύμφωνα με υπολογισμούς που βασίζονται στα τελευταία στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών. Το Βέλγιο, που συχνά θεωρείται θεματοφύλακας των κινεζικών χαρτοφυλακίων, διέθεσε επίσης 22 δισ. δολάρια κρατικών ομολόγων κατά την ίδια περίοδο. Τα στοιχεία αυτά υπογραμμίζουν τη συνεχιζόμενη δέσμευση της Κίνας για απο-δολαριοποίηση.

Το Μάρτιο του 2024, πάνω από το ήμισυ (52,9%) των κινεζικών πληρωμών διακανονίζονταν σε RMB, ενώ το 42,8% σε δολάρια ΗΠΑ. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας, τα αποθέματα χρυσού της Κίνας αυξήθηκαν σε 2264,87 τόνους το πρώτο τρίμηνο του 2024, από 2235,39 τόνους το τέταρτο τρίμηνο του 2023. το ποσοστό αυτό είναι διπλάσιο από το αντίστοιχο της προηγούμενης πενταετίας.

Σύμφωνα με την Goldman Sachs, η αυξημένη προθυμία των ξένων να ανταλλάσσουν περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται σε RMB συνεχίζει να συμβάλλει στην απο-δολαριοποίηση υπέρ του κινεζικού νομίσματος. Στις αρχές του περασμένου έτους, η Βραζιλία και η Αργεντινή ανακοίνωσαν πως θα αρχίσουν να επιτρέπουν εμπορικούς διακανονισμούς σε RMB. Με την έναρξη της παγκόσμιας τάσης απο-δολαριοποίησης, πολλές χώρες επιτάχυναν τη διαφοροποίηση των αποθεματικών τους αυξάνοντας τα αποθέματα χρυσού τους και υιοθετώντας τοπικά νομίσματα για διεθνείς συναλλαγές.

Στη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών και των κεντρικών τραπεζών της ASEAN στην Ινδονησία τον Μάρτιο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συζήτησαν τη μείωση της εξάρτησής τους από το δολάριο ΗΠΑ, το ιαπωνικό γεν και το ευρώ και τη μετάβαση σε διακανονισμούς σε τοπικά νομίσματα. Και, στις αρχές Απριλίου, τα ινδικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ευρέως ότι το Υπουργείο Εξωτερικών (MEA) είχε ανακοινώσει πως η Ινδία και η Μαλαισία άρχισαν να διακανονίζουν τις συναλλαγές τους στην ινδική ρουπία. Η Ινδία διεξάγει ήδη το μεγαλύτερο μέρος των ενεργειακών συναλλαγών της με τη Ρωσία σε ρουπίες ή ρούβλια.

Καθώς επιταχύνεται η αποδολαριοποίηση, τα έθνη BRICS συνεχίζουν τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός νέου αποθεματικού νομίσματος που θα υποστηρίζεται από ένα καλάθι των αντίστοιχων νομισμάτων τους. Τα μέλη των BRICS δεν έχουν αναπτύξει το δικό τους νόμισμα- ωστόσο, σύμφωνα με τον σύμβουλο του Κρεμλίνου Yury Ushakov τον Μάρτιο του 2024, ένα σύστημα πληρωμών βασισμένο στην αλυσίδα μπλοκ των BRICS βρίσκεται στα σκαριά. Το σύστημα πληρωμών, που αναφέρεται ως γέφυρα BRICS, θα συνδέει τα χρηματοπιστωτικά συστήματα των χωρών μελών χρησιμοποιώντας πύλες πληρωμών για διακανονισμούς σε ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών.

