Uriel Araujo, ερευνητής με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Σχετικά με τη λεγόμενη ευρωπαϊκή "ακροδεξιά", έχω υποστηρίξει αλλού πως περιλαμβάνει ένα ευρύ ετερογενές φάσμα πολιτικών παραγόντων και πως ένα μεγάλο μέρος της μπορεί να συνεταιριστεί και έχει συνεταιριστεί για να υποστηρίξει το ευρωπαϊκό μπλοκ και το ΝΑΤΟ. Αρκεί να δει κανείς το φαινόμενο της πρωθυπουργού της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και όλο το πολιτικό φλερτ και φλερτ με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, οι παρανοήσεις και οι μύθοι για τον Τραμπ και τον Μπάιντεν συσσωρεύονται επίσης, εν μέσω της πολεμοκάπηλης υστερίας του ΝΑΤΟ από τη μία πλευρά και των αντιιμπεριαλιστικών ψευδαισθήσεων από την άλλη. Οι υποστηρικτές της επέκτασης του ΝΑΤΟ "προειδοποιούν" ότι μια νέα προεδρία Τραμπ θα επιφέρει τη διάλυση της Συμμαχίας, βυθίζοντας έτσι την ευρωπαϊκή ήπειρο ξανά σε κολασμένους πολέμους και ολοκληρωτισμό (αυτό υποστήριξε κυριολεκτικά ο Hal Brands, μελετητής του Johns Hopkins School of Advanced International Studies). Ορισμένοι αντιιμπεριαλιστές αναλυτές με τη σειρά τους φαίνεται να πιστεύουν σε ένα παρόμοιο σενάριο (το τέλος του ΝΑΤΟ υπό τον Τραμπ), αλλά με θετικό πρόσημο, όσον αφορά την ανάδυση μιας "αντιπολεμικής" κυβέρνησης.
Ο Michael Galant (δημοσιογράφος των New York Times), υποστηρίζει ωστόσο πως αντί να είναι ένας "αντιπολεμικός" πρόεδρος, ο Τραμπ στην πραγματικότητα επανειλημμένα "έριξε λάδι στη φωτιά" (ιδιαίτερα στην Υεμένη), "κλιμακώνοντας τον εναέριο πόλεμο" (που αύξησε τρομερά τους θανάτους αμάχων) και "αυξάνοντας τα επίπεδα στρατευμάτων": ναι μεν απέσυρε χιλιάδες στρατιώτες από το Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Συρία, αλλά από την άλλη πλευρά, ανέπτυξε χιλιάδες επιπλέον στον Περσικό Κόλπο, για παράδειγμα, ενώ αύξησε τη στρατιωτική παρουσία στη Σαουδική Αραβία. Το 2020, είχε περίπου 10.000 χερσαίους στρατιώτες στη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν μαζί, κάτι που, όπως ανέφεραν οι New York Times, είναι μόλις λίγο κάτω από τους αριθμούς στο τέλος της προηγούμενης προεδρίας Ομπάμα.
Όσον αφορά τη λεγόμενη "άμεση δράση" (δηλαδή τις επιδρομές, τις ειδικές επιχειρήσεις και τις αεροπορικές επιδρομές με - συχνά μη επανδρωμένα - μη επανδρωμένα αεροσκάφη), ο Τραμπ, όταν έγινε πρόεδρος, στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τον Stephen Tankel (adjunct senior fellow στο Center for a New America Security), "αφαίρεσε το πρότυπο ότι ένας τρομοκρατικός στόχος πρέπει να αποτελεί συνεχή, άμεση απειλή για τα πρόσωπα των ΗΠΑ για να στοχοποιηθεί μεμονωμένα εκτός των παραδοσιακών πολεμικών ζωνών", μειώνοντας έτσι "το πρότυπο απειλής που εφαρμόζεται σε ανθρώπους που οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να σκοτώσουν". Με παρόμοιο τρόπο, οι διαβόητες επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι "αντιτρομοκρατικές επιδρομές" έγιναν απλούστερες, καθώς δεν υφίστανται πλέον "τον ίδιο υψηλού επιπέδου έλεγχο που υφίσταντο υπό τον Ομπάμα". Αυτά για τον "ειρηνοποιό" χαρακτήρα του Τραμπ. Τώρα, όσον αφορά το θέμα του ΝΑΤΟ, χρειάζεται κάποιο πλαίσιο.
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι συν τον Καναδά έχουν αυξήσει τις αμυντικές τους δαπάνες κατά εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια, κάτι που θα γιορτάσουν κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής αυτής της εβδομάδας, ενώ κάποιοι θα προειδοποιήσουν για τον Τραμπ που ενδεχομένως "ξεκοιλιάζει" τη Συμμαχία. Όπως μας υπενθυμίζει ο Marc A. Thiessen, αρθρογράφος της Washington Post, στην πραγματικότητα ο Trump (και όχι ο Biden) ήταν ο υπεύθυνος για το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των δαπανών. Όταν ο Ρεπουμπλικάνος ανέλαβε τα καθήκοντά του, μόνο τρία μέλη του ΝΑΤΟ, εκτός από τις ΗΠΑ, τηρούσαν τις δεσμεύσεις τους για τις δαπάνες - επιπλέον, "οι δαπάνες των μη αμερικανικών μελών είχαν πέσει σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο, στο 1,4% το 2015".
Αυτό ήταν το πλαίσιο των επανειλημμένων παρατηρήσεων του Ρεπουμπλικάνου για την παρωχημένη κατάσταση της Συμμαχίας. Η ρητορική του Τραμπ σχετικά με το ΝΑΤΟ, όπως έγραψα προηγουμένως, αφορούσε πάντα αυτό. Όπως είπε, πίσω στο 2016: "Το ΝΑΤΟ είναι άδικο οικονομικά για εμάς, για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Επειδή πραγματικά τους βοηθάει περισσότερο από ό,τι τις Ηνωμένες Πολιτείες και εμείς πληρώνουμε δυσανάλογο μερίδιο". Στο ίδιο πνεύμα, το 2017, ο επικεφαλής της άμυνας του Τραμπ, Τζέιμς Μάτις, δήλωσε: "Το ΝΑΤΟ είναι ένα από τα μεγαλύτερα κράτη-μέλη του κόσμου: "Δεν μπορεί πλέον ο Αμερικανός φορολογούμενος να επωμίζεται δυσανάλογο μερίδιο της υπεράσπισης των δυτικών αξιών". Ο ίδιος ο Ρεπουμπλικάνος υποστήριξε πως τα "σκληρά λόγια" του αφορούσαν μόνο διαπραγματευτική τακτική.
Ο ίδιος ο Μπάιντεν έχει καταγράψει (το 1997) παρόμοιες απόψεις. Συζητώντας για την επέκταση του ΝΑΤΟ και τις "προσπάθειες για ισότιμη κατανομή του κόστους της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ", καθώς και για το θέμα της "προθυμίας για ορθολογικό καταμερισμό της εργασίας στη Βοσνία", ο τότε γερουσιαστής είπε, με πολύ αμερικανικούς όρους, ότι, η στάση των ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ όσον αφορά το μερίδιο της Ουάσιγκτον στο κόστος της Ατλαντικής Συμμαχίας, "φαίνεται σε πολλούς γερουσιαστές να είναι παραλλαγές του να παίρνουν τις Ηνωμένες Πολιτείες για κορόιδα". Πρόσθεσε ότι "αν δεν καταλήξουμε γρήγορα σε μια ικανοποιητική συμφωνία κατανομής των βαρών σε όλες τις πτυχές της με τους Ευρωπαίους και Καναδούς συμμάχους μας, το μέλλον του ΝΑΤΟ τον επόμενο αιώνα θα είναι πολύ αμφίβολο". (το βίντεο μπορείτε να το δείτε στο C-SPAN, περίπου στα 42 λεπτά).
Η "θωράκιση" του ΝΑΤΟ από τον Τραμπ είναι πλέον ένα από τα σημεία συζήτησης του ευρωπαϊκού κατεστημένου, ενώ οι Βρυξέλλες προσπαθούν είτε να συνδιαλέξουν είτε να εξουδετερώσουν τους αντιφρονούντες, και ενώ η Ευρώπη έχει ήδη στρατιωτική παρουσία στην Ουκρανία.
Τον Φεβρουάριο του 2023, ο Sumantra Maitra, επισκέπτης Senior Fellow του Center for Renewing America (ένα think-tank που έχει διασυνδέσεις με ορισμένους πολιτικούς του Τραμπ), υποστήριξε πως η Ουάσινγκτον θα πρέπει να " απομακρυνθεί από την Ευρώπη": "Μια πολύ πιο συνετή στρατηγική είναι να επιβάλουμε μια Ευρώπη που θα υπερασπίζονται οι Ευρωπαίοι με μόνο αμερικανικό ναυτικό και ως πάροχο υλικοτεχνικής υποδομής τελευταίας ανάγκης με τις ΗΠΑ να επαναπροσανατολίζονται προς την Ασία". Η ιδέα της Χίλαρι Κλίντον για τον "αιώνα του Ειρηνικού" στην πραγματικότητα δεν εγκαταλείφθηκε ποτέ εντελώς και, όπως έγραψα προηγουμένως, η εξωτερική πολιτική της Ουάσινγκτον ταλαντεύεται εδώ και καιρό, μπρος-πίσω, μεταξύ της "αντιμετώπισης" της Μόσχας ή του Πεκίνου (μερικές φορές επιχειρώντας και τα δύο ταυτόχρονα)
Επιπλέον, μεγάλα τμήματα του λεγόμενου "σχεδίου Τραμπ" που αφορούν το ΝΑΤΟ έχουν ήδη συζητηθεί - καθιστώντας το προαναφερθέν σενάριο πιο πιθανό, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει τις αμερικανικές εκλογές. Θα μπορούσε κανείς να αναφερθεί στην (κακώς ονομαζόμενη) "Ευρώπη-Φρούριο" και άλλες πρωτοβουλίες, όπως η λεγόμενη "στρατιωτική πρόταση Σένγκεν" - για να μην αναφέρουμε την "αμυντική γραμμή της ΕΕ" σε μια ολοένα και πιο στρατιωτικοποιημένη και OTANized Ευρώπη. Πρόκειται για μια υπερεκτεταμένη και επιβαρυμένη στροφή των ΗΠΑ προς τον Ειρηνικό.
Υπάρχουν πολλά εμπόδια σε τέτοια σχέδια, συμπεριλαμβανομένου του δικού της επιδοματικού πολέμου της Ουάσινγκτον εναντίον της αποβιομηχανοποιημένης ηπείρου, η οποία εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ. Η αλλαγή αυτού του γεγονότος δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Όσον αφορά την τρέχουσα σύγκρουση στην Ανατολική Ευρώπη, οι ουκρανικές δυνάμεις βρίσκονται κυρίως σε άμυνα τους τελευταίους μήνες και η Ρωσία έχει κάνει αρκετές προόδους κατά μήκος του μετώπου των 600 μιλίων, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανικής περιοχής του Ντονέτσκ. Την περασμένη εβδομάδα ο ουκρανικός στρατός υποχώρησε από τα περίχωρα του Τσάσιβ Γιαρ, μιας στρατηγικής σημασίας πόλης. Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας ανακοίνωσε επίσης ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις της ελέγχουν πλέον την περιοχή Novyi, που βρίσκεται δυτικά του καναλιού Siversky-Donabas. Με αυτές τις εξελίξεις, η Μόσχα βρίσκεται πιο κοντά στο να αποκτήσει τον έλεγχο ολόκληρης της περιοχής. Το σκληρό γεγονός είναι ότι ο Τραμπ απέχει πολύ από το να είναι το μοναδικό πρόβλημα του ΝΑΤΟ.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr