Dr. Vladislav B. Sotirović
Εκλογές για τα μέλη του Κογκρέσου
Το Κογκρέσο (Κοινοβούλιο) των ΗΠΑ αποτελείται από δύο σώματα: τη Βουλή των Αντιπροσώπων (στην πραγματικότητα, η Κάτω Βουλή, που εκπροσωπεί το λαό) και τη Γερουσία (στην πραγματικότητα, η Άνω Βουλή, που εκπροσωπεί τις πολιτείες). Η Βουλή των Αντιπροσώπων έχει 435 μέλη. Κάθε μέλος υπηρετεί μια διετή θητεία. Ωστόσο, ο ακριβής αριθμός κάθε πολιτείας εξαρτάται από το μέγεθος του πληθυσμού της. Για παράδειγμα, ορισμένες πολιτείες, όπως η Μοντάνα, καθώς έχουν πολύ μικρό πληθυσμό, έχουν λίγους αντιπροσώπους (η Μοντάνα έχει μόνο έναν), ενώ άλλες πολιτείες με μεγαλύτερο πληθυσμό έχουν αναλογικά περισσότερους αντιπροσώπους: για παράδειγμα, η Καλιφόρνια με τον μεγαλύτερο πληθυσμό έχει 53 αντιπροσώπους. Τα όρια των περιφερειών που εκπροσωπούν τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων αλλάζουν κάθε δέκα χρόνια μετά από κάθε απογραφή ή επίσημη καταμέτρηση των κατοίκων. Ο σκοπός είναι να συμπεριληφθεί ίσος αριθμός ψηφοφόρων.
Κάθε πολιτεία εκλέγει δύο γερουσιαστές (συνολικά 100). Καθένας από αυτούς υπηρετεί μια εξαετή θητεία. Ωστόσο, κάθε δύο χρόνια, περίπου το 1/3 της Γερουσίας επανεκλέγεται. Οι εκλογές για τη Γερουσία διοργανώνονται ταυτόχρονα είτε με τις εκλογές για τη Βουλή των Αντιπροσώπων είτε με τις εκλογές για τον Πρόεδρο.
Και στις δύο περιπτώσεις εκλογών για το Κογκρέσο, ο λαός της συγκεκριμένης περιφέρειας ή πολιτείας επιλέγει τον εκπρόσωπό του και μόνο ο υποψήφιος με την πλειοψηφία των ψήφων (δηλαδή με τις περισσότερες ψήφους) εκλέγεται για το Κογκρέσο.
Παράλληλα με τις εκλογές σε εθνικό επίπεδο, κάθε πολιτεία έχει τη δική της κυβέρνηση, η οποία συγκροτείται όπως η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και οι εκλογές διεξάγονται με τον ίδιο τρόπο.
Οι προεδρικές εκλογές
Οι εκλογές για την ανάδειξη του Προέδρου και του Αντιπροέδρου διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια σύμφωνα με μια, στην πραγματικότητα, περίπλοκη και πολύ ιδιαίτερη διαδικασία που είναι μοναδική στον κόσμο.
Το πρώτο εκλογικό βήμα είναι οι προκριματικές ή πρωτογενείς εκλογές. Αυτό σημαίνει ότι από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του εκλογικού έτους, τα πολιτικά κόμματα επιλέγουν τους υποψηφίους τους μέσω μιας σειράς εκλογών σε κάθε πολιτεία. Με άλλα λόγια, οι πολίτες επιλέγουν το κόμμα του οποίου τις προκριματικές εκλογές θέλουν να ψηφίσουν και ψηφίζουν τους υποψηφίους της επιλογής τους. Το δεύτερο βήμα είναι το συνέδριο του Κογκρέσου, δηλαδή το καλοκαίρι, κάθε πολιτικό κόμμα (στην πραγματικότητα μόνο τα δύο μεγαλύτερα) διοργανώνει συνέδριο προκειμένου να κάνει την τελική επιλογή των υποψηφίων του. Ομάδες αντιπροσώπων από κάθε πολιτεία πηγαίνουν στο συνέδριο για να ψηφίσουν το ζεύγος των υποψηφίων που κέρδισαν τις προκριματικές εκλογές του κόμματός τους. Ωστόσο, συνήθως, το κόμμα επιλέγει τους τελικούς υποψηφίους άτυπα εκ των προτέρων, με βάση το ποιος ήταν πιο επιτυχημένος στις προκριματικές εκλογές.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι προεδρικές εκλογές διοργανώνονται πάντα την Τρίτη που ακολουθεί την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου. Αρκετές εβδομάδες πριν από τις εκλογές, οι ψηφοφόροι που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους λαμβάνουν μια κάρτα στην οποία αναγράφεται η διεύθυνση του εκλογικού κέντρου όπου πρέπει να ψηφίσουν. Κάθε ψηφοφόρος στο εκλογικό τμήμα δίνει μία μόνο προεδρική ψήφο (τόσο για τον πρόεδρο όσο και για τον αντιπρόεδρο), μαζί με ξεχωριστές ψήφους για ένα μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων και (στην περίπτωση διεξαγωγής εκλογών) για ένα γερουσιαστή.
Η επόμενη διαδικασία ακολουθεί μετά την καταμέτρηση των ψήφων στις προεδρικές εκλογές. Το θέμα είναι ότι κάθε πολιτεία (50) έχει έναν αριθμό εκλεκτόρων (έναν για κάθε περιφέρεια του Κογκρέσου και για κάθε γερουσιαστή), οι οποίοι απαρτίζουν το Εκλεκτορικό Κολέγιο (σαν επιτροπή). Σύμφωνα με τους κανόνες, κάθε εκλέκτορας δίνει δύο ψήφους, μία για τον πρόεδρο και μία για τον αντιπρόεδρο (τυπικά δεν εξαρτάται από τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας του λαού, αλλά στην πραγματικότητα ακολουθεί την επιθυμία του λαού που εκφράζεται στις εκλογές). Στην πραγματικότητα, τα μέλη του εκλεκτορικού σώματος επιλέγουν τους δύο υποψηφίους που έλαβαν τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στην πολιτεία. Τελικά, ο υποψήφιος που έχει την υποστήριξη τουλάχιστον 270 από τους 538 εκλέκτορες γίνεται Πρόεδρος ή Αντιπρόεδρος.
Το δικομματικό σύστημα
Στις ΗΠΑ υπάρχουν δύο κεντρικά πολιτικά κόμματα - το Δημοκρατικό Κόμμα και το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Στην πράξη, υπάρχουν και άλλα μικρότερα πολιτικά κόμματα και ενώσεις, αλλά πολύ σπάνια κερδίζουν σημαντικές εκλογές. Στην ουσία, λοιπόν, στις ΗΠΑ υπάρχει ένα δικομματικό σύστημα τουλάχιστον για τον πολύ πρακτικό λόγο ότι το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ "ο νικητής τα παίρνει όλα" καθιστά δύσκολη την ταυτόχρονη ύπαρξη περισσότερων από δύο κύριων πολιτικών κομμάτων.
Οι Δημοκρατικοί ως κόμμα ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1820 και αναπτύχθηκαν από τον κλάδο του πρώτου πολιτικού κόμματος των ΗΠΑ - του Ομοσπονδιακού Κόμματος. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ξεκίνησε ως κόμμα κατά της δουλείας το 1854 με μέλη από το Δημοκρατικό Κόμμα και τους Ουίγους.
Η ένταξη σε ένα κόμμα περιλαμβάνει απλώς την επιλογή του κόμματος αυτού όταν εγγράφεστε για να ψηφίσετε. Δεν υπάρχουν συνδρομές ή απαιτήσεις για τη συμμετοχή. Στην πράξη, είναι φυσιολογικό οι άνθρωποι να αλλάζουν μέλη ή να ψηφίζουν πέρα από τις κομματικές γραμμές. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι επικεφαλής των εθνικών κομμάτων δεν κατέχουν επίσημες θέσεις στην κυβέρνηση.
Όσον αφορά το ρόλο των πολιτικών κομμάτων στις ΗΠΑ, πρέπει κατ' αρχάς να ειπωθεί ότι οι κομματικές οργανώσεις είναι λιγότερο σημαντικές σε σύγκριση με τα κράτη με κοινοβούλια. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο του τρόπου σύνθεσης της κυβέρνησης, το ίδιο πολιτικό κόμμα δεν ελέγχει απαραίτητα ταυτόχρονα τα δύο σώματα του Κογκρέσου (τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία) ή την προεδρία. Κατά συνέπεια, είναι πολύ δύσκολο να θεωρηθεί ένα κόμμα υπεύθυνο για τις πράξεις της κυβέρνησης. Στην ουσία, οι πολίτες των ΗΠΑ (όσοι έχουν δικαίωμα ψήφου) ψηφίζουν μεμονωμένους υποψηφίους για κάθε αξίωμα και όχι ένα κομματικό κράτος (λίστα υποψηφίων). Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει ότι η προσωπική ποιότητα του υποψηφίου ή οι επιδόσεις του στην προεκλογική προπαγάνδα είναι στην πλειονότητα των περιπτώσεων πιο πολύτιμες από την κομματική του ιδιότητα.
Και για τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα στις ΗΠΑ, μία από τις σημαντικότερες δραστηριότητες είναι η οργάνωση του κομματικού συνεδρίου (μεγάλη συνάντηση). Διοργανώνεται κάθε τέσσερα χρόνια, την περίοδο πριν από τις εκλογές για την ανάδειξη του Προέδρου. Το συνέδριο επιλέγει επίσημα τον προεδρικό υποψήφιο του κόμματος (μαζί με τον αντιπρόεδρο) και ταυτόχρονα διακηρύσσει την πολιτική-εκλογική πλατφόρμα (ιδέες και πολιτικές) του κόμματος.
Και τα δύο εθνικά κόμματα συγκεντρώνουν χρήματα για τις προεκλογικές εκστρατείες και παρέχουν πρόσθετη βοήθεια στους υποψηφίους τους για να κερδίσουν. Τα τοπικά παραρτήματα των κομμάτων (με τους απλούς ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στο κόμμα) εργάζονται για την υποστήριξη των τοπικών και εθνικών υποψηφίων.
Σύμφωνα με τους κανόνες, στο Κογκρέσο (τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία), το κόμμα της πλειοψηφίας ελέγχει τις πιο σημαντικές και ισχυρές επιτροπές που λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις σχετικά με τα θέματα και τους νόμους με τους οποίους ασχολείται το Κογκρέσο. Συγκριτικά, τα μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ είναι πιο ανεξάρτητα από τα κόμματά τους από ό,τι οι Βρετανοί βουλευτές. Σκοπός τους είναι να φαίνονται πιστοί πρώτα στον λαό που εκπροσωπούν, αλλά, παρ' όλα αυτά, την ίδια στιγμή, προσπαθούν να είναι όσο το δυνατόν πιο πιστοί στα μέλη του κόμματός τους, προκειμένου να έχουν την ευκαιρία να γίνουν μέλη σημαντικών επιτροπών και, ως εκ τούτου, να παλέψουν για την υποστήριξη των δικών τους προτάσεων. Πολλοί πολιτικά ενεργοί πολίτες των ΗΠΑ δεν επιθυμούν οι πολιτικοί να είναι υπερβολικά κομματικοί (έντονα προσκολλημένοι στο κόμμα τους) αλλά να έχουν μια πιο διακομματική (συνεργατική) στάση και, στο εξής, να συνεργάζονται για το κοινό καλό του έθνους.
In general, if we are comparing the US parties' politics with many other countries, both the Democrats and the Republicans can be understood from the wider perspective as the parties of the political center. However, what is differentiating them from each other is that the Democratic Party is to the left while the Republican Party is to the right of the center. Traditionally, the Democratic Party program and politics support spending on social welfare programs while the Republican Party is against such policy. Typically, the Republicans support spending on the US Army believing there should be few laws restricting the business of producing the arms. The Republican Party is called the Grand Old Party (GOP) having an elephant as the party’s symbol while a donkey symbolizes the Democrats.
During the last several decades, the Democrats have been getting support more and more from young voters, low-paid workers, union members, the urban population, and African-Americans (and other minorities). However, more rich people, those with stronger conservative-religious approaches and/or patriarchal standpoints followed by the white citizens who reside in central and southern portions of the USA usually support the Republican Party.
Dr. Vladislav B. Sotirović
Ex-University Professor
Vilnius, Lithuania
Research Fellow at the Center for Geostrategic Studies
Belgrade, Serbia
www.geostrategy.rs
sotirovic1967@gmail.com
© Vladislav B. Sotirovi
2024
Personal disclaimer: The author writes for this publication in a private capacity which is unrepresentative of anyone or any organization except for his own personal views. Nothing written by the author should ever be conflated with the editorial views or official positions of any other media outlet or institution.