Mohamad Hasan Sweidan - thecradle.co / Παρουσίαση Freepen.gr
Στις 23 Ιουνίου, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Yoav Gallant ξεκίνησε τριήμερη επίσκεψη στην Ουάσιγκτον, όπου συναντήθηκε με εξέχοντες Αμερικανούς αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Άμυνας Lloyd Austin και ο υπουργός Εξωτερικών Anthony Blinken.
Σύμφωνα με ανακοινώσεις των αμερικανικών υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας, οι συζητήσεις του Γκαλάντ επικεντρώθηκαν σε τρία βασικά θέματα: την κλιμάκωση των εντάσεων με τη Χεζμπολάχ στο βόρειο μέτωπο, την επόμενη φάση του πολέμου στη Γάζα και τις προσπάθειες να χαλαρώσουν οι τεταμένες σχέσεις μεταξύ του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και της κυβέρνησης Μπάιντεν, ιδιαίτερα για το πρώτο θέμα.
Μαθήματα από το Βιετνάμ
Κάθε αποτελεσματικό μεταπολεμικό σχέδιο πρέπει να λαμβάνει ρεαλιστικά υπόψη τις συνθήκες και τις δυναμικές ισχύος που έχουν προκύψει από μια σύγκρουση. Η επιτυχία μιας στρατηγικής για την «επόμενη ημέρα» εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αναγνώριση και την προσαρμογή σε αυτές τις πραγματικότητες. Η αγνόησή τους οδηγεί σε μη πρακτικές και ανέφικτες στρατηγικές που θα χάσουν έναν πόλεμο - μέσω της πολιτικής ήττας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η στρατηγική των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ, και ιδιαίτερα η εφαρμογή του προγράμματος Strategic Hamlet στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Το πρόγραμμα αυτό αποσκοπούσε στη δημιουργία «οχυρωμένων χωριών» για τη μείωση της επιρροής του υποστηριζόμενου από το Βόρειο Βιετνάμ Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (NLF) στους χωρικούς της υπαίθρου.
Παρά τις προθέσεις του, το πρόγραμμα απέτυχε να λάβει υπόψη του την πολύπλοκη κοινωνική και πολιτιστική δυναμική της βιετναμέζικης αγροτικής ζωής. Οι αναγκαστικές μετεγκαταστάσεις διατάραξαν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής και τις γεωργικές πρακτικές, οδηγώντας σε εκτεταμένη δυσαρέσκεια, ενισχύοντας τελικά τη λαϊκή υποστήριξη προς το NLF και ενισχύοντας παράλληλα την έννοια του λαϊκού πολέμου.
Επειδή οι σχεδιαστές των ΗΠΑ υποτίμησαν τη βαθιά ριζωμένη επιρροή και υποστήριξη του NLF στις αγροτικές κοινότητες, το πρόγραμμα έσπρωξε ακούσια περισσότερους χωρικούς να το υποστηρίξουν. Φυσικά, το NLF εκμεταλλεύτηκε τις αποτυχίες του προγράμματος ως προπαγάνδα, τονίζοντας την ανικανότητα της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ κυβέρνησης του Νοτίου Βιετνάμ.
Για να αποδείξει ότι τα «οχυρωμένα χωριά» των ΗΠΑ δεν είχαν την κατάλληλη προστασία και επαρκή ασφάλεια, το NLF διείσδυσε σε αυτά τα χωριουδάκια, υπονομεύοντας τον επιδιωκόμενο σκοπό τους, εκθέτοντας τους χωρικούς σε περαιτέρω κινδύνους και ενισχύοντας την πεποίθηση πως η κυβέρνηση-μαριονέτα ήταν ανίκανη να προστατεύσει τον λαό της.
Η αποτυχία του Στρατηγικού Προγράμματος για τα χωριουδάκια μπορεί να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στην παραμέληση του πολιτιστικού και κοινωνικού υπόβαθρου του βιετναμέζικου λαού, γεγονός που οδήγησε στην εγκατάλειψή του στα μέσα της δεκαετίας του 1960.
Η επόμενη φάση του Ισραήλ στη Γάζα
Το Ισραήλ φαίνεται να έχει μάθει ελάχιστα από αυτές τις εμπειρίες του παρελθόντος. Παρά τις αμερικανικές προσπάθειες να μοιραστεί τα ιστορικά του διδάγματα για να αποφύγει την επανάληψη λαθών - όπως αυτά που έγιναν μετά την 11η Σεπτεμβρίου - τα σχέδια του Ισραήλ μετά τη σύγκρουση για τη Γάζα υποδηλώνουν αποφασιστικότητα να προχωρήσει προς την στρατηγική αποτυχία.
