Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε πρόσφατα ότι "η Ευρώπη μας, σήμερα, είναι θανάσιμη. Μπορεί να πεθάνει". Ενώ αναφερόταν σε εξωτερικές απειλές όπως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η αμφιταλαντευόμενη δέσμευση της Αμερικής προς τους Ευρωπαίους συμμάχους της, ο πιο άμεσος κίνδυνος για το όραμά του για την Ευρώπη προέρχεται από την ίδια τη Γαλλία.
Eloise Cassier - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Ευρώπη είναι βαθιά διχασμένη, καθώς ο αυξανόμενος εθνικισμός και ο ευρωσκεπτικισμός απειλούν να διαβρώσουν τα θεμέλια του μεταπολεμικού σχεδίου ενότητάς της. Η διαίρεση αυτή δεν είναι πουθενά πιο εμφανής από ό,τι στη Γαλλία, όπου το όραμα του Μακρόν για μια ισχυρή, ενωμένη Ευρώπη συγκρούεται με την αυξανόμενη εγχώρια δυσαρέσκεια και ένα αναγεννημένο δεξιό λαϊκιστικό κίνημα.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Μακρόν διέλυσε την Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας και ζήτησε πρόωρες εκλογές, αφού το κόμμα του, η Αναγέννηση, υπέστη σημαντική ήττα από τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο πρώτος γύρος την Κυριακή έδωσε άλλη μια νίκη στο κόμμα, το οποίο κέρδισε το ένα τρίτο των ψήφων. Ο αριστερός συνασπισμός, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, ακολούθησε από κοντά με 28% και ο κεντρώος συνασπισμός του Μακρόν έμεινε τρίτος γύρω στο 20%.
Η λαϊκιστική δεξιά στοχεύει στις 289 έδρες που απαιτούνται για την απόλυτη πλειοψηφία και οι τρέχουσες προβλέψεις για τον δεύτερο γύρο της 7ης Ιουλίου δείχνουν ότι ο Εθνικός Συναγερμός θα κερδίσει από 230 έως 300 έδρες. Αν η ελπίδα του Μακρόν ήταν να συγκεντρώσει αρκετή υποστήριξη για να διατηρήσει την κυβερνητική πλειοψηφία, τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα δείχνουν ότι απέτυχε.
Αντιθέτως, ζητώντας πρόωρες εκλογές, ο Μακρόν άνοιξε ακούσια το δρόμο για την πρώτη ακροδεξιά κυβέρνηση της Γαλλίας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το γεγονός αυτό έχει επιφέρει ένα ντροπιαστικό πλήγμα στο γαλλικό κατεστημένο. Ενώ ο Μακρόν ήταν απασχολημένος με μεγάλες αφηγήσεις για τη δημοκρατία και τον αυταρχισμό, μια έρευνα στην οποία συνέβαλα να ηγηθώ στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τη Γαλλία αποκάλυψε ότι οι Γάλλοι πολίτες ήταν πολύ πιο απασχολημένοι με τις εγχώριες προκλήσεις.
Οι άγρια αντιδημοφιλείς πολιτικές, από την αύξηση των φόρων στα καύσιμα μέχρι τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, έχουν στρέψει μεγάλο μέρος της χώρας εναντίον του Μακρόν. Η δημοτικότητά του έχει βυθιστεί στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2018, όταν διαδηλωτές με κίτρινα γιλέκα έβαλαν φωτιά στους δρόμους του Παρισιού. Αντιμέτωπος με την τεράστια εγχώρια δυσαρέσκεια, ο Μακρόν έστρεψε την προσοχή του στην εξωτερική πολιτική ελπίζοντας πως η υποστήριξη προς την Ουκρανία θα ενίσχυε την εικόνα του ως ισχυρού ηγέτη και υπερασπιστή της δημοκρατίας.
Αλλά τα δεδομένα μας έδειξαν ότι η σκληρή στάση του Μακρόν στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας δεν βρήκε ανταπόκριση στους ψηφοφόρους του. Πρότεινε ακόμη και την αποστολή δυτικών στρατευμάτων στη μάχη, μια πρόταση που απορρίφθηκε γρήγορα από άλλες χώρες του ΝΑΤΟ.
