Η αεράμυνα αποτελεί εδώ και χρόνια βασικό πλεονέκτημα της στρατιωτικής στρατηγικής του Ισραήλ, ικανή να μετριάσει κάθε αντιληπτή απειλή από τους ποιοτικά ασθενέστερους αντιπάλους του. Αλλά αυτό το πλεονέκτημα έχει επιδεινωθεί, καθώς τα μέλη του Άξονα Αντίστασης της Δυτικής Ασίας έχουν αναπτύξει ταχύτατα στρατιωτικά βλήματα που μπορούν να φτάσουν σε όλα τα μέρη της κατεχόμενης Παλαιστίνης, να καταστρέψουν τα «μάτια και τα αυτιά» της και ακόμη και να παραλύσουν την αεράμυνά της.
The Cradle's Military Correspondent / Παρουσίαση Freepen.gr
Στο Τελ Αβίβ, όλα τα μάτια είναι στραμμένα στη Χεζμπολάχ, την αντιστασιακή οργάνωση του Λιβάνου, η οποία έχει κρατήσει τις δυνατότητες αεράμυνάς της καλυμμένες με μυστικότητα, ώστε να μπορεί να διατηρήσει το στοιχείο του αιφνιδιασμού σε ένα πλήρες σενάριο πολέμου.
Από τη δεκαετία του 1990, η Χεζμπολάχ χρησιμοποιεί τα σοβιετικού τύπου MANPADS SAM-7 ή STRELA-2 που εκτοξεύονται από τον ώμο για να προστατεύεται από την ισραηλινή αεροπορική εισβολή στο Λίβανο. Αυτοί οι πύραυλοι, οι οποίοι στόχευαν κυρίως ισραηλινά ελικόπτερα, έκαναν επίσης σποραδικές προσπάθειες εναντίον πολεμικών αεροσκαφών. Όμως, οι μη ψυχόμενοι θερμικοί αισθητήρες τους και η ευαισθησία τους στις παρεμβολές του ήλιου έθεταν περιορισμούς στην αποτελεσματικότητά τους.
Η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz σημειώνει πως ενώ αυτά τα αντιαεροπορικά όπλα είναι απίθανο να πλήξουν στόχους όπως το μη επανδρωμένο αεροσκάφος Hermes 900 (το οποίο λειτουργεί σε μεσαία ή μεγάλα ύψη), τον περασμένο Νοέμβριο, ένα ιρανικό 358 SAM στόχευσε με επιτυχία το Hermes 450.
Το 2006, η αεράμυνα της Χεζμπολάχ περιλάμβανε πιο προηγμένα φορητά συστήματα και πολυβόλα των 23 χιλιοστών. Κατά τη διάρκεια του 33ήμερου πολέμου του Ιουλίου εκείνης της χρονιάς, ένα ισραηλινό ελικόπτερο CH53 καταρρίφθηκε από έναν κινεζικής κατασκευής πύραυλο QW-1 Vanguard, σκοτώνοντας τέσσερις ισραηλινούς αξιωματικούς και προκαλώντας ζημιές σε άλλα τρία ελικόπτερα.
Ο Vanguard αντιπροσωπεύει μια νεότερη γενιά πυραύλων εξοπλισμένων με ψυχόμενους αισθητήρες, που επιτρέπουν καλύτερη ανίχνευση θερμότητας και διαφοροποίηση του στόχου. Οι νεότεροι πύραυλοι, όπως οι ιρανικοί Igla ή Mithaq 2 και 3, που φέρονται να βρίσκονται στο οπλοστάσιο της Χεζμπολάχ, διαθέτουν πλέον πολλαπλούς αισθητήρες. Αυτή η τεχνολογία βελτιώνει την ικανότητά τους να διακρίνουν μεταξύ του αεροσκάφους και των θερμικών παγίδων ή των μπαλονιών που αναπτύσσονται για να παραπλανήσουν τους εισερχόμενους πυραύλους.
Αεροπορική εμπλοκή στο νότιο τμήμα του Λιβάνου
Τον περασμένο μήνα, η ένοπλη πτέρυγα της Χεζμπολάχ, η Ισλαμική Αντίσταση, ανακοίνωσε αρκετές απόπειρες κατάρριψης ισραηλινών αεροσκαφών, με αρκετά επιτυχή χτυπήματα σε ισραηλινά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, πιθανότατα με τη χρήση πυραύλων 358. Ωστόσο, ο προσδιορισμός του συγκεκριμένου πυραύλου που χρησιμοποιήθηκε είναι δύσκολος, καθώς τα στρατιωτικά μέσα ενημέρωσης της Χεζμπολάχ συνήθως κόβουν την έκρηξη του πυραύλου με το μη επανδρωμένο αεροσκάφος.
Στην περίπτωση των στοχευμένων πολεμικών αεροσκαφών στο νότο, τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι χρησιμοποιήθηκαν κατευθυνόμενα βλήματα που εκτοξεύονται από τον ώμο (MANPADS), όπως δείχνουν διάφοροι παράγοντες.
Πρώτον, η ταχύτητα των πυραύλων στα διαθέσιμα πλάνα ήταν χαμηλή σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους πυραύλους, οι οποίοι είναι αρκετές φορές ταχύτεροι από την ταχύτητα του ήχου. Το μέσο ύψος εμπλοκής αυτών των συστημάτων είναι μόνο τέσσερα χιλιόμετρα, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη διατήρηση υψηλής ταχύτητας σε μεγάλο ύψος λόγω του περιορισμένου μεγέθους της προωθητικής μηχανής των πυραύλων και των διαθέσιμων καυσίμων.
Λίγο μετά τις εκτοξεύσεις αυτών των πυραύλων, ισραηλινά αεροπλάνα εθεάθησαν να ανεβαίνουν και να σπάνε το φράγμα του ήχου. Αυτή η παραβίαση του ηχητικού τείχους υποδηλώνει επιτάχυνση και μετάβαση από υποηχητικές σε υπερηχητικές ταχύτητες, που σημαίνει ότι οι πιλότοι προσπαθούσαν να αποφύγουν τον πύραυλο βγαίνοντας από την ομπρέλα κάλυψής του, συνήθως πάνω από τα τέσσερα χιλιόμετρα.
Ο ελιγμός αυτός συμπίπτει με την ανάπτυξη από το Ισραήλ διαφόρων θερμικών μπαλονιών, τα οποία λειτουργούν ως δόλωμα για την παραπλάνηση του πυραύλου και την απόκρυψη της θερμικής υπογραφής του αεροσκάφους. Αυτή η τακτική, ωστόσο, είναι λιγότερο αποτελεσματική έναντι νεότερων πυραύλων όπως οι ρωσικοί Igla και Verba, ο ιρανικός Charter-3 ή ο κινεζικός QW-18, οι οποίοι μπορούν να διακρίνουν μεταξύ δολωμάτων και πραγματικών αεροσκαφών.
Επί του παρόντος, δεν έχει επιβεβαιωθεί η χρήση πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς από τη Χεζμπολάχ, για τους οποίους υπήρχαν φήμες στα δυτικά μέσα ενημέρωσης πως βρίσκονται στην κατοχή της λιβανέζικης αντίστασης, όπως τα συστήματα M-1 ή Pantsir.
Ισραηλινές προκλήσεις και τακτικές αεράμυνας της Χεζμπολάχ
Καθώς οι εμπλοκές με τη λιβανέζικη αντίσταση εντείνονται - πιο πρόσφατα με τις ισραηλινές κατηγορίες ότι η Χεζμπολάχ στόχευσε μη μαχητές στα κατεχόμενα συριακά Υψίπεδα του Γκολάν το Σάββατο - φαίνεται ότι οι κατοχικές δυνάμεις προσπαθούν σκληρά να προκαλέσουν τη Χεζμπολάχ να ενεργοποιήσει την αεράμυνά της. Αυτή η στρατηγική, αν και ριψοκίνδυνη, μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη από τις πληροφορίες για το Τελ Αβίβ, αν επιτύχει.
Συνήθως, δύο ή περισσότερα ισραηλινά αεροπλάνα πετούν σε χαμηλό ύψος για να δελεάσουν την αεράμυνα της Χεζμπολάχ να ενεργοποιηθεί. Ο στόχος δεν είναι να προκαλέσουν τη χρήση των συστημάτων που φέρουν στον ώμο, αλλά να προσελκύσουν τα πιο εξελιγμένα συστήματα που είναι ικανά να προσβάλλουν στόχους σε υψόμετρο έως και 10 ή και 20 χιλιομέτρων. Η εμπλοκή σε χαμηλό ύψος περιορίζει την ικανότητα του αεροσκάφους να διαφύγει από τη ζώνη εμπλοκής.
Κατά τη διάρκεια αυτών των πτήσεων, άλλα ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη μπορεί να αιωρούνται σε κοντινή απόσταση, εξοπλισμένα με κατευθυνόμενα πυρομαχικά ή πυρομαχικά κατά των ραντάρ, περιμένοντας τη Χεζμπολάχ να ενεργοποιήσει τα ραντάρ της. Εάν ενεργοποιηθούν αυτά τα ραντάρ, τα πυρομαχικά μπορούν να κλειδώσουν στα σήματα των ραντάρ και να καταστρέψουν τα συστήματα αεράμυνας, καθιστώντας τα αναποτελεσματικά χωρίς την καθοδήγησή τους από τα ραντάρ.
Επιπλέον, αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου της Μοίρας Nahshon ή μη επανδρωμένα αεροσκάφη Heron TP Eitan μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό της θέσης εκτόξευσης πυραύλων του Λιβάνου, προετοιμάζοντας την στόχευση και την απενεργοποίηση των συστημάτων αεράμυνας.
Τα χαμηλά ιπτάμενα αεροσκάφη βασίζονται σε ξαφνικές αλλαγές ύψους για να αποφύγουν την ανίχνευση από τα ραντάρ, να κρυφτούν στο έδαφος ή να αναπτύξουν αμυντικά μέτρα όπως δολώματα και συστήματα παρεμβολής για να παραπλανήσουν και να ξεφύγουν από τους πυραύλους.
Η Χεζμπολάχ χρησιμοποιεί επί του παρόντος πυραύλους που εκτοξεύονται από τον ώμο για να στοχεύσει αεροσκάφη κατοχής, με στόχο να τα εκδιώξει από τον εναέριο χώρο του Λιβάνου. Αυτοί οι μικρότεροι πύραυλοι επιλέγονται για διάφορους λόγους που σχετίζονται με την επιχειρησιακή μυστικότητα και τη στρατηγική προσοχή.
Η αντίσταση στοχεύει να αποκρύψει τις προηγμένες τακτικές και τα συστήματα αεράμυνας της, προτιμώντας να κρατήσει κρυφές τις ολοκληρωμένες στρατηγικές της, συμπεριλαμβανομένων των γεωγραφικών αναπτύξεων και των σχεδίων ενέδρας για την περίοδο πολέμου. Αυτή η προσέγγιση σημαίνει πως χρησιμοποιούν μόνο συστήματα και τακτικές που είναι ήδη γνωστές στους Ισραηλινούς, ακόμη και με το κόστος της αποδοχής κάποιων απωλειών.
Μεταξύ μυστικότητας και εμπλοκής
Η εμπλοκή ισραηλινών αεροσκαφών με προηγμένα συστήματα πριν από μια σύγκρουση πλήρους κλίμακας θα εξέθετε πρόωρα τις δυνατότητες και τις στρατηγικές αεράμυνας της Χεζμπολάχ. Αυτή η προσεκτική προσέγγιση διασφαλίζει ότι η Χεζμπολάχ διατηρεί το στοιχείο του αιφνιδιασμού για κρίσιμες καταστάσεις.
Επιπλέον, κάθε σχέδιο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των ισραηλινών αεροπορικών επιχειρήσεων πρέπει να περιλαμβάνει τη διακοπή του ευρύτερου δικτύου επιχειρησιακής υποστήριξής τους, όπως αεροπορικές βάσεις, κέντρα διοίκησης, ραντάρ και κόμβους επικοινωνίας - κάτι που η Χεζμπολάχ κάνει από την έναρξη της επιχείρησης Al-Aqsa Flood της Παλαιστίνης πέρυσι.
Δεδομένων των προηγμένων δυνατοτήτων της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας, που υποστηρίζονται από συνεχείς τεχνολογικές εξελίξεις, δυτικές επενδύσεις και εκτεταμένη επιχειρησιακή εμπειρία, η Χεζμπολάχ αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Έτσι, η στρατηγική της καθοδηγείται περισσότερο από τις επιχειρησιακές ανάγκες και επιταγές παρά από την έλλειψη είτε ικανότητας είτε θάρρους να εμπλακεί άμεσα με ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη.
Σε ένα από τα ισραηλινά πλήγματα στην περιοχή Zahrani του νότιου Λιβάνου τον Μάιο, ένας πολίτης βιντεοσκόπησε κατά λάθος έναν πύραυλο που δεν είχε εκραγεί, ο οποίος αργότερα ταυτοποιήθηκε ως πύραυλος Sayyad-2C ιρανικής κατασκευής. Το υλικό αυτό, το οποίο κυκλοφόρησε στα ισραηλινά και δυτικά μέσα ενημέρωσης, επιβεβαίωσε κατά λάθος ότι η Χεζμπολάχ διαθέτει πυραύλους αεράμυνας μεσαίου βεληνεκούς.
Προετοιμασία για πιθανό πόλεμο πλήρους κλίμακας
Ο Sayyad-2C έχει βεληνεκές περίπου 75 χιλιομέτρων και μπορεί να φτάσει σε ύψος 30 χιλιομέτρων, ικανός να καλύψει όλα τα επιχειρησιακά ύψη των ισραηλινών πολεμικών αεροσκαφών. Ταξιδεύοντας με υψηλές ταχύτητες περίπου 4,5 Mach, μπορεί να καταδιώξει και να καταρρίψει αποτελεσματικά ισραηλινά αεροσκάφη.
Ο πύραυλος διαθέτει διάφορα συστήματα καθοδήγησης, συμπεριλαμβανομένης της ημιενεργής καθοδήγησης εδάφους που απαιτεί ραντάρ εμπλοκής και της ενεργής παρακολούθησης με το δικό του ραντάρ. Αυτό το διπλό σύστημα επιτρέπει στον πύραυλο να εμπλέκει στόχους χωρίς να εκπέμπει ανιχνεύσιμα κύματα ραντάρ, παρέχοντας στρατηγικά πλεονεκτήματα.
Η παρουσία του πυραύλου Sayyad-2C στο νότιο Λίβανο υποδηλώνει τις σημαντικές δυνατότητες αεράμυνας της Χεζμπολάχ. Ωστόσο, η απόφαση για την ανάπτυξη αυτών των προηγμένων συστημάτων σε μεγάλη κλίμακα θα εξαρτηθεί πιθανότατα από τις ενέργειες που θα αναλάβει το Τελ Αβίβ.
Δεδομένης της πολυπλοκότητας και της προηγμένης φύσης των ισραηλινών αεροπορικών δυνατοτήτων, η Χεζμπολάχ είναι απίθανο να ενεργοποιήσει πλήρως τα πιο προηγμένα συστήματα αεράμυνάς της, παρά μόνο σε περίπτωση πολέμου πλήρους κλίμακας. Η εμπλοκή σε περιορισμένες αψιμαχίες χωρίς να διακινδυνεύσει μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία είναι μια συνετή κίνηση, ιδίως όταν αντιμετωπίζει έναν αντίπαλο τόσο καλά εξοπλισμένο όσο το Ισραήλ.
Στην ουσία, η στρατηγική αεράμυνας της Χεζμπολάχ αφορά τη διατήρηση μιας ευαίσθητης ισορροπίας. Περιλαμβάνει την προστασία των περιουσιακών της στοιχείων, την ελαχιστοποίηση των απωλειών και την ετοιμότητα να κλιμακώσει ανάλογα τα αμυντικά της μέτρα.
Στρατηγική σήμα κατατεθέν μεταξύ του Άξονα Αντίστασης της περιοχής, η υπολογισμένη αυτοσυγκράτηση και η ετοιμότητα της Χεζμπολάχ να αξιοποιήσει τις προηγμένες δυνατότητές της θα συνεχίσουν να διαμορφώνουν τις επιχειρήσεις της σε αντιπαραθέσεις στον εναέριο χώρο.