Σύμφωνα με την Washington Post, «το λιγότερο ορατό, αλλά ίσως το πιο σημαντικό θέμα που συζήτησε ο Gallant κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του ήταν ένα λεπτομερές σχέδιο για τη μεταπολεμική μετάβαση στη Γάζα». Το σχέδιο θα προχωρήσει ακόμη και αν η Χαμάς συνεχίσει να απορρίπτει ανέφικτες και δυσμενείς προτάσεις εκεχειρίας και απελευθέρωσης των ισραηλινών αιχμαλώτων.
Το σχέδιο φέρεται να περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία: Η μεταβατική διαδικασία στη Γάζα θα εποπτεύεται από μια διευθύνουσα επιτροπή υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και των συμμάχων Αράβων εταίρων τους. Μια διεθνής δύναμη, που ενδεχομένως θα περιλαμβάνει στρατεύματα από την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μαρόκο, θα επιβλέπει την ασφάλεια, με τις δυνάμεις των ΗΠΑ να παρέχουν διοίκηση, έλεγχο και υλικοτεχνική υποστήριξη εκτός της Γάζας, πιθανώς στην Αίγυπτο.
Θα δημιουργηθεί επίσης μια συμμορφούμενη παλαιστινιακή δύναμη που θα αναλάβει σταδιακά τις τοπικές ευθύνες για την ασφάλεια. Αυτή η παλαιστινιακή δύναμη ασφαλείας αναμένεται να εκπαιδευτεί στο πλαίσιο του υφιστάμενου προγράμματος βοήθειας για την ασφάλεια της συνεργαζόμενης Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ), με επικεφαλής τον Αμερικανό στρατηγό Michael Wenzel, ο οποίος τοποθετείται στην Ιερουσαλήμ ως συντονιστής ασφαλείας για το Ισραήλ και την ΠΑ.
Το μεταβατικό σχέδιο θα εφαρμοστεί σταδιακά, ξεκινώντας από τη βόρεια Γάζα και επεκτεινόμενο νότια καθώς οι συνθήκες βελτιώνονται. Τέλος, οι «φούσκες» ασφαλείας θα επεκταθούν ώστε να καλύψουν τελικά 24 διοικητικές περιφέρειες της Γάζας.
Σπάζοντας τη φούσκα
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ένα άρθρο στους Financial Times άφησε να εννοηθεί ότι το Ισραήλ ετοιμάζεται να δοκιμάσει αυτές τις «φούσκες» για τη διαχείριση της Γάζας στη μεταπολεμική φάση. Το πιλοτικό πρόγραμμα για αυτές τις «φούσκες χωρίς Χαμάς» θα ξεκινήσει σύντομα στις συνοικίες Al-Atatra, Beit Hanoun και Beit Lahia της βόρειας Γάζας. Αξίζει να σημειωθεί πως τόσο το άρθρο όσο και πηγές που γνωρίζουν το σχέδιο εκφράζουν σκεπτικισμό σχετικά με τη σκοπιμότητα αυτής της προσέγγισης, με κάποιους να το θεωρούν ακόμη και «φανταστικό σχέδιο».
Η αρχική φάση περιλαμβάνει τις κατοχικές δυνάμεις που κατευθύνουν τη βοήθεια από το κοντινό δυτικό πέρασμα Erez σε τοπικούς Παλαιστίνιους που έχουν ελεγχθεί. Τα άτομα αυτά θα είναι υπεύθυνα για τη διανομή της βοήθειας και τη σταδιακή ανάληψη του ελέγχου της πολιτικής διακυβέρνησης σε ό,τι έχει απομείνει από τη Γάζα.
Το Τελ Αβίβ ελπίζει ότι αν αυτό το πείραμα αποδειχθεί επιτυχές, οι «φούσκες» μπορούν να επεκταθούν προς νότο σε άλλα μέρη της Γάζας, αντικαθιστώντας έτσι την κυριαρχία της Χαμάς.
Σύμφωνα με το πλήρες σχέδιο, αξιωματούχοι της ΠΑ και άλλοι τοπικοί ηγέτες εντός της Γάζας θα διαχειρίζονται το νέο σύστημα, οδηγώντας στο σχηματισμό μιας τεχνοκρατικής κυβέρνησης. Αυτή η τοπική κυβέρνηση θα περιλαμβάνει εκπροσώπους του διεθνούς και του αραβικού συνασπισμού, της ΠΑ, εργολάβους του ιδιωτικού τομέα και επιχειρηματίες.
Υποστηριζόμενη από το ισραηλινό κατεστημένο ασφαλείας και τον υπουργό Άμυνας Gallant, η στρατηγική αυτή προβλέπει τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου διεθνούς και αραβικού συνασπισμού για την παροχή της απαραίτητης υποστήριξης για ένα βιώσιμο μεταπολεμικό καθεστώς στη Γάζα.
Οι ρυθμίσεις ασφαλείας αποτελούν επίσης ένα κρίσιμο στοιχείο του σχεδίου. Υπάρχουν σχέδια για την εκπαίδευση μιας τοπικής παλαιστινιακής δύναμης ασφαλείας από το εσωτερικό της Γάζας, η οποία θα αποτελείται από πρώην προσωπικό ασφαλείας της ΠΑ που εκπαιδεύτηκε στην Ιορδανία ή στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη υπό την εποπτεία του στρατηγού Wenzel.
Ο Majid Faraj, επικεφαλής των παλαιστινιακών μυστικών υπηρεσιών, φέρεται να έχει αρχίσει τον έλεγχο των υποψηφίων για αυτή τη δύναμη ασφαλείας και να έχει εντοπίσει αρκετές χιλιάδες άνδρες ως δυνητικούς νεοσύλλεκτους.
Σύμφωνα με τη λιβανέζικη εφημερίδα Al-Akhbar, που επικαλείται παλαιστινιακές πηγές στη Ραμάλα, το κατοχικό κράτος συντονίζεται ανοιχτά με τις παλαιστινιακές υπηρεσίες ασφαλείας για να «δημιουργήσει έναν ευρύ κύκλο επικοινωνίας με συγκεκριμένες οικογένειες της Γάζας, επιχειρηματίες και τοπικές εταιρείες» και ο στόχος είναι να «σχηματιστεί ο πυρήνας μιας εναλλακτικής αρχής».
Κίνδυνος επανάληψης της ιστορίας
Αν το Ισραήλ προσπαθήσει να εφαρμόσει το αμερικανικό μοντέλο των «οχυρωμένων χωριών» μέσω ισραηλινών «φούσκων», πιθανότατα θα αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα με το πρόγραμμα των στρατηγικών χωριών. Ένας σημαντικός λόγος για την πιθανή αποτυχία του είναι ότι οι παλαιστινιακές παρατάξεις αρνούνται να αφήσουν οποιαδήποτε διεθνή ή αραβική δύναμη να εισέλθει στη Λωρίδα της Γάζας, θεωρώντας αυτά τα στρατεύματα ως «απαράδεκτα και ισοδύναμα με κατοχική δύναμη».
Η Επιτροπή Παρακολούθησης των Εθνικών και Ισλαμικών Δυνάμεων, η οποία περιλαμβάνει τις περισσότερες παλαιστινιακές παρατάξεις, εξέφρασε σαφώς αυτό το συναίσθημα σε μια δήλωση του Μαρτίου. Η αγνόηση αυτής της πραγματικότητας και η προώθηση της ιδέας των «φυσαλίδων» θα ήταν σοβαρό λάθος. Επιπλέον, οποιαδήποτε μη αντιστασιακή παλαιστινιακή ηγεσία που θα προκύψει από το σχέδιο, πιθανότατα θα βαφτιστεί ως «συνεργάτες», μειώνοντας τις όποιες προοπτικές των κατοίκων της Γάζας να υποστηρίξουν την εξουσία τους.
Παρά την υποστήριξη του υπουργού Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας Faisal bin Farhan για την ανάπτυξη μιας διεθνούς δύναμης στη Γάζα μέσω μιας απόφασης του ΟΗΕ για την υποστήριξη της ΠΑ, οι παλαιστινιακές παρατάξεις της αντίστασης έχουν απορρίψει αυτή την πρόταση.
Το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, για παράδειγμα, επανέλαβε ότι «ο παλαιστινιακός λαός είναι το μόνο σώμα που είναι εξουσιοδοτημένο να καθορίσει το μέλλον και τη μορφή της κυβερνητικής αρχής στη Λωρίδα της Γάζας».
Δεδομένης της ακλόνητης αντίστασης των Παλαιστινίων στη Γάζα επί σχεδόν εννέα μήνες συνεχών βομβαρδισμών και της αποτυχίας του Ισραήλ να επιτύχει τους διακηρυγμένους πολεμικούς στόχους του, σε συνδυασμό με την μη ρεαλιστική επιμονή του Νετανιάχου στην «επίτευξη απόλυτης νίκης», φαίνεται ότι η ισραηλινή κυβέρνηση οδεύει προς μια ακόμη αποτυχία με το σχέδιο της επόμενης ημέρας για τη Γάζα.
Μια δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα από το Παλαιστινιακό Κέντρο Πολιτικής και Έρευνας Έρευνας έδειξε ότι το 75% του πληθυσμού της Γάζας αντιτίθεται στην ανάπτυξη μιας αραβικής δύναμης ασφαλείας και πως η Χαμάς εξακολουθεί να συγκεντρώνει σημαντική δημοτικότητα στην περιοχή.
Ως εκ τούτου, εάν το κράτος κατοχής συνεχίσει να αρνείται τις πραγματικότητες επί τόπου, πιθανότατα θα προσθέσει άλλη μια αποτυχία στη συλλογική ιστορία της Δύσης σε συγκρούσεις με τους τοπικούς πληθυσμούς και σε αγώνες κατά των λαϊκών πολέμων.