Ιδανικά, ένα νόμισμα των BRICS θα επέτρεπε στις χώρες αυτές να διεκδικήσουν την οικονομική τους ανεξαρτησία, ανταγωνιζόμενες το υπάρχον διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το σημερινό σύστημα κυριαρχείται από το δολάριο ΗΠΑ, το οποίο αντιπροσωπεύει περίπου το 90 τοις εκατό του συνόλου των συναλλαγματικών συναλλαγών. Μέχρι πρόσφατα, σχεδόν το 100 τοις εκατό των συναλλαγών πετρελαίου γινόταν σε δολάρια- ωστόσο, το 2023, το ένα πέμπτο των συναλλαγών πετρελαίου φέρεται να διεξάγεται με νομίσματα εκτός δολαρίου.

Ο δυνητικός αντίκτυπος ενός νέου νομίσματος των BRICS στο δολάριο των ΗΠΑ παραμένει αβέβαιος, με τους ειδικούς να συζητούν για τη δυνατότητά του να αμφισβητήσει την κυριαρχία του δολαρίου. Σύμφωνα με άρθρο στο Nasdaq.com, «Οποιοδήποτε τέτοιο νόμισμα, εάν σταθεροποιηθεί έναντι του δολαρίου, θα αποδυναμώσει τη δύναμη των κυρώσεων των ΗΠΑ, μειώνοντας την επιρροή του δολαρίου σε παγκόσμιο επίπεδο... αποδυναμώνοντας το καθεστώς του δολαρίου ως παγκόσμιο νόμισμα και μετριάζοντας τους κινδύνους που συνδέονται με την παγκόσμια μεταβλητότητα λόγω της μείωσης της εξάρτησης από το δολάριο... Καθώς περισσότερες χώρες θα αναζητούν εναλλακτικές λύσεις για το δολάριο, αυτό θα επιταχύνει την τάση προς την απο-δολαριοποίηση».

Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Sergey Ryabkov, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, αποκάλυψε ότι η ατζέντα της αποδολαριοποίησης θα βρεθεί στο επίκεντρο της συνόδου κορυφής των BRICS που έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στη Ρωσία τον Οκτώβριο του 2024. Η συμμαχία θα γίνει ισχυρότερη μετά τη σύνοδο κορυφής, εισάγοντας τα αναπτυσσόμενα έθνη σε ένα «εντελώς νέο παιχνίδι μπάλας».

Οι BRICS δημιούργησαν επίσης την Τράπεζα BRICS το 2015. Γνωστή πλέον ως Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα ή NDB, κινητοποιεί πόρους για έργα υποδομής και βιώσιμης ανάπτυξης στις BRICS και σε άλλες αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς και αναπτυσσόμενες χώρες.

Το 2021, η NDB διεύρυνε τα μέλη της και δέχθηκε ως νέα μέλη το Μπαγκλαντές, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Ουρουγουάη. Τον Μάρτιο το διοικητικό της συμβούλιο ολοκλήρωσε την 43η συνεδρίασή του στην έδρα της στη Σαγκάη. Κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων συζητήθηκε ένας ισχυρός αγωγός έργων για το 2024, ευθυγραμμισμένος με τους αναπτυξιακούς στόχους των χωρών μελών της NDB.

Αν και η απειλή της απο-δολαριοποίησης και ενός ψηφιακού νομίσματος των BRICS δεν φαίνεται να είναι επικείμενη, δεν υπάρχει αμφιβολία για τη δέσμευση, ιδίως της Κίνας και της Ρωσίας, για τη δημιουργία μιας εναλλακτικής λύσης στην υπάρχουσα χρηματοπιστωτική αρχιτεκτονική που στηρίζεται, όπως είναι, στο δολάριο ΗΠΑ.

Εάν επιτύχει, η προσθήκη ενός ανταγωνιστικού συστήματος θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα δελεαστική για τις χώρες του Παγκόσμιου Νότου και ελπίζουμε πως θα οδηγήσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ να επιδείξουν μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση όσον αφορά τη χρήση κυρώσεων ως σφυρί εξωτερικής πολιτικής, ιδίως δεδομένου του σημερινού εσωτερικού περιβάλλοντος πληθωριστικών πιέσεων και διαρκώς αυξανόμενου εθνικού χρέους..

Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail