 |
| Foto: Bundesregierung/Marvin Güngör |
Για μια κυβέρνηση είναι άλλο πράγμα να έχει δικές της κακές ιδέες, αλλά πολύ χειρότερο να εφαρμόζει τις κακές ιδέες μιας άλλης κυβέρνησης - και να μην ανέχεται καμία συζήτηση γι' αυτές στο εσωτερικό της.
Tarik Cyril Amar, ιστορικός από τη Γερμανία που εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Koç της Κωνσταντινούπολης, με αντικείμενο τη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη, την ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τον πολιτισμικό Ψυχρό Πόλεμο και την πολιτική της μνήμης - RUSSIA TODAY / Παρουσίαση Freepen.gr
Και όμως αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα στη Γερμανία. Ή, τουλάχιστον, αυτό προσπαθούν να επιτύχουν η αντιλαϊκή κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς και οι εντολοδόχοι της στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης όσον αφορά τη σχεδιαζόμενη τοποθέτηση πυραύλων μέσου βεληνεκούς.
Αρκετά ταιριαστά - αν αναλογιστεί κανείς ότι μετά τις επιθέσεις του Nord Stream, το πειθήνια αυτοβιομηχανοποιούμενο Βερολίνο έχει μετατραπεί σε ένα ενοχλητικά υποτακτικό αμερικανικό υποζύγιο - ήταν από την Ουάσιγκτον, ως παράπλευρο θέαμα στην πρόσφατη υπερπαραγωγή του ΝΑΤΟ, που οι Γερμανοί πληροφορήθηκαν για πρώτη φορά ότι σύντομα θα φιλοξενήσουν μια ολόκληρη νέα κατηγορία αμερικανικών όπλων. Από το 2026, αυτές οι λεγόμενες "ικανότητες πυρός μεγάλου βεληνεκούς" προβλέπεται να αποτελούνται αρχικά από πυραύλους Tomahawk και SM-6 και αργότερα να περιλαμβάνουν νέα υπερηχητικά συστήματα.
Η τοποθέτηση υποτίθεται ότι θα είναι προσωρινή στην αρχή και στη συνέχεια θα γίνει μόνιμη. Μόλις εγκατασταθούν στη Γερμανία, τα όπλα αυτά, με βεληνεκές έως και 2.500 χιλιόμετρα, θα μπορούσαν να απειλήσουν τον πυρήνα της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της Μόσχας, με επιθέσεις που θα διαρκούσαν μόνο περίπου δέκα λεπτά από την εκτόξευση έως την πρόσκρουση. Πολλά από αυτά μπορούν να φέρουν πυρηνικές καθώς και συμβατικές κεφαλές. Αναπόφευκτα, θέτοντας τη Ρωσία σε υψηλό κίνδυνο από αυτό που οι σχεδιαστές της πρέπει να θεωρούν ως μια νέα δυτική ικανότητα αιφνιδιαστικής επίθεσης, οι βάσεις τους θα αποτελέσουν επίσης στόχους προτεραιότητας για τις ρωσικές δυνάμεις.
Με άλλα λόγια, η απόφαση να φιλοξενηθούν τέτοια όπλα στο γερμανικό έδαφος είναι ζωτικής σημασίας. Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν χρησιμοποίησε την ευκαιρία της Ημέρας του Πολεμικού Ναυτικού της χώρας του - που ανάγεται, παρεμπιπτόντως, σε μια περίφημη μάχη του Μεγάλου Βόρειου Πολέμου, όταν ο Μέγας Πέτρος υποχρέωσε την υπόλοιπη Ευρώπη να αποδεχθεί τη Ρωσία ως μεγάλη δύναμη - για να διευκρινίσει τα πράγματα όσο πιο ξεκάθαρα γίνεται: Τα αμερικανικά σχέδια, αν πραγματοποιηθούν, θα απαντηθούν με μια απάντηση "καθρέφτη": Η Μόσχα, με άλλα λόγια, θα έχει στο στόχαστρό της τη Γερμανία, την πρόθυμη προωθημένη βάση πυρός της Αμερικής.
Επιπλέον, ένα σημείο που συχνά παραβλέπεται, ο Ρώσος πρόεδρος αναφέρθηκε σε δυτικά όπλα, είτε πρόκειται για συγκεκριμένα αμερικανικά είτε ανήκουν σε δορυφόρους της Ουάσινγκτον. Αυτό ήταν μια αναφορά στα ευρωπαϊκά σχέδια να κατασκευάσουν τους δικούς τους λεγόμενους πυραύλους "βαθιάς κρούσης ακριβείας".
Όπως σωστά επισήμανε η Sarah Wagenknecht, η επικεφαλής του νέου αλλά ήδη ακμάζοντος κόμματος BSW της Γερμανίας, η τοποθέτηση νέων πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς δε θα βελτιώσει την ασφάλεια της χώρας της, αλλά "αντίθετα, αυξάνει τον κίνδυνο η ίδια η Γερμανία να μετατραπεί σε θέατρο πολέμου, με τρομακτικές συνέπειες για όλους όσους ζουν εδώ".
Και όμως, αφού οι ΗΠΑ σχεδίαζαν αθόρυβα αυτή τη νέα κλιμάκωση από το 2021, η τελική απόφαση να προχωρήσουν σε αυτήν ελήφθη σε ουσιαστικά μυστικές συζητήσεις μεταξύ Αμερικανών και Γερμανών αξιωματούχων (αν το "συζητήσεις" είναι η λέξη για το Βερολίνο που δέχεται νέες εντολές) - και κανενός άλλου.
Αλίμονο αν οι Γερμανοί πολίτες θα έπρεπε να ενημερώνονται και να έχουν λόγο πριν βρεθούν μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα. Πράγματι, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας και υπεράνω του ΝΑΤΟ Μπόρις Πιστόριους επέμεινε στο δικαίωμα να λάβει μια "εκτελεστική απόφαση". Προφανώς, δεν έχει επίγνωση του πόσο ειρωνικό ακούγεται αυτό: Στην αμερικανική αστική αργκό, ο όρος σημαίνει αυθαιρεσία. Επίσης, η πραγματικότητα είναι, φυσικά, ότι η Ουάσιγκτον λαμβάνει τις αποφάσεις και το Βερολίνο φροντίζει για την εκτέλεση.
Η Βάγκενκνεχτ ζήτησε επίσης διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και, γενικότερα, μια κυβέρνηση "που να εκπροσωπεί τα κρίσιμα συμφέροντα της χώρας μας, αντί να εκτελεί πειθήνια τις επιθυμίες των ΗΠΑ, οι οποίες δεν θα επηρεάζονταν άμεσα από τις επιπτώσεις ενός μεγάλου ευρωπαϊκού πολέμου".
Έχει δίκιο και στις δύο περιπτώσεις. Αλλά όσο ο συνασπισμός του Scholz παραμένει στην εξουσία, οι προοπτικές για τόση λογική και εθνική αυτοπεποίθηση είναι αμυδρές.
Κατά μία έννοια, δεν υπάρχει καμία έκπληξη στον τρόπο με τον οποίο οι Γερμανοί έχουν νέους πυραύλους και κινδύνους που τους χώνονται στο λαιμό. Αυτού του είδους η συμπεριφορά είναι πλέον ρουτίνα στο σύνολο της Δύσης, όπως πραγματικά λειτουργεί. Είτε πρόκειται για τον πόλεμο στην Ουκρανία, είτε για την ισραηλινή γενοκτονία στη Γάζα, είτε για το ζήτημα του πώς να απαντήσουμε στην ειρηνική άνοδο της Κίνας, είναι ένα σίγουρο σημάδι ότι ένα ζήτημα είναι σημαντικό όταν δεν επιτρέπεται να έχεις ή, τουλάχιστον, να δημοσιοποιείς μια πραγματικά διαφορετική άποψη για αυτό.
Ωστόσο, υπάρχει κάτι το ιδιαίτερο στο νέο σχέδιο για τους πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς. Ξεχωρίζει αναδεικνύοντας τη συνήθεια του Βερολίνου να προκαταλαμβάνει και να κλείνει τη συζήτηση, αποφεύγοντας παράλληλα τη λογοδοσία. Όπως επισήμανε ο Helmut W. Ganser, ένας Γερμανός στρατηγός εν αποστρατεία που κατείχε υψηλές θέσεις στο υπουργείο Άμυνας και στο ΝΑΤΟ, πρόκειται για μια πολιτική με "σοβαρές" επιπτώσεις, η οποία απαιτεί μια "ολοκληρωμένη αιτιολόγηση".
Ωστόσο, τίποτα τέτοιο δεν έχει γίνει. Ένα έγγραφο που παρήχθη από τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών για το γερμανικό κοινοβούλιο είναι μια τυπική διαδικασία γεμάτη με κλισέ αηδίες για τη μεγάλη κακή Ρωσία και το καλό αθώο ΝΑΤΟ που δεν θέλουν τίποτα άλλο παρά λίγη περισσότερη "αποτροπή".
Ταυτόχρονα, το ζήτημα των πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς αναδεικνύει επίσης ότι μπορεί, τελικά, να υπάρχει ένα όριο στην ικανότητα του Βερολίνου να καταστείλει την κριτική. Ως ένα ενιαίο, χειροπιαστό και σαφώς ανησυχητικό ζήτημα, η τοποθέτηση των πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς μπορεί να έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει αντίσταση πέρα από μερικές φωνές δυσαρέσκειας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπάρχουν ήδη ενδείξεις πως ο Σολτς έκανε ένα λάθος τακτικής όταν εισήγαγε αυτή την επικίνδυνη πολιτική με επιδεικτική αυταρχικότητα.
Στο ίδιο το κόμμα του Scholz, το SPD (Σοσιαλδημοκράτες), υπήρξαν δημόσιες αντιρρήσεις. Σε μια πολυσυζητημένη συνέντευξη, ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος, Rolf Mützenich, υποστήριξε ότι η Γερμανία δεν χρειάζεται αυτά τα νέα οπλικά συστήματα, ενώ αυξάνουν τον κίνδυνο "ακούσιας στρατιωτικής κλιμάκωσης". Ο Mützenich διερωτήθηκε επίσης γιατί η Γερμανία και μόνο πρέπει να γίνει βάση για αυτούς τους αμερικανικούς πυραύλους, σημειώνοντας με νόημα πως αυτό δεν ανταποκρίνεται στην αντίληψή του για την κατανομή των βαρών εντός του ΝΑΤΟ.
Άλλα μέλη της ελίτ του SPD έχουν ενωθεί με τον επαναστάτη. Σε δήλωσή τους, τα μέλη του Κύκλου Έρχαρντ Έπλερ -που πήρε το όνομά του από ένα βασικό στέλεχος του ισχυρού ειρηνιστικού κύματος που προκλήθηκε από μια παρόμοια τοποθέτηση αμερικανικών πυραύλων στη δεκαετία του 1980- προειδοποίησαν να μην υποτιμηθεί ο κίνδυνος που συνδέεται με τα νέα όπλα. Έχουν επίσης επικρίνει τη μεροληψία και τη σιωπή της ηγεσίας υπό τον Σολτς. Το πιο ανησυχητικό για έναν καγκελάριο που φαίνεται να ενδιαφέρεται μόνο για τη δημοτικότητά του στις ΗΠΑ, οι επαναστάτες του SPD ισχυρίζονται επίσης ότι η θέση του Mützenich - και η δική τους - αντιπροσωπεύει αυτό που σκέφτονται πολλά απλά μέλη του κόμματος.
Είναι σαφές ότι οι αντίπαλοι και οι επικριτές της νέας πολιτικής έχουν πρόβλημα τόσο με την ουσία της όσο και με τον τρόπο που επιβάλλεται από τα πάνω, τύπου "εκτελεστικής απόφασης", με τους αδέξιους, αποκαλυπτικά αυταρχικούς όρους του Πιστόριους. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι συνήθως δεν διαφωνούν καν με τον ισχυρισμό ότι η Γερμανία πρέπει να επενδύσει περισσότερο στον στρατό της. Καλώς ή κακώς, από την άποψη αυτή, δηλώνουν ως επί το πλείστον ότι και οι ίδιοι πιστεύουν ότι η "ρωσική επιθετικότητα" αναγκάζει τη Δύση να ασκήσει και πάλι περισσότερη αποτροπή. Αλλά αυτό κάνει επίσης πιο δύσκολη την αντιμετώπισή τους για το Βερολίνο, διότι είναι δύσκολο να τους κλείσει το στόμα ή να τους καρατομήσει ως αφελείς ειρηνιστές ή ρωσόφιλους. Ένας άλλος παράγοντας που καθιστά δυσκολότερη την απόρριψη των επικριτών είναι το επιχείρημά τους ότι το στοίχημα για περισσότερους πυραύλους δεν εξισορροπείται από την ταυτόχρονη προσφορά για συζήτηση και αναζήτηση συμβιβασμού.
Τα επίσημα και κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης στη Γερμανία έχουν γίνει βαθιά κομφορμιστικά και υποτακτικά, συμβαδίζουν με την Ουάσιγκτον και διαπνέονται από απλοϊκές, εφησυχαστικές αφηγήσεις που εξιδανικεύουν τη Δύση και δαιμονοποιούν τους αντιπάλους της, κυρίως τη Ρωσία. Η διπλωματία καρατομείται ως "κατευνασμός" και η μονόπλευρη εξάρτηση από στρατιωτικές λύσεις παρουσιάζεται ως "ρεαλισμός". Ωστόσο, είναι πιθανό ότι η κυβέρνηση του Scholz έχει υπερβάλει εαυτόν. Φαίνεται να υπάρχει τουλάχιστον μια πιθανότητα το ζήτημα των πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς να μετατραπεί σε καταλύτη που θα μπορούσε, στην καλύτερη δυνατή έκβαση, να βοηθήσει να συγκεντρωθεί ένας ευρύτερος πολιτικός και κοινωνικός συνασπισμός εκείνων που επιδιώκουν την επιστροφή στη διπλωματία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, εκείνων που είναι δυσαρεστημένοι με την ταπεινωτική και επιζήμια υποταγή της Γερμανίας στα συμφέροντα των ΗΠΑ και, τέλος, εκείνων που είναι γενικά πρόθυμοι να αμφισβητήσουν την τρέχουσα ορθοδοξία ενός νέου ψυχρού πολέμου.