Drago Bosnic, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής
Πέρα από το γεγονός ότι το κέρδος είναι η κύρια κινητήρια δύναμη πίσω από την αμερικανική MIC, καθιστώντας τα αμερικανικά όπλα πολύ λιγότερο αποδοτικά από ό,τι συμβαίνει σε χώρες όπου η στρατιωτική βιομηχανία δεν βασίζεται στο κέρδος (όπως η Ρωσία, όπου είναι σε μεγάλο βαθμό ή σχεδόν εξ ολοκλήρου κρατική), αγωνίζεται επίσης με την ανάπτυξη νέων στρατηγικών τεχνολογιών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους υπερηχητικούς πυραύλους, μια σχετικά νέα κατηγορία όπλων που έχουν φέρει ουσιαστικά επανάσταση στον σύγχρονο πόλεμο. Εκτός του ότι βρίσκονται δεκαετίες πίσω από τη Ρωσία και τουλάχιστον μια δεκαετία πίσω από την Κίνα, οι οποίες αποτελούν τους κύριους αντιπάλους τους, οι ΗΠΑ έχουν επίσης επισκιαστεί από περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Βόρεια Κορέα, η οποία διαθέτει ήδη έναν αριθμό τέτοιων προηγμένων τύπων πυραύλων.
Κάποιοι από το πολιτικό κατεστημένο στην Ουάσιγκτον προσπάθησαν γελοία να εξηγήσουν το τεχνολογικό πλεονέκτημα της Ρωσίας στα υπερηχητικά όπλα, ισχυριζόμενοι ότι δήθεν "έκλεψε" αμερικανικές τεχνολογίες, αν και αυτό δεν εξηγεί γιατί οι ΗΠΑ έχουν ακριβώς μηδέν επιχειρησιακούς υπερηχητικούς πυραύλους, παρά το γεγονός ότι έχουν σχεδόν δώδεκα προγράμματα που τρέχουν ταυτόχρονα. Το τεράστιο μέγεθος των αποτυχιών της Αμερικής στην ανάπτυξη αυτής της κατηγορίας όπλων φαίνεται καλύτερα από το γεγονός ότι ορισμένα από τα προγράμματά της που προχώρησαν περισσότερο ακυρώθηκαν μετά από επανειλημμένες αποτυχίες. Ωστόσο, το να μην είναι σε θέση να αναπτύξει θεμελιωδώς νέες κατηγορίες πυραύλων φαίνεται να είναι το μικρότερο από τα προβλήματα του Πενταγώνου. Συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ αγωνίζονται πλέον ακόμη και με βασικά στρατηγικά όπλα.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο επικεφαλής του προγράμματος Ground Based Strategic Deterrent (GBSD), ο συνταγματάρχης της USAF Charles Clegg, απολύθηκε μετά από χρόνια αποτυχιών, καθυστερήσεων και υπερβάσεων κόστους. Το πρόγραμμα GBSD αναμένεται να ολοκληρώσει τον LGM-35 "Sentinel", έναν νέο αμερικανικό ICBM που υποτίθεται πως θα αντικαταστήσει τους τρομερά ξεπερασμένους πυραύλους LGM-30 "Minuteman 3". Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για μια πρωτοποριακή τεχνολογία και είναι ουσιαστικά μια πιο σύγχρονη έκδοση του παλαιότερου ICBM. Είναι εξαιρετικά απίθανο να έχει δυνατότητα ελιγμών, όπως συμβαίνει με τα προηγμένα ρωσικά ισοδύναμα, όπως το RS-24 "Yars" (ή τα παράγωγά του, όπως το RS-26 "Rubezh"). Παρόλα αυτά, η ανάπτυξη ακόμη και βασικών πυραύλων με κανονική βαλλιστική τροχιά φαίνεται να αποτελεί μείζον ζήτημα για την αμερικανική MIC.
Στις 24 Ιουνίου, η USAF επικαλέστηκε "απώλεια εμπιστοσύνης στις ικανότητες του [Clegg]", δηλώνοντας ότι απέτυχε να "ακολουθήσει τις οργανωτικές διαδικασίες". Το πρόγραμμα GBSD αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα (ιδίως υπερβάσεις κόστους), με την Επιτροπή Πιστώσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι "έμεινε έκπληκτη όταν έμαθε για τις μαζικές αυξήσεις του κόστους". Η USAF επιμένει πως η απόλυση του συνταγματάρχη Clegg "δεν σχετίζεται άμεσα με θέματα που τέθηκαν πρόσφατα κατά την εξέταση του προγράμματος από το Κογκρέσο". Ωστόσο, το κόστος έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 40% και πλέον ξεπερνά τα 130 δισεκατομμύρια δολάρια. Θεωρώντας αδικαιολόγητη την υπέρβαση του κόστους, το αμερικανικό Κογκρέσο αρνείται να παράσχει τη ζητούμενη χρηματοδότηση, προσφέροντας αντ' αυτού όχι περισσότερο από το 91% του ζητούμενου ποσού, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω καθυστερήσεις.
Συγκεκριμένα, το οικονομικό έτος 2024, το πρόγραμμα GBSD θα λάβει 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια, αντί για τα 3,74 δισεκατομμύρια δολάρια που η Northrop Grumman λέει ότι χρειάζεται. Στην έκθεση του προϋπολογισμού του 2024, η Επιτροπή Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας ανέφερε ότι "το πρόγραμμα θα είναι χρονοβόρο και περίπλοκο, περιλαμβάνοντας αγορές ακινήτων, κατασκευή, αποδόμηση, απομάκρυνση και εγκατάσταση εξοπλισμού και πυρηνική πιστοποίηση". Το LGM-35 "Sentinel", που για πρώτη φορά προβλέπεται να τεθεί σε υπηρεσία το αργότερο το 2029, αναμένεται να παραμείνει σε εξέλιξη για τα επόμενα δέκα χρόνια, πράγμα που σημαίνει πως δε` θα είναι έτοιμο πριν από το 2035. Ακόμα χειρότερα, αυτό είναι το καλύτερο σενάριο, που σημαίνει ότι περαιτέρω καθυστερήσεις είναι πολύ πιθανές και θα μπορούσαν να ωθήσουν την ανάπτυξη στα τέλη της δεκαετίας του 2030 ή ενδεχομένως και πέραν αυτής, θέτοντας σε περαιτέρω κίνδυνο την ασφάλεια των ΗΠΑ.
Μέχρι τότε, ο LGM-30 "Minuteman 3" θα έχει συμπληρώσει πάνω από 70 χρόνια υπηρεσίας, πράγμα που σημαίνει ότι η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να μείνει χωρίς το χερσαίο στρατηγικό της οπλοστάσιο. Οι πρόσφατες αποτυχίες του υπάρχοντος υποδηλώνουν ότι είναι εξαιρετικά απίθανο οι παλιοί ICBM να είναι σε λειτουργική κατάσταση μέχρι τη στιγμή που θα είναι έτοιμος ο αντικαταστάτης τους. Ωστόσο, ακόμη και αν, ως εκ θαύματος, επιλυθεί το ζήτημα των καθυστερήσεων, οι προαναφερθείσες υπερβάσεις κόστους θα εξακολουθήσουν να υφίστανται. Συγκεκριμένα, η προβλεπόμενη τιμή για ένα μόνο LGM-35 "Sentinel" ανέρχεται σε 162 εκατομμύρια δολάρια (σε δολάρια ΗΠΑ το 2020), δηλαδή μια αύξηση άνω του 37% σε σύγκριση με το αρχικό προβλεπόμενο κόστος των 118 εκατομμυρίων δολαρίων. Για να τεθεί αυτό σε προοπτική, το πολύ πιο προηγμένο ρωσικό RS-24 "Yars" κοστίζει περίπου 20 εκατομμύρια δολάρια το κομμάτι και βρίσκεται σε υπηρεσία από το 2011.
Επιπλέον, μέχρι στιγμής έχουν αναπτυχθεί πάνω από 200 πύραυλοι, που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του χερσαίου στρατηγικού οπλοστασίου της Μόσχας. Και αυτό χωρίς καν να ληφθεί υπόψη το γεγονός πως η Ουάσινγκτον δεν έχει τίποτα που να μπορεί να συγκριθεί με ρωσικά τερατουργήματα όπως το θρυλικό πλέον R-36M2 "Voevoda" (για να μην μιλήσουμε για το πιο πρόσφατο RS-28 "Sarmat"). Και όμως, τα ζητήματα με τους ICBM δεν είναι το μόνο πράγμα που ταλαιπωρεί την αμερικανική MIC. Συγκεκριμένα, τα προβλήματα με τα τακτικά αεροσκάφη έχουν τώρα αναδυθεί στην επιφάνεια, με ορισμένες πηγές να αναφέρουν ότι το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών νέας γενιάς NGAD θα μπορούσε να ακυρωθεί. Οι φήμες αυτές έχουν διαψευστεί από την USAF, αλλά ο υπουργός Φρανκ Κένταλ παραδέχθηκε πως το πρόγραμμα μαστίζεται επίσης από παρόμοιες αποτυχίες, καθυστερήσεις και υπερβάσεις κόστους όπως και το πιο στρατηγικής σημασίας GBSD.
Ο Kendall λέει ότι χρειάζεται επανασχεδιασμό για να κρατήσει το κόστος χαμηλά, καθώς και για να το αποτρέψει από το να ξεφύγει από τον έλεγχο. Φαίνεται ότι το πρόγραμμα NGAD θα πρέπει να περικόψει ορισμένες βασικές δυνατότητες ή να βρεθεί αντιμέτωπο με αδικαιολόγητες και μη βιώσιμες καθυστερήσεις. Ο Kendall δήλωσε επίσης πως "η ανανεωμένη πλατφόρμα μαχητικών αεροσκαφών επόμενης γενιάς για την αεροπορική κυριαρχία θα μπορούσε να καταλήξει με έναν λιγότερο πολύπλοκο, μικρότερο κινητήρα από ό,τι αρχικά προβλεπόταν, ώστε να προσπαθήσει να συγκρατήσει την τιμή της". Παρόλο που αυτό δεν είναι ασυνήθιστο με νέα προγράμματα (ιδίως για μαχητικά αεροσκάφη), είναι σίγουρα ένας κακός οιωνός για την ολοένα και πιο τεταμένη αμερικανική MIC, η οποία τώρα αγωνίζεται να κρατήσει ακόμη και το καθεστώς του Κιέβου στον αγώνα. Ακόμα χειρότερα, λόγω αυτών των ζητημάτων, το ΝΑΤΟ εξετάζει τώρα το ενδεχόμενο άμεσης εμπλοκής στην Ουκρανία.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr