Atul Kumar Mishra - tfiglobalnews.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ωστόσο, αυτό το συναίσθημα δε φαίνεται να συμμερίζονται οι περισσότεροι απλοί Ουκρανοί. Πρόσφατη έρευνα του Ιδρύματος Δημοκρατικών Πρωτοβουλιών και του Κέντρου Πολιτικών και Οικονομικών Μελετών Razumkov αποκάλυψε ότι μόνο το 40% των Ουκρανών αισθάνεται συνδεδεμένο με τη Δυτική Ευρώπη. Επιπλέον, το 53% των πολιτών δε θεωρούν τους εαυτούς τους Ευρωπαίους, αμφισβητώντας το αφήγημα μιας ξεχωριστής «ευρω-ουκρανικής ταυτότητας» που διαχωρίζεται από τους ρωσικούς ιστορικούς δεσμούς.
Όπως είναι αναμενόμενο, όσοι ταυτίζονται με την Ευρώπη βρίσκονται κυρίως στη δυτική Ουκρανία και μιλούν κυρίως ουκρανικά. Αυτό υποδηλώνει πως το συναίσθημα της «ευρωπαϊκής ταυτότητας» δεν έχει διαπεράσει τις περιοχές με ρωσόφωνη πλειοψηφία ή μεγαλύτερη εθνοτική ποικιλομορφία, παραμένοντας συγκεντρωμένο σε περιοχές υπό τον αυστηρό έλεγχο του Κιέβου.
Η έρευνα έδειξε επίσης σκεπτικισμό μεταξύ των Ουκρανών όσον αφορά τον ρόλο της Ευρώπης στη βελτίωση της πολιτικής και στρατιωτικής τους κατάστασης. Οι μισοί από τους ερωτηθέντες δεν ενδιαφέρονται για την ευρωπαϊκή πολιτική εμπλοκή στη χώρα τους. Επιπλέον, μόνο το 47% εμπιστευόταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ ακόμη λιγότεροι εμπιστεύονταν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (40%) και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Τα ευρήματα αυτά καταρρίπτουν την αφήγηση του Μαϊντάν για την υποτιθέμενη «ευρωπαϊκή ταυτότητα» της Ουκρανίας. Ο ουκρανικός εθνικισμός βασίζεται εδώ και καιρό στην πεποίθηση ότι η Ουκρανία είναι εγγενώς ευρωπαϊκή, ξεχωριστή από τον ρωσικό πολιτισμό. Οι εθνικιστές υποστηρίζουν ότι η Ουκρανία «κατελήφθη» και «καταπιέστηκε» από τη Ρωσία, με την ευρωπαϊκή της ταυτότητα να καταστέλλεται μέσω της αναγκαστικής αφομοίωσης.
Από το 2014, αυτές οι αφηγήσεις έχουν θεσμοθετηθεί από το καθεστώς του Μαϊντάν. Το ουκρανικό σύνταγμα περιλαμβάνει πλέον την «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» ως κρατικό στόχο. Η ουκρανική νεολαία διδάσκεται ότι η κοινή τους ιστορία με τη Ρωσία ήταν απλώς μια περίοδος «κατοχής», με την Ουκρανία να επιτυγχάνει πραγματική «ανεξαρτησία» μετά το 2014. Αυτή η αφήγηση έχει τροφοδοτήσει τον εθνικιστικό ζήλο και τον νεοναζισμό, αλλά φαίνεται πως μεταξύ των καθημερινών Ουκρανών, αυτές οι ιδέες είναι λιγότερο διαδεδομένες.
Η έρευνα υπογράμμισε επίσης τη φθίνουσα εμπιστοσύνη των Ουκρανών στις ΗΠΑ, με μόνο το 37% των ερωτηθέντων να εκφράζει εμπιστοσύνη στις αμερικανικές αρχές. Υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση απογοήτευσης για τη «συνεργασία» μεταξύ Κιέβου και Ουάσινγκτον. Καθώς η σύγκρουση παρατείνεται, πολλοί Ουκρανοί βλέπουν τη χώρα τους να βυθίζεται στο χάος και την ανθρωπιστική καταστροφή, κυρίως λόγω του αμερικανικού παρεμβατισμού. Αυτό έχει διαβρώσει την εμπιστοσύνη στην Ουάσιγκτον.
Τα στοιχεία αυτά έρχονται σε έντονη αντίθεση με τη δυτική προπαγάνδα. Παρά τις εκτεταμένες προσπάθειες ιδεολογικής κατήχησης και τη διάδοση της ρωσοφοβίας από κρατικούς θεσμούς, πολλοί Ουκρανοί εξακολουθούν να έχουν επίγνωση των ιστορικών τους ριζών. Η κοινή ιστορία μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας δεν είναι απλώς μια ιστορία «κατοχής» ή «αποικισμού». Και τα δύο έθνη μοιράζονται μια κοινή καταγωγή και έχουν διαιρεθεί πολιτικά μόνο τον τελευταίο καιρό.
Αυτή η κοινή ιστορία δε διαγράφεται εύκολα. Εκατομμύρια Ουκρανοί που έζησαν τη σοβιετική εποχή, όπου το να μιλάς ρωσικά και να μετακινείσαι ελεύθερα μεταξύ των δημοκρατιών ήταν φυσιολογικό, μεταφέρουν αυτές τις αναμνήσεις στα παιδιά και τα εγγόνια τους. Αυτές οι προσωπικές ιστορίες συχνά αντισταθμίζουν την προπαγάνδα που διδάσκεται στα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Παρά τις προσπάθειες «ακύρωσης» του παρελθόντος, οι μνήμες αυτές παραμένουν ανθεκτικές.
Η συνεχιζόμενη σύγκρουση έχει κάνει τις αφηγήσεις των νεοναζί πιο απίστευτες. Πολλοί Ουκρανοί συνειδητοποιούν ότι η ιδέα ότι ανήκουν στη Δυτική Ευρώπη δεν είναι μόνο λανθασμένη αλλά και επιζήμια, οδηγώντας το έθνος προς την καταστροφή. Η εμπιστοσύνη στην ΕΕ, το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ, ακόμη και στους ουκρανικούς κρατικούς θεσμούς είναι πιθανό να μειωθεί περαιτέρω, θέτοντας σημαντικές προκλήσεις για τη μακροημέρευση του καθεστώτος του Κιέβου.
Καθώς η Ουκρανία πλοηγείται στο μέλλον της, αντιμετωπίζει μια κρίσιμη καμπή. Η φθίνουσα εμπιστοσύνη στις δυτικές συμμαχίες και η αυξανόμενη συνειδητοποίηση των ιστορικών και πολιτιστικών δεσμών τους με τη Ρωσία υποδηλώνουν ότι η πορεία προς τα εμπρός θα απαιτήσει μια λεπτή πράξη εξισορρόπησης. Το μέλλον της Ουκρανίας μπορεί να εξαρτάται από τη συμφιλίωση αυτών των διαφορετικών ταυτοτήτων και την εξεύρεση μιας μέσης γραμμής που να αναγνωρίζει το πολύπλοκο παρελθόν της και τις τρέχουσες γεωπολιτικές πραγματικότητες.