M. K. BHADRAKUMAR - indianpunchline.com / Παρουσίαση Freepen.gr
Ανώτερος Ινδός αξιωματούχος δήλωσε στο εθνικό πρακτορείο ειδήσεων PTI σχετικά με την ανάγκη υιοθέτησης μιας «διαφοροποιημένης προσέγγισης» απέναντι στις άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) από την Κίνα και πως η κυβέρνηση είναι ανοιχτή στο να εξετάσει προτάσεις ΑΞΕ από το Πεκίνο σε τομείς που αφορούν τεχνολογίες υψηλής τεχνολογίας, όπως ηλεκτρικά οχήματα και μπαταρίες, καθώς και σύγχρονο κεφαλαιουχικό εξοπλισμό διαφόρων τύπων.
Αυτό ταιριάζει με την αισθητή μετατόπιση της ινδικής πολιτικής κατά το τελευταίο εξάμηνο. Η αλληλεπίδραση τριών βασικών παραγόντων εξηγεί αυτή τη μετατόπιση. Πρώτον, η σταθεροποίηση της κατάστασης στα σύνορα, χάρη στον νέο μηχανισμό διαχείρισης των συνοριακών εντάσεων - «ζώνες απομόνωσης» για τον διαχωρισμό των δύο στρατών όπου και οι δύο πλευρές θα αποσύρουν τα στρατεύματα και θα σταματήσουν όλες τις περιπολίες - έχει θετικές επιπτώσεις.
Τέτοιες ζώνες έχουν ήδη δημιουργηθεί σε πέντε από τα επτά σημεία ανάφλεξης. Η κυβέρνηση δεν έχει καυχηθεί για αυτό το αξιοσημείωτο επίτευγμα, αλλά η συνέργειά της σε στενότερους εμπορικούς δεσμούς έχει σημασία και για τις δύο χώρες που αντιμετωπίζουν τους αντίθετους ανέμους της κλιμάκωσης των εμπορικών φραγμών παγκοσμίως. Υπήρξε μια σταθερή χαλάρωση των ινδικών περιορισμών στις θεωρήσεις για Κινέζους επαγγελματίες σε ορισμένους επιλεγμένους κλάδους.
Δεύτερον, αυτή η ρεαλιστική στροφή υπογραμμίζει επίσης την επείγουσα ανάγκη της Ινδίας για κινεζική τεχνολογία, επενδύσεις και εμπειρογνωμοσύνη για την κάλυψη των άμεσων βιομηχανικών αναγκών της. Την περασμένη εβδομάδα, ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος Anantha Nageswaran είχε δηλώσει στην ετήσια οικονομική έρευνα ότι το Δελχί θα πρέπει να επικεντρωθεί στις ΑΞΕ από την Κίνα για να ενισχύσει τις εξαγωγές της Ινδίας προς τις ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες και να βοηθήσει να διατηρηθεί υπό έλεγχο το αυξανόμενο εμπορικό έλλειμμα της Ινδίας με το Πεκίνο.
Η παρατήρηση του Nageswaran ήρθε μετά τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ινδίας που έδειξαν πως η καθαρή εισροή ΑΞΕ στην Ινδία μειώθηκε κατά 62,17% σε ετήσια βάση στα 10,58 δισ. δολάρια το 2023-24, που αποτελεί χαμηλό 17 ετών. Με απλά λόγια, η ικανότητα της Ινδίας να προσελκύει ξένες επενδύσεις έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση εν μέσω ενός συνδυασμού δυσμενών συνθηκών - παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα, εμπορικός προστατευτισμός και γεωπολιτικοί κίνδυνοι κ.λπ.. Οι κινεζικές επενδύσεις μπορούν να φέρουν κεφάλαια στην Ινδία, να εισάγουν προηγμένη τεχνολογία και εμπειρία διαχείρισης και να προωθήσουν την αναβάθμιση των ινδικών βιομηχανιών και τη βελτιστοποίηση της οικονομικής δομής της.
Ένας τρίτος αφανής παράγοντας είναι ότι το γεωπολιτικό περιβάλλον έχει αλλάξει ριζικά. Σίγουρα, η Ρωσία έχει κερδίσει το πάνω χέρι στον πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτό είναι ένα συντριπτικό πλήγμα στην αξιοπιστία των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και συμβαίνει σε μια εποχή που η περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού διαφαίνεται ως ένα άλλο πιθανό σημείο ανάφλεξης. Τα κράτη της περιοχής -εκτός ίσως από την Ιαπωνία, η οποία στρατιωτικοποιείται με ταχείς ρυθμούς- δεν επιθυμούν να δουν έναν ακόμη καταστροφικό πόλεμο δι' αντιπροσώπων υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ στην περιοχή τους.
Η οπλοποίηση των κυρώσεων από την Ουάσινγκτον στον απόηχο του πολέμου στην Ουκρανία δεν έχει επίσης περάσει καλά στη Νοτιοανατολική Ασία. Άλλωστε, αν η συλλογική Δύση μπορεί να παγώσει τα αποθεματικά της Ρωσίας (περίπου 400 δισεκατομμύρια δολάρια) και να ξοδέψει τους τόκους τους περιφρονώντας το διεθνές οικονομικό δίκαιο, τι εμποδίζει μια τέτοια ληστεία απέναντι σε μικρότερες χώρες της περιοχής;
Σίγουρα, η αυξανόμενη έλξη των BRICS στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ασίας μεταφέρει ένα μεγάλο μήνυμα. Η Ταϊλάνδη και η Μαλαισία είναι τα τελευταία περιφερειακά κράτη που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την ένταξή τους στο μπλοκ. Αυτό φυσικά θα ενισχύσει περαιτέρω τη σχέση τους με την Κίνα.
Εν τω μεταξύ, οι σχέσεις της Ινδίας με τις ΗΠΑ είναι επίσης κάπως κακές τον τελευταίο καιρό, μετά την αναζωπύρωση της εμπλοκής των τελευταίων με τους αυτονομιστές Χαλιστανιστές που εδρεύουν στη Βόρεια Αμερική. Οι ισχυρισμοί των ΗΠΑ ότι η Ινδία εκκολάπτει σχέδια δολοφονίας, υπονοώντας ότι το «καπνισμένο όπλο» οδηγεί στα ανώτατα κλιμάκια της πολιτικής ηγεσίας στο Δελχί, έχουν δημιουργήσει την αντίληψη πως οι ΗΠΑ έχουν απώτερα κίνητρα για να δημιουργήσουν σημεία πίεσης στην ηγεσία της χώρας. Είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν την ανθεκτικότητα και την κεντρική σημασία της στρατηγικής αυτονομίας της Ινδίας.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η Quad έχει χάσει τη βαρύτητά της. Η Quad δεν συμβαδίζει με τις ανάγκες των περιφερειακών χωρών της Ασίας-Ειρηνικού, όπου η στρατηγική επιλογή της συντριπτικής πλειοψηφίας των χωρών είναι η οικονομική ανάπτυξη. Το επίπεδο άνεσης της Κίνας αυξάνεται με το γεγονός ότι η Ινδία δεν συμμαχεί με τη στρατηγική ανάσχεσης των ΗΠΑ εναντίον της.
Το Πεκίνο θα έβλεπε με ικανοποίηση τα σχόλια του υπουργού Εξωτερικών S. Jaishankar μετά τη συνάντηση των ΥΠΕΞ της Quad στο Τόκιο τη Δευτέρα, με τα οποία έκλεισε οριστικά την πόρτα σε οποιοδήποτε ρόλο τρίτου μέρους για την Quad στις τεταμένες σχέσεις Ινδίας-Κίνας. Είπε: «Έχουμε ένα πρόβλημα ή, θα έλεγα, ένα ζήτημα μεταξύ της Ινδίας και της Κίνας... Νομίζω ότι είναι θέμα των δύο μας να το συζητήσουμε και να βρούμε έναν τρόπο».
«Προφανώς, άλλες χώρες στον κόσμο θα είχαν ενδιαφέρον για το θέμα, επειδή είμαστε δύο μεγάλες χώρες και η κατάσταση των σχέσεών μας έχει αντίκτυπο στον υπόλοιπο κόσμο. Αλλά δεν κοιτάμε προς άλλες χώρες για να λύσουμε αυτό που είναι πραγματικά ένα ζήτημα μεταξύ μας», πρόσθεσε ο Jaishankar.
Η Ινδία συμμερίζεται τις επιφυλάξεις των κρατών της ASEAN σχετικά με την αμερικανική επέκταση του ΝΑΤΟ ως παγκόσμιου οργανισμού με έμφαση στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Η αντίδραση της Ινδίας ήταν η περαιτέρω ενίσχυση της στρατηγικής της ανεξαρτησίας. Είναι ενδιαφέρον ότι η επίσκεψη του Μόντι στη Ρωσία συνέπεσε με τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον.
Μια πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου ISEAS-Yusof Ishak, μιας δεξαμενής σκέψης που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση της Σιγκαπούρης, έδειξε πως στη Μαλαισία, σχεδόν τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων της έρευνας δήλωσαν ότι η ASEAN θα πρέπει να προτιμήσει την Κίνα έναντι των ΗΠΑ, εάν το μπλοκ αναγκαστεί να ευθυγραμμιστεί με μία από τις δύο αντίπαλες υπερδυνάμεις.
Η Ινδία είναι σε μεγάλο βαθμό συντονισμένη με αυτές τις τάσεις στην περιοχή της ASEAN. Ο κεντρικός ρόλος της ASEAN είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής της Ινδίας για την Πράξη Ανατολή, ενώ οι ΗΠΑ δίνουν μόνο χειροκροτήματα σε αυτήν και έχουν εργαστεί παρασκηνιακά για να αποδυναμώσουν τη συνοχή και την ενότητα της ομάδας.
Συνοπτικά, η φοβία που καλλιεργήθηκε από τις αμερικανικές δεξαμενές σκέψης, τα μέσα ενημέρωσης και τους Αμερικανούς αξιωματούχους σχετικά με τη σινορωσική σύμπραξη έχει χάσει τη δύναμή της. Η Ινδία, αντίθετα, έχει ενισχύσει τους δεσμούς της με τη Ρωσία και κινείται προς την σταθεροποίηση των σχέσεών της με την Κίνα, καθιστώντας τις προβλέψιμες.
Με δεδομένο το παραπάνω σενάριο, η περίοδος που μεσολαβεί από τώρα έως τον Οκτώβριο, όταν οι BRICS θα πραγματοποιήσουν τη σύνοδο κορυφής τους υπό την προεδρία της Ρωσίας, θα είναι μια φάση διαμόρφωσης. Η τελευταία συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ινδίας και της Κίνας στη Βιεντιάν την περασμένη εβδομάδα φαίνεται ότι πήγε καλά.
Η κινεζική ανάγνωση υπογράμμισε τη δήλωση του Jaishankar ότι «η διατήρηση της σταθερής και προβλέψιμης ανάπτυξης των διμερών σχέσεων είναι απολύτως προς το συμφέρον των δύο πλευρών και έχει ιδιαίτερη σημασία για τη διατήρηση της περιφερειακής ειρήνης και την προώθηση της πολυπολικότητας. Η Ινδία και η Κίνα έχουν ευρύτατα συγκλίνοντα συμφέροντα και αντιμετωπίζουν τη σκιά που φέρνει η κατάσταση στις παραμεθόριες περιοχές. Αλλά η ινδική πλευρά είναι έτοιμη να υιοθετήσει μια ιστορική, στρατηγική και ανοικτή προοπτική για να βρει λύσεις στις διαφορές και να επαναφέρει τις διμερείς σχέσεις σε θετική και εποικοδομητική τροχιά».
Το κρίσιμο σημείο θα είναι το κατά πόσο η συμφωνία στη συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών στη Βιεντιάνε για την επίλυση των εναπομεινάντων συνοριακών ζητημάτων θα μεταφραστεί σε πράξη. Η «διαφοροποιημένη προσέγγιση» της Ινδίας για την προσέλκυση ΑΞΕ από την Κίνα είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Μια συνάντηση μεταξύ του Μόντι και του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ στο περιθώριο της επικείμενης συνόδου κορυφής των BRICS στο Καζάν στις 22-24 Οκτωβρίου είναι απολύτως εφικτή.
Σε μια πιο μακροπρόθεσμη προοπτική, ωστόσο, δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στην απόρριψη των ιδιοτελών ινδικών αφηγήσεων σχετικά με τις σχέσεις με την Κίνα που βασίζονται σε φοβίες, αντιπαλότητες που βράζουν και ακόμη και σε απροκάλυπτα ψεύδη, τα οποία έχουν διεισδύσει βαθιά στη νοοτροπία των ινδικών ελίτ μέσω δεκαετιών κατήχησης, ώστε να δημιουργηθεί ένας νέος, θετικός άξονας με προσανατολισμό προς το μέλλον για μια διαρκή φιλία μεταξύ των δύο εθνών. Το έργο δεν είναι εύκολο, καθώς οι ομάδες συμφερόντων έχουν πολλαπλασιαστεί και οι Αμερικανοί λομπίστες παρεμβαίνουν ενεργά. Το βάρος εναπόκειται τελικά στην ινδική ηγεσία να επιδείξει το θάρρος της πεποίθησης.