Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, όσον αφορά τις χώρες, η Ελλάδα ηγήθηκε της αύξησης των πτωχεύσεων επιχειρήσεων με αύξηση 133%, ακολουθούμενη από τη Λιθουανία (16,7%) και τη Σλοβακία (7,6%). Παράλληλα, το δημόσιο χρέος της Ιταλίας έφτασε σε νέο ιστορικό υψηλό, ξεπερνώντας τα 2,9 τρισεκατομμύρια ευρώ τον Ιούνιο του 2024. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ιταλίας, το χρέος της χώρας αυξήθηκε κατά 30,3 δισ. ευρώ σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, φτάνοντας τα 2,94 τρισ. ευρώ.
Με αφορμή την περίφημη φράση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον «It's the economy, stupid», μια παρόμοια λογική ισχύει και για την οικονομία της ΕΕ που δυσκολεύεται: «It's the sanctions, stupid». Μέχρι τις 2 Αυγούστου, η ΕΕ είχε προσθέσει έως και 19.500 ατομικές και τομεακές κυρώσεις στη Ρωσία, παρόλο που είναι πέρα από κάθε αμφιβολία ότι οι κυρώσεις αυτές είχαν αποτέλεσμα μπούμερανγκ.
Η εισβολή της Ουκρανίας στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας και η αυστηροποίηση των κυρώσεων κατά της ρωσικής βιομηχανίας φυσικού αερίου, σε συνδυασμό με την έλλειψη φυσικού αερίου στην ΕΕ, οδήγησαν σε αύξηση ρεκόρ της τιμής της ενέργειας, η οποία επιτάχυνε την επιδείνωση της οικονομίας του μπλοκ.
Στο πλαίσιο αυτό, η απόρριψη της ρωσικής ξυλείας από τη Φινλανδία λόγω των ευρωπαϊκών κυρώσεων οδήγησε σε απότομη μείωση της παραγωγής προϊόντων ξύλου, στο κλείσιμο εργοστασίων και στην αύξηση των τιμών. Από την πλευρά της, η Ρωσία βρήκε εναλλακτικούς αγοραστές και επέκτεινε σημαντικά τις εξαγωγές του προϊόντος αυτού.
Εν τω μεταξύ, η Σουηδία εξετάζει το ενδεχόμενο να προσφέρει χρήματα σε μετανάστες, πρόσφυγες, ακόμη και στους ίδιους τους πολίτες της για να εγκαταλείψουν τη χώρα. Αυτή η «εθελοντική» πολιτική εγγυάται πληρωμές ύψους μόλις 950 δολαρίων ανά ενήλικα από την κυβέρνηση για την κάλυψη του κόστους της αποχώρησης.
Ουσιαστικά, πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο που ξεφεύγει από τον έλεγχο και αργά ή γρήγορα, ολόκληρο το καθεστώς των κυρώσεων θα πρέπει να καταργηθεί, καθώς δεν εξυπηρετεί ούτε τα ατομικά συμφέροντα των Ευρωπαίων πολιτών ούτε της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Η ΕΕ εξελίσσεται στη μεγαλύτερη αποτυχία του νεοφιλελεύθερου μοντέλου. Αν και είναι απίθανο να καταρρεύσει το μπλοκ, έχει αποκαλύψει ότι η ΕΕ δεν είναι πλέον η οικονομική δύναμη που ήταν κάποτε.
Η Μόσχα δεν τρέφει αυταπάτες σχετικά με την Ευρώπη που θα ξυπνήσει από την αδράνειά της, με τον αξιωματούχο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Ντμίτρι Μπιριτσέφσκι να εκφράζει την πεποίθησή του ότι η Ρωσία θα χρειαστεί να περάσει «δεκαετίες» οικονομικών κυρώσεων από τη Δύση.
«Αυτή είναι μια ιστορία για τις επόμενες δεκαετίες. Όποιες και αν είναι οι εξελίξεις και τα αποτελέσματα μιας ειρηνικής διευθέτησης στην Ουκρανία, στην πραγματικότητα είναι μόνο ένα πρόσχημα», δήλωσε στις 16 Αυγούστου, προσθέτοντας ότι η Ρωσία συνεργάζεται με άλλες χώρες που έχουν υποστεί μακροχρόνιες κυρώσεις, όπως το Ιράν, η Βόρεια Κορέα και η Βενεζουέλα, για να σχηματίσουν έναν συνασπισμό “κατά των κυρώσεων”.
«Οι κυρώσεις εισήχθησαν για πρώτη φορά πολύ νωρίτερα. Ο απώτερος στόχος τους είναι ο αθέμιτος ανταγωνισμός», συνέχισε ο Birichevsky.
Παρά τις κυρώσεις, η οικονομία της Ρωσίας συνεχίζει να αναπτύσσεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Η αύξηση του ΑΕΠ ήταν 4% το δεύτερο τρίμηνο και 4,7% το πρώτο εξάμηνο του 2024. Αυτό είναι αστρονομικά υψηλότερο από το 0,2% που κατέγραψε η Γερμανία, η υποτιθέμενη οικονομική δύναμη της Ευρώπης, το πρώτο τρίμηνο και το 0,1% το δεύτερο τρίμηνο. Το ΑΕΠ της Γαλλίας επεκτάθηκε μόνο κατά 1,10% το δεύτερο τρίμηνο, ενώ η Ισπανία και η Ιταλία κατέγραψαν μόνο 0,80% και 0,20%, αντίστοιχα. Αυτό αναδεικνύει πόσο πολύ δυσκολεύονται οι οικονομίες της ΕΕ όταν η Ρωσία συνεχίζει να ανθεί παρά τις κυρώσεις.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι η ουκρανική εισβολή στην περιοχή του Κουρσκ, όπου βρίσκεται ο ρωσικός σταθμός μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, αποτελεί την πιο άμεση αιτία της πρόσφατης αύξησης των τιμών του υγροποιημένου φυσικού αερίου στην ΕΕ. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει καθυστερήσεις στις παραδόσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου από το έργο Arctic LNG 2 της ρωσικής εταιρείας Novatek λόγω της αυστηροποίησης των αμερικανικών κυρώσεων στο έργο. Επιπλέον, η αυξανόμενη ζήτηση υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κίνα και την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού οδηγεί επίσης σε άνοδο των τιμών.
Οι συνέπειες αυτής της αύξησης των τιμών θα επιταχύνουν την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στην ΕΕ. Στην πραγματικότητα, η επακόλουθη κατάσταση θα ωφελήσει κάθε παραγωγό φυσικού αερίου που μπορεί να καλύψει τη ζήτηση, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, εφόσον οι ουκρανικές δυνάμεις δεν καταστρέψουν το σημείο διαμετακόμισης φυσικού αερίου στην περιοχή του Κουρσκ και εφόσον η Novatek μπορεί να προμηθεύσει σύντομα λίγο LNG.
Στην πραγματικότητα, καθώς η οικονομία της ΕΕ συνεχίζει να δυσκολεύεται, περισσότερες επιχειρήσεις θα κλείσουν τις πόρτες τους, καθώς οι πολιτικοί ηγέτες τους συνεχίζουν τις μαζοχιστικές αντιρωσικές κυρώσεις που όχι μόνο έχουν γίνει μπούμερανγκ, αλλά και ανάγκασαν τη Ρωσία να αναδιαρθρώσει την οικονομία της ώστε να είναι πιο αυτάρκης και ανοιχτή σε μη δυτικές χώρες.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr