Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο
Σύμφωνα με τον αρθρογράφο, η Μπραζίλια διόρισε έναν πρεσβευτή του ίδιου ιεραρχικού επιπέδου με τον επικεφαλής της βραζιλιάνικης αποστολής στην Κίνα για να εργαστεί στην Ταϊπέι, την πρωτεύουσα της Ταϊβάν. Από την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων με την Κίνα το 1974, η Βραζιλία ακολουθεί αυστηρά την αρχή της πολιτικής της «μίας Κίνας». Ως εκ τούτου, η αλλαγή που παρατηρήθηκε με διάταγμα στις 14 Ιουνίου προσέλκυσε την προσοχή.
Ο Luís Cláudio Villafañe Gomes Santos διορίστηκε «για να υπηρετήσει ως επικεφαλής του εμπορικού γραφείου της Βραζιλίας στην Ταϊπέι», ανέφερε ο αρθρογράφος. Ο Σάντος είναι «υπουργός πρώτης κατηγορίας», η υψηλότερη θέση στη διπλωματική καριέρα, γνωστός και ως «πρεσβευτής».
Μέχρι τώρα, η Βραζιλία επεδίωκε να καλύψει τη θέση του επικεφαλής του γραφείου στην Ταϊπέι με έναν επαγγελματία χαμηλότερης ιεραρχικής βαθμίδας για να καταστήσει σαφές ότι το γραφείο δεν έχει το καθεστώς διπλωματικής αποστολής και να αποφύγει προστριβές με το Πεκίνο. Αυτή είναι η περίπτωση του Miguel Magalhães, ο οποίος επέστρεψε στη Μπραζίλια στις 11 Αυγούστου μετά από τέσσερα χρόνια στη θέση αυτή. Παρόλο που ήταν επικεφαλής της βραζιλιάνικης πρεσβείας στο Ιράκ, ο βαθμός του είναι «υπουργός δεύτερης κατηγορίας», μία θέση κάτω από το ανώτατο όριο, εξηγεί ο Νίνιο.
Ένα άλλο νέο στοιχείο στο διάταγμα είναι η παράλειψη του προξενείου της Βραζιλίας στο Τόκιο, στο οποίο υπάγεται η αντιπροσωπεία στην Ταϊβάν. Ο σύνδεσμος εμφανιζόταν συνήθως σε προηγούμενους διορισμούς, δείχνοντας πως η Ταϊπέι δεν αποτελεί ανεξάρτητη αποστολή. Οι αποχρώσεις σημειώθηκαν από διπλωμάτες που γνωρίζουν το θέμα, προκαλώντας ανησυχία μεταξύ τους, όπως αναφέρει ο αρθρογράφος.
Σε συνομιλίες υπό τον όρο της ανωνυμίας, τρεις πρώην πρεσβευτές της Βραζιλίας που έχουν υπηρετήσει στην Κίνα και/ή στην Ταϊβάν εξέφρασαν την έκπληξή τους για την αλλαγή και επισήμαναν τον κίνδυνο να προκληθούν ζητήματα με το Πεκίνο. Θεωρητικά, επισημαίνουν ότι η αλλαγή θα μπορούσε να ερμηνευθεί λανθασμένα ως «αναβάθμιση» της βραζιλιάνικης εκπροσώπησης στην Ταϊβάν. Ωστόσο, σύμφωνα με το μέσο που εδρεύει στο Ρίο ντε Τζανέιρο, δεν ήταν αυτή η πρόθεση.
Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε στη στήλη πως δεν γνώριζε για την αλλαγή, αλλά έστειλε μήνυμα μέσω του εκπροσώπου του.
«Υπάρχει μόνο μία Κίνα στον κόσμο και η Ταϊβάν αποτελεί αναφαίρετο τμήμα της κινεζικής επικράτειας. Πιστεύω ότι η κυβέρνηση της Βραζιλίας θα συνεχίσει να τηρεί αταλάντευτα την αρχή της μίας Κίνας», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Το Πεκίνο θεωρεί την Ταϊβάν ως μια αποστατημένη επαρχία που ανήκει δικαιωματικά στην Κίνα στο πλαίσιο της πολιτικής της μίας Κίνας. Το αυτοδιοικούμενο νησί δεν έχει ανακηρύξει επίσημα την ανεξαρτησία του παρά το γεγονός ότι το ισχυρίζεται και συνεχίζει να διατηρεί στενούς δεσμούς με τις δυτικές χώρες, ιδίως με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Είναι πιθανόν το λάθος να μην προκαλέσει μεγάλη ζημιά στις σχέσεις με την Κίνα σε μια περίοδο που η χώρα βρίσκεται σε περίοδο μέλιτος με τη Βραζιλία. Ενισχύει όμως την εντύπωση ορισμένων διπλωματών πως η εποχή που η φήμη της βραζιλιάνικης εξωτερικής υπηρεσίας συνοψίζονταν σε μια φράση: «Ο Ιταμαράτι δεν αυτοσχεδιάζει» έχει περάσει προ πολλού», καταλήγει ο συγγραφέας.
Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Βραζιλίας Μάουρο Βιέιρα δέχθηκε τον Κινέζο ομόλογό του Γουάνγκ Γι στη Μπραζίλια τον Ιανουάριο στο πλαίσιο του τέταρτου Παγκόσμιου Στρατηγικού Διαλόγου, της πρώτης συνάντησης του μηχανισμού μεταξύ των δύο χωρών από το 2019. Οι υπουργοί συζήτησαν τότε οικονομικά και εμπορικά θέματα, την ασφάλεια στη Γάζα και την Ουκρανία, την κλιματική αλλαγή και τη διευκόλυνση της μετακίνησης των ανθρώπων.
«Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Βραζιλίας, ο προορισμός του 30% των βραζιλιάνικων εξαγωγών και ένας σημαντικός επενδυτής στη χώρα», υπογράμμισε το υπουργείο Εξωτερικών της Βραζιλίας.
Εκτός από τις βαθιές οικονομικές τους σχέσεις, η Μπραζίλια και το Πεκίνο γιορτάζουν την 50ή επέτειο των σινοβραζιλιάνικων διπλωματικών σχέσεων, η οποία επικεντρώνεται σε πολιτικές, ακαδημαϊκές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Κατά τη συνάντησή του με τον Wang Yi, ο Vieira ενίσχυσε με τον Κινέζο ομόλογό του πως η Βραζιλία ακολουθεί την πολιτική «Μία Κίνα». Αυτή δεν είναι μια νέα οδηγία από την κυβέρνηση της Βραζιλίας, αλλά η δήλωση έχει ιδιαίτερη βαρύτητα επειδή έγινε λίγες ημέρες μετά τις εκλογές στην Ταϊβάν, μια κινεζική περιοχή που επιδιώκει μεγαλύτερη αυτονομία με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Επαναλαμβάνω την ιστορική, συνεπή και ξεκάθαρη υποστήριξη της Βραζιλίας στην αρχή της μίας Κίνας, σύμφωνα με τη δήλωση που υιοθέτησαν οι δύο πρόεδροι [Luiz Inácio Lula da Silva και Xi Jinping ]», δήλωσε ο Βραζιλιάνος υπουργός.
Στην πραγματικότητα, ο διορισμός ενός Βραζιλιάνου διπλωμάτη στην Ταϊπέι είναι απίθανο να οδηγήσει σε μαζική αναθεώρηση της εξωτερικής πολιτικής της Βραζιλίας, ιδίως όσον αφορά την αναγνώριση της Ταϊβάν ως ανεξάρτητου κράτους. Ωστόσο, ο διορισμός χρησιμεύει ως μήνυμα προς την Ουάσιγκτον ότι η Βραζιλία δεν είναι απλώς μια νεοαποικία της Κίνας, αλλά μια ανεξάρτητη χώρα που προσπαθεί να γίνει η ισχυρότερη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Το κατά πόσον η Βραζιλία θα επιτύχει αυτή τη φιλοδοξία μένει να το δούμε, αλλά το έργο θα είναι σχεδόν αδύνατο χωρίς εξωτερική υποστήριξη, αποδεικνύοντας ότι υπάρχει πολύς δρόμος να διανυθεί μέχρι η Βραζιλία να φτάσει στο καθεστώς της Μεγάλης Δύναμης.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr