Uriel Araujo, PhD, ερευνητής ανθρωπολογίας με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Τι είστε, λοιπόν; Κάποιοι θα χρησιμοποιούσαν σίγουρα ακόμη και τη λέξη «δικτάτορας». Θα ήταν πράγματι δύσκολο να περιγράψει κανείς μια τέτοια ιδιότυπη κατάσταση πραγμάτων ως κάτι άλλο εκτός από ένα είδος πραξικοπήματος, σωστά; Σε αυτή την περίπτωση, η διεθνής κοινότητα θα καταδίκαζε σίγουρα τον αυταρχικό αρχηγό του κράτους και θα τον πίεζε να συμμορφωθεί με τα αποτελέσματα των εκλογών, σωστά; Λοιπόν, όχι απαραίτητα αν είστε ο Εμανουέλ Μακρόν. Μια γρήγορη ματιά στα γεγονότα μπορεί να προσφέρει μια γεύση του βάθους του προβλήματος στο οποίο έχουν περιέλθει οι Γάλλοι.
Πρώτον, ο Μακρόν διέλυσε την Assemblée Nationale και αποφάσισε να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές, στις 30 Ιουνίου (και στις 7 Ιουλίου, για τον δεύτερο γύρο). Αυτό ήταν μια απάντηση στο γεγονός ότι το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα Rassemblement National (RN) κέρδισε τις ευρωεκλογές, κάτι που από μόνο του ήταν μια ήττα για τον πρόεδρο. Το RN, παλαιότερα γνωστό ως Εθνικό Μέτωπο (μέχρι το 2018) είναι το κόμμα της Μαρίν Λεπέν, η οποία, υπενθυμίζουμε, είχε ορκιστεί να αποσύρει τη Γαλλία από τη στρατιωτική διοίκηση του ΝΑΤΟ το 2022, όταν ήταν (ηττημένη) υποψήφια για την προεδρία. Ο Μακρόν κέρδισε τότε τις εκλογές, αλλά η Λεπέν το υποσχόταν αυτό ενώ κατευθυνόταν προς τον δεύτερο γύρο και σίγουρα σήκωσε πολλά φρύδια στο πολιτικό κατεστημένο του Παρισιού.
Όπως έγραψα και πριν, το να περιγράφεις το κόμμα RN ή γενικά τα ευρωπαϊκά λαϊκιστικά κόμματα ως καθαρό και απλό «φασισμό» δεν είναι ακριβές. Το μέτρο του Γάλλου Προέδρου τον Ιούνιο ήταν σε κάθε περίπτωση μια τολμηρή κίνηση για να συντρίψει μια πολιτική ομάδα που θεωρείται απειλή. Ο γερουσιαστής François Patriat, ο οποίος είναι σύμμαχος του Μακρόν, δήλωσε τότε: «Ο πρόεδρος επέστρεψε στον έλεγχο. Τώρα αναλαμβάνει δράση. Είναι το τέλος της Μαρίν Λεπέν». Πολλοί επέκριναν την απόφαση και φοβήθηκαν ότι θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ και να έχει ως αποτέλεσμα η Γαλλία να έχει έναν «ακροδεξιό» πρωθυπουργό. Αυτό δεν συνέβη. Αλλά το αποτέλεσμα δεν ήταν σίγουρα αυτό που ήλπιζε ο Μακρόν.
Οι πρόωρες εκλογές, όπως αναφέρθηκε, χαρακτηρίστηκαν ως ένα ριψοκίνδυνο πολιτικό στοίχημα. Ο Μακρόν το έχασε. Παρόλο που το αποτέλεσμα ήταν ένα «κοινοβούλιο χωρίς ψήφο», το Νέο Λαϊκό Μέτωπο ή Nouveau Front populaire (NFP) κέρδισε τον μεγαλύτερο αριθμό κοινοβουλευτικών εδρών, γεγονός που αποτέλεσε ταπεινωτική πολιτική ήττα για τον πρόεδρο. Ο ίδιος ο Μακρόν, ωστόσο, διαφωνεί: «Κανείς δεν κέρδισε», έχει δηλώσει. Σύμφωνα με τον ίδιο, «τα μπλοκ ή οι συνασπισμοί που προέκυψαν από αυτές τις εκλογές αντιπροσωπεύουν όλα μια μειοψηφία». Το Εθνικό Λαϊκό Κόμμα αμφισβητεί αυτό το γεγονός: «Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο είναι χωρίς αμφισβήτηση η πρώτη δύναμη στη νέα Εθνοσυνέλευση»
Το πρόγραμμα του νέου συνασπισμού υπόσχεται, μεταξύ άλλων, να καταπολεμήσει την κρίση του κόστους ζωής με ένα ανώτατο όριο τιμών, να αυξήσει τον κατώτατο μισθό και να μειώσει την ηλικία συνταξιοδότησης, εκτός από την επαναφορά του φόρου πλούτου που είχε καταργήσει ο Μακρόν.
Μην ξεχνάτε ότι πέρυσι ο Μακρόν κατέφυγε σε αρκετά ανορθόδοξες μεθόδους για να υπογράψει το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, προκαλώντας διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα. Η κυβέρνηση απάντησε με μια μαζική καταστολή διαδηλωτών και δημοσιογράφων, η οποία καταγγέλθηκε μεταξύ άλλων από το Συμβούλιο της Ευρώπης και από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα και την Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Γαλλίας. Ο πολιτικός ελιγμός για να προχωρήσει η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση περιγράφηκε ως ένα περίπλοκο συνταγματικό πραξικόπημα, το οποίο συνίστατο στο να περάσει το νομοσχέδιο (που αύξανε την ηλικία συνταξιοδότησης) από το Κοινοβούλιο χωρίς να ψηφιστεί από την κάτω βουλή.
Η Γαλλία βρίσκεται υπό υπηρεσιακή κυβέρνηση μετά τις προαναφερθείσες γενικές εκλογές του Ιουλίου, οι οποίες αναμφισβήτητα απέτυχαν να δημιουργήσουν μια λειτουργική πλειοψηφία στην εθνοσυνέλευση της χώρας. Αυτό έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο. Και δεν φαίνεται να υπάρχει διέξοδος από αυτό. Στις 26 Αυγούστου, ένα δελτίο τύπου του Elysée ανέφερε ότι ο Πρόεδρος δεν θα ορίσει τον υποψήφιο του Εθνικού Φόρουμ, διότι: «Η θεσμική σταθερότητα υπαγορεύει ότι αυτή η επιλογή δεν πρέπει να διατηρηθεί». Το σκεπτικό είναι πως με τον διορισμό ενός πρωθυπουργού που ο πρόεδρος υποτίθεται ότι «γνωρίζει» πως θα «πέσει», ο αρχηγός του κράτους θα παραβίαζε τότε «το Σύνταγμα, το οποίο τον υποχρεώνει να διασφαλίζει τη σταθερότητα και την ανεξαρτησία της χώρας». Οι περιπλοκές του γαλλικού ημι-προεδρικού συστήματος μέρος, μπορεί κανείς να διακρίνει σαφώς ένα μοτίβο εδώ.
Ο Μακρόν, αν θυμάται κανείς, αποκάλεσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού «ανακωχή» και χρησιμοποίησε το διεθνές γεγονός για να κερδίσει χρόνο, αλλά τώρα μπορεί να ξεμένει από δικαιολογίες. Το Σάββατο, ο Jean-Luc Mélenchon (ηγέτης του ακροαριστερού κόμματος La France Insoumise - LFI) ανακοίνωσε ότι τα μέλη του LFI δεν θα συμμετάσχουν σε καμία κυβέρνηση του NFP - ένα σενάριο που περιελάμβανε το LFI που υποτίθεται ότι εμπόδιζε τον πρόεδρο να ορίσει τη Lucie Castets (υποψήφια του NFP) για πρωθυπουργό. Ο απερχόμενος πρωθυπουργός του Μακρόν απάντησε λέγοντας ότι η «μονομερής εφαρμογή» της πολιτικής πλατφόρμας του Εθνικού Φόρουμ «θα οδηγούσε σε ένα άνευ προηγουμένου δημοσιονομικό χτύπημα», ακόμη και σε «οικονομική κατάρρευση της χώρας μας». Το Ελιζέ δεν το δέχεται αυτό. Η αλήθεια είναι ότι δεν φαίνεται να υπάρχει περίπτωση ο Μακρόν να δεχτεί μια αριστερή κυβέρνηση. Εν τω μεταξύ, η πολιτική κρίση συνεχίζεται.
Μένει λοιπόν κανείς με το αινιγματικό γεγονός πως μια τόσο περίεργη κατάσταση που λαμβάνει χώρα σε μια χώρα της G7 δεν έχει τόσο μεγάλη κάλυψη από τον Τύπο - ή τόσο μεγάλη κριτική για το θέμα αυτό. Η σύγκρισή της με τη συνεχιζόμενη πολιτική κρίση στη Βενεζουέλα είναι αρκετή για να γίνει αντιληπτό ότι η γαλλική υπόθεση όντως υποβαθμίζεται. Τα διπλά πρότυπα σε κάθε περίπτωση υπερβαίνουν τη δημοσιογραφία: Δυτικοί πολιτικοί ηγέτες που προέρχονται από όλο το πολιτικό φάσμα έχουν καταγγείλει τον πρόεδρο της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο για την πρόσφατη διαμάχη των προεδρικών εκλογών και πολλοί παροτρύνουν την κυβέρνηση της Βενεζουέλας να παρουσιάσει μεγαλύτερη διαφάνεια σχετικά με τα αποτελέσματα κ.ο.κ. Κανένας μεγάλος δυτικός πολιτικός ηγέτης δεν έχει πιέσει μέχρι στιγμής τον επικεφαλής του γαλλικού κράτους να τιμήσει τα αποτελέσματα των εκλογών, ορίζοντας έναν πρωθυπουργό από τον νικητή αριστερό συνασπισμό. Είναι αυτονόητο πως αν ο Μακρόν ήταν ένας ηγέτης του Παγκόσμιου Νότου που επιδιώκει ενεργειακά έργα στη χώρα του ή αν ήταν ένας «φιλοκινέζος» ή «φιλορώσος» ευρωπαίος αρχηγός κράτους, τότε τα πράγματα θα ήταν εντελώς διαφορετικά.
Όπως και να έχει, τα πράγματα αναμένεται να γίνουν δυσκολότερα για τον Γάλλο πρόεδρο. Η αριστερή πτέρυγα απειλεί πλέον τον Μακρόν με διαδικασίες μομφής που κανείς δεν πιστεύει ότι θα πετύχουν, αλλά, το σημαντικότερο, η χώρα αντιμετωπίζει μια πολιτική και οικονομική κρίση και οι διαδηλώσεις αναμένεται να εξαπλωθούν και να γίνουν όλο και πιο βίαιες, όπως συμβαίνει σήμερα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως έγραψα, ο Μακρόν επιδιώκει τολμηρές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική, αλλά φαίνεται ότι τα εσωτερικά ζητήματα μπορεί να μπουν εμπόδιο στο δρόμο του.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr