Mohamed Nader Al-Omari - thecradle.co / Παρουσίαση Freepen.gr
Η στρατηγική τοποθέτηση των αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στη βορειοανατολική Συρία δεν είναι τυχαία. Από τα σύνορα Συρίας-Ιορδανίας-Ιράκ στα νοτιοδυτικά της χώρας, έως τις περιοχές δυτικά του Ευφράτη στα βορειοανατολικά, εκτείνονται 28 αμερικανικές εγκαταστάσεις - 24 από τις οποίες είναι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις.
Αυτή η ανάπτυξη, προσεκτικά σχεδιασμένη με συγκεκριμένους γεωστρατηγικούς στόχους, υπάρχει μόνο για να εξυπηρετεί τα τοπικά, περιφερειακά και διεθνή συμφέροντα της Ουάσινγκτον.
Σύμφωνα με αμερικανικά στοιχεία, ο αριθμός των αμερικανών στρατιωτών κατοχής στη Συρία αυξήθηκε δραματικά από 50 στρατιώτες το 2015 σε πάνω από 2.000 στο τέλος του 2017. Δημοσιεύματα τον Απρίλιο του 2017 έδειχναν μάλιστα πως ο τότε σύμβουλος εθνικής ασφάλειας ταξίαρχος HR McMaster εξέταζε το ενδεχόμενο να αναπτύξει έως και 50.000 στρατιώτες στο Ιράκ και τη Συρία.
Αυτή η σημαντική στρατιωτική ενίσχυση δικαιολογήθηκε από την κυβέρνηση Ομπάμα ως αναγκαία για την αντιμετώπιση της εσωτερικής αστάθειας στη Συρία, συμπεριλαμβανομένης της ανόδου της τρομοκρατίας και της αποδυνάμωσης των κυβερνητικών θεσμών. Η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ κεφαλαιοποίησε αυτές τις συνθήκες, οι οποίες επιδεινώθηκαν από τις ξένες επεμβάσεις που διοχέτευσαν όπλα, μετρητά και πληροφορίες σε μαχητικές παρατάξεις από τον λεγόμενο «Ελεύθερο Συριακό Στρατό» έως εξτρεμιστικές ομάδες όπως το Μέτωπο Αλ Νούσρα και αργότερα το ISIS.
Οι ΗΠΑ υποστήριξαν επίσης τις κουρδικές δυνάμεις για τη δημιουργία μιας αυτόνομης διοίκησης στη βορειοανατολική Συρία, μια κίνηση που αποσκοπούσε στην εξισορρόπηση της επιρροής της Μόσχας, αφού η Δαμασκός ζήτησε την παρέμβαση της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας για να βοηθήσει στην αναχαίτιση της υποστηριζόμενης από το εξωτερικό μαχητικότητας.
Αποσταθεροποίηση και οικονομικός αποκλεισμός
Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της παράνομης παρουσίας των ΗΠΑ είναι η λεηλασία των συριακών πόρων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αυτό όχι μόνο χρηματοδοτεί τις δραστηριότητες των υπό κουρδική ηγεσία πληρεξουσίων τους, των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), αλλά ενισχύει επίσης τον οικονομικό αποκλεισμό της Συρίας, με παράδειγμα τις κυρώσεις του νόμου Caesar που επιβλήθηκαν τον Ιούνιο του 2020.
Τότε, ο πρώην απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Συρία, James Jeffrey, δήλωσε ότι οι κυρώσεις αυτές συνέβαλαν στην κατάρρευση της συριακής λίρας και εμπόδισαν την οικονομική πολιτική της συριακής κυβέρνησης, σημειώνοντας πως η Δαμασκός «είναι ανίκανη να διαχειριστεί μια αποτελεσματική οικονομική πολιτική και να διεξάγει ξέπλυμα χρήματος σε λιβανέζικες τράπεζες».
Οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν επίσης τα έσοδα από το πετρέλαιο για να χρηματοδοτήσουν τη στρατιωτική τους παρουσία και να παρεμποδίσουν τις προσπάθειες ανασυγκρότησης της Συρίας. Για παράδειγμα, τον Αύγουστο του 2020, το CNN ανέφερε μια συμφωνία που εγκρίθηκε από την κυβέρνηση Τραμπ και επιτρέπει στην αμερικανική εταιρεία Delta Crescent Energy LLC να αναπτύξει πετρελαιοπηγές που ελέγχονται από τις SDF.
Περιορισμός του Ιράν και διασφάλιση των ισραηλινών συμφερόντων
Σε περιφερειακό επίπεδο, η παρουσία των ΗΠΑ αποσκοπεί στο να εμποδίσει το Ιράν να δημιουργήσει χερσαίες συνδέσεις με τη Μεσόγειο μέσω του Ιράκ και της Συρίας. Αυτή η στρατηγική τοποθέτηση χρησιμεύει επίσης ως εφεδρική λύση για την αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ στην Τουρκία εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ Ουάσινγκτον και Άγκυρας.
Επιπλέον, οι αμερικανικές βάσεις στη νοτιοανατολική Συρία και κοντά στα ιρακινά σύνορα περιορίζουν τις αραβικές φυλές και προστατεύουν το Ισραήλ εμποδίζοντας τον χερσαίο διάδρομο μεταξύ Συρίας και Ιράκ. Συγκεκριμένα, η κίνηση αυτή αποσκοπούσε στην απομόνωση της Συρίας από τους περιφερειακούς συμμάχους της, ιδίως το Ιράν και τη Χεζμπολάχ, που αποτελούν άμεση απειλή για το Ισραήλ.
Αντιμετώπιση της ρωσικής και κινεζικής επιρροής
Σε διεθνές επίπεδο, η παρουσία των ΗΠΑ στη Συρία βοηθά την Ουάσινγκτον να διατηρήσει την κυριαρχία της στην παγκόσμια τάξη, αντιμετωπίζοντας την επιρροή των ευρασιατικών δυνάμεων της Ρωσίας και της Κίνας. Η ανάπτυξη στη Συρία θεωρείται εμπόδιο στην πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας, η οποία απειλεί να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη του Πεκίνου με τρόπους που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την στρατηγική τοποθέτηση των ΗΠΑ.
Παρά τη σημαντική παρουσία των ΗΠΑ, η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των αμερικανικών στρατευμάτων σε εχθρικό έδαφος είναι αβέβαιη.
Οι προσπάθειες της Ουάσινγκτον να αλλάξει το πολιτικό σύστημα της Συρίας έχουν αποτύχει σε μεγάλο βαθμό και οι βάσεις και οι εγκαταστάσεις των ΗΠΑ έχουν αντιμετωπίσει αυξανόμενες επιθέσεις από περιφερειακές ομάδες αντίστασης. Από τον Νοέμβριο του 2023, Αμερικανοί στρατιώτες και εγκαταστάσεις έχουν αντιμετωπίσει 102 επιθέσεις, γεγονός που αντανακλά την αυξανόμενη αντίθεση στην αμερικανική κατοχή συριακών εδαφών.
Πιο πρόσφατα, η επιτυχία της ρωσικής διπλωματίας και οι κινήσεις προς τη συροτουρκική συμφιλίωση μπορεί να αναγκάσουν τις ΗΠΑ να επιλέξουν μεταξύ της αντιπαράθεσης και της αποχώρησης.
Το μέλλον της εμπλοκής των ΗΠΑ στη Συρία
Οι επερχόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν το μέλλον της αμερικανικής εμπλοκής στη Συρία. Εάν η σημερινή κυβέρνηση καταφέρει να διαπραγματευτεί μια περιφερειακή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός -και δηλώσει σοβαρό ενδιαφέρον για την επιστροφή στην πυρηνική συμφωνία με το Ιράν- μπορεί να επιλέξει να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Συρία για να ενισχύσει την υποστήριξη των Δημοκρατικών. Αντίθετα, αν ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέψει στην εξουσία, μια πιθανή συνεννόηση με τη Ρωσία θα μπορούσε να επιταχύνει την αποχώρηση των ΗΠΑ τόσο από την Ουκρανία όσο και από τη Συρία.
Από το 2015, οι διαδοχικές αμερικανικές διοικήσεις απέτυχαν να παράσχουν έναν σαφή, συνεπή αριθμό όσον αφορά τη συνολική αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Συρία. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι περίπου 3.000 Αμερικανοί στρατιώτες σταθμεύουν σε διάφορες βάσεις στις επαρχίες Χασάκα, Ντέιρ Εζόρ, δυτικά του Ευφράτη και κατά μήκος των συρο-ιρακινών συνόρων.
Οι αναπτύξεις στρατευμάτων σχηματίζουν έναν στρατηγικό «δακτύλιο» γύρω από τους κρίσιμους πόρους πετρελαίου και φυσικού αερίου της περιοχής, οι οποίοι αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του υπόγειου πλούτου της Συρίας. Η συγκέντρωση των αμερικανικών βάσεων σε αυτές τις περιοχές αποκαλύπτει τη σημασία τους για τη διασφάλιση των ενεργειακών πόρων και τη διατήρηση του ελέγχου των οδών μεταφοράς των προϊόντων αυτών.
Διασφάλιση της ενέργειας και της κυριαρχίας της Συρίας
Η βάση Rmeilan, που βρίσκεται στη βορειοανατολική ύπαιθρο της Hasakah, ήταν το πρώτο στρατιωτικό φυλάκιο των ΗΠΑ στη Συρία. Στεγάζει περίπου 500 άτομα προσωπικό, του οποίου η κύρια αποστολή είναι η διασφάλιση των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων της περιοχής. Η περιοχή περιλαμβάνει περίπου 1.300 πετρελαιοπηγές, οι οποίες παρήγαγαν 120.000 έως 150.000 βαρέλια ημερησίως πριν από το 2011 και περίπου δύο εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Η βάση Al-Shaddadi, που βρίσκεται νοτιοανατολικά της ομώνυμης πόλης, είναι στρατηγικά τοποθετημένη κοντά στα σημαντικότερα αποθέματα πετρελαίου της περιοχής. Στην περιοχή της βρίσκεται το κοίτασμα Al-Gypsa, το οποίο περιλαμβάνει περίπου 500 πετρελαιοπηγές, καθιστώντας το το δεύτερο μεγαλύτερο κοίτασμα πετρελαίου στην Al-Hasakah. Η βάση καλύπτει επίσης το εργοστάσιο φυσικού αερίου Al-Shadadi, υπογραμμίζοντας περαιτέρω τον κρίσιμο ρόλο της στον έλεγχο των ενεργειακών πόρων της Συρίας.
Η βάση Al-Omari στην Deir Ezzor είναι η μεγαλύτερη και πιο κρίσιμη βάση των ΗΠΑ στη Συρία και βρίσκεται στο πετρελαϊκό πεδίο Al-Omari, το οποίο παρήγαγε έως και 80.000 βαρέλια ημερησίως πριν από το 2011. Αυτή η βάση, μαζί με άλλες όπως το πεδίο Conoco, το Tal Baydar, το Life Stone, το Qasrak, το Himos και το Al-Tanf, εξασφαλίζει την κυριαρχία των ΗΠΑ στο πιο ζωτικό και πλούσιο σε πόρους έδαφος της Συρίας.
Η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη βορειοανατολική Συρία είναι μια στρατηγική ανάπτυξη με εκτεταμένες επιπτώσεις. Ενώ έχει εξυπηρετήσει τους στόχους της Ουάσινγκτον να αντιμετωπίσει την ιρανική επιρροή, να διασφαλίσει τα ισραηλινά συμφέροντα, να εξαντλήσει την οικονομία της Συρίας και να διατηρήσει την ηγεμονία των ΗΠΑ στο Λεβάντε και τον Περσικό Κόλπο, τα αμερικανικά στρατεύματα αντιμετωπίζουν πλέον την απειλή καθημερινών χτυπημάτων.
Η αντίσταση στην αμερικανική παρουσία προέρχεται επί του παρόντος από τις τοπικές αραβικές φυλές και τον Άξονα Αντίστασης της περιοχής, αλλά η άγρια μεταβαλλόμενη περιφερειακή δυναμική και οι πιθανές μετεκλογικές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ μπορεί να επεκτείνουν την αντίσταση σε αυτές τις δυνάμεις και τελικά να αναγκάσουν την απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συρία.
Ωστόσο, όσο οι ΗΠΑ συνεχίζουν να βλέπουν αξία στην παρουσία τους στην περιοχή, είναι πιθανό να διατηρήσουν τις στρατιωτικές τους βάσεις και να επιδιώξουν τους στρατηγικούς τους στόχους στη Συρία στο άμεσο μέλλον.