Αυτή την στιγμή ο πρόεδρος Ερντογάν λέει ότι είναι "αλληλέγγυος με το Λίβανο" αν ξεσπάσει ένας μεγάλος πόλεμος μεταξύ της μαχητικής οργάνωσης και του Ισραήλ
Μια σύγκρουση πλήρους κλίμακας μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Ισραήλ θα μπορούσε εύκολα να αποσταθεροποιήσει άλλα μέρη της Μέσης Ανατολής, να επιδεινώσει τις περιφερειακές εντάσεις και να δημιουργήσει σοβαρές ανθρωπιστικές καταστροφές στο Λίβανο.
Giorgio Cafiero - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δηλώνει πως στέκεται στο πλευρό του Λιβάνου.
Τον περασμένο μήνα, ασχολήθηκε με τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα και τους κινδύνους ενός πολέμου πλήρους κλίμακας στο νότιο Λίβανο. Ενώ χαρακτήρισε τη δυτική υποστήριξη προς το Ισραήλ "αξιοθρήνητη" και προειδοποίησε για μια "μεγάλη καταστροφή" ως αποτέλεσμα των "σχεδίων του Νετανιάχου να εξαπλώσει τον πόλεμο [στη Γάζα] στην περιοχή", ο Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία στέκεται "αλληλέγγυα με το Λίβανο".
Παρόλο που η Τουρκία μπορεί να μη διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε οποιαδήποτε μελλοντική σύγκρουση και οι άμεσες επενδύσεις της στον Λίβανο είναι περιορισμένες, οι αξιωματούχοι στην Άγκυρα ανησυχούν πως ένας πόλεμος Ισραήλ-Χεζμπολάχ θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια πολυηπειρωτική κρίση που θα επηρέαζε αρνητικά τα συμφέροντα της Τουρκίας σε πολλές χώρες.
"Οι προειδοποιήσεις της Τουρκίας κατά μιας τέτοιας κλιμάκωσης αντανακλούν τη δέσμευσή της στην περιφερειακή σταθερότητα και την επιθυμία της να αποφύγει σοβαρές ανθρωπιστικές, γεωπολιτικές, ασφαλιστικές και οικονομικές συνέπειες", δήλωσε ο Gökhan Ereli, Συντονιστής Σπουδών Κόλπου στο ORSAM (δεξαμενή σκέψης με έδρα την Άγκυρα), σε συνέντευξή του στην RS.
Αλλαγές στις σχέσεις Τουρκίας-Χεζμπολάχ;
Παρά τις προηγούμενες εντάσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Χεζμπολάχ, είναι προφανές πως ο ισραηλινός πόλεμος κατά της Γάζας και η περιφερειακή επέκτασή της έχουν αναμφισβήτητα βάλει την Άγκυρα και τη λιβανέζικη οργάνωση στην ίδια βάρκα, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό.
"Ο Ερντογάν έχει τοποθετήσει την Τουρκία ως ηγέτη του ισλαμικού κόσμου και υπέρμαχο των Παλαιστινίων. Αν και η Χεζμπολάχ και η Τουρκία ήταν αντίπαλοι κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη Συρία - με [την πρώτη] να υποστηρίζει τον Συριακό Αραβικό Στρατό και [τη δεύτερη] να υποστηρίζει τις πολιτοφυλακές της αντιπολίτευσης, οι δύο τους βρίσκονται τώρα στην ίδια πλευρά, υποστηρίζοντας τους Παλαιστίνιους", εξήγησε ο Τζόσουα Λάντις, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, σε συνέντευξή του στην RS.
Αναφερόμενος στη δήλωση του Ερντογάν περί "αλληλεγγύης με τον Λίβανο", ο Ερέλι δήλωσε στο RS ότι μια τέτοια γλώσσα "υπογραμμίζει την κριτική στάση της Τουρκίας απέναντι στις επιθετικές πολιτικές του Ισραήλ και τη δυνατότητά τους να επιδεινώσουν τις περιφερειακές συγκρούσεις".
Μια σύγκρουση πλήρους κλίμακας μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Ισραήλ θα μπορούσε εύκολα να αποσταθεροποιήσει άλλα μέρη της Μέσης Ανατολής, να επιδεινώσει τις περιφερειακές εντάσεις και να δημιουργήσει σοβαρές ανθρωπιστικές καταστροφές στο Λίβανο.
Giorgio Cafiero - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δηλώνει πως στέκεται στο πλευρό του Λιβάνου.
Τον περασμένο μήνα, ασχολήθηκε με τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα και τους κινδύνους ενός πολέμου πλήρους κλίμακας στο νότιο Λίβανο. Ενώ χαρακτήρισε τη δυτική υποστήριξη προς το Ισραήλ "αξιοθρήνητη" και προειδοποίησε για μια "μεγάλη καταστροφή" ως αποτέλεσμα των "σχεδίων του Νετανιάχου να εξαπλώσει τον πόλεμο [στη Γάζα] στην περιοχή", ο Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία στέκεται "αλληλέγγυα με το Λίβανο".
Παρόλο που η Τουρκία μπορεί να μη διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε οποιαδήποτε μελλοντική σύγκρουση και οι άμεσες επενδύσεις της στον Λίβανο είναι περιορισμένες, οι αξιωματούχοι στην Άγκυρα ανησυχούν πως ένας πόλεμος Ισραήλ-Χεζμπολάχ θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια πολυηπειρωτική κρίση που θα επηρέαζε αρνητικά τα συμφέροντα της Τουρκίας σε πολλές χώρες.
"Οι προειδοποιήσεις της Τουρκίας κατά μιας τέτοιας κλιμάκωσης αντανακλούν τη δέσμευσή της στην περιφερειακή σταθερότητα και την επιθυμία της να αποφύγει σοβαρές ανθρωπιστικές, γεωπολιτικές, ασφαλιστικές και οικονομικές συνέπειες", δήλωσε ο Gökhan Ereli, Συντονιστής Σπουδών Κόλπου στο ORSAM (δεξαμενή σκέψης με έδρα την Άγκυρα), σε συνέντευξή του στην RS.
Αλλαγές στις σχέσεις Τουρκίας-Χεζμπολάχ;
Παρά τις προηγούμενες εντάσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Χεζμπολάχ, είναι προφανές πως ο ισραηλινός πόλεμος κατά της Γάζας και η περιφερειακή επέκτασή της έχουν αναμφισβήτητα βάλει την Άγκυρα και τη λιβανέζικη οργάνωση στην ίδια βάρκα, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό.
"Ο Ερντογάν έχει τοποθετήσει την Τουρκία ως ηγέτη του ισλαμικού κόσμου και υπέρμαχο των Παλαιστινίων. Αν και η Χεζμπολάχ και η Τουρκία ήταν αντίπαλοι κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη Συρία - με [την πρώτη] να υποστηρίζει τον Συριακό Αραβικό Στρατό και [τη δεύτερη] να υποστηρίζει τις πολιτοφυλακές της αντιπολίτευσης, οι δύο τους βρίσκονται τώρα στην ίδια πλευρά, υποστηρίζοντας τους Παλαιστίνιους", εξήγησε ο Τζόσουα Λάντις, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, σε συνέντευξή του στην RS.
Αναφερόμενος στη δήλωση του Ερντογάν περί "αλληλεγγύης με τον Λίβανο", ο Ερέλι δήλωσε στο RS ότι μια τέτοια γλώσσα "υπογραμμίζει την κριτική στάση της Τουρκίας απέναντι στις επιθετικές πολιτικές του Ισραήλ και τη δυνατότητά τους να επιδεινώσουν τις περιφερειακές συγκρούσεις".
Πρόσθεσε πως η "χρήση του όρου "αξιολύπητη" από τον Τούρκο πρόεδρο για να περιγράψει την υποστήριξη των δυτικών κυβερνήσεων προς το Ισραήλ υπογραμμίζει την αποδοκιμασία της Τουρκίας για αυτό που θεωρεί ως μονόπλευρη προσέγγιση που παραμελεί τις ευρύτερες συνέπειες για την περιφερειακή σταθερότητα".
Αλλά ο Ereli τόνισε επίσης τη σημασία της διάκρισης μεταξύ της υποστήριξης του Ερντογάν στον Λίβανο ως κράτος και της Χεζμπολάχ ως πολιτική οντότητα.
"Η έκφραση αλληλεγγύης του Ερντογάν προς το κράτος [του Λιβάνου] δε θα πρέπει να ερμηνεύεται ως υποστήριξη προς τη Χεζμπολάχ ή οποιονδήποτε άλλο μη κρατικό φορέα. Αντίθετα, τα σχόλιά του απευθύνονται προς το λιβανέζικο κράτος και τον αδελφό λαό του Λιβάνου, τονίζοντας τη δέσμευση της Τουρκίας να στηρίξει την κυριαρχία και τη σταθερότητα του Λιβάνου εν μέσω των συνεχιζόμενων εντάσεων", δήλωσε στο RS.
Όρια στην επιρροή της Τουρκίας
Όσο κι αν η Άγκυρα θα ήθελε να δει το Ισραήλ να επιδεικνύει αυτοσυγκράτηση έναντι του Λιβάνου, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν πως η Τουρκία δεν είναι απαραίτητα σε θέση να κάνει πολλά για να επηρεάσει είτε τη Χεζμπολάχ είτε το Ισραήλ. Υποστηρίζουν επίσης ότι τα πολιτικά διακυβεύματα της Άγκυρας στον Λίβανο είναι πολύ χαμηλότερα από εκείνα που έχει η Τουρκία στην Παλαιστίνη.
"Η Τουρκία θα πρέπει φυσικά να αντιδράσει στην κρίση, ειδικά αν αυτή καταλάβει τη Συρία και προκαλέσει μεγαλύτερη αστάθεια νότια των τουρκικών συνόρων", δήλωσε ο Άρον Λουντ, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής στην Century International, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο RS.
Αλλά ο Ereli τόνισε επίσης τη σημασία της διάκρισης μεταξύ της υποστήριξης του Ερντογάν στον Λίβανο ως κράτος και της Χεζμπολάχ ως πολιτική οντότητα.
"Η έκφραση αλληλεγγύης του Ερντογάν προς το κράτος [του Λιβάνου] δε θα πρέπει να ερμηνεύεται ως υποστήριξη προς τη Χεζμπολάχ ή οποιονδήποτε άλλο μη κρατικό φορέα. Αντίθετα, τα σχόλιά του απευθύνονται προς το λιβανέζικο κράτος και τον αδελφό λαό του Λιβάνου, τονίζοντας τη δέσμευση της Τουρκίας να στηρίξει την κυριαρχία και τη σταθερότητα του Λιβάνου εν μέσω των συνεχιζόμενων εντάσεων", δήλωσε στο RS.
Όρια στην επιρροή της Τουρκίας
Όσο κι αν η Άγκυρα θα ήθελε να δει το Ισραήλ να επιδεικνύει αυτοσυγκράτηση έναντι του Λιβάνου, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν πως η Τουρκία δεν είναι απαραίτητα σε θέση να κάνει πολλά για να επηρεάσει είτε τη Χεζμπολάχ είτε το Ισραήλ. Υποστηρίζουν επίσης ότι τα πολιτικά διακυβεύματα της Άγκυρας στον Λίβανο είναι πολύ χαμηλότερα από εκείνα που έχει η Τουρκία στην Παλαιστίνη.
"Η Τουρκία θα πρέπει φυσικά να αντιδράσει στην κρίση, ειδικά αν αυτή καταλάβει τη Συρία και προκαλέσει μεγαλύτερη αστάθεια νότια των τουρκικών συνόρων", δήλωσε ο Άρον Λουντ, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής στην Century International, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο RS.
"Αλλά δε νομίζω ότι η Τουρκία έχει μεγάλη επιρροή ή, για να είμαι ειλικρινής, πολλά διακυβεύονται στο Λίβανο. Εξακολουθεί να απέχει αρκετά από το εσωτερικό έδαφος και τα βασικά συμφέροντα της Τουρκίας. Ο Λίβανος και η Χεζμπολάχ δεν έχουν την ίδια συναισθηματική απήχηση με την υπόθεση της Παλαιστίνης. Η εισβολή του Ισραήλ στο Λίβανο θα θεωρηθεί πιθανώς ως μία ακόμη παράβαση για να διαμαρτυρηθούν, αλλά ο Ερντογάν και οι υποστηρικτές του είναι ήδη πολύ ταραγμένοι για τη Γάζα", πρόσθεσε.
Εντεινόμενες τριβές στις τουρκοϊσραηλινές σχέσεις
Περισσότερο από εννέα μήνες μετά την έναρξη της στρατιωτικής εκστρατείας του Ισραήλ στη Γάζα, οι σχέσεις Άγκυρας-Τελ Αβίβ έχουν επιδεινωθεί σημαντικά. Αυτό δεν αφορά μόνο την έντονη ρητορική. Η απαγόρευση της Τουρκίας στο εμπόριο με το Ισραήλ τον Μάιο, από την οποία εξαιρέθηκε η εξαγωγή πετρελαίου από το Αζερμπαϊτζάν στο Ισραήλ που εξαρτάται από τουρκικό λιμάνι, ανέδειξε τη σοβαρότητα των διμερών εντάσεων.
Δύο κύριοι παράγοντες εξηγούν πιθανότατα γιατί η Άγκυρα επέτρεψε, μέχρι τώρα, το πετρέλαιο του Αζερμπαϊτζάν να συνεχίσει να ρέει στο Ισραήλ μέσω της Τουρκίας. Πρώτον, η διακοπή αυτών των ροών από το Αζερμπαϊτζάν προς το Ισραήλ θα έβλαπτε την οικονομία της Τουρκίας. Δεύτερον, το Μπακού είναι πιθανότατα ο πιο στενός σύμμαχος της Άγκυρας και οι Τούρκοι πολιτικοί αντιλαμβάνονται τον αρνητικό αντίκτυπο που θα είχε μια τέτοια κίνηση στο Αζερμπαϊτζάν.
Αλλά αν ξεσπάσει ένας ολοκληρωτικός πόλεμος Χεζμπολάχ-Ισραήλ αυτό το καλοκαίρι, "ο Ερντογάν θα αναγκαστεί να αυξήσει τις κυρώσεις στο Ισραήλ", σύμφωνα με τον Λάντις, ο οποίος πιστεύει ότι υπό αυτές τις συνθήκες η τουρκική κυβέρνηση πιθανότατα θα βρεθεί υπό σοβαρή λαϊκή πίεση να επεκτείνει την απαγόρευση του εμπορίου στο πετρέλαιο του Αζερμπαϊτζάν.
Ήδη έχουν υπάρξει διαδηλώσεις στην Τουρκία κατά της εξαίρεσης του πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν. Η ισραηλινή πολεμική οικονομία εξαρτάται από αυτό το πετρέλαιο από το Αζερμπαϊτζάν, από το οποίο οι Ισραηλινοί έχουν εξαρτηθεί σημαντικά περισσότερο από τις αρχές του τρέχοντος έτους.
Ωστόσο, η πόρτα της διπλωματίας μεταξύ της Άγκυρας και του Τελ Αβίβ δεν είναι εντελώς κλειστή. Παρά τις τριβές με το Ισραήλ, η κυβέρνηση Ερντογάν δεν έχει διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με το Τελ Αβίβ και ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών συνεχίζεται από τις 7 Οκτωβρίου 2023.
"Παρόλο που οι πολιτικές και διπλωματικές σχέσεις έχουν τονιστεί, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι και οι δύο χώρες δεν έχουν αποσύρει μόνιμα τους πρεσβευτές τους, αλλά τους έχουν καλέσει πίσω για διαβουλεύσεις και συζητήσεις ασφαλείας", εξήγησε ο Ereli. "Αυτό δείχνει πως η Τουρκία εξακολουθεί να αφήνει περιθώρια για διπλωματικούς διαύλους με το Ισραήλ".
Ωστόσο, ο αναλυτής με έδρα την Άγκυρα προειδοποίησε ότι "τυχόν νέες επιθετικές πράξεις του Ισραήλ θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο αυτή τη λεπτή ισορροπία και ενδεχομένως να οδηγήσουν τις σχέσεις σε νέο χαμηλό επίπεδο".
Τελικά, ενώ η Άγκυρα έχει διατηρήσει μέχρι στιγμής κάποιο επίπεδο διπλωματικής εμπλοκής με την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, αξίζει να εξετάσουμε πώς μια μεγάλη ισραηλινή επίθεση στο νότιο Λίβανο θα μπορούσε να αλλάξει την εικόνα.
"Η Τουρκία παραμένει προσηλωμένη στη διατήρηση ενός επιπέδου διπλωματικής δέσμευσης, αλλά οι συνεχιζόμενες εχθροπραξίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν περαιτέρω επιδείνωση των δεσμών, καθιστώντας πιο δύσκολες τις μελλοντικές προσπάθειες συμφιλίωσης μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ", δήλωσε ο Ereli στο RS.