Η έρευνά μας επιβεβαιώνει πως η πλειονότητα των ανθρώπων στη Γαλλία επιθυμεί να τερματιστεί ο πόλεμος, ακόμη και χωρίς την απόλυτη νίκη της Ουκρανίας. Στην πραγματικότητα, όταν ρωτήσαμε τους Ευρωπαίους αν οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να πιέσουν για μια διευθέτηση με διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας, οι απαντήσεις "ναι" επιλέχθηκαν υπερδιπλάσια συχνά από τις απαντήσεις "όχι".
Αυτός ήταν ένας τομέας στον οποίο ο Μακρόν ήλπιζε να ξεπεράσει τη Λεπέν, την οποία κατηγόρησε ότι είναι υπόδουλη στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής της εκστρατείας το 2022, η Λεπέν τάχθηκε υπέρ στενότερων δεσμών με τη Ρωσία και της αποχώρησης της Γαλλίας από τη στρατιωτική διοίκηση του ΝΑΤΟ. Όμως έκτοτε έχει μαλακώσει τη στάση της - και βαθμονόμησε επιδέξια την πλατφόρμα του κόμματός της με την κοινή γνώμη. Ενώ ο ευρωσκεπτικισμός παραμένει ο πυρήνας της εθνικιστικής ατζέντας της, ο Εθνικός Συναγερμός υποστηρίζει τώρα την παροχή υλικής βοήθειας στην Ουκρανία, αποκλείοντας ενέργειες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν έναν ευρύτερο πόλεμο.
Το θετικό για τον Μακρόν είναι πως ευθυγραμμίζεται με το κοινό αίσθημα για την ευρωπαϊκή άμυνα ευρύτερα. Η έρευνά μας δείχνει ότι το αίτημά του για "στρατηγική αυτονομία" βρίσκει απήχηση στη μεγάλη πλειοψηφία των Δυτικοευρωπαίων, οι οποίοι πιστεύουν ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αναλάβει την πρωταρχική ευθύνη για τη δική της άμυνα, διατηρώντας παράλληλα στρατιωτικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ μέσω του ΝΑΤΟ.
Παρά τις προκλήσεις αυτές, ο Μακρόν έχει ακόμη χαρτιά να παίξει. Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το οποίο κατέχει τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ευθυγραμμίζεται με το όραμά του. Ο ενθουσιασμός του ηγέτη του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ για την επέκταση της γαλλικής πυρηνικής ομπρέλας σε όλη την Ευρώπη παρέχει μια πιθανή πορεία προς τα εμπρός. Μια στρατηγική συμμαχία που θα εστιάζει σε κοινά ζητήματα όπως η ασφάλεια θα μπορούσε να αποτελέσει προπύργιο κατά της ακροδεξιάς επιρροής σε επίπεδο ΕΕ.
Εάν αναγκαστεί να διορίσει πρωθυπουργό από το κόμμα της Λεπέν - πιθανότατα τον 28χρονο Jordan Bardella - η εγχώρια επιρροή του Μακρόν θα περιοριστεί σημαντικά. Ωστόσο, αυτός ο περιορισμός θα μπορούσε να προσφέρει μια ευκαιρία. Με την εξωτερική πολιτική στην αρμοδιότητά του, ο Μακρόν έχει την ευκαιρία να εδραιώσει την κληρονομιά του και να επηρεάσει το μέλλον της ηπείρου του.
Το στοίχημα του Μακρόν θα μπορούσε είτε να αναζωογονήσει το ευρωπαϊκό εγχείρημα είτε να παραδώσει την εξουσία σε εκείνους που θα το διαλύσουν. Η ειρωνεία είναι ότι η τολμηρή κίνηση του Μακρόν να σώσει το όραμά του για ευρωπαϊκή ενότητα και στρατηγική αυτονομία μπορεί να είναι αυτό που θα το καταστρέψει.