Freepen.gr - Η Μέση Ανατολή ακροβατεί στα πρόθυρα ευρύτερης σύγκρουσης, καθώς οι ισραηλινές δολοφονίες στη Βηρυτό και την Τεχεράνη εντείνουν τον πολύπλοκο, πολυδιάστατο πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ, του Ιράν και των συμμάχων και αντιπροσώπων τους, γράφει ο Afshon Ostovar, αναπληρωτής καθηγητής για θέματα εθνικής ασφάλειας στη Ναυτική Μεταπτυχιακή Σχολή στο Μοντερέι της Καλιφόρνια.
Με τις δολοφονίες από το Ισραήλ δύο επιφανών μαχητικών Αράβων ηγετών στη Βηρυτό και την Τεχεράνη, η κρίση στη Μέση Ανατολή έφτασε σε ένα ακόμη σημείο καμπής. Το αν τα γεγονότα αυτά προμηνύουν μια στροφή προς πιο ενεργό πόλεμο ή θα περάσουν ως αιχμές σε αυτό που κατά τα άλλα ήταν μια σταθερή ροή διεθνικής βίας, δεν είναι σαφές. Αλλά αυτό που θα πρέπει να είναι αδιαμφισβήτητο είναι πως η Μέση Ανατολή βρίσκεται ήδη εν μέσω ενός περιφερειακού πολέμου. Και αυτός ο πόλεμος εντείνεται.
Οι δολοφονίες στη Βηρυτό και την Τεχεράνη, μαζί με το χτύπημα στο Γκολάν, είναι όλα μέρος ενός πολύπλοκου πολέμου στη Μέση Ανατολή που σταδιακά αναπτύσσεται εδώ και δεκαετίες. Αυτός ο πόλεμος γίνεται καλύτερα κατανοητός ως τομή δύο ξεχωριστών αλλά συναφών συγκρούσεων: η μία μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων και η άλλη μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν. Και οι δύο συγκρούσεις διαδραματίστηκαν παράλληλα, αλλά διασταυρώθηκαν όλο και περισσότερο σε σημείο που από τις 7 Οκτωβρίου 2023 είναι δύσκολο να διαχωριστούν.
Σε απάντηση στον πόλεμο στη Γάζα, ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν σε όλη την περιοχή άρχισαν να στοχεύουν το Ισραήλ με ρουκέτες, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους. Η Χιζμπολάχ ήταν η πιο δραστήρια στο θέμα αυτό και οι επιθέσεις της ανάγκασαν χιλιάδες Ισραηλινούς να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο βορρά. Το Ισραήλ έχει επίσης υποστεί πολυάριθμες επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη από τους Χούτι στην Υεμένη, συμπεριλαμβανομένης μιας επίθεσης στις 19 Ιουλίου που έπληξε μια πολυκατοικία και σκότωσε έναν ισραηλινό πολίτη.
Το Ισραήλ έχει διεξάγει μια αντεκστρατεία κατά του Ιράν και των συμμάχων του, που οδήγησε σε δεκάδες πλήγματα κατά της Χιζμπολάχ, του IRGC και των υποστηριζόμενων από το Ιράν πληρεξουσίων στο Λίβανο και τη Συρία, καθώς και σε μια σημαντική επίθεση σε αποθήκες καυσίμων στο ελεγχόμενο από τους Χούτι λιμάνι της Υεμένης Χοντέιντα. Το Ισραήλ διεξάγει επίσης μια μακροχρόνια μυστική εκστρατεία στο εσωτερικό του Ιράν, η οποία περιλαμβάνει βιομηχανικό σαμποτάζ και δολοφονίες στρατιωτικών αξιωματούχων.
Ένας ολοκληρωτικός πόλεμος είναι επίσης μια πιθανότητα, αλλά όχι κάτι που ευνοεί σαφώς κάποια από τις δύο πλευρές. Το Ιράν και οι σύμμαχοί του δεν μπορούν να φέρουν τον πόλεμο στο Ισραήλ. Δεν έχουν τα μέσα, και ακόμη και αν είχαν τη βούληση, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι άλλοι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Ισραήλ θα επενέβαιναν αναπόφευκτα. Σε απάντηση στον πόλεμο στη Γάζα, ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν σε όλη την περιοχή άρχισαν να στοχεύουν. Ο πόλεμος δεν είναι μια απλή λύση ούτε για το Ισραήλ. Το Ισραήλ δεν έχει τη στρατιωτική δύναμη για να στηρίξει μόνο του έναν διμερή πόλεμο κατά του Ιράν, και ένας πόλεμος στο Λίβανο κατά της Χιζμπολάχ - της οποίας το οπλοστάσιο είναι θαμμένο βαθιά κάτω από τη Βηρυτό και άλλα αστικά οχυρά σε περίπλοκα και εξελιγμένα δίκτυα τούνελ - θα ήταν τάξεις μεγέθους πιο δύσκολη από την τρέχουσα εκστρατεία στη Γάζα. Ορισμένοι στο πολιτικό κατεστημένο του Ισραήλ μπορεί να επιθυμούν οι Ηνωμένες Πολιτείες να ηγηθούν μιας προσπάθειας κατά του Ιράν και των πληρεξουσίων του, αλλά οι διαδοχικές κυβερνήσεις έχουν δείξει μικρό ενδιαφέρον για πόλεμο με το Ιράν και ο σημερινός Λευκός Οίκος είναι απίθανο να επιδιώξει έναν τέτοιο τυχοδιωκτισμό σε μια χρονιά εκλογών.
Ένας μεγαλύτερος πόλεμος, όπως αυτός που έλαβε χώρα στον Λίβανο το 2006, είναι επίσης κάτι που η Χιζμπολάχ και το Ιράν είναι πιθανό να θέλουν να αποφύγουν.
Με τη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ να έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές στη Γάζα, η Χιζμπολάχ παραμένει το κύριο σημείο πίεσης του Ιράν προς το Ισραήλ. Εάν η Χιζμπολάχ αποδυναμωθεί ομοίως, η ικανότητα του Ιράν να οργανώσει καταναγκασμό κατά του Ισραήλ θα εξασθενήσει αντίστοιχα. Το Ιράν διατηρεί πολιτοφυλακές στη Συρία και το Ιράκ, οι οποίες, μαζί με τους Χούτι στην Υεμένη, είναι σε θέση να στοχεύουν το Ισραήλ με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά αυτές οι πολιτοφυλακές είναι μακρινή σκιά της Χιζμπολάχ και δεν έχουν τη συνοχή, την πειθαρχία και τη στρατιωτική οξύνοια της ομάδας.
Με τις δολοφονίες από το Ισραήλ δύο επιφανών μαχητικών Αράβων ηγετών στη Βηρυτό και την Τεχεράνη, η κρίση στη Μέση Ανατολή έφτασε σε ένα ακόμη σημείο καμπής. Το αν τα γεγονότα αυτά προμηνύουν μια στροφή προς πιο ενεργό πόλεμο ή θα περάσουν ως αιχμές σε αυτό που κατά τα άλλα ήταν μια σταθερή ροή διεθνικής βίας, δεν είναι σαφές. Αλλά αυτό που θα πρέπει να είναι αδιαμφισβήτητο είναι πως η Μέση Ανατολή βρίσκεται ήδη εν μέσω ενός περιφερειακού πολέμου. Και αυτός ο πόλεμος εντείνεται.
Οι δολοφονίες στη Βηρυτό και την Τεχεράνη, μαζί με το χτύπημα στο Γκολάν, είναι όλα μέρος ενός πολύπλοκου πολέμου στη Μέση Ανατολή που σταδιακά αναπτύσσεται εδώ και δεκαετίες. Αυτός ο πόλεμος γίνεται καλύτερα κατανοητός ως τομή δύο ξεχωριστών αλλά συναφών συγκρούσεων: η μία μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων και η άλλη μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν. Και οι δύο συγκρούσεις διαδραματίστηκαν παράλληλα, αλλά διασταυρώθηκαν όλο και περισσότερο σε σημείο που από τις 7 Οκτωβρίου 2023 είναι δύσκολο να διαχωριστούν.
Σε απάντηση στον πόλεμο στη Γάζα, ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν σε όλη την περιοχή άρχισαν να στοχεύουν το Ισραήλ με ρουκέτες, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους. Η Χιζμπολάχ ήταν η πιο δραστήρια στο θέμα αυτό και οι επιθέσεις της ανάγκασαν χιλιάδες Ισραηλινούς να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο βορρά. Το Ισραήλ έχει επίσης υποστεί πολυάριθμες επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη από τους Χούτι στην Υεμένη, συμπεριλαμβανομένης μιας επίθεσης στις 19 Ιουλίου που έπληξε μια πολυκατοικία και σκότωσε έναν ισραηλινό πολίτη.
Το Ισραήλ έχει διεξάγει μια αντεκστρατεία κατά του Ιράν και των συμμάχων του, που οδήγησε σε δεκάδες πλήγματα κατά της Χιζμπολάχ, του IRGC και των υποστηριζόμενων από το Ιράν πληρεξουσίων στο Λίβανο και τη Συρία, καθώς και σε μια σημαντική επίθεση σε αποθήκες καυσίμων στο ελεγχόμενο από τους Χούτι λιμάνι της Υεμένης Χοντέιντα. Το Ισραήλ διεξάγει επίσης μια μακροχρόνια μυστική εκστρατεία στο εσωτερικό του Ιράν, η οποία περιλαμβάνει βιομηχανικό σαμποτάζ και δολοφονίες στρατιωτικών αξιωματούχων.
Ένας ολοκληρωτικός πόλεμος είναι επίσης μια πιθανότητα, αλλά όχι κάτι που ευνοεί σαφώς κάποια από τις δύο πλευρές. Το Ιράν και οι σύμμαχοί του δεν μπορούν να φέρουν τον πόλεμο στο Ισραήλ. Δεν έχουν τα μέσα, και ακόμη και αν είχαν τη βούληση, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι άλλοι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Ισραήλ θα επενέβαιναν αναπόφευκτα. Σε απάντηση στον πόλεμο στη Γάζα, ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν σε όλη την περιοχή άρχισαν να στοχεύουν. Ο πόλεμος δεν είναι μια απλή λύση ούτε για το Ισραήλ. Το Ισραήλ δεν έχει τη στρατιωτική δύναμη για να στηρίξει μόνο του έναν διμερή πόλεμο κατά του Ιράν, και ένας πόλεμος στο Λίβανο κατά της Χιζμπολάχ - της οποίας το οπλοστάσιο είναι θαμμένο βαθιά κάτω από τη Βηρυτό και άλλα αστικά οχυρά σε περίπλοκα και εξελιγμένα δίκτυα τούνελ - θα ήταν τάξεις μεγέθους πιο δύσκολη από την τρέχουσα εκστρατεία στη Γάζα. Ορισμένοι στο πολιτικό κατεστημένο του Ισραήλ μπορεί να επιθυμούν οι Ηνωμένες Πολιτείες να ηγηθούν μιας προσπάθειας κατά του Ιράν και των πληρεξουσίων του, αλλά οι διαδοχικές κυβερνήσεις έχουν δείξει μικρό ενδιαφέρον για πόλεμο με το Ιράν και ο σημερινός Λευκός Οίκος είναι απίθανο να επιδιώξει έναν τέτοιο τυχοδιωκτισμό σε μια χρονιά εκλογών.
Ένας μεγαλύτερος πόλεμος, όπως αυτός που έλαβε χώρα στον Λίβανο το 2006, είναι επίσης κάτι που η Χιζμπολάχ και το Ιράν είναι πιθανό να θέλουν να αποφύγουν.
Με τη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ να έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές στη Γάζα, η Χιζμπολάχ παραμένει το κύριο σημείο πίεσης του Ιράν προς το Ισραήλ. Εάν η Χιζμπολάχ αποδυναμωθεί ομοίως, η ικανότητα του Ιράν να οργανώσει καταναγκασμό κατά του Ισραήλ θα εξασθενήσει αντίστοιχα. Το Ιράν διατηρεί πολιτοφυλακές στη Συρία και το Ιράκ, οι οποίες, μαζί με τους Χούτι στην Υεμένη, είναι σε θέση να στοχεύουν το Ισραήλ με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά αυτές οι πολιτοφυλακές είναι μακρινή σκιά της Χιζμπολάχ και δεν έχουν τη συνοχή, την πειθαρχία και τη στρατιωτική οξύνοια της ομάδας.
Με άλλα λόγια, κάθε μέρος στην παρούσα κρίση έχει κίνητρα για να περιορίσει τον κύκλο κλιμάκωσης και να αποτρέψει το ξέσπασμα ενός ολοκληρωτικού πολέμου. Είναι ίσως για αυτούς τους λόγους που, μέχρι στιγμής, η Χιζμπολάχ, το Ισραήλ και το Ιράν, έχουν κατασταλάξει στο σημερινό μοτίβο της βίας tit-for-tat. Αυτός ο κύκλος έχει κρατήσει τη σύγκρουση σε αργό βρασμό, αλλά δεν έχει κάνει τίποτα για να αλλάξει την πορεία της.
Αυτό που είναι απίθανο να συμβεί είναι μια διευθέτηση των διαφορών. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η εμβάθυνση του πολέμου είναι οι παράγοντες της περιοχής να υιοθετήσουν θεμελιωδώς διαφορετικούς στόχους και οι ηγέτες τους να κάνουν θεμελιωδώς διαφορετικές επιλογές. Μέχρι να υπάρξει η βούληση για αλλαγή, η διαιώνιση των συγκρούσεων είναι αναπόφευκτη, καταλήγει ο Afshon Ostovar.
* απόδοση από interaffairs